Welcome to Exodus

 

Welcome to Exodus

 

पुस्‍तक परिचय

प्रस्‍थानको पुस्तकको शीर्षक प्रस्थान १:१ र उत्‍पत्ति ४६:८ “आ-आफ्‍नो परिवार लिएर याकूबसित मिश्रमा जाने इस्राएलका छोराहरूका नाउँ यिनै हुन्‌” बाट राखिएको हो। यसकारण प्रस्थानको पुस्तक एउटा छुट्टै घटना क्रमको पुस्तक पनि हो।

आफ्‍ना जन इस्राएलीहरूलाई पाप र दासत्वको बन्धनबाट अचम्मको छुटकारा दिने शक्तिशाली ईश्‍वरको रूपमा हामी परमेश्‍वरलाई यस पुस्‍तकमा भेट्टाउँछौं। यस पुस्‍तकले परमेश्‍वरको नाम, गुणहरू, छुटकाराको काम, व्‍यवस्था र उहाँको आराधना कसरी गर्ने भन्‍ने बारेमा ईश्‍वर-विज्ञानको जग बसाल्ने काम गरेको छ। यस बाहेक परमेश्‍वरले आफ्‍ना मानिसलाई वास्‍ता र सम्झना गर्नुहुन्छ भन्‍ने कुरा मुख्य रूपमा उल्‍लेख गरिएको छ (प्रस्थान २:२४; ३:१५-१७; ६:२-८; १९:३-८)।

 KEY VERSE -29:45-46,   45म इस्राएलीहरूका बीचमा वास गर्नेछु, र तिनीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु। 46तिनीहरूका मध्‍यमा बस्‍न भनी तिनीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ भनी तिनीहरूले जान्‍नेछन्‌। म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ।” 

45 Then I will dwell among the Israelites and be their God. 46 They will know that I am the Lord their God, who brought them out of Egypt so that I might dwell among them. I am the Lord their God.

  ........................................................................................................

..

प्रस्‍थान 1

मिश्रमा इस्राएलीहरूमाथि अत्याचार
1आ-आफ्‍नो परिवार लिएर याकूबसित मिश्रमा आउने इस्राएलका छोराहरूका नाउँ यी नै हुन्‌:  2रूबेन, शिमियोन, लेवी र यहूदा, 3इस्‍साखार, जबूलून, र बेन्‍यामीन, 4दान, नप्‍ताली, गाद र आशेर। 5याकूबका सन्‍तानमा जम्‍मा सत्तरी जना थिए। योसेफचाहिँ अघिबाटै मिश्रमा थिए।
6योसेफ र तिनका सबै दाजुभाइहरू र त्‍यस पुस्‍ताका सबै जना मरे। 7तर इस्राएलका सन्‍तान फल्‍दै-फुल्‍दै र संख्‍यामा अति धेरै हुँदैगए, यहाँसम्‍म कि सारा देश तिनीहरूद्वारा भरियो। 
8तब मिश्रमा योसेफलाई नचिन्‍ने एक जना नयाँ राजाले शासन गर्न थाले।  9उनले आफ्‍ना प्रजालाई भने, “हेर, इस्राएलीहरू संख्‍यामा हामीभन्‍दा अति धेरै र अति शक्तिशाली भएका छन्‌। 10अब हामीले तिनीहरूसित बुद्धिले काम लिनुपर्छ, नत्रता तिनीहरू संख्‍यामा अझ बढ्‌दैजानेछन्, र यदि युद्ध भयो भने हाम्रा शत्रुहरूसँग मिलेर हाम्रै विरुद्धमा लड़ाइँ गर्नेछन्‌ र देश छाड़ेर जानेछन्‌।” 
11यसैकारण उनीहरूले तिनीहरूलाई कठोर काम लगाएर सताउनलाई तिनीहरूमाथि नाइकेहरू खटाए, र तिनीहरूले फारोको निम्‍ति पिताम र रामसेस भन्‍ने भण्‍डारका सहरहरू बनाए। 12तर जति-जति उनीहरूले तिनीहरूलाई सताए उति-उति तिनीहरूको संख्‍या बढ्‌न लाग्‍यो, र तिनीहरू झन्‌-झन्‌ फैलिँदैगए। यसैले इस्राएली जातिसँग उनीहरू डराउन लागे। 13यसकारण मिश्रीहरूले इस्राएली जातिलाई निर्दयपूर्वक काममा लगाए, 14अनि मसला र इँटको र खेतका सबै किसिमका कठोर काम गर्न लगाएर तिनीहरूको जीवनै तीतो बनाइदिए।
15तब मिश्रका राजाले शिप्रा र पूआ नाउँ भएका हिब्रू सुँड़ेनीहरूलाई बोलाएर भने, 16“जब हिब्रू स्‍त्रीहरूले बच्‍चा जन्‍माउँछन्‌ र उनीहरूलाई जन्‍माउने पिरामा हेरचाह गर्छौ, तब छोरो रहेछ भने त्‍यसलाई मार। तर छोरी रहिछ भने त्‍यसलाई जिउँदै राख।” 17तर सुँड़ेनीहरू परमेश्‍वरसँग डराउँथे, र मिश्रका राजाले आज्ञा गरेबमोजिम गरेनन्, तर छोराहरूलाई पनि जिउँदै राखे। 18यसैले मिश्रका राजाले सुँड़ेनीहरूलाई बोलाएर सोधे, “तिमीहरूले छोराहरूलाई किन छोड़्यौ? यसो किन गर्‍यौ?”
19सुँड़ेनीहरूले फारोलाई भने, “हिब्रू स्‍त्रीहरू मिश्री स्‍त्रीहरूजस्‍ता छैनन्‌। तिनीहरू हट्टाकट्टा छन्, र सुँड़ेनी पुग्‍नुभन्‍दा अघि नै बच्‍चा जन्‍माइसकेका हुन्‍छन्‌।”
20अनि परमेश्‍वरले सुँड़ेनीहरूमाथि दया देखाउनुभयो, र इस्राएलीहरू संख्‍यामा झन्‌ बढ्‌दैगए र शक्तिशाली भए। 21सुँड़ेनीहरूले परमेश्‍वरको डर मानेका हुनाले उहाँले तिनीहरूलाई सन्‍तान दिनुभयो।
22तब फारोले आफ्‍ना सारा प्रजालाई यसो भनेर आज्ञा दिए, “हिब्रूहरूका जति छोरा जन्‍मन्‍छन्‌ तिनीहरू सबैलाई नील नदीमा फालिदिनू, तर छोरीहरू जतिलाई चाहिँ जीवितै राख्‍नू।” 
.................................................................................................................

 

1 These are the names of the sons of Israel who went to Egypt with Jacob, each with his family: Reuben, Simeon, Levi and Judah; Issachar, Zebulun and Benjamin; Dan and Naphtali; Gad and Asher. The descendants of Jacob numbered seventy[a] in all; Joseph was already in Egypt.

Now Joseph and all his brothers and all that generation died, but the Israelites were exceedingly fruitful; they multiplied greatly, increased in numbers and became so numerous that the land was filled with them.

Then a new king, to whom Joseph meant nothing, came to power in Egypt. “Look,” he said to his people, “the Israelites have become far too numerous for us. 10 Come, we must deal shrewdly with them or they will become even more numerous and, if war breaks out, will join our enemies, fight against us and leave the country.”

11 So they put slave masters over them to oppress them with forced labor, and they built Pithom and Rameses as store cities for Pharaoh. 12 But the more they were oppressed, the more they multiplied and spread; so the Egyptians came to dread the Israelites 13 and worked them ruthlessly. 14 They made their lives bitter with harsh labor in brick and mortar and with all kinds of work in the fields; in all their harsh labor the Egyptians worked them ruthlessly.

15 The king of Egypt said to the Hebrew midwives, whose names were Shiphrah and Puah, 16 “When you are helping the Hebrew women during childbirth on the delivery stool, if you see that the baby is a boy, kill him; but if it is a girl, let her live.” 17 The midwives, however, feared God and did not do what the king of Egypt had told them to do; they let the boys live. 18 Then the king of Egypt summoned the midwives and asked them, “Why have you done this? Why have you let the boys live?”

19 The midwives answered Pharaoh, “Hebrew women are not like Egyptian women; they are vigorous and give birth before the midwives arrive.”

20 So God was kind to the midwives and the people increased and became even more numerous. 21 And because the midwives feared God, he gave them families of their own.

22 Then Pharaoh gave this order to all his people: “Every Hebrew boy that is born you must throw into the Nile, but let every girl live.”

 

...................................................................................................................
NEPALI - ENGLISH

प्रस्‍थान 1

मिश्रमा इस्राएलीहरूमाथि अत्याचार
1आ-आफ्‍नो परिवार लिएर याकूबसित मिश्रमा आउने इस्राएलका छोराहरूका नाउँ यी नै हुन्‌:  
These are the names of the sons of Israel who went to Egypt with Jacob, each with his family: 
2रूबेन, शिमियोन, लेवी र यहूदा,
Reuben, Simeon, Levi, and Judah,
 3इस्‍साखार, जबूलून, र बेन्‍यामीन, 
Issachar, Zebulun, and Benjamin,
4दान, नप्‍ताली, गाद र आशेर। 
Dan, and Naphtali, Gad, and Asher.
5याकूबका सन्‍तानमा जम्‍मा सत्तरी जना थिए। योसेफचाहिँ अघिबाटै मिश्रमा थिए।
And all the souls that came out of the loins of Jacob were seventy souls: for Joseph was in Egypt already.
6योसेफ र तिनका सबै दाजुभाइहरू र त्‍यस पुस्‍ताका सबै जना मरे। 
And Joseph died, and all his brethren, and all that generation.
7तर इस्राएलका सन्‍तान फल्‍दै-फुल्‍दै र संख्‍यामा अति धेरै हुँदैगए, यहाँसम्‍म कि सारा देश तिनीहरूद्वारा भरियो। 
And the children of Israel were fruitful, and increased abundantly, and multiplied, and waxed exceeding mighty; and the land was filled with them.
8तब मिश्रमा योसेफलाई नचिन्‍ने एक जना नयाँ राजाले शासन गर्न थाले।
Now there arose up a new king over Egypt, which knew not Joseph.
  9उनले आफ्‍ना प्रजालाई भने, “हेर, इस्राएलीहरू संख्‍यामा हामीभन्‍दा अति धेरै र अति शक्तिशाली भएका छन्‌।
And he said unto his people, Behold, the people of the children of Israel are more and mightier than we:
 10अब हामीले तिनीहरूसित बुद्धिले काम लिनुपर्छ, नत्रता तिनीहरू संख्‍यामा अझ बढ्‌दैजानेछन्, र यदि युद्ध भयो भने हाम्रा शत्रुहरूसँग मिलेर हाम्रै विरुद्धमा लड़ाइँ गर्नेछन्‌ र देश छाड़ेर जानेछन्‌।” 
Come on, let us deal wisely with them; lest they multiply, and it come to pass, that, when there falleth out any war, they join also unto our enemies, and fight against us, and so get them up out of the land.
11यसैकारण उनीहरूले तिनीहरूलाई कठोर काम लगाएर सताउनलाई तिनीहरूमाथि नाइकेहरू खटाए, र तिनीहरूले फारोको निम्‍ति पिताम र रामसेस भन्‍ने भण्‍डारका सहरहरू बनाए। 
Therefore they did set over them taskmasters to afflict them with their burdens. And they built for Pharaoh treasure cities, Pithom and Raamses.
12तर जति-जति उनीहरूले तिनीहरूलाई सताए उति-उति तिनीहरूको संख्‍या बढ्‌न लाग्‍यो, र तिनीहरू झन्‌-झन्‌ फैलिँदैगए। यसैले इस्राएली जातिसँग उनीहरू डराउन लागे। 
But the more they afflicted them, the more they multiplied and grew. And they were grieved because of the children of Israel.
13यसकारण मिश्रीहरूले इस्राएली जातिलाई निर्दयपूर्वक काममा लगाए, 
And the Egyptians made the children of Israel to serve with rigour:
14अनि मसला र इँटको र खेतका सबै किसिमका कठोर काम गर्न लगाएर तिनीहरूको जीवनै तीतो बनाइदिए।
And they made their lives bitter with hard bondage, in morter, and in brick, and in all manner of service in the field: all their service, wherein they made them serve, was with rigour.
15तब मिश्रका राजाले शिप्रा र पूआ नाउँ भएका हिब्रू सुँड़ेनीहरूलाई बोलाएर भने, 
And the king of Egypt spake to the Hebrew midwives, of which the name of the one was Shiphrah, and the name of the other Puah:
16“जब हिब्रू स्‍त्रीहरूले बच्‍चा जन्‍माउँछन्‌ र उनीहरूलाई जन्‍माउने पिरामा हेरचाह गर्छौ, तब छोरो रहेछ भने त्‍यसलाई मार। तर छोरी रहिछ भने त्‍यसलाई जिउँदै राख।” 
And he said, When ye do the office of a midwife to the Hebrew women, and see them upon the stools; if it be a son, then ye shall kill him: but if it be a daughter, then she shall live.
17तर सुँड़ेनीहरू परमेश्‍वरसँग डराउँथे, र मिश्रका राजाले आज्ञा गरेबमोजिम गरेनन्, तर छोराहरूलाई पनि जिउँदै राखे।
But the midwives feared God, and did not as the king of Egypt commanded them, but saved the men children alive.
 18यसैले मिश्रका राजाले सुँड़ेनीहरूलाई बोलाएर सोधे, “तिमीहरूले छोराहरूलाई किन छोड़्यौ? यसो किन गर्‍यौ?”
And the king of Egypt called for the midwives, and said unto them, Why have ye done this thing, and have saved the men children alive?
19सुँड़ेनीहरूले फारोलाई भने, “हिब्रू स्‍त्रीहरू मिश्री स्‍त्रीहरूजस्‍ता छैनन्‌। तिनीहरू हट्टाकट्टा छन्, र सुँड़ेनी पुग्‍नुभन्‍दा अघि नै बच्‍चा जन्‍माइसकेका हुन्‍छन्‌।”
And the midwives said unto Pharaoh, Because the Hebrew women are not as the Egyptian women; for they are lively, and are delivered ere the midwives come in unto them.
20अनि परमेश्‍वरले सुँड़ेनीहरूमाथि दया देखाउनुभयो, र इस्राएलीहरू संख्‍यामा झन्‌ बढ्‌दैगए र शक्तिशाली भए।
Therefore God dealt well with the midwives: and the people multiplied, and waxed very mighty.
 21सुँड़ेनीहरूले परमेश्‍वरको डर मानेका हुनाले उहाँले तिनीहरूलाई सन्‍तान दिनुभयो।
And it came to pass, because the midwives feared God, that he made them houses.
22तब फारोले आफ्‍ना सारा प्रजालाई यसो भनेर आज्ञा दिए, “हिब्रूहरूका जति छोरा जन्‍मन्‍छन्‌ तिनीहरू सबैलाई नील नदीमा फालिदिनू, तर छोरीहरू जतिलाई चाहिँ जीवितै राख्‍नू।” 

And Pharaoh charged all his people, saying, Every son that is born ye shall cast into the river, and every daughter ye shall save alive.

 

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 2

प्रस्‍थान 2

मोशाको जन्म र बाल्यावस्था
1अब लेवीका कुलका एक जना मानिसले लेवीकै कुलकी एउटी केटीलाई विवाह गरे। 2अनि ती स्‍त्री गर्भवती भइन् र एक जना छोरो जन्‍माइन्‌। त्‍यस बालकलाई सुन्‍दर देखेर तिनले त्‍यसलाई तीन महिनासम्‍म लुकाइराखिन्‌।  3जब तिनले त्‍यसलाई अझ लुकाउन सकिनन्, तब त्‍यसको निम्‍ति कुशको एउटा टोकरी ल्‍याइन्, र त्‍यसलाई तारपीन र अलकत्राले लिपेर बालकलाई त्‍यसैमा राखेर नील नदीको तीरमा नर्कट झाड़ीको बीचमा राखिदिइन्‌। 4अनि बालककी दिदीचाहिँ त्‍यसलाई के हुँदोरहेछ भनेर हेर्नलाई टाढ़ामा उभिरही।
5यसै बीचमा फारोकी छोरी नील नदीमा नुहाउनलाई आइन्‌। तिनका सहेलीहरूचाहिँ नदीको किनारमा टहल्‍न लागे। तिनले झाड़ीको बीचमा त्‍यो टोकरी देखिन्, र आफ्‍नी दासीलाई त्‍यो लिन पठाइन्‌। 6तिनले त्‍यो खोल्‍दा बालकलाई देखिन्‌। त्‍यो बालक रोइरहेको थियो, अनि तिनले टिठ्याएर त्‍यसलाई हेरिन्‌ र भनिन्, “यो हिब्रूहरूको कोही एउटा बालक हो।”
7तब त्‍यस बालककी दिदीले फारोकी छोरीलाई भनी, “के म गएर हिब्रू स्‍त्रीहरूमध्‍ये कोही धाईलाई हजूरको निम्‍ति यस बालकलाई दूध खुवाउन बोलाएर ल्‍याऊँ?”
8तब फारोकी छोरीले त्‍यसलाई भनिन्, “हुन्‍छ, जा।” अनि त्‍यो ठिटी गएर बालककी आमालाई बोलाएर ल्‍याई। 9तब फारोकी छोरीले तिनलाई भनिन्, “यस बालकलाई लगेर मेरो निम्‍ति दूध खुवाउने गर्, र म तेरो ज्‍याला दिनेछु।” यसैले ती स्‍त्रीले बालकलाई लगिन्, र त्‍यसलाई दूध खुवाउने गरिन्‌। 10बालक ठूलो भएपछि तिनले त्‍यसलाई फारोकी छोरीकहाँ ल्‍याइन्, र त्‍यो तिनको छोरो भयो। तिनले त्‍यसको नाउँ मोशा राखिन्, किनकि तिनले भन्‍थिन्, “मैले यसलाई पानीबाट निकालेकी हुँ।” 
मोशा भागेर मिद्यान गएका
11जब मोशा ठूला भए तब तिनी आफ्‍ना भाइबन्‍धुहरूकहाँ गए, र तिनीहरूले गरेका कठिन काम देखे। तिनले आफ्‍ना भाइबन्‍धुहरूमध्‍ये एक जनालाई, अर्थात्‌ एक जना हिब्रूलाई एक जना मिश्रीले हिर्काइरहेको देखे।   12तब तिनले यताउता हेरे, र कोही पनि नदेख्‍दा त्‍यस मिश्रीलाई मारेर बालुवामा पुरिदिए। 13भोलिपल्‍ट त्‍यहाँ जाँदा दुई जना हिब्रूहरू आपसमा कुटपिट गरिरहेका तिनले देखे। तिनले अन्‍याय गर्नेचाहिँलाई भने, “तिमी आफ्‍नै हिब्रू मान्‍छेलाई किन हिर्काउँछौ?”
14त्‍यसले भन्‍यो, “कसले तिमीलाई हाम्रो शासक र न्‍यायकर्ता तुल्‍यायो? त्‍यस मिश्रीलाई मारेजस्‍तो मलाई पनि मार्न चाहन्‍छौ?” तब मोशाले डराएर मनमनै भने, “अवश्‍य यो कुरो फिँजिन लागेछ।”
15फारोलाई यो कुरा थाहा भयो र उनले मोशालाई मार्ने विचार गरे। तब मोशा फारोदेखि भागेर मिद्यान देशमा गए र त्‍यहाँ एउटा कूवानेर बसे।  16मिद्यानका पूजाहारीका सात जना छोरीहरू थिए। तिनीहरू त्‍यहाँ पानी भर्नलाई आए, र आफ्‍ना बुबाका भेड़ाबाख्रालाई पानी खुवाउन डूँड़ भर्न लागे। 17यसै बीचमा गोठालाहरू आएर तिनीहरूलाई धपाउन लागे। तर मोशा उठेर तिनीहरूलाई सहायता गरे, र तिनीहरूका भेड़ाबाख्राहरूलाई पानी खान दिए। 18जब तिनीहरू आफ्‍ना बुबा रूएलकहाँ आए तब उनले सोधे, “तिमीहरू कसरी आज यति चाँड़ै आयौ?”
19तिनीहरूले भने, “एक जना मिश्रीले हामीलाई गोठालाहरूका हातबाट छुटाए। त्‍यसबाहेक तिनले हाम्रा निम्‍ति पानी तानेर भेड़ाबाख्राहरूलाई पनि पानी खान दिए।”
20तब उनले आफ्‍ना छोरीहरूलाई भने, “तिनी कहाँ छन्‌? किन तिमीहरूले ती मानिसलाई छोड़ेर आयौ? जाओ, र हामीसित खान तिनलाई बोलाएर ल्‍याओ।”
21तब मोशा ती मानिससित बस्‍न राजी भए। उनले आफ्‍नी छोरी सिप्‍पोराचाहिँ मोशालाई विवाहमा दिए। 22सिप्‍पोराले एक जना छोरो जन्माइन्, र मोशाले त्‍यसको नाउँ गेर्शोम राखे, किनकि तिनले भने, “म विदेशमा प्रवासी भएर बसेको छु।”
23धेरै दिन बितेपछि मिश्रका राजा मरे। इस्राएली जातिले दासत्‍वको कारण सुस्‍केरा हालेर पुकारा गर्न लागे। दासत्‍वको बन्‍धनमा तिनीहरूले गरेको पुकारा परमेश्‍वरकहाँ पुग्‍यो। 24परमेश्‍वरले तिनीहरूको सुस्‍केरा सुन्‍नुभयो, र अब्राहाम, इसहाक र याकूबसित गर्नुभएको आफ्‍नो करार सम्‍झनुभयो।  25यसैले परमेश्‍वरले इस्राएलीहरूमाथि नजर राख्‍नुभयो, र उहाँ तिनीहरूको अवस्‍थामा चिन्‍तित हुनुभयो।
............................................................................................

The Birth of Moses

2 Now a man of the tribe of Levi married a Levite woman, and she became pregnant and gave birth to a son. When she saw that he was a fine child, she hid him for three months. But when she could hide him no longer, she got a papyrus basket[a] for him and coated it with tar and pitch. Then she placed the child in it and put it among the reeds along the bank of the Nile. His sister stood at a distance to see what would happen to him.

Then Pharaoh’s daughter went down to the Nile to bathe, and her attendants were walking along the riverbank. She saw the basket among the reeds and sent her female slave to get it. She opened it and saw the baby. He was crying, and she felt sorry for him. “This is one of the Hebrew babies,” she said.

Then his sister asked Pharaoh’s daughter, “Shall I go and get one of the Hebrew women to nurse the baby for you?”

“Yes, go,” she answered. So the girl went and got the baby’s mother. Pharaoh’s daughter said to her, “Take this baby and nurse him for me, and I will pay you.” So the woman took the baby and nursed him. 10 When the child grew older, she took him to Pharaoh’s daughter and he became her son. She named him Moses,[b] saying, “I drew him out of the water.”

Moses Flees to Midian

11 One day, after Moses had grown up, he went out to where his own people were and watched them at their hard labor. He saw an Egyptian beating a Hebrew, one of his own people. 12 Looking this way and that and seeing no one, he killed the Egyptian and hid him in the sand. 13 The next day he went out and saw two Hebrews fighting. He asked the one in the wrong, “Why are you hitting your fellow Hebrew?”

14 The man said, “Who made you ruler and judge over us? Are you thinking of killing me as you killed the Egyptian?” Then Moses was afraid and thought, “What I did must have become known.”

15 When Pharaoh heard of this, he tried to kill Moses, but Moses fled from Pharaoh and went to live in Midian, where he sat down by a well. 16 Now a priest of Midian had seven daughters, and they came to draw water and fill the troughs to water their father’s flock. 17 Some shepherds came along and drove them away, but Moses got up and came to their rescue and watered their flock.

18 When the girls returned to Reuel their father, he asked them, “Why have you returned so early today?”

19 They answered, “An Egyptian rescued us from the shepherds. He even drew water for us and watered the flock.”

20 “And where is he?” Reuel asked his daughters. “Why did you leave him? Invite him to have something to eat.”

21 Moses agreed to stay with the man, who gave his daughter Zipporah to Moses in marriage. 22 Zipporah gave birth to a son, and Moses named him Gershom,[c] saying, “I have become a foreigner in a foreign land.”

23 During that long period, the king of Egypt died. The Israelites groaned in their slavery and cried out, and their cry for help because of their slavery went up to God. 24 God heard their groaning and he remembered his covenant with Abraham, with Isaac and with Jacob. 25 So God looked on the Israelites and was concerned about them.

................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 2

मोशाको जन्म र बाल्यावस्था
1अब लेवीका कुलका एक जना मानिसले लेवीकै कुलकी एउटी केटीलाई विवाह गरे। 
And there went a man of the house of Levi, and took to wife a daughter of Levi.
2अनि ती स्‍त्री गर्भवती भइन् र एक जना छोरो जन्‍माइन्‌। त्‍यस बालकलाई सुन्‍दर देखेर तिनले त्‍यसलाई तीन महिनासम्‍म लुकाइराखिन्‌। 
And the woman conceived, and bare a son: and when she saw him that he was a goodly child, she hid him three months.
 3जब तिनले त्‍यसलाई अझ लुकाउन सकिनन्, तब त्‍यसको निम्‍ति कुशको एउटा टोकरी ल्‍याइन्, र त्‍यसलाई तारपीन र अलकत्राले लिपेर बालकलाई त्‍यसैमा राखेर नील नदीको तीरमा नर्कट झाड़ीको बीचमा राखिदिइन्‌।
And when she could not longer hide him, she took for him an ark of bulrushes, and daubed it with slime and with pitch, and put the child therein; and she laid it in the flags by the river's brink.
 4अनि बालककी दिदीचाहिँ त्‍यसलाई के हुँदोरहेछ भनेर हेर्नलाई टाढ़ामा उभिरही।
And his sister stood afar off, to wit what would be done to him.
5यसै बीचमा फारोकी छोरी नील नदीमा नुहाउनलाई आइन्‌। तिनका सहेलीहरूचाहिँ नदीको किनारमा टहल्‍न लागे। तिनले झाड़ीको बीचमा त्‍यो टोकरी देखिन्, र आफ्‍नी दासीलाई त्‍यो लिन पठाइन्‌। 
And the daughter of Pharaoh came down to wash herself at the river; and her maidens walked along by the river's side; and when she saw the ark among the flags, she sent her maid to fetch it.
6तिनले त्‍यो खोल्‍दा बालकलाई देखिन्‌। त्‍यो बालक रोइरहेको थियो, अनि तिनले टिठ्याएर त्‍यसलाई हेरिन्‌ र भनिन्, “यो हिब्रूहरूको कोही एउटा बालक हो।”
And when she had opened it, she saw the child: and, behold, the babe wept. And she had compassion on him, and said, This is one of the Hebrews' children.
7तब त्‍यस बालककी दिदीले फारोकी छोरीलाई भनी, “के म गएर हिब्रू स्‍त्रीहरूमध्‍ये कोही धाईलाई हजूरको निम्‍ति यस बालकलाई दूध खुवाउन बोलाएर ल्‍याऊँ?”
Then said his sister to Pharaoh's daughter, Shall I go and call to thee a nurse of the Hebrew women, that she may nurse the child for thee?
8तब फारोकी छोरीले त्‍यसलाई भनिन्, “हुन्‍छ, जा।” अनि त्‍यो ठिटी गएर बालककी आमालाई बोलाएर ल्‍याई।
And Pharaoh's daughter said to her, Go. And the maid went and called the child's mother.
 9तब फारोकी छोरीले तिनलाई भनिन्, “यस बालकलाई लगेर मेरो निम्‍ति दूध खुवाउने गर्, र म तेरो ज्‍याला दिनेछु।” यसैले ती स्‍त्रीले बालकलाई लगिन्, र त्‍यसलाई दूध खुवाउने गरिन्‌।
And Pharaoh's daughter said unto her, Take this child away, and nurse it for me, and I will give thee thy wages. And the woman took the child, and nursed it.
 10बालक ठूलो भएपछि तिनले त्‍यसलाई फारोकी छोरीकहाँ ल्‍याइन्, र त्‍यो तिनको छोरो भयो। तिनले त्‍यसको नाउँ मोशा राखिन्, किनकि तिनले भन्‍थिन्, “मैले यसलाई पानीबाट निकालेकी हुँ।” 
मोशा भागेर मिद्यान गएका
And the child grew, and she brought him unto Pharaoh's daughter, and he became her son. And she called his name Moses: and she said, Because I drew him out of the water.
11जब मोशा ठूला भए तब तिनी आफ्‍ना भाइबन्‍धुहरूकहाँ गए, र तिनीहरूले गरेका कठिन काम देखे। तिनले आफ्‍ना भाइबन्‍धुहरूमध्‍ये एक जनालाई, अर्थात्‌ एक जना हिब्रूलाई एक जना मिश्रीले हिर्काइरहेको देखे।  
And it came to pass in those days, when Moses was grown, that he went out unto his brethren, and looked on their burdens: and he spied an Egyptian smiting an Hebrew, one of his brethren.
 12तब तिनले यताउता हेरे, र कोही पनि नदेख्‍दा त्‍यस मिश्रीलाई मारेर बालुवामा पुरिदिए।
And he looked this way and that way, and when he saw that there was no man, he slew the Egyptian, and hid him in the sand.
 13भोलिपल्‍ट त्‍यहाँ जाँदा दुई जना हिब्रूहरू आपसमा कुटपिट गरिरहेका तिनले देखे। तिनले अन्‍याय गर्नेचाहिँलाई भने, “तिमी आफ्‍नै हिब्रू मान्‍छेलाई किन हिर्काउँछौ?”
And when he went out the second day, behold, two men of the Hebrews strove together: and he said to him that did the wrong, Wherefore smitest thou thy fellow?
14त्‍यसले भन्‍यो, “कसले तिमीलाई हाम्रो शासक र न्‍यायकर्ता तुल्‍यायो? त्‍यस मिश्रीलाई मारेजस्‍तो मलाई पनि मार्न चाहन्‍छौ?” तब मोशाले डराएर मनमनै भने, “अवश्‍य यो कुरो फिँजिन लागेछ।”
And he said, Who made thee a prince and a judge over us? intendest thou to kill me, as thou killedst the Egyptian? And Moses feared, and said, Surely this thing is known.
15फारोलाई यो कुरा थाहा भयो र उनले मोशालाई मार्ने विचार गरे। तब मोशा फारोदेखि भागेर मिद्यान देशमा गए र त्‍यहाँ एउटा कूवानेर बसे।  
Now when Pharaoh heard this thing, he sought to slay Moses. But Moses fled from the face of Pharaoh, and dwelt in the land of Midian: and he sat down by a well.
16मिद्यानका पूजाहारीका सात जना छोरीहरू थिए। तिनीहरू त्‍यहाँ पानी भर्नलाई आए, र आफ्‍ना बुबाका भेड़ाबाख्रालाई पानी खुवाउन डूँड़ भर्न लागे। 
Now the priest of Midian had seven daughters: and they came and drew water, and filled the troughs to water their father's flock.
17यसै बीचमा गोठालाहरू आएर तिनीहरूलाई धपाउन लागे। तर मोशा उठेर तिनीहरूलाई सहायता गरे, र तिनीहरूका भेड़ाबाख्राहरूलाई पानी खान दिए। 
And the shepherds came and drove them away: but Moses stood up and helped them, and watered their flock.
18जब तिनीहरू आफ्‍ना बुबा रूएलकहाँ आए तब उनले सोधे, “तिमीहरू कसरी आज यति चाँड़ै आयौ?”
And when they came to Reuel their father, he said, How is it that ye are come so soon to day?
19तिनीहरूले भने, “एक जना मिश्रीले हामीलाई गोठालाहरूका हातबाट छुटाए। त्‍यसबाहेक तिनले हाम्रा निम्‍ति पानी तानेर भेड़ाबाख्राहरूलाई पनि पानी खान दिए।”
And they said, An Egyptian delivered us out of the hand of the shepherds, and also drew water enough for us, and watered the flock.
20तब उनले आफ्‍ना छोरीहरूलाई भने, “तिनी कहाँ छन्‌? किन तिमीहरूले ती मानिसलाई छोड़ेर आयौ? जाओ, र हामीसित खान तिनलाई बोलाएर ल्‍याओ।”
And he said unto his daughters, And where is he? why is it that ye have left the man? call him, that he may eat bread.
21तब मोशा ती मानिससित बस्‍न राजी भए। उनले आफ्‍नी छोरी सिप्‍पोराचाहिँ मोशालाई विवाहमा दिए। 
And Moses was content to dwell with the man: and he gave Moses Zipporah his daughter.
22सिप्‍पोराले एक जना छोरो जन्माइन्, र मोशाले त्‍यसको नाउँ गेर्शोम राखे, किनकि तिनले भने, “म विदेशमा प्रवासी भएर बसेको छु।”
And she bare him a son, and he called his name Gershom: for he said, I have been a stranger in a strange land.
23धेरै दिन बितेपछि मिश्रका राजा मरे। इस्राएली जातिले दासत्‍वको कारण सुस्‍केरा हालेर पुकारा गर्न लागे। दासत्‍वको बन्‍धनमा तिनीहरूले गरेको पुकारा परमेश्‍वरकहाँ पुग्‍यो।
And it came to pass in process of time, that the king of Egypt died: and the children of Israel sighed by reason of the bondage, and they cried, and their cry came up unto God by reason of the bondage.
 24परमेश्‍वरले तिनीहरूको सुस्‍केरा सुन्‍नुभयो, र अब्राहाम, इसहाक र याकूबसित गर्नुभएको आफ्‍नो करार सम्‍झनुभयो।
And God heard their groaning, and God remembered his covenant with Abraham, with Isaac, and with Jacob.
  25यसैले परमेश्‍वरले इस्राएलीहरूमाथि नजर राख्‍नुभयो, र उहाँ तिनीहरूको अवस्‍थामा चिन्‍तित हुनुभयो।

And God looked upon the children of Israel, and God had respect unto them.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 3

प्रस्‍थान 3

मोशा र जलिरहेको पोथ्रा
1मोशाले आफ्‍ना ससुरा मिद्यानका पूजाहारी यित्रोका भेड़ाबाख्रा चराइरहेका थिए, र तिनले भेड़ाबाख्रा चराउँदै उजाड़-स्‍थानको पारितिर परमेश्‍वरको पर्वत, अर्थात्‌ होरेबसम्‍मै लगे। 2त्‍यहाँ एउटा जलिरहेको पोथ्राको ज्‍वालामा परमप्रभुका दूत तिनीकहाँ प्रकट भए, र तिनले पोथ्रालाई हेरे। त्‍यो पोथ्रा जलिरहेको थियो— तापनि भस्‍म हुँदैनथ्‍यो।  3मोशाले भने, “अब म छेवैमा गएर यो गजबको दृश्‍यलाई हेर्नेछु। त्‍यो पोथ्रा किन भस्‍म हुँदोरहेनछ?”
4जब हेर्नलाई तिनी त्‍यतातिर लागेका परमप्रभुले देख्‍नुभयो, तब परमेश्‍वरले पोथ्राको बीचबाट “मोशा, ए मोशा” भनेर तिनलाई बोलाउनुभयो।
अनि तिनले भने “म यहीँ छु।”
5तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “यता नजिक नआइज। तेरो खुट्टाबाट जुत्ता फुकाल्, किनभने तँ उभिएको यो ठाउँ पवित्र भूमि हो।” 6उहाँले अझै भन्‍नुभयो, “म तेरा पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर हुँ। अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर हुँ।” तब मोशाले आफ्‍नो मुख ढाके, किनकि तिनी परमेश्‍वरलाई हेर्न डराए।
7तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मिश्रमा भएका मेरा प्रजाको दु:ख मैले देखेको छु, र कामदारहरूको अत्‍याचारमा तिनीहरूले पुकारा गरेका मैले सुनेको छु। तिनीहरूको दु:ख मलाई थाहा छ। 8यसैले तिनीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट छुटकारा दिएर त्‍यस देशबाट एक असल र ठूलो देश, अर्थात्‌ दूध र मह बग्‍ने देश— कनानी, हित्ती, एमोरी, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूका देशमा ल्‍याउनलाई म ओर्लिएको छु। 9अब हेर्, इस्राएलीहरूको पुकारा मकहाँ आइपुगेको छ। मिश्रीहरूले तिनीहरूमाथि गरेको अत्‍याचार मैले देखेको छु। 10यसकारण अब जा, मेरा प्रजा, अर्थात्‌ इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउन म तँलाई फारोकहाँ पठाउँदैछु।”
11तर मोशाले परमेश्‍वरलाई भने, “फारोकहाँ गएर इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट ल्‍याउन सक्‍ने म को हुँ र?”
12अनि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “म तँसित हुनेछु, र मैले तँलाई पठाएको हुँ भन्‍ने कुराको चिन्‍ह तँलाई यो हुनेछ: जब तैंले ती मानिसहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनेछस्, तब तिमीहरूले यही पर्वतमा परमेश्‍वरको आराधना गर्नेछौ।”
13मोशाले परमेश्‍वरलाई भने, “हेर्नुहोस्, जब म इस्राएलीहरूकहाँ गएर तिनीहरूलाई भन्‍नेछु, ‘तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वरले मलाई तिमीहरूकहाँ पठाउनुभएको हो,’ तब तिनीहरूले ‘उहाँको नाउँ के हो त?’ भनेर सोधे भने, मैले तिनीहरूलाई के भन्‍ने?” 
14तब परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म हुँ जो म हुँ।” फेरि उहाँले भन्‍नुभयो, इस्राएलीहरूलाई तैंले यसो भन्‍नू, “म हुँ” भन्‍नेले तिमीहरूकहाँ मलाई पठाउनुभएको हो। 
15परमेश्‍वरले मोशालाई यो पनि भन्‍नुभयो, “इस्राएलीहरूलाई भन्, परमप्रभु, तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अर्थात्‌ अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वरले मलाई तिमीहरूकहाँ पठाउनुभएको हो। मेरो नाउँ सदा यही रहनेछ, र सबै पुस्‍तासम्‍म मेरो नाउँको सम्‍झना यही हुनेछ।
16“जा, गएर इस्राएलका धर्म-गुरुहरूलाई जम्‍मा गरेर तिनीहरूलाई भन्‌: ‘परमप्रभु, तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर मकहाँ प्रकट भएर भन्‍नुभयो, मैले तिमीहरूको हेर-विचार गरेको छु र मिश्रमा तिमीहरूले जे भोग्‍दैछौ सो मैले देखेको छु। 17मैले तिमीहरूलाई मिश्रको कष्‍टबाट निकालेर कनानी, हित्ती, एमोरी, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देश, एउटा दूध र मह बग्‍ने देशमा लैजाने निश्‍चय गरेको छु’।”
18“इस्राएलका धर्म-गुरुहरूले तेरो कुरा सुन्‍नेछन्‌। तब तँ र इस्राएलका ती धर्म-गुरुहरू मिश्रका राजाकहाँ जानेछौ, र तिमीहरूले त्‍यसलाई भन्‍नेछौ, ‘परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले हामीसित भेट गर्नुभएको छ, र अब हामी बिन्‍ती गर्दछौं, कि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई उजाड़-स्‍थानमा हामीलाई तीन दिनको यात्रामा जाने अनुमति दिनुहोस्‌।’ 19तर मलाई थाहा छ, कि मिश्रको राजाले करमा परेर मात्र तिमीहरूलाई जान दिनेछ। 20यसकारण म मेरो हात उठाएर त्‍यहाँ तिनीहरूका बीचमा मेरा सारा आश्‍चर्यकर्महरूद्वारा मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्नेछु, र त्‍यसपछि उनले तिमीहरूलाई जान दिनेछन्‌।
21“म यस जातिमाथि मिश्रीहरूको निगाह राखिदिनेछु, र तिमीहरू जाँदा रित्तो हात लिएर जानेछैनौ।  22हरेक स्‍त्रीले आफ्‍नो छिमेकी र त्‍यसको घरमा बस्‍ने स्‍त्रीलाई सुन र चाँदीका गहनाहरू र लुगाफाटाहरू माग्‍नेछ, र तिमीहरूले ती आ-आफ्‍ना छोराछोरीहरूलाई लगाइदिनेछौ। यसरी तिमीहरूले मिश्रीहरूलाई लुट्‌नेछौ।”
..........................................................................

Moses and the Burning Bush

3 Now Moses was tending the flock of Jethro his father-in-law, the priest of Midian, and he led the flock to the far side of the wilderness and came to Horeb, the mountain of God. There the angel of the Lord appeared to him in flames of fire from within a bush. Moses saw that though the bush was on fire it did not burn up. So Moses thought, “I will go over and see this strange sight—why the bush does not burn up.”

When the Lord saw that he had gone over to look, God called to him from within the bush, “Moses! Moses!”

And Moses said, “Here I am.”

“Do not come any closer,” God said. “Take off your sandals, for the place where you are standing is holy ground.” Then he said, “I am the God of your father,[a] the God of Abraham, the God of Isaac and the God of Jacob.” At this, Moses hid his face, because he was afraid to look at God.

The Lord said, “I have indeed seen the misery of my people in Egypt. I have heard them crying out because of their slave drivers, and I am concerned about their suffering. So I have come down to rescue them from the hand of the Egyptians and to bring them up out of that land into a good and spacious land, a land flowing with milk and honey—the home of the Canaanites, Hittites, Amorites, Perizzites, Hivites and Jebusites. And now the cry of the Israelites has reached me, and I have seen the way the Egyptians are oppressing them. 10 So now, go. I am sending you to Pharaoh to bring my people the Israelites out of Egypt.”

11 But Moses said to God, “Who am I that I should go to Pharaoh and bring the Israelites out of Egypt?”

12 And God said, “I will be with you. And this will be the sign to you that it is I who have sent you: When you have brought the people out of Egypt, you[b] will worship God on this mountain.”

13 Moses said to God, “Suppose I go to the Israelites and say to them, ‘The God of your fathers has sent me to you,’ and they ask me, ‘What is his name?’ Then what shall I tell them?”

14 God said to Moses, “I am who I am.[c] This is what you are to say to the Israelites: ‘I am has sent me to you.’”

15 God also said to Moses, “Say to the Israelites, ‘The Lord,[d] the God of your fathers—the God of Abraham, the God of Isaac and the God of Jacob—has sent me to you.’

“This is my name forever,
    the name you shall call me
    from generation to generation.

16 “Go, assemble the elders of Israel and say to them, ‘The Lord, the God of your fathers—the God of Abraham, Isaac and Jacob—appeared to me and said: I have watched over you and have seen what has been done to you in Egypt. 17 And I have promised to bring you up out of your misery in Egypt into the land of the Canaanites, Hittites, Amorites, Perizzites, Hivites and Jebusites—a land flowing with milk and honey.’

18 “The elders of Israel will listen to you. Then you and the elders are to go to the king of Egypt and say to him, ‘The Lord, the God of the Hebrews, has met with us. Let us take a three-day journey into the wilderness to offer sacrifices to the Lord our God.’ 19 But I know that the king of Egypt will not let you go unless a mighty hand compels him. 20 So I will stretch out my hand and strike the Egyptians with all the wonders that I will perform among them. After that, he will let you go.

21 “And I will make the Egyptians favorably disposed toward this people, so that when you leave you will not go empty-handed. 22 Every woman is to ask her neighbor and any woman living in her house for articles of silver and gold and for clothing, which you will put on your sons and daughters. And so you will plunder the Egyptians.”

.......................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 3

मोशा र जलिरहेको पोथ्रा
1मोशाले आफ्‍ना ससुरा मिद्यानका पूजाहारी यित्रोका भेड़ाबाख्रा चराइरहेका थिए, र तिनले भेड़ाबाख्रा चराउँदै उजाड़-स्‍थानको पारितिर परमेश्‍वरको पर्वत, अर्थात्‌ होरेबसम्‍मै लगे। 
Now Moses kept the flock of Jethro his father in law, the priest of Midian: and he led the flock to the backside of the desert, and came to the mountain of God, even to Horeb.
2त्‍यहाँ एउटा जलिरहेको पोथ्राको ज्‍वालामा परमप्रभुका दूत तिनीकहाँ प्रकट भए, र तिनले पोथ्रालाई हेरे। त्‍यो पोथ्रा जलिरहेको थियो— तापनि भस्‍म हुँदैनथ्‍यो। 
And the angel of the LORD appeared unto him in a flame of fire out of the midst of a bush: and he looked, and, behold, the bush burned with fire, and the bush was not consumed.
 3मोशाले भने, “अब म छेवैमा गएर यो गजबको दृश्‍यलाई हेर्नेछु। त्‍यो पोथ्रा किन भस्‍म हुँदोरहेनछ?”
And Moses said, I will now turn aside, and see this great sight, why the bush is not burnt.
4जब हेर्नलाई तिनी त्‍यतातिर लागेका परमप्रभुले देख्‍नुभयो, तब परमेश्‍वरले पोथ्राको बीचबाट “मोशा, ए मोशा” भनेर तिनलाई बोलाउनुभयो।
अनि तिनले भने “म यहीँ छु।”
And when the LORD saw that he turned aside to see, God called unto him out of the midst of the bush, and said, Moses, Moses. And he said, Here am I.
5तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “यता नजिक नआइज। तेरो खुट्टाबाट जुत्ता फुकाल्, किनभने तँ उभिएको यो ठाउँ पवित्र भूमि हो।”
And he said, Draw not nigh hither: put off thy shoes from off thy feet, for the place whereon thou standest is holy ground.
 6उहाँले अझै भन्‍नुभयो, “म तेरा पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर हुँ। अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर हुँ।” तब मोशाले आफ्‍नो मुख ढाके, किनकि तिनी परमेश्‍वरलाई हेर्न डराए।
Moreover he said, I am the God of thy father, the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob. And Moses hid his face; for he was afraid to look upon God.
7तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मिश्रमा भएका मेरा प्रजाको दु:ख मैले देखेको छु, र कामदारहरूको अत्‍याचारमा तिनीहरूले पुकारा गरेका मैले सुनेको छु। तिनीहरूको दु:ख मलाई थाहा छ। 
And the LORD said, I have surely seen the affliction of my people which are in Egypt, and have heard their cry by reason of their taskmasters; for I know their sorrows;
8यसैले तिनीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट छुटकारा दिएर त्‍यस देशबाट एक असल र ठूलो देश, अर्थात्‌ दूध र मह बग्‍ने देश— कनानी, हित्ती, एमोरी, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूका देशमा ल्‍याउनलाई म ओर्लिएको छु। 
And I am come down to deliver them out of the hand of the Egyptians, and to bring them up out of that land unto a good land and a large, unto a land flowing with milk and honey; unto the place of the Canaanites, and the Hittites, and the Amorites, and the Perizzites, and the Hivites, and the Jebusites.
9अब हेर्, इस्राएलीहरूको पुकारा मकहाँ आइपुगेको छ। मिश्रीहरूले तिनीहरूमाथि गरेको अत्‍याचार मैले देखेको छु।
Now therefore, behold, the cry of the children of Israel is come unto me: and I have also seen the oppression wherewith the Egyptians oppress them.
 10यसकारण अब जा, मेरा प्रजा, अर्थात्‌ इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउन म तँलाई फारोकहाँ पठाउँदैछु।”
Come now therefore, and I will send thee unto Pharaoh, that thou mayest bring forth my people the children of Israel out of Egypt.
11तर मोशाले परमेश्‍वरलाई भने, “फारोकहाँ गएर इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट ल्‍याउन सक्‍ने म को हुँ र?”
And Moses said unto God, Who am I, that I should go unto Pharaoh, and that I should bring forth the children of Israel out of Egypt?
12अनि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “म तँसित हुनेछु, र मैले तँलाई पठाएको हुँ भन्‍ने कुराको चिन्‍ह तँलाई यो हुनेछ: जब तैंले ती मानिसहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनेछस्, तब तिमीहरूले यही पर्वतमा परमेश्‍वरको आराधना गर्नेछौ।”
And he said, Certainly I will be with thee; and this shall be a token unto thee, that I have sent thee: When thou hast brought forth the people out of Egypt, ye shall serve God upon this mountain.
13मोशाले परमेश्‍वरलाई भने, “हेर्नुहोस्, जब म इस्राएलीहरूकहाँ गएर तिनीहरूलाई भन्‍नेछु, ‘तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वरले मलाई तिमीहरूकहाँ पठाउनुभएको हो,’ तब तिनीहरूले ‘उहाँको नाउँ के हो त?’ भनेर सोधे भने, मैले तिनीहरूलाई के भन्‍ने?” 
And Moses said unto God, Behold, when I come unto the children of Israel, and shall say unto them, The God of your fathers hath sent me unto you; and they shall say to me, What is his name? what shall I say unto them?
14तब परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म हुँ जो म हुँ।” फेरि उहाँले भन्‍नुभयो, इस्राएलीहरूलाई तैंले यसो भन्‍नू, “म हुँ” भन्‍नेले तिमीहरूकहाँ मलाई पठाउनुभएको हो। 
And God said unto Moses, I AM THAT I AM: and he said, Thus shalt thou say unto the children of Israel, I AM hath sent me unto you.
15परमेश्‍वरले मोशालाई यो पनि भन्‍नुभयो, “इस्राएलीहरूलाई भन्, परमप्रभु, तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अर्थात्‌ अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वरले मलाई तिमीहरूकहाँ पठाउनुभएको हो। मेरो नाउँ सदा यही रहनेछ, र सबै पुस्‍तासम्‍म मेरो नाउँको सम्‍झना यही हुनेछ।
And God said moreover unto Moses, Thus shalt thou say unto the children of Israel, The LORD God of your fathers, the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob, hath sent me unto you: this is my name for ever, and this is my memorial unto all generations.
16“जा, गएर इस्राएलका धर्म-गुरुहरूलाई जम्‍मा गरेर तिनीहरूलाई भन्‌: ‘परमप्रभु, तिमीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर मकहाँ प्रकट भएर भन्‍नुभयो, मैले तिमीहरूको हेर-विचार गरेको छु र मिश्रमा तिमीहरूले जे भोग्‍दैछौ सो मैले देखेको छु। 
Go, and gather the elders of Israel together, and say unto them, The LORD God of your fathers, the God of Abraham, of Isaac, and of Jacob, appeared unto me, saying, I have surely visited you, and seen that which is done to you in Egypt:
17मैले तिमीहरूलाई मिश्रको कष्‍टबाट निकालेर कनानी, हित्ती, एमोरी, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देश, एउटा दूध र मह बग्‍ने देशमा लैजाने निश्‍चय गरेको छु’।”
And I have said, I will bring you up out of the affliction of Egypt unto the land of the Canaanites, and the Hittites, and the Amorites, and the Perizzites, and the Hivites, and the Jebusites, unto a land flowing with milk and honey.
18“इस्राएलका धर्म-गुरुहरूले तेरो कुरा सुन्‍नेछन्‌। तब तँ र इस्राएलका ती धर्म-गुरुहरू मिश्रका राजाकहाँ जानेछौ, र तिमीहरूले त्‍यसलाई भन्‍नेछौ, ‘परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले हामीसित भेट गर्नुभएको छ, र अब हामी बिन्‍ती गर्दछौं, कि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई उजाड़-स्‍थानमा हामीलाई तीन दिनको यात्रामा जाने अनुमति दिनुहोस्‌।’ 
And they shall hearken to thy voice: and thou shalt come, thou and the elders of Israel, unto the king of Egypt, and ye shall say unto him, The LORD God of the Hebrews hath met with us: and now let us go, we beseech thee, three days' journey into the wilderness, that we may sacrifice to the LORD our God.
19तर मलाई थाहा छ, कि मिश्रको राजाले करमा परेर मात्र तिमीहरूलाई जान दिनेछ। 
And I am sure that the king of Egypt will not let you go, no, not by a mighty hand.
20यसकारण म मेरो हात उठाएर त्‍यहाँ तिनीहरूका बीचमा मेरा सारा आश्‍चर्यकर्महरूद्वारा मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्नेछु, र त्‍यसपछि उनले तिमीहरूलाई जान दिनेछन्‌।
And I will stretch out my hand, and smite Egypt with all my wonders which I will do in the midst thereof: and after that he will let you go.
21“म यस जातिमाथि मिश्रीहरूको निगाह राखिदिनेछु, र तिमीहरू जाँदा रित्तो हात लिएर जानेछैनौ। 
And I will give this people favour in the sight of the Egyptians: and it shall come to pass, that, when ye go, ye shall not go empty:
 22हरेक स्‍त्रीले आफ्‍नो छिमेकी र त्‍यसको घरमा बस्‍ने स्‍त्रीलाई सुन र चाँदीका गहनाहरू र लुगाफाटाहरू माग्‍नेछ, र तिमीहरूले ती आ-आफ्‍ना छोराछोरीहरूलाई लगाइदिनेछौ। यसरी तिमीहरूले मिश्रीहरूलाई लुट्‌नेछौ।”

But every woman shall borrow of her neighbour, and of her that sojourneth in her house, jewels of silver, and jewels of gold, and raiment: and ye shall put them upon your sons, and upon your daughters; and ye shall spoil the Egyptians.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 4

प्रस्‍थान 4

मोशाको लागि चिन्हहरू
1मोशाले भने, “यदि तिनीहरूले मलाई पत्‍याएनन्‌ र मेरा कुरा नसुनी ‘परमप्रभु तिमीकहाँ देखा पर्नुभएको होइन’ भनेर जवाफ दिए भने, के गर्ने?”
2तब परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरो हातमा के छ?”
तिनले भने, “लट्ठी।”
3परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “त्‍यो भूइँमा फाल्‌।”
मोशाले त्‍यो भूइँमा फालिदिए, र त्‍यो एउटा सर्प भयो, र मोशा त्‍यसदेखि डराएर भागे। 4तब परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात लम्‍काएर त्‍यसको पुच्‍छरमा समात्‌।” अनि मोशाले हात लम्‍काएर समाते, र त्‍यो तिनको हातमा फेरि लट्ठी नै भइहाल्‍यो। 5परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “तिनीहरूले तिनीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अर्थात्‌ अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर तँकहाँ देखा पर्नुभएको हो रहेछ भनी तिनीहरूले यही कामबाट पत्‍याऊन्‌।”
6तब परमप्रभुले तिनलाई अझै यसो भन्‍नुभयो, “तेरो हात आफ्‍नो खास्‍टोभित्र हाल्‌।” तिनले आफ्‍नो हात खास्‍टोभित्र हाले, र जब तिनले त्‍यो बाहिर निकाले, तब त्‍यो कुष्ठरोग लागेर हिउँजस्‍तै सेतो भएको रहेछ।
7उहाँले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात फेरि खास्‍टोभित्र हाल्‌।” तिनले फेरि आफ्‍नो हात खास्‍टोभित्र हाले, र जब फेरि निकाले, तब त्‍यो आफ्‍नो शरीरको अरू मासुजस्‍तै भइहाल्‍यो।
8तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “तिनीहरूले तेरा कुरा पत्‍याएनन्‌ र त्‍यो पहिलो चिन्‍हलाई वास्‍ता गरेनन्‌ भने, शायद तिनीहरूले पछिल्‍लो चिन्‍हलाई पत्‍याउनेछन्‌। 9तर तिनीहरूले यी दुवै चिन्‍हहरू पनि पत्‍याएनन्‌ र तेरा कुरा पनि सुनेनन्‌ भने, नील नदीका केही पानी लिएर सुक्‍खा जमिनमा खन्‍याइदे। तैंले नील नदीबाट लिएको त्‍यो पानी जमिनमा रगत हुनेछ।”
10त्‍यसपछि मोशाले परमप्रभुलाई भने, “प्रभु, म बोल्‍नमा उस्‍तो सिपालु छैनँ, न त अघि म सिपालु थिएँ न अहिले तपाईं बोल्‍नुभएपछि म सिपालु भएको छु, किनकि म बोल्‍नमा र जिब्रो चलाउनमा ढिलो छु।”
11परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “मानिसको मुख कसले बनायो? मानिसलाई लाटो वा बहिरो कि देख्‍ने वा अन्‍धो कसले बनाउँछ? के म परमप्रभुले नै होइन र? 12अब जा, म तँलाई बोल्‍न सहायता गर्नेछु, र तैंले के-के बोल्‍नुपर्ने हो सो सिकाउनेछु।”
13तर मोशाले भने, “हे प्रभु, बिन्‍ती छ, अरू कसैलाई नै पठाउनुहोस्‌।”
14तब परमप्रभुको क्रोध मोशामाथि उठ्यो, र उहाँले भन्‍नुभयो, “के लेवी हारून तेरो दाजु छैन र? मलाई थाहा छ कि त्‍यो राम्ररी बोल्‍न सक्‍छ। त्‍यो तँलाई भेट्‌न आउँदैछ, र तँलाई देखेर त्‍यो खुशी हुनेछ। 15त्‍यसैसँग कुरा गर्‌ र त्‍यसले भन्‍नुपर्ने कुरा तैंले बता, र म तिमीहरू दुवैसँग हुनेछु र तिमीहरूले के गर्नुपर्ने हो सो बताउनेछु। 16त्‍योचाहिँ तेरो निम्‍ति मानिसहरूसित बोल्‍नेछ, र तेरो मुखझैँ हुनेछ, र तँचाहिँ त्‍यसको निम्‍ति ईश्‍वरतुल्‍य हुनेछस्‌। 17तर यो लट्ठी तेरो हातैमा लैजा। त्‍यसद्वारा तैंले यी आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍हहरू गर्नेछस्‌।”
मोशा मिश्रदेशमा फर्केका
18त्‍यसपछि मोशा फर्केर आफ्‍ना ससुरा यित्रोकहाँ आएर तिनलाई भने, “बिन्‍ती छ, मिश्रमा भएका मेरा दाजुभाइहरू बाँचेकै छन्‌ कि छैनन्, गएर हेर्ने अनुमति दिनुहोस्‌।”
यित्रोले मोशालाई भने, “हुन्‍छ, कुशलसित जाऊ।”
19परमप्रभुले मिद्यान देशमा मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “मिश्रमा फर्केर जा, किनकि तेरो ज्‍यान लिन खोज्‍नेहरू सबै मरिसके।” 20यसकारण आफ्‍नी पत्‍नी र छोराहरूलाई एउटा गधामा चढ़ाएर मोशा मिश्रमा फर्के। र तिनले परमेश्‍वरको लट्ठी हातैमा लिएर गए।
21तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “जब तँ मिश्रमा फर्कन्‍छस्‌ तब मैले तेरो हातको शक्तिमा राखिदिएका सबै उदेकका कामहरू फारोको सामुन्‍ने गर्‌। तर म त्‍यसको हृदय कठोर गरिदिनेछु, र त्‍यसले मानिसहरूलाई जान दिनेछैन। 22तब तैंले फारोलाई भन्, ‘परमप्रभु भन्‍नुहुन्‍छ: इस्राएल मेरो जेठो छोरो हो। 23मैले तँलाई भनें, “मेरो छोरालाई जान दे, र त्‍यसले मेरो सेवा गरोस्‌।” तर तैंले चाहिँ त्‍यसलाई जान दिन इन्‍कार गरिस्‌। यसैले म तेरो जेठो छोरालाई मार्नेछु’।” 
24अनि बाटोमा वास बस्‍ने ठाउँमा परमप्रभुले मोशालाई भेट्‌नुभयो, र तिनलाई मार्ने इच्‍छा गर्नुभयो। 25तर सिप्‍पोराले एउटा चकमकको कर्द लिएर आफ्‍नो छोराको खलड़ी च्‍वाट्टै काटेर मोशाको खुट्टामा छुवाइन्, अनि तिनले भनिन्, “तपाईं मेरो निम्‍ति रगतको दुलहा हुनुहुन्‍छ।” 26यसैले परमप्रभुले तिनलाई छोड़िदिनुभयो। तिनले खतनाको कारणले गर्दा भनेकी थिइन्, “तपाईं रगतको दुलहा हुनुहुन्‍छ।”
27परमप्रभुले हारूनलाई भन्‍नुभयो, “मोशालाई भेट गर्न उजाड़-स्‍थानतिर जा।” तब उनी परमेश्‍वरको पर्वतमा मोशालाई भेट गर्न गए, र भेटेर तिनलाई म्‍वाइँ खाए। 28अनि परमप्रभुले तिनलाई भनेर पठाउनुभएका सबै कुराहरू, र देखाउनू भनेर आज्ञा दिनुभएका सबै आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍हहरूका विषयमा मोशाले हारूनलाई बताए।
29तब मोशा र हारून गए, र इस्राएलीहरूका जम्‍मै धर्म-गुरुहरूलाई जम्‍मा गरे। 30अनि परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभएका सबै कुराहरू हारूनले तिनीहरूलाई बताए। मोशाले मानिसहरूका आँखाकै सामुन्‍ने ती चिन्‍हहरू देखाए, 31र मानिसहरूले पत्‍याए। परमप्रभु इस्राएलीहरूको चिन्‍ता लिनुहुन्‍छ र तिनीहरूको कष्‍ट पनि देख्‍नुभएको छ भनी जब तिनीहरूले सुने, तब तिनीहरूले आफ्‍ना शिर निहुराएर दण्‍डवत्‌ गरी आराधना गरे।
............................................................................................

Signs for Moses

4 Moses answered, “What if they do not believe me or listen to me and say, ‘The Lord did not appear to you’?”

Then the Lord said to him, “What is that in your hand?”

“A staff,” he replied.

The Lord said, “Throw it on the ground.”

Moses threw it on the ground and it became a snake, and he ran from it. Then the Lord said to him, “Reach out your hand and take it by the tail.” So Moses reached out and took hold of the snake and it turned back into a staff in his hand. “This,” said the Lord, “is so that they may believe that the Lord, the God of their fathers—the God of Abraham, the God of Isaac and the God of Jacob—has appeared to you.”

Then the Lord said, “Put your hand inside your cloak.” So Moses put his hand into his cloak, and when he took it out, the skin was leprous[a]—it had become as white as snow.

“Now put it back into your cloak,” he said. So Moses put his hand back into his cloak, and when he took it out, it was restored, like the rest of his flesh.

Then the Lord said, “If they do not believe you or pay attention to the first sign, they may believe the second. But if they do not believe these two signs or listen to you, take some water from the Nile and pour it on the dry ground. The water you take from the river will become blood on the ground.”

10 Moses said to the Lord, “Pardon your servant, Lord. I have never been eloquent, neither in the past nor since you have spoken to your servant. I am slow of speech and tongue.”

11 The Lord said to him, “Who gave human beings their mouths? Who makes them deaf or mute? Who gives them sight or makes them blind? Is it not I, the Lord? 12 Now go; I will help you speak and will teach you what to say.”

13 But Moses said, “Pardon your servant, Lord. Please send someone else.”

14 Then the Lord’s anger burned against Moses and he said, “What about your brother, Aaron the Levite? I know he can speak well. He is already on his way to meet you, and he will be glad to see you. 15 You shall speak to him and put words in his mouth; I will help both of you speak and will teach you what to do. 16 He will speak to the people for you, and it will be as if he were your mouth and as if you were God to him. 17 But take this staff in your hand so you can perform the signs with it.”

Moses Returns to Egypt

18 Then Moses went back to Jethro his father-in-law and said to him, “Let me return to my own people in Egypt to see if any of them are still alive.”

Jethro said, “Go, and I wish you well.”

19 Now the Lord had said to Moses in Midian, “Go back to Egypt, for all those who wanted to kill you are dead.” 20 So Moses took his wife and sons, put them on a donkey and started back to Egypt. And he took the staff of God in his hand.

21 The Lord said to Moses, “When you return to Egypt, see that you perform before Pharaoh all the wonders I have given you the power to do. But I will harden his heart so that he will not let the people go. 22 Then say to Pharaoh, ‘This is what the Lord says: Israel is my firstborn son, 23 and I told you, “Let my son go, so he may worship me.” But you refused to let him go; so I will kill your firstborn son.’”

24 At a lodging place on the way, the Lord met Moses[b] and was about to kill him. 25 But Zipporah took a flint knife, cut off her son’s foreskin and touched Moses’ feet with it.[c] “Surely you are a bridegroom of blood to me,” she said. 26 So the Lord let him alone. (At that time she said “bridegroom of blood,” referring to circumcision.)

27 The Lord said to Aaron, “Go into the wilderness to meet Moses.” So he met Moses at the mountain of God and kissed him. 28 Then Moses told Aaron everything the Lord had sent him to say, and also about all the signs he had commanded him to perform.

29 Moses and Aaron brought together all the elders of the Israelites, 30 and Aaron told them everything the Lord had said to Moses. He also performed the signs before the people, 31 and they believed. And when they heard that the Lord was concerned about them and had seen their misery, they bowed down and worshiped.

...........................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 4

मोशाको लागि चिन्हहरू
1मोशाले भने, “यदि तिनीहरूले मलाई पत्‍याएनन्‌ र मेरा कुरा नसुनी ‘परमप्रभु तिमीकहाँ देखा पर्नुभएको होइन’ भनेर जवाफ दिए भने, के गर्ने?”
And Moses answered and said, But, behold, they will not believe me, nor hearken unto my voice: for they will say, The LORD hath not appeared unto thee.
2तब परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरो हातमा के छ?”
तिनले भने, “लट्ठी।”
And the LORD said unto him, What is that in thine hand? And he said, A rod.
3परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “त्‍यो भूइँमा फाल्‌।”
मोशाले त्‍यो भूइँमा फालिदिए, र त्‍यो एउटा सर्प भयो, र मोशा त्‍यसदेखि डराएर भागे। 
And he said, Cast it on the ground. And he cast it on the ground, and it became a serpent; and Moses fled from before it.
4तब परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात लम्‍काएर त्‍यसको पुच्‍छरमा समात्‌।” अनि मोशाले हात लम्‍काएर समाते, र त्‍यो तिनको हातमा फेरि लट्ठी नै भइहाल्‍यो। 
And the LORD said unto Moses, Put forth thine hand, and take it by the tail. And he put forth his hand, and caught it, and it became a rod in his hand:
5परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “तिनीहरूले तिनीहरूका पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, अर्थात्‌ अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकका परमेश्‍वर र याकूबका परमेश्‍वर तँकहाँ देखा पर्नुभएको हो रहेछ भनी तिनीहरूले यही कामबाट पत्‍याऊन्‌।”
That they may believe that the LORD God of their fathers, the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob, hath appeared unto thee.
6तब परमप्रभुले तिनलाई अझै यसो भन्‍नुभयो, “तेरो हात आफ्‍नो खास्‍टोभित्र हाल्‌।” तिनले आफ्‍नो हात खास्‍टोभित्र हाले, र जब तिनले त्‍यो बाहिर निकाले, तब त्‍यो कुष्ठरोग लागेर हिउँजस्‍तै सेतो भएको रहेछ।
And the LORD said furthermore unto him, Put now thine hand into thy bosom. And he put his hand into his bosom: and when he took it out, behold, his hand was leprous as snow.
7उहाँले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात फेरि खास्‍टोभित्र हाल्‌।” तिनले फेरि आफ्‍नो हात खास्‍टोभित्र हाले, र जब फेरि निकाले, तब त्‍यो आफ्‍नो शरीरको अरू मासुजस्‍तै भइहाल्‍यो।
And he said, Put thine hand into thy bosom again. And he put his hand into his bosom again; and plucked it out of his bosom, and, behold, it was turned again as his other flesh.
8तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “तिनीहरूले तेरा कुरा पत्‍याएनन्‌ र त्‍यो पहिलो चिन्‍हलाई वास्‍ता गरेनन्‌ भने, शायद तिनीहरूले पछिल्‍लो चिन्‍हलाई पत्‍याउनेछन्‌।
And it shall come to pass, if they will not believe thee, neither hearken to the voice of the first sign, that they will believe the voice of the latter sign.
 9तर तिनीहरूले यी दुवै चिन्‍हहरू पनि पत्‍याएनन्‌ र तेरा कुरा पनि सुनेनन्‌ भने, नील नदीका केही पानी लिएर सुक्‍खा जमिनमा खन्‍याइदे। तैंले नील नदीबाट लिएको त्‍यो पानी जमिनमा रगत हुनेछ।”
And it shall come to pass, if they will not believe also these two signs, neither hearken unto thy voice, that thou shalt take of the water of the river, and pour it upon the dry land: and the water which thou takest out of the river shall become blood upon the dry land.
10त्‍यसपछि मोशाले परमप्रभुलाई भने, “प्रभु, म बोल्‍नमा उस्‍तो सिपालु छैनँ, न त अघि म सिपालु थिएँ न अहिले तपाईं बोल्‍नुभएपछि म सिपालु भएको छु, किनकि म बोल्‍नमा र जिब्रो चलाउनमा ढिलो छु।”
And Moses said unto the LORD, O my Lord, I am not eloquent, neither heretofore, nor since thou hast spoken unto thy servant: but I am slow of speech, and of a slow tongue.
11परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “मानिसको मुख कसले बनायो? मानिसलाई लाटो वा बहिरो कि देख्‍ने वा अन्‍धो कसले बनाउँछ? के म परमप्रभुले नै होइन र? 
And the LORD said unto him, Who hath made man's mouth? or who maketh the dumb, or deaf, or the seeing, or the blind? have not I the LORD?
12अब जा, म तँलाई बोल्‍न सहायता गर्नेछु, र तैंले के-के बोल्‍नुपर्ने हो सो सिकाउनेछु।”
Now therefore go, and I will be with thy mouth, and teach thee what thou shalt say.
13तर मोशाले भने, “हे प्रभु, बिन्‍ती छ, अरू कसैलाई नै पठाउनुहोस्‌।”
And he said, O my Lord, send, I pray thee, by the hand of him whom thou wilt send.
14तब परमप्रभुको क्रोध मोशामाथि उठ्यो, र उहाँले भन्‍नुभयो, “के लेवी हारून तेरो दाजु छैन र? मलाई थाहा छ कि त्‍यो राम्ररी बोल्‍न सक्‍छ। त्‍यो तँलाई भेट्‌न आउँदैछ, र तँलाई देखेर त्‍यो खुशी हुनेछ। 
And the anger of the LORD was kindled against Moses, and he said, Is not Aaron the Levite thy brother? I know that he can speak well. And also, behold, he cometh forth to meet thee: and when he seeth thee, he will be glad in his heart.
15त्‍यसैसँग कुरा गर्‌ र त्‍यसले भन्‍नुपर्ने कुरा तैंले बता, र म तिमीहरू दुवैसँग हुनेछु र तिमीहरूले के गर्नुपर्ने हो सो बताउनेछु। 
And thou shalt speak unto him, and put words in his mouth: and I will be with thy mouth, and with his mouth, and will teach you what ye shall do.
16त्‍योचाहिँ तेरो निम्‍ति मानिसहरूसित बोल्‍नेछ, र तेरो मुखझैँ हुनेछ, र तँचाहिँ त्‍यसको निम्‍ति ईश्‍वरतुल्‍य हुनेछस्‌।
And he shall be thy spokesman unto the people: and he shall be, even he shall be to thee instead of a mouth, and thou shalt be to him instead of God.
 17तर यो लट्ठी तेरो हातैमा लैजा। त्‍यसद्वारा तैंले यी आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍हहरू गर्नेछस्‌।”
मोशा मिश्रदेशमा फर्केका
And thou shalt take this rod in thine hand, wherewith thou shalt do signs.
18त्‍यसपछि मोशा फर्केर आफ्‍ना ससुरा यित्रोकहाँ आएर तिनलाई भने, “बिन्‍ती छ, मिश्रमा भएका मेरा दाजुभाइहरू बाँचेकै छन्‌ कि छैनन्, गएर हेर्ने अनुमति दिनुहोस्‌।”
यित्रोले मोशालाई भने, “हुन्‍छ, कुशलसित जाऊ।”
And Moses went and returned to Jethro his father in law, and said unto him, Let me go, I pray thee, and return unto my brethren which are in Egypt, and see whether they be yet alive. And Jethro said to Moses, Go in peace.
19परमप्रभुले मिद्यान देशमा मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “मिश्रमा फर्केर जा, किनकि तेरो ज्‍यान लिन खोज्‍नेहरू सबै मरिसके।” 
And the LORD said unto Moses in Midian, Go, return into Egypt: for all the men are dead which sought thy life.
20यसकारण आफ्‍नी पत्‍नी र छोराहरूलाई एउटा गधामा चढ़ाएर मोशा मिश्रमा फर्के। र तिनले परमेश्‍वरको लट्ठी हातैमा लिएर गए।
And Moses took his wife and his sons, and set them upon an ass, and he returned to the land of Egypt: and Moses took the rod of God in his hand.
21तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “जब तँ मिश्रमा फर्कन्‍छस्‌ तब मैले तेरो हातको शक्तिमा राखिदिएका सबै उदेकका कामहरू फारोको सामुन्‍ने गर्‌। तर म त्‍यसको हृदय कठोर गरिदिनेछु, र त्‍यसले मानिसहरूलाई जान दिनेछैन। 
And the LORD said unto Moses, When thou goest to return into Egypt, see that thou do all those wonders before Pharaoh, which I have put in thine hand: but I will harden his heart, that he shall not let the people go.
22तब तैंले फारोलाई भन्, ‘परमप्रभु भन्‍नुहुन्‍छ: इस्राएल मेरो जेठो छोरो हो। And thou shalt say unto Pharaoh, Thus saith the LORD, Israel is my son, even my firstborn:
 
23मैले तँलाई भनें, “मेरो छोरालाई जान दे, र त्‍यसले मेरो सेवा गरोस्‌।” तर तैंले चाहिँ त्‍यसलाई जान दिन इन्‍कार गरिस्‌। यसैले म तेरो जेठो छोरालाई मार्नेछु’।” 
And I say unto thee, Let my son go, that he may serve me: and if thou refuse to let him go, behold, I will slay thy son, even thy firstborn.
24अनि बाटोमा वास बस्‍ने ठाउँमा परमप्रभुले मोशालाई भेट्‌नुभयो, र तिनलाई मार्ने इच्‍छा गर्नुभयो। 
And it came to pass by the way in the inn, that the LORD met him, and sought to kill him.
25तर सिप्‍पोराले एउटा चकमकको कर्द लिएर आफ्‍नो छोराको खलड़ी च्‍वाट्टै काटेर मोशाको खुट्टामा छुवाइन्, अनि तिनले भनिन्, “तपाईं मेरो निम्‍ति रगतको दुलहा हुनुहुन्‍छ।”
Then Zipporah took a sharp stone, and cut off the foreskin of her son, and cast it at his feet, and said, Surely a bloody husband art thou to me.
 26यसैले परमप्रभुले तिनलाई छोड़िदिनुभयो। तिनले खतनाको कारणले गर्दा भनेकी थिइन्, “तपाईं रगतको दुलहा हुनुहुन्‍छ।”
So he let him go: then she said, A bloody husband thou art, because of the circumcision.
27परमप्रभुले हारूनलाई भन्‍नुभयो, “मोशालाई भेट गर्न उजाड़-स्‍थानतिर जा।” तब उनी परमेश्‍वरको पर्वतमा मोशालाई भेट गर्न गए, र भेटेर तिनलाई म्‍वाइँ खाए। 
And the LORD said to Aaron, Go into the wilderness to meet Moses. And he went, and met him in the mount of God, and kissed him.
28अनि परमप्रभुले तिनलाई भनेर पठाउनुभएका सबै कुराहरू, र देखाउनू भनेर आज्ञा दिनुभएका सबै आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍हहरूका विषयमा मोशाले हारूनलाई बताए।
And Moses told Aaron all the words of the LORD who had sent him, and all the signs which he had commanded him.
29तब मोशा र हारून गए, र इस्राएलीहरूका जम्‍मै धर्म-गुरुहरूलाई जम्‍मा गरे।
And Moses and Aaron went and gathered together all the elders of the children of Israel:
 30अनि परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभएका सबै कुराहरू हारूनले तिनीहरूलाई बताए। मोशाले मानिसहरूका आँखाकै सामुन्‍ने ती चिन्‍हहरू देखाए,
And Aaron spake all the words which the LORD had spoken unto Moses, and did the signs in the sight of the people.
 31र मानिसहरूले पत्‍याए। परमप्रभु इस्राएलीहरूको चिन्‍ता लिनुहुन्‍छ र तिनीहरूको कष्‍ट पनि देख्‍नुभएको छ भनी जब तिनीहरूले सुने, तब तिनीहरूले आफ्‍ना शिर निहुराएर दण्‍डवत्‌ गरी आराधना गरे।

And the people believed: and when they heard that the LORD had visited the children of Israel, and that he had looked upon their affliction, then they bowed their heads and worshipped.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 5

प्रस्‍थान 5

परालविनाका इँट
1त्‍यसपछि मोशा र हारून फारोकहाँ गएर भने, “परमप्रभु इस्राएलीहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ, ‘उजाड़-स्‍थानमा मेरो निम्‍ति चाड़ मनाउनलाई मेरो प्रजालाई जान दे’।”
2फारोले भने, “परमप्रभु को हो, र म तिनको कुरा मानेर इस्राएलीहरूलाई जान दिऊँ? परमप्रभुलाई म चिन्‍दिनँ, र इस्राएलीहरूलाई म जान पनि दिन्‍नँ।”
3तब तिनीहरूले भने, “हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले हामीलाई भेट गर्नुभएको छ। बिन्‍ती छ, उजाड़-स्‍थानमा तीन दिनको बाटो गएर हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउन हामीलाई जान दिनुहोस्, नत्रता उहाँले हामीलाई रूढ़ी वा तरवारले प्रहार गर्नुहुनेछ।”
4तब मिश्रका राजाले तिनीहरूलाई भने, “ए मोशा र हारून, तिमीहरू मानिसहरूका काममा किन बाधा गर्छौ? तिमीहरू आफ्‍ना काममा लाग।” 5फारोले फेरि भने, “हेर, देशका मानिसहरू अब धेरै भएका छन्, र तिमीहरूचाहिँ तिनीहरूलाई काम गर्नबाट रोक्‍न चाहन्‍छौ!”
6त्‍यही दिन फारोले कामदारहरू र तिनका नाइकेहरूलाई यस्‍तो हुकुम दिए: 7“इँट बनाउनलाई अहिलेसम्‍म दिने गरेको पराल अब तिनीहरूलाई नदिनू। तिनीहरू आफै गएर आफ्‍ना निम्‍ति पराल बटुलून्‌। 8तर इँट भने तिनीहरूले अझसम्‍म जति बनाउँदैआएका छन्‌ तिमीहरूले त्‍यति नै बनाउन लगाओ। तिनको संख्‍या कत्ति पनि नघटाओ, किनकि तिनीहरू अल्‍छे भएका छन्‌। यसैले त तिनीहरू ‘हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई जान दिनुहोस्‌’ भन्‍दै कराउँछन्‌। 9यी मानिसहरूमाथि अझ चर्को काम हालिदेओ, र तिनीहरूले त्‍यसमा परिश्रम गरून्, र झूटा कुरातिर ध्‍यान नदेऊन्।”
10तब कामदारहरू र नाइकेहरूले गएर मानिसहरूलाई भने, “फारो यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘म तिमीहरूलाई पराल दिन्‍नँ। 11तिमीहरू आफै गएर जहाँ पाउँछौ त्‍यहीँबाट पराल खोजेर ल्‍याओ। तर तिमीहरूको कामचाहिँ अलिकता पनि घटाइनेछैन’।” 12यसैले मानिसहरू मिश्रभरि परालका टुक्राटाक्रीहरू बटुल्‍नलाई तितरबितर भएर फिँजिए। 13ती कामदारहरूले तिनीहरूलाई यसो भन्‍दै आतुरी लाए, “पराल दिँदा दिनमा जति काम गर्थ्‍यौ त्‍यति नै पूरा गर।” 14इस्राएलीहरूमाथि नियुक्त भएका इस्राएली नाइकेहरूलाई फारोका कामदारहरूले पिटे, र तिनीहरूलाई यसो भनेर सोधे, “अघिझैँ इँट नबनाएर हिजो र आज आफ्‍नो काम किन पूरा गरेनौ?”
15तब इस्राएली नाइकेहरूले फारोकहाँ गएर बिन्‍ती चढ़ाए, “हजूरका दासहरूप्रति हजूरले किन यस्‍तो व्‍यवहार गर्नुहुन्‍छ? 16तिनीहरूले हजूरका दासहरूलाई पराल पनि दिँदैनन्, तर तिनीहरू हामीलाई ‘इँट बनाओ’ पनि भन्‍छन्‌। हामी हजूरका दासहरू कुटाइ खाँदैछौं, तर कसूर त हजूरकै मानिसहरूको छ।”
17तर फारोले भने, “तिमीहरू अल्‍छे छौ, अल्‍छे! यसैकारण तिमीहरू भन्‍छौ, ‘हामीलाई परमप्रभुको निम्‍ति बलि चढ़ाउन जान दिनुहोस्‌।’ 18अब गएर काम गर। परालचाहिँ तिमीहरूलाई दिइनेछैन, तापनि इँटको तोकेको संख्‍या तिमीहरूले दिनैपर्छ।”
19“दिनहुँ दिनुपर्ने इँटको संख्‍या कम हुनु हुँदैन” भनेको सुनेर इस्राएली नाइकेहरूले सङ्कष्‍टमा परेका थाहा पाए। 20जब तिनीहरू फारोकहाँबाट निस्‍के तब तिनीहरूले मोशा र हारूनलाई बाटैमा पर्खिरहेका भेट्टाए। 21तिनीहरूले भने, “परमप्रभुले तपाईंहरूको इन्‍साफ गरून्, किनभने तपाईंहरूले फारो र उनका चाकरहरूको दृष्‍टिमा हामीलाई तिरस्‍कृत तुल्‍याउनुभएको छ, र हामीलाई काट्‌न उनीहरूका हातमा तरवारै दिनुभएको छ।”
परमेश्‍वरले छुटकाराको प्रतिज्ञा गर्नुभएको
22तब मोशा परमप्रभुकहाँ फर्केर गए, र भने, “हे प्रभु, तपाईंले यी मानिसहरूमा किन सङ्कष्‍ट ल्‍याउनुभएको छ? यसैको लागि मलाई पठाउनुभएको हो? 23म तपाईंको नाउँमा बोल्‍नलाई फारोकहाँ गएदेखि यता उनले यी मानिसहरूको खराबी गर्न लागेका छन्‌। तर तपाईंले आफ्‍ना मानिसहरूलाई छुटकारा पनि दिनुभएको छैन।”
................................................................................................

Bricks Without Straw

5 Afterward Moses and Aaron went to Pharaoh and said, “This is what the Lord, the God of Israel, says: ‘Let my people go, so that they may hold a festival to me in the wilderness.’”

Pharaoh said, “Who is the Lord, that I should obey him and let Israel go? I do not know the Lord and I will not let Israel go.”

Then they said, “The God of the Hebrews has met with us. Now let us take a three-day journey into the wilderness to offer sacrifices to the Lord our God, or he may strike us with plagues or with the sword.”

But the king of Egypt said, “Moses and Aaron, why are you taking the people away from their labor? Get back to your work!” Then Pharaoh said, “Look, the people of the land are now numerous, and you are stopping them from working.”

That same day Pharaoh gave this order to the slave drivers and overseers in charge of the people: “You are no longer to supply the people with straw for making bricks; let them go and gather their own straw. But require them to make the same number of bricks as before; don’t reduce the quota. They are lazy; that is why they are crying out, ‘Let us go and sacrifice to our God.’ Make the work harder for the people so that they keep working and pay no attention to lies.”

10 Then the slave drivers and the overseers went out and said to the people, “This is what Pharaoh says: ‘I will not give you any more straw. 11 Go and get your own straw wherever you can find it, but your work will not be reduced at all.’” 12 So the people scattered all over Egypt to gather stubble to use for straw. 13 The slave drivers kept pressing them, saying, “Complete the work required of you for each day, just as when you had straw.” 14 And Pharaoh’s slave drivers beat the Israelite overseers they had appointed, demanding, “Why haven’t you met your quota of bricks yesterday or today, as before?”

15 Then the Israelite overseers went and appealed to Pharaoh: “Why have you treated your servants this way? 16 Your servants are given no straw, yet we are told, ‘Make bricks!’ Your servants are being beaten, but the fault is with your own people.”

17 Pharaoh said, “Lazy, that’s what you are—lazy! That is why you keep saying, ‘Let us go and sacrifice to the Lord.’ 18 Now get to work. You will not be given any straw, yet you must produce your full quota of bricks.”

19 The Israelite overseers realized they were in trouble when they were told, “You are not to reduce the number of bricks required of you for each day.” 20 When they left Pharaoh, they found Moses and Aaron waiting to meet them, 21 and they said, “May the Lord look on you and judge you! You have made us obnoxious to Pharaoh and his officials and have put a sword in their hand to kill us.”

God Promises Deliverance

22 Moses returned to the Lord and said, “Why, Lord, why have you brought trouble on this people? Is this why you sent me? 23 Ever since I went to Pharaoh to speak in your name, he has brought trouble on this people, and you have not rescued your people at all.”

...............................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 5

परालविनाका इँट
1त्‍यसपछि मोशा र हारून फारोकहाँ गएर भने, “परमप्रभु इस्राएलीहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ, ‘उजाड़-स्‍थानमा मेरो निम्‍ति चाड़ मनाउनलाई मेरो प्रजालाई जान दे’।”
And afterward Moses and Aaron went in, and told Pharaoh, Thus saith the LORD God of Israel, Let my people go, that they may hold a feast unto me in the wilderness.
2फारोले भने, “परमप्रभु को हो, र म तिनको कुरा मानेर इस्राएलीहरूलाई जान दिऊँ? परमप्रभुलाई म चिन्‍दिनँ, र इस्राएलीहरूलाई म जान पनि दिन्‍नँ।”
And Pharaoh said, Who is the LORD, that I should obey his voice to let Israel go? I know not the LORD, neither will I let Israel go.
3तब तिनीहरूले भने, “हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले हामीलाई भेट गर्नुभएको छ। बिन्‍ती छ, उजाड़-स्‍थानमा तीन दिनको बाटो गएर हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउन हामीलाई जान दिनुहोस्, नत्रता उहाँले हामीलाई रूढ़ी वा तरवारले प्रहार गर्नुहुनेछ।”
And they said, The God of the Hebrews hath met with us: let us go, we pray thee, three days' journey into the desert, and sacrifice unto the LORD our God; lest he fall upon us with pestilence, or with the sword.
4तब मिश्रका राजाले तिनीहरूलाई भने, “ए मोशा र हारून, तिमीहरू मानिसहरूका काममा किन बाधा गर्छौ? तिमीहरू आफ्‍ना काममा लाग।” 
And the king of Egypt said unto them, Wherefore do ye, Moses and Aaron, let the people from their works? get you unto your burdens.
5फारोले फेरि भने, “हेर, देशका मानिसहरू अब धेरै भएका छन्, र तिमीहरूचाहिँ तिनीहरूलाई काम गर्नबाट रोक्‍न चाहन्‍छौ!”
And Pharaoh said, Behold, the people of the land now are many, and ye make them rest from their burdens.
6त्‍यही दिन फारोले कामदारहरू र तिनका नाइकेहरूलाई यस्‍तो हुकुम दिए: 
And Pharaoh commanded the same day the taskmasters of the people, and their officers, saying,
7“इँट बनाउनलाई अहिलेसम्‍म दिने गरेको पराल अब तिनीहरूलाई नदिनू। तिनीहरू आफै गएर आफ्‍ना निम्‍ति पराल बटुलून्‌।
Ye shall no more give the people straw to make brick, as heretofore: let them go and gather straw for themselves.
 8तर इँट भने तिनीहरूले अझसम्‍म जति बनाउँदैआएका छन्‌ तिमीहरूले त्‍यति नै बनाउन लगाओ। तिनको संख्‍या कत्ति पनि नघटाओ, किनकि तिनीहरू अल्‍छे भएका छन्‌। यसैले त तिनीहरू ‘हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई जान दिनुहोस्‌’ भन्‍दै कराउँछन्‌। 
And the tale of the bricks, which they did make heretofore, ye shall lay upon them; ye shall not diminish ought thereof: for they be idle; therefore they cry, saying, Let us go and sacrifice to our God.
9यी मानिसहरूमाथि अझ चर्को काम हालिदेओ, र तिनीहरूले त्‍यसमा परिश्रम गरून्, र झूटा कुरातिर ध्‍यान नदेऊन्।”
Let there more work be laid upon the men, that they may labour therein; and let them not regard vain words.
10तब कामदारहरू र नाइकेहरूले गएर मानिसहरूलाई भने, “फारो यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘म तिमीहरूलाई पराल दिन्‍नँ।
And the taskmasters of the people went out, and their officers, and they spake to the people, saying, Thus saith Pharaoh, I will not give you straw.
 11तिमीहरू आफै गएर जहाँ पाउँछौ त्‍यहीँबाट पराल खोजेर ल्‍याओ। तर तिमीहरूको कामचाहिँ अलिकता पनि घटाइनेछैन’।”
Go ye, get you straw where ye can find it: yet not ought of your work shall be diminished.
 12यसैले मानिसहरू मिश्रभरि परालका टुक्राटाक्रीहरू बटुल्‍नलाई तितरबितर भएर फिँजिए। 
So the people were scattered abroad throughout all the land of Egypt to gather stubble instead of straw.
13ती कामदारहरूले तिनीहरूलाई यसो भन्‍दै आतुरी लाए, “पराल दिँदा दिनमा जति काम गर्थ्‍यौ त्‍यति नै पूरा गर।” 
And the taskmasters hasted them, saying, Fulfil your works, your daily tasks, as when there was straw.
14इस्राएलीहरूमाथि नियुक्त भएका इस्राएली नाइकेहरूलाई फारोका कामदारहरूले पिटे, र तिनीहरूलाई यसो भनेर सोधे, “अघिझैँ इँट नबनाएर हिजो र आज आफ्‍नो काम किन पूरा गरेनौ?”
And the officers of the children of Israel, which Pharaoh's taskmasters had set over them, were beaten, and demanded, Wherefore have ye not fulfilled your task in making brick both yesterday and to day, as heretofore?
15तब इस्राएली नाइकेहरूले फारोकहाँ गएर बिन्‍ती चढ़ाए, “हजूरका दासहरूप्रति हजूरले किन यस्‍तो व्‍यवहार गर्नुहुन्‍छ?
Then the officers of the children of Israel came and cried unto Pharaoh, saying, Wherefore dealest thou thus with thy servants?
 16तिनीहरूले हजूरका दासहरूलाई पराल पनि दिँदैनन्, तर तिनीहरू हामीलाई ‘इँट बनाओ’ पनि भन्‍छन्‌। हामी हजूरका दासहरू कुटाइ खाँदैछौं, तर कसूर त हजूरकै मानिसहरूको छ।”
There is no straw given unto thy servants, and they say to us, Make brick: and, behold, thy servants are beaten; but the fault is in thine own people.
17तर फारोले भने, “तिमीहरू अल्‍छे छौ, अल्‍छे! यसैकारण तिमीहरू भन्‍छौ, ‘हामीलाई परमप्रभुको निम्‍ति बलि चढ़ाउन जान दिनुहोस्‌।’ 
But he said, Ye are idle, ye are idle: therefore ye say, Let us go and do sacrifice to the LORD.
18अब गएर काम गर। परालचाहिँ तिमीहरूलाई दिइनेछैन, तापनि इँटको तोकेको संख्‍या तिमीहरूले दिनैपर्छ।”
Go therefore now, and work; for there shall no straw be given you, yet shall ye deliver the tale of bricks.
19“दिनहुँ दिनुपर्ने इँटको संख्‍या कम हुनु हुँदैन” भनेको सुनेर इस्राएली नाइकेहरूले सङ्कष्‍टमा परेका थाहा पाए।
And the officers of the children of Israel did see that they were in evil case, after it was said, Ye shall not minish ought from your bricks of your daily task.
 20जब तिनीहरू फारोकहाँबाट निस्‍के तब तिनीहरूले मोशा र हारूनलाई बाटैमा पर्खिरहेका भेट्टाए।
And they met Moses and Aaron, who stood in the way, as they came forth from Pharaoh:
 21तिनीहरूले भने, “परमप्रभुले तपाईंहरूको इन्‍साफ गरून्, किनभने तपाईंहरूले फारो र उनका चाकरहरूको दृष्‍टिमा हामीलाई तिरस्‍कृत तुल्‍याउनुभएको छ, र हामीलाई काट्‌न उनीहरूका हातमा तरवारै दिनुभएको छ।”
परमेश्‍वरले छुटकाराको प्रतिज्ञा गर्नुभएको
And they said unto them, The LORD look upon you, and judge; because ye have made our savour to be abhorred in the eyes of Pharaoh, and in the eyes of his servants, to put a sword in their hand to slay us.
22तब मोशा परमप्रभुकहाँ फर्केर गए, र भने, “हे प्रभु, तपाईंले यी मानिसहरूमा किन सङ्कष्‍ट ल्‍याउनुभएको छ? यसैको लागि मलाई पठाउनुभएको हो? 
And Moses returned unto the LORD, and said, Lord, wherefore hast thou so evil entreated this people? why is it that thou hast sent me?
23म तपाईंको नाउँमा बोल्‍नलाई फारोकहाँ गएदेखि यता उनले यी मानिसहरूको खराबी गर्न लागेका छन्‌। तर तपाईंले आफ्‍ना मानिसहरूलाई छुटकारा पनि दिनुभएको छैन।”

For since I came to Pharaoh to speak in thy name, he hath done evil to this people; neither hast thou delivered thy people at all.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 6

प्रस्‍थान 6

1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म फारोलाई के गर्नेछु, अब तैंले देख्‍नेछस्‌। त्‍यसले मेरो शक्तिशाली हातको कारणले तिनीहरूलाई जान दिनेछ। मेरो बलियो हातको कारणले तिनीहरूलाई आफ्‍नो देशबाट त्‍यसले धपाउनेछ।”
2अनि परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म परमप्रभु हुँ”।  3अब्राहाम, इसहाक र याकूबकहाँ म सर्वशक्तिमान्‌ परमेश्‍वरको रूपमा देखा परें, तर “परमप्रभु” भन्‍ने मेरो नाउँले त तिनीहरूकहाँ प्रकट भइनँ। 4तिनीहरू प्रवास गरेको देश, अर्थात्‌ कनान देश तिनीहरूलाई दिने मेरो करार मैले तिनीहरूसित बाँधेको छु। 5यसबाहेक मिश्रीहरूले दासत्‍वमा राखेका इस्राएलीहरूका कष्‍टको सुस्‍केरा मैले सुनेको छु, र मलाई मेरो करारको सम्‍झना भएको छ।
6“यसकारण इस्राएलीहरूलाई भन्, ‘म परमप्रभु हुँ’। म तिमीहरूलाई मिश्रीहरूका बोझामुनिबाट निकाल्‍नेछु, र तिनीहरूको दासत्‍वबाट छुटकारा दिनेछु। आफ्‍नो हात उठाएर तिनीहरूलाई ठूलो दण्‍ड दिएर म तिमीहरूको उद्धार गर्नेछु। 7म तिमीहरूलाई मेरै प्रजा हुनलाई ग्रहण गर्नेछु, र म तिमीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु। अनि म तिमीहरूका परमप्रभु परमेश्‍वर हुँ, जसले तिमीहरूलाई मिश्रीहरूको दासत्‍वबाट निकाल्‍नुभयो भन्‍ने कुरा तिमीहरूले जान्‍नेछौ। 8अनि म तिमीहरूलाई त्‍यस देशमा ल्‍याउनेछु जो अब्राहाम, इसहाक र याकूबलाई दिने मैले शपथ खाएर प्रतिज्ञा गरेको थिएँ। म त्‍यो तिमीहरूको अधिकारमा दिनेछु। म परमप्रभु हुँ।”
9तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसै भनेर सुनाए, तर कठोर दासत्‍व र नैराश्‍यले गर्दा तिनीहरूले मोशाका कुरा सुनेनन्‌।
10अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 11“जा, मिश्रको राजा फारोलाई त्‍यसले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसको देशबाट जान देओस्‌ भन्‌।”
12तर मोशाले परमप्रभुलाई भने, “इस्राएलीहरूले मेरो कुरा सुनेनन्‌ भने, म बोल्‍नै नजान्‍ने मानिसको कुरा फारोले झन्‌ कसरी सुन्‍लान्‌ र?”
मोशा र हारूनको पुर्ख्‍यौली
13तब इस्राएलीहरू र मिश्रका राजा फारोका विषयमा परमप्रभुले मोशा र हारूनसित बोल्‍नुभयो, र इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकाली ल्‍याउने आज्ञा तिनीहरूलाई दिनुभयो।
14तिनीहरूका परिवारका मुख्‍य-मुख्‍य मानिसहरू यी नै हुन्‌:
इस्राएलका पहिले जन्‍मेका रूबेनका छोराहरू हानोक, पल्‍लु, हेस्रोन र कर्मी थिए। रूबेनका वंशहरू यी नै हुन्‌।
15शिमियोनका छोराहरू यमूएल, यामीन, ओहद, याकीन सोहोर र कनानी स्‍त्रीका छोरा शौल थिए। शिमियोनका वंशहरू यी नै हुन्‌।
16लेवीका छोराहरूका नाउँ तिनका पुस्‍ताअनुसार यी नै हुन्‌: गेर्शोन, कहात र मरारी। लेवी एक सय वर्षसम्‍म बाँचे। 
17गेर्शोनका छोराहरू तिनका वंशअनुसार लिब्‍नी र शिमी थिए।
18कहातका छोराहरू अम्राम, यिसहार, हेब्रोन र उज्‍जीएल थिए। कहात एक सय तेत्तीस वर्षसम्‍म बाँचे।
19मरारीका छोराहरू महली र मूशी थिए।
लेवीका वंशहरू तिनका पुस्‍ताअनुसार यी नै हुन्‌।
20अम्रामले आफ्‍नी फुपू योकेबेदलाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट हारून र मोशालाई जन्‍माइन्‌। अम्राम एक सय सैँतीस वर्षसम्‍म बाँचे।
21यिसहारका छोराहरू कोरह, नेपेग र जिक्री थिए।
22उज्‍जीएलका छोराहरू मीशाएल, एलसाफान र सिथ्री थिए।
23हारूनले अम्‍मीनादाबकी छोरी नहशोनकी बहिनी एलीशेबालाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट नादाब, अबीहू, एलाजार र ईतामारलाई जन्‍माइन्‌।
24कोरहका छोराहरू अस्‍सीर, एल्‍काना र अबिआसाप थिए। कोरहका वंशहरू यी नै हुन्‌।
25हारूनका छोरा एलाजारले पतीएलकी छोरीहरूमध्‍ये एउटीलाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट पीनहासलाई जन्‍माइन्‌।
लेवीहरूका परिवारका मुख्‍य-मुख्‍य मानिसहरू तिनीहरूका वंश-वंशअनुसार यी नै हुन्‌।
26यी तिनै हारून र मोशा हुन्, जसलाई परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई तिनीहरूका दल-दलअनुसार मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनू भनी भन्‍नुभएको थियो। 27यी तिनै हुन्, जसले मिश्रका राजा फारोसित इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट ल्‍याउनलाई कुरा गरेका थिए। ती मोशा र हारून यी नै हुन्‌।
हारून मोशाका प्रवक्ता
28जुन दिन परमप्रभुले मिश्रमा मोशासित कुरा गर्नुभयो, 29त्‍यसै दिन यसो भन्‍नुभयो, “म परमप्रभु हुँ। मैले तँलाई जे-जे कुरा भन्‍न लागेको छु, ती सबै मिश्रको राजा फारोलाई भन,”
30तर मोशाले परमप्रभुलाई भने, “म बोल्‍न जान्‍दिनँ। फारोले कसरी मेरो कुरा खालान्‌ र?”
.......................................................................................

Then the Lord said to Moses, “Now you will see what I will do to Pharaoh: Because of my mighty hand he will let them go; because of my mighty hand he will drive them out of his country.”

God also said to Moses, “I am the Lord. I appeared to Abraham, to Isaac and to Jacob as God Almighty,[a] but by my name the Lord[b] I did not make myself fully known to them. I also established my covenant with them to give them the land of Canaan, where they resided as foreigners. Moreover, I have heard the groaning of the Israelites, whom the Egyptians are enslaving, and I have remembered my covenant.

“Therefore, say to the Israelites: ‘I am the Lord, and I will bring you out from under the yoke of the Egyptians. I will free you from being slaves to them, and I will redeem you with an outstretched arm and with mighty acts of judgment. I will take you as my own people, and I will be your God. Then you will know that I am the Lord your God, who brought you out from under the yoke of the Egyptians. And I will bring you to the land I swore with uplifted hand to give to Abraham, to Isaac and to Jacob. I will give it to you as a possession. I am the Lord.’”

Moses reported this to the Israelites, but they did not listen to him because of their discouragement and harsh labor.

10 Then the Lord said to Moses, 11 “Go, tell Pharaoh king of Egypt to let the Israelites go out of his country.”

12 But Moses said to the Lord, “If the Israelites will not listen to me, why would Pharaoh listen to me, since I speak with faltering lips[c]?”

Family Record of Moses and Aaron

13 Now the Lord spoke to Moses and Aaron about the Israelites and Pharaoh king of Egypt, and he commanded them to bring the Israelites out of Egypt.

14 These were the heads of their families[d]:

The sons of Reuben the firstborn son of Israel were Hanok and Pallu, Hezron and Karmi. These were the clans of Reuben.

15 The sons of Simeon were Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Zohar and Shaul the son of a Canaanite woman. These were the clans of Simeon.

16 These were the names of the sons of Levi according to their records: Gershon, Kohath and Merari. Levi lived 137 years.

17 The sons of Gershon, by clans, were Libni and Shimei.

18 The sons of Kohath were Amram, Izhar, Hebron and Uzziel. Kohath lived 133 years.

19 The sons of Merari were Mahli and Mushi.

These were the clans of Levi according to their records.

20 Amram married his father’s sister Jochebed, who bore him Aaron and Moses. Amram lived 137 years.

21 The sons of Izhar were Korah, Nepheg and Zikri.

22 The sons of Uzziel were Mishael, Elzaphan and Sithri.

23 Aaron married Elisheba, daughter of Amminadab and sister of Nahshon, and she bore him Nadab and Abihu, Eleazar and Ithamar.

24 The sons of Korah were Assir, Elkanah and Abiasaph. These were the Korahite clans.

25 Eleazar son of Aaron married one of the daughters of Putiel, and she bore him Phinehas.

These were the heads of the Levite families, clan by clan.

26 It was this Aaron and Moses to whom the Lord said, “Bring the Israelites out of Egypt by their divisions.” 27 They were the ones who spoke to Pharaoh king of Egypt about bringing the Israelites out of Egypt—this same Moses and Aaron.

Aaron to Speak for Moses

28 Now when the Lord spoke to Moses in Egypt, 29 he said to him, “I am the Lord. Tell Pharaoh king of Egypt everything I tell you.”

30 But Moses said to the Lord, “Since I speak with faltering lips, why would Pharaoh listen to me?”

......................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 6

1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म फारोलाई के गर्नेछु, अब तैंले देख्‍नेछस्‌। त्‍यसले मेरो शक्तिशाली हातको कारणले तिनीहरूलाई जान दिनेछ। मेरो बलियो हातको कारणले तिनीहरूलाई आफ्‍नो देशबाट त्‍यसले धपाउनेछ।”
Then the LORD said unto Moses, Now shalt thou see what I will do to Pharaoh: for with a strong hand shall he let them go, and with a strong hand shall he drive them out of his land.
2अनि परमेश्‍वरले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म परमप्रभु हुँ”।
And God spake unto Moses, and said unto him, I am the LORD:
  3अब्राहाम, इसहाक र याकूबकहाँ म सर्वशक्तिमान्‌ परमेश्‍वरको रूपमा देखा परें, तर “परमप्रभु” भन्‍ने मेरो नाउँले त तिनीहरूकहाँ प्रकट भइनँ। 
And I appeared unto Abraham, unto Isaac, and unto Jacob, by the name of God Almighty, but by my name JEHOVAH was I not known to them.
4तिनीहरू प्रवास गरेको देश, अर्थात्‌ कनान देश तिनीहरूलाई दिने मेरो करार मैले तिनीहरूसित बाँधेको छु।
And I have also established my covenant with them, to give them the land of Canaan, the land of their pilgrimage, wherein they were strangers.
 5यसबाहेक मिश्रीहरूले दासत्‍वमा राखेका इस्राएलीहरूका कष्‍टको सुस्‍केरा मैले सुनेको छु, र मलाई मेरो करारको सम्‍झना भएको छ।
And I have also heard the groaning of the children of Israel, whom the Egyptians keep in bondage; and I have remembered my covenant.
6“यसकारण इस्राएलीहरूलाई भन्, ‘म परमप्रभु हुँ’। म तिमीहरूलाई मिश्रीहरूका बोझामुनिबाट निकाल्‍नेछु, र तिनीहरूको दासत्‍वबाट छुटकारा दिनेछु। आफ्‍नो हात उठाएर तिनीहरूलाई ठूलो दण्‍ड दिएर म तिमीहरूको उद्धार गर्नेछु। 
Wherefore say unto the children of Israel, I am the LORD, and I will bring you out from under the burdens of the Egyptians, and I will rid you out of their bondage, and I will redeem you with a stretched out arm, and with great judgments:
7म तिमीहरूलाई मेरै प्रजा हुनलाई ग्रहण गर्नेछु, र म तिमीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु। अनि म तिमीहरूका परमप्रभु परमेश्‍वर हुँ, जसले तिमीहरूलाई मिश्रीहरूको दासत्‍वबाट निकाल्‍नुभयो भन्‍ने कुरा तिमीहरूले जान्‍नेछौ। 
And I will take you to me for a people, and I will be to you a God: and ye shall know that I am the LORD your God, which bringeth you out from under the burdens of the Egyptians.
8अनि म तिमीहरूलाई त्‍यस देशमा ल्‍याउनेछु जो अब्राहाम, इसहाक र याकूबलाई दिने मैले शपथ खाएर प्रतिज्ञा गरेको थिएँ। म त्‍यो तिमीहरूको अधिकारमा दिनेछु। म परमप्रभु हुँ।”
And I will bring you in unto the land, concerning the which I did swear to give it to Abraham, to Isaac, and to Jacob; and I will give it you for an heritage: I am the LORD.
9तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसै भनेर सुनाए, तर कठोर दासत्‍व र नैराश्‍यले गर्दा तिनीहरूले मोशाका कुरा सुनेनन्‌।
And Moses spake so unto the children of Israel: but they hearkened not unto Moses for anguish of spirit, and for cruel bondage.
10अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
11“जा, मिश्रको राजा फारोलाई त्‍यसले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसको देशबाट जान देओस्‌ भन्‌।”
Go in, speak unto Pharaoh king of Egypt, that he let the children of Israel go out of his land.
12तर मोशाले परमप्रभुलाई भने, “इस्राएलीहरूले मेरो कुरा सुनेनन्‌ भने, म बोल्‍नै नजान्‍ने मानिसको कुरा फारोले झन्‌ कसरी सुन्‍लान्‌ र?”
मोशा र हारूनको पुर्ख्‍यौली
And Moses spake before the LORD, saying, Behold, the children of Israel have not hearkened unto me; how then shall Pharaoh hear me, who am of uncircumcised lips?
13तब इस्राएलीहरू र मिश्रका राजा फारोका विषयमा परमप्रभुले मोशा र हारूनसित बोल्‍नुभयो, र इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकाली ल्‍याउने आज्ञा तिनीहरूलाई दिनुभयो।
And the LORD spake unto Moses and unto Aaron, and gave them a charge unto the children of Israel, and unto Pharaoh king of Egypt, to bring the children of Israel out of the land of Egypt.
14तिनीहरूका परिवारका मुख्‍य-मुख्‍य मानिसहरू यी नै हुन्‌:
इस्राएलका पहिले जन्‍मेका रूबेनका छोराहरू हानोक, पल्‍लु, हेस्रोन र कर्मी थिए। रूबेनका वंशहरू यी नै हुन्‌।
These be the heads of their fathers' houses: The sons of Reuben the firstborn of Israel; Hanoch, and Pallu, Hezron, and Carmi: these be the families of Reuben.
15शिमियोनका छोराहरू यमूएल, यामीन, ओहद, याकीन सोहोर र कनानी स्‍त्रीका छोरा शौल थिए। शिमियोनका वंशहरू यी नै हुन्‌।
And the sons of Simeon; Jemuel, and Jamin, and Ohad, and Jachin, and Zohar, and Shaul the son of a Canaanitish woman: these are the families of Simeon.
16लेवीका छोराहरूका नाउँ तिनका पुस्‍ताअनुसार यी नै हुन्‌: गेर्शोन, कहात र मरारी। लेवी एक सय वर्षसम्‍म बाँचे। 
And these are the names of the sons of Levi according to their generations; Gershon, and Kohath, and Merari: and the years of the life of Levi were an hundred thirty and seven years.
17गेर्शोनका छोराहरू तिनका वंशअनुसार लिब्‍नी र शिमी थिए।
The sons of Gershon; Libni, and Shimi, according to their families.
18कहातका छोराहरू अम्राम, यिसहार, हेब्रोन र उज्‍जीएल थिए। कहात एक सय तेत्तीस वर्षसम्‍म बाँचे।
And the sons of Kohath; Amram, and Izhar, and Hebron, and Uzziel: and the years of the life of Kohath were an hundred thirty and three years.
19मरारीका छोराहरू महली र मूशी थिए।
लेवीका वंशहरू तिनका पुस्‍ताअनुसार यी नै हुन्‌।
And the sons of Merari; Mahali and Mushi: these are the families of Levi according to their generations.
20अम्रामले आफ्‍नी फुपू योकेबेदलाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट हारून र मोशालाई जन्‍माइन्‌। अम्राम एक सय सैँतीस वर्षसम्‍म बाँचे।
And Amram took him Jochebed his father's sister to wife; and she bare him Aaron and Moses: and the years of the life of Amram were an hundred and thirty and seven years.
21यिसहारका छोराहरू कोरह, नेपेग र जिक्री थिए।
And the sons of Izhar; Korah, and Nepheg, and Zichri.
22उज्‍जीएलका छोराहरू मीशाएल, एलसाफान र सिथ्री थिए।
And the sons of Uzziel; Mishael, and Elzaphan, and Zithri.
23हारूनले अम्‍मीनादाबकी छोरी नहशोनकी बहिनी एलीशेबालाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट नादाब, अबीहू, एलाजार र ईतामारलाई जन्‍माइन्‌।
And Aaron took him Elisheba, daughter of Amminadab, sister of Naashon, to wife; and she bare him Nadab, and Abihu, Eleazar, and Ithamar.
24कोरहका छोराहरू अस्‍सीर, एल्‍काना र अबिआसाप थिए। कोरहका वंशहरू यी नै हुन्‌।
And the sons of Korah; Assir, and Elkanah, and Abiasaph: these are the families of the Korhites.
25हारूनका छोरा एलाजारले पतीएलकी छोरीहरूमध्‍ये एउटीलाई विवाह गरे, र तिनले उनीबाट पीनहासलाई जन्‍माइन्‌।
लेवीहरूका परिवारका मुख्‍य-मुख्‍य मानिसहरू तिनीहरूका वंश-वंशअनुसार यी नै हुन्‌।
And Eleazar Aaron's son took him one of the daughters of Putiel to wife; and she bare him Phinehas: these are the heads of the fathers of the Levites according to their families.
26यी तिनै हारून र मोशा हुन्, जसलाई परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई तिनीहरूका दल-दलअनुसार मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनू भनी भन्‍नुभएको थियो।
These are that Aaron and Moses, to whom the LORD said, Bring out the children of Israel from the land of Egypt according to their armies.
 27यी तिनै हुन्, जसले मिश्रका राजा फारोसित इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट ल्‍याउनलाई कुरा गरेका थिए। ती मोशा र हारून यी नै हुन्‌।
हारून मोशाका प्रवक्ता
These are they which spake to Pharaoh king of Egypt, to bring out the children of Israel from Egypt: these are that Moses and Aaron.
28जुन दिन परमप्रभुले मिश्रमा मोशासित कुरा गर्नुभयो, 
And it came to pass on the day when the LORD spake unto Moses in the land of Egypt,
29त्‍यसै दिन यसो भन्‍नुभयो, “म परमप्रभु हुँ। मैले तँलाई जे-जे कुरा भन्‍न लागेको छु, ती सबै मिश्रको राजा फारोलाई भन,”
That the LORD spake unto Moses, saying, I am the LORD: speak thou unto Pharaoh king of Egypt all that I say unto thee.
30तर मोशाले परमप्रभुलाई भने, “म बोल्‍न जान्‍दिनँ। फारोले कसरी मेरो कुरा खालान्‌ र?”

And Moses said before the LORD, Behold, I am of uncircumcised lips, and how shall Pharaoh hearken unto me?

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 7

प्रस्‍थान 7

1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हेर्, मैले तँलाई फारोको निम्‍ति ईश्‍वरतुल्‍य बनाएको छु, र तेरो दाजु हारून तेरो प्रवक्ता हुनेछ। 2म जे तँलाई हुकुम गर्नेछु तैंले त्‍यही बता, र तेरो दाजु हारूनले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसको देशबाट जान देओस्‌ भनी फारोलाई भन्‍नेछ। 3तर म फारोको हृदय कठोर गराइदिनेछु। अनि मेरा चिन्‍हहरू र आश्‍चर्यकर्महरूको संख्‍या मिश्रमा बढ़ाउनेछु।  4तर फारोले चाहिँ तिमीहरूका कुरा सुन्‍नेछैन। तब म आफ्‍नो शक्ति मिश्रमाथि देखाउनेछु, र ठूलो इन्‍साफ गरीकन म मेरा दलहरू, अर्थात्‌ मेरा प्रजा इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनेछु। 5जब म मिश्रमाथि आफ्‍नो हात उठाएर उनीहरूकै बीचबाट इस्राएलीहरूलाई निकालेर ल्‍याउनेछु, तब मिश्रीहरूले थाहा पाउनेछन्‌ कि म परमप्रभु रहेछु।”
6मोशा र हारूनले परमप्रभुले तिनीहरूलाई हुकुम गर्नुभएबमोजिम तिनीहरूले गरे। 7फारोसित कुरा गर्दा मोशा असी वर्षका र हारूनचाहिँ त्रियासी वर्षका थिए।
लहुरो साँप बनेको
8तब परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, 9“फारोले तिमीहरूलाई ‘कुनै आश्‍चर्यकर्म देखाओ’ भन्‍दा, तैंले चाहिँ हारूनलाई भन्‍नू, ‘तपाईंको लहुरो लिएर फारोको सामु फ्‍याँकिदिनुहोस्, र त्‍यो साँप बन्‍नेछ।”
10तब मोशा र हारून फारोकहाँ गएर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएबमोजिम गरे। हारूनले आफ्‍नो लहुरो लिएर फारो र उनका अधिकारीहरूका सामुन्‍ने फालिदिए, र त्‍यो साँप बन्‍यो। 11तब फारोले पनि ज्ञानी मानिस र टुनामुना गर्नेहरूलाई बोलाइपठाए, र ती मिश्रका जादूगरहरूले पनि आ-आफ्‍नो गोप्‍य सीपले त्‍यसै गरे: 12हरेकले आ-आफ्‍नो लहुरो फाल्‍यो, र त्‍यो साँप बन्‍यो। तर हारूनको लहुरोले उनीहरूका लहुरालाई निल्‍यो। 13तर फारोको हृदय कठोर भयो, र परमप्रभुले भन्‍नुभएअनुसार नै उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌।
रगतको विपत्ति
14तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, फारोको हृदय कठोर भएको छ। त्‍यसले मानिसहरूलाई जान दिँदैन। 15तँचाहिँ बिहानै फारो नदीतिर गइरहेको बेलामा त्‍यसकहाँ जा। नील नदीको किनारमा त्‍यसलाई भेट्‌न उभिरहनू, र त्‍यो साँप बनेको लहुरो पनि हातमा लैजा। 16त्‍यसलाई यसो भन्‍नू, “परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले मलाई यसो भनेर तपाईंकहाँ पठाउनुभएको छ: ‘मेरा प्रजालाई उजाड़-स्‍थानमा मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। तर तैंले अहिलेसम्‍म मानिनस्‌। 17यसकारण परमप्रभु भन्‍नुहुन्‍छ: म परमप्रभु हुँ भन्‍ने कुरा तैंले यसरी थाहा पाउनेछस्‌। हेर्, म नील नदीको पानी मेरो हातमा भएको लहुरोले हिर्काउनेछु, र त्‍यो रगत बन्‍नेछ।  18अनि नदीका माछा मर्नेछन्, र नदी साह्रै गन्‍हाएको कारण मिश्रीहरूले त्‍यसको पानी खान सक्‍नेछैनन्‌’।”
19फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘तपाईंको लहुरो लिएर मिश्रमा जति पानी छ, अर्थात्‌ खोला, कुला र पोखरीका पानी रगत भइजाऊन्‌ भनी ती सबैमाथि तपाईंको हात पसार्नुहोस्‌।’ अनि तिनीहरू रगत हुनेछन्‌। मिश्रभरि भएको पानी, काठ अथवा ढुङ्गाका घड़ाहरूको पानीसमेत रगत हुनेछ।”
20तब मोशा र हारूनले परमप्रभुको आज्ञाबमोजिम गरे। फारो र उनका अधिकारीहरूकै सामुन्‍ने तिनले लहुरो उठाएर नील नदीको पानीमा हिर्काए। तब जम्‍मै पानी रगत भइहाल्‍यो। 21नील नदीका माछाहरू मरे, र नदी गन्‍हाउन लाग्‍यो, र मिश्रीहरूले नदीको पानी खान सकेनन्‌। मिश्रको सबै पानी रगत भयो।
22तर मिश्रका जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा त्‍यसै गरे। अनि परमप्रभुले भन्‍नुभएझैँ फारोको हृदय कठोर भयो, र उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌। 23तब फारो फर्केर आफ्‍नो महल गए, अनि उनले यस कुराको ख्‍यालै पनि राखेनन्‌। 24सारा मिश्रीहरूले नीलको वरिपरि पानीको लागि खन्‍न लागे, किनभने नील नदीको पानी खान सकिँदैनथ्‍यो। 25परमप्रभुको प्रहार नदीमाथि सात दिन रह्यो।
...........................................................................
...................................................................................

Then the Lord said to Moses, “See, I have made you like God to Pharaoh, and your brother Aaron will be your prophet. You are to say everything I command you, and your brother Aaron is to tell Pharaoh to let the Israelites go out of his country. But I will harden Pharaoh’s heart, and though I multiply my signs and wonders in Egypt, he will not listen to you. Then I will lay my hand on Egypt and with mighty acts of judgment I will bring out my divisions, my people the Israelites. And the Egyptians will know that I am the Lord when I stretch out my hand against Egypt and bring the Israelites out of it.”

Moses and Aaron did just as the Lord commanded them. Moses was eighty years old and Aaron eighty-three when they spoke to Pharaoh.

Aaron’s Staff Becomes a Snake

The Lord said to Moses and Aaron, “When Pharaoh says to you, ‘Perform a miracle,’ then say to Aaron, ‘Take your staff and throw it down before Pharaoh,’ and it will become a snake.”

10 So Moses and Aaron went to Pharaoh and did just as the Lord commanded. Aaron threw his staff down in front of Pharaoh and his officials, and it became a snake. 11 Pharaoh then summoned wise men and sorcerers, and the Egyptian magicians also did the same things by their secret arts: 12 Each one threw down his staff and it became a snake. But Aaron’s staff swallowed up their staffs. 13 Yet Pharaoh’s heart became hard and he would not listen to them, just as the Lord had said.

The Plague of Blood

14 Then the Lord said to Moses, “Pharaoh’s heart is unyielding; he refuses to let the people go. 15 Go to Pharaoh in the morning as he goes out to the river. Confront him on the bank of the Nile, and take in your hand the staff that was changed into a snake. 16 Then say to him, ‘The Lord, the God of the Hebrews, has sent me to say to you: Let my people go, so that they may worship me in the wilderness. But until now you have not listened. 17 This is what the Lord says: By this you will know that I am the Lord: With the staff that is in my hand I will strike the water of the Nile, and it will be changed into blood. 18 The fish in the Nile will die, and the river will stink; the Egyptians will not be able to drink its water.’”

19 The Lord said to Moses, “Tell Aaron, ‘Take your staff and stretch out your hand over the waters of Egypt—over the streams and canals, over the ponds and all the reservoirs—and they will turn to blood.’ Blood will be everywhere in Egypt, even in vessels[a] of wood and stone.”

20 Moses and Aaron did just as the Lord had commanded. He raised his staff in the presence of Pharaoh and his officials and struck the water of the Nile, and all the water was changed into blood. 21 The fish in the Nile died, and the river smelled so bad that the Egyptians could not drink its water. Blood was everywhere in Egypt.

22 But the Egyptian magicians did the same things by their secret arts, and Pharaoh’s heart became hard; he would not listen to Moses and Aaron, just as the Lord had said. 23 Instead, he turned and went into his palace, and did not take even this to heart. 24 And all the Egyptians dug along the Nile to get drinking water, because they could not drink the water of the river.

25 Seven days passed after the Lord struck the Nile.

....................................................................................
english - nepali

प्रस्‍थान 7

1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हेर्, मैले तँलाई फारोको निम्‍ति ईश्‍वरतुल्‍य बनाएको छु, र तेरो दाजु हारून तेरो प्रवक्ता हुनेछ। 
And the LORD said unto Moses, See, I have made thee a god to Pharaoh: and Aaron thy brother shall be thy prophet.
2म जे तँलाई हुकुम गर्नेछु तैंले त्‍यही बता, र तेरो दाजु हारूनले इस्राएलीहरूलाई त्‍यसको देशबाट जान देओस्‌ भनी फारोलाई भन्‍नेछ।
Thou shalt speak all that I command thee: and Aaron thy brother shall speak unto Pharaoh, that he send the children of Israel out of his land.
 3तर म फारोको हृदय कठोर गराइदिनेछु। अनि मेरा चिन्‍हहरू र आश्‍चर्यकर्महरूको संख्‍या मिश्रमा बढ़ाउनेछु। 
And I will harden Pharaoh's heart, and multiply my signs and my wonders in the land of Egypt.
 4तर फारोले चाहिँ तिमीहरूका कुरा सुन्‍नेछैन। तब म आफ्‍नो शक्ति मिश्रमाथि देखाउनेछु, र ठूलो इन्‍साफ गरीकन म मेरा दलहरू, अर्थात्‌ मेरा प्रजा इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनेछु। 
But Pharaoh shall not hearken unto you, that I may lay my hand upon Egypt, and bring forth mine armies, and my people the children of Israel, out of the land of Egypt by great judgments.
5जब म मिश्रमाथि आफ्‍नो हात उठाएर उनीहरूकै बीचबाट इस्राएलीहरूलाई निकालेर ल्‍याउनेछु, तब मिश्रीहरूले थाहा पाउनेछन्‌ कि म परमप्रभु रहेछु।”
And the Egyptians shall know that I am the LORD, when I stretch forth mine hand upon Egypt, and bring out the children of Israel from among them.
6मोशा र हारूनले परमप्रभुले तिनीहरूलाई हुकुम गर्नुभएबमोजिम तिनीहरूले गरे। 
And Moses and Aaron did as the LORD commanded them, so did they.
7फारोसित कुरा गर्दा मोशा असी वर्षका र हारूनचाहिँ त्रियासी वर्षका थिए।
लहुरो साँप बनेको
And Moses was fourscore years old, and Aaron fourscore and three years old, when they spake unto Pharaoh.
8तब परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses and unto Aaron, saying,
9“फारोले तिमीहरूलाई ‘कुनै आश्‍चर्यकर्म देखाओ’ भन्‍दा, तैंले चाहिँ हारूनलाई भन्‍नू, ‘तपाईंको लहुरो लिएर फारोको सामु फ्‍याँकिदिनुहोस्, र त्‍यो साँप बन्‍नेछ।”
When Pharaoh shall speak unto you, saying, Shew a miracle for you: then thou shalt say unto Aaron, Take thy rod, and cast it before Pharaoh, and it shall become a serpent.
10तब मोशा र हारून फारोकहाँ गएर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएबमोजिम गरे। हारूनले आफ्‍नो लहुरो लिएर फारो र उनका अधिकारीहरूका सामुन्‍ने फालिदिए, र त्‍यो साँप बन्‍यो।
And Moses and Aaron went in unto Pharaoh, and they did so as the LORD had commanded: and Aaron cast down his rod before Pharaoh, and before his servants, and it became a serpent.
 11तब फारोले पनि ज्ञानी मानिस र टुनामुना गर्नेहरूलाई बोलाइपठाए, र ती मिश्रका जादूगरहरूले पनि आ-आफ्‍नो गोप्‍य सीपले त्‍यसै गरे: 
Then Pharaoh also called the wise men and the sorcerers: now the magicians of Egypt, they also did in like manner with their enchantments.
12हरेकले आ-आफ्‍नो लहुरो फाल्‍यो, र त्‍यो साँप बन्‍यो। तर हारूनको लहुरोले उनीहरूका लहुरालाई निल्‍यो। 
For they cast down every man his rod, and they became serpents: but Aaron's rod swallowed up their rods.
13तर फारोको हृदय कठोर भयो, र परमप्रभुले भन्‍नुभएअनुसार नै उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌।
रगतको विपत्ति
And he hardened Pharaoh's heart, that he hearkened not unto them; as the LORD had said.
14तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, फारोको हृदय कठोर भएको छ। त्‍यसले मानिसहरूलाई जान दिँदैन। 
And the LORD said unto Moses, Pharaoh's heart is hardened, he refuseth to let the people go.
15तँचाहिँ बिहानै फारो नदीतिर गइरहेको बेलामा त्‍यसकहाँ जा। नील नदीको किनारमा त्‍यसलाई भेट्‌न उभिरहनू, र त्‍यो साँप बनेको लहुरो पनि हातमा लैजा। 
Get thee unto Pharaoh in the morning; lo, he goeth out unto the water; and thou shalt stand by the river's brink against he come; and the rod which was turned to a serpent shalt thou take in thine hand.
16त्‍यसलाई यसो भन्‍नू, “परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वरले मलाई यसो भनेर तपाईंकहाँ पठाउनुभएको छ: ‘मेरा प्रजालाई उजाड़-स्‍थानमा मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। तर तैंले अहिलेसम्‍म मानिनस्‌। 
And thou shalt say unto him, The LORD God of the Hebrews hath sent me unto thee, saying, Let my people go, that they may serve me in the wilderness: and, behold, hitherto thou wouldest not hear.
17यसकारण परमप्रभु भन्‍नुहुन्‍छ: म परमप्रभु हुँ भन्‍ने कुरा तैंले यसरी थाहा पाउनेछस्‌। हेर्, म नील नदीको पानी मेरो हातमा भएको लहुरोले हिर्काउनेछु, र त्‍यो रगत बन्‍नेछ। 
Thus saith the LORD, In this thou shalt know that I am the LORD: behold, I will smite with the rod that is in mine hand upon the waters which are in the river, and they shall be turned to blood.
 18अनि नदीका माछा मर्नेछन्, र नदी साह्रै गन्‍हाएको कारण मिश्रीहरूले त्‍यसको पानी खान सक्‍नेछैनन्‌’।”
And the fish that is in the river shall die, and the river shall stink; and the Egyptians shall lothe to drink of the water of the river.
19फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘तपाईंको लहुरो लिएर मिश्रमा जति पानी छ, अर्थात्‌ खोला, कुला र पोखरीका पानी रगत भइजाऊन्‌ भनी ती सबैमाथि तपाईंको हात पसार्नुहोस्‌।’ अनि तिनीहरू रगत हुनेछन्‌। मिश्रभरि भएको पानी, काठ अथवा ढुङ्गाका घड़ाहरूको पानीसमेत रगत हुनेछ।”
And the LORD spake unto Moses, Say unto Aaron, Take thy rod, and stretch out thine hand upon the waters of Egypt, upon their streams, upon their rivers, and upon their ponds, and upon all their pools of water, that they may become blood; and that there may be blood throughout all the land of Egypt, both in vessels of wood, and in vessels of stone.
20तब मोशा र हारूनले परमप्रभुको आज्ञाबमोजिम गरे। फारो र उनका अधिकारीहरूकै सामुन्‍ने तिनले लहुरो उठाएर नील नदीको पानीमा हिर्काए। तब जम्‍मै पानी रगत भइहाल्‍यो। 
And Moses and Aaron did so, as the LORD commanded; and he lifted up the rod, and smote the waters that were in the river, in the sight of Pharaoh, and in the sight of his servants; and all the waters that were in the river were turned to blood.
21नील नदीका माछाहरू मरे, र नदी गन्‍हाउन लाग्‍यो, र मिश्रीहरूले नदीको पानी खान सकेनन्‌। मिश्रको सबै पानी रगत भयो।
And the fish that was in the river died; and the river stank, and the Egyptians could not drink of the water of the river; and there was blood throughout all the land of Egypt.
22तर मिश्रका जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा त्‍यसै गरे। अनि परमप्रभुले भन्‍नुभएझैँ फारोको हृदय कठोर भयो, र उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌। 
And the magicians of Egypt did so with their enchantments: and Pharaoh's heart was hardened, neither did he hearken unto them; as the LORD had said.
23तब फारो फर्केर आफ्‍नो महल गए, अनि उनले यस कुराको ख्‍यालै पनि राखेनन्‌। 
And Pharaoh turned and went into his house, neither did he set his heart to this also.
24सारा मिश्रीहरूले नीलको वरिपरि पानीको लागि खन्‍न लागे, किनभने नील नदीको पानी खान सकिँदैनथ्‍यो।
And all the Egyptians digged round about the river for water to drink; for they could not drink of the water of the river.
 25परमप्रभुको प्रहार नदीमाथि सात दिन रह्यो।

And seven days were fulfilled, after that the LORD had smitten the river.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. 8- 

प्रस्‍थान 8

भ्यागुताको विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “गएर फारोलाई भन्, ‘परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरा प्रजाहरूलाई मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। 2तैंले तिनीहरूलाई जान दिइनस्‌ भने म तेरो सारा देशलाई भ्‍यागुताहरू पठाएर सताउनेछु। 3अनि नील नदी भ्‍यागुताले भरिनेछ, र ती तेरो महल, तेरो सुत्‍ने कोठा, तेरो पलङ्ग, तेरा अधिकारीहरूका घर-घरमा र तेरा प्रजामाथि, र तेरा चुलाहरू र पीठो मुछ्‌ने आह्रीहरूमा आउनेछन्‌। 4ती भ्‍यागुताहरू तँ र तेरा प्रजाहरू, र तेरा सारा अधिकारीहरूमाथि पनि आउनेछन्‌’।”
5तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘आफ्‍नो लहुरो लिएर खोलाहरू, कुलाहरू र पोखरीहरूमाथि हात पसार्नुहोस्, र मिश्रभरि भ्‍यागुताहरू आऊन्‌’।”
6यसैले हारूनले आफ्‍नो हात मिश्रका पानीहरूमाथि पसारे र भ्‍यागुताहरू निस्‍केर मिश्रदेशै ढाके। 7तर जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा त्‍यसै गरे, र मिश्रमा भ्‍यागुताहरू निकाले।
8तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाउन पठाए, र भने, “परमप्रभुसित बिन्‍ती गर, कि उहाँले म र मेरा प्रजाबाट भ्‍यागुताहरू लैजाऊन्, अनि परमप्रभुको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई तिम्रा मानिसलाई म जान दिनेछु।”
9मोशाले फारोलाई भने, “हुकुम गर्नुहोस्, कुन बेला म तपाईं र तपाईंका अधिकारीहरू र तपाईंका प्रजाका निम्‍ति बिन्‍ती गरूँ, र भ्‍यागुताहरू तपाईं र तपाईंका घरहरूबाट नष्‍ट भएर जाऊन्‌ र नील नदीमा मात्रै रहून्‌?”
10उनले भने, “भोलि।”
मोशाले भने, “तपाईंको वचनअनुसार होस्, र तपाईंले जान्‍नुहोला कि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरजस्‍तो अरू कोही छैन। 11भ्‍यागुताहरू तपाईं र तपाईंका घरहरू र तपाईंका अधिकारीहरू र तपाईंका प्रजाबाट फर्केर जानेछन्, र केवल नील नदीमा मात्र रहनेछन्‌।”
12तब मोशा र हारून फारोकहाँबाट निस्‍केर गए। परमप्रभुले फारोमाथि पठाउनुभएका भ्‍यागुताहरूका बारेमा मोशाले पुकारा गरे। 13अनि परमप्रभुले मोशाको वचनअनुसार गर्नुभयो। भ्‍यागुताहरू घर, आँगन र मैदानमा मरे। 14मानिसहरूले ती बटुलेर थुप्रो लगाए, र देश गन्‍हाउन लाग्‍यो। 15तर जब फारोले सबै शान्‍त भएका देखे, तब परमप्रभुले भन्‍नुभएझैँ उनले आफ्‍नो हृदय कठोर पारे, र मोशा र हारूनका कुरा सुनेनन्‌।
भुसुनाको विपत्ति
16फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘तपाईंको लहुरो लिएर जमिनको धूलोमा हिर्काउनुहोस्, र ती मिश्रभरि भुसुना बनिऊन्‌’।” 17तिनीहरूले त्‍यसै गरे। जब हारूनले लहुरो लिएर आफ्‍नो हात पसारेर जमिनको धूलोमाथि हिर्काए, तब मानिसहरू र पशुहरूमा भुसुना लागे। सारा मिश्रभरिको धूलो भुसुनै-भुसुना भयो। 18ती जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा भुसुना ल्‍याउन खोजे, तर सकेनन्‌। मानिसहरू र पशुहरूमा भुसुना रहिरहे।
19तब जादूगरहरूले फारोलाई भने, “यसमा त परमेश्‍वरकै हात छ।” तर परमप्रभुले भन्‍नुभएबमोजिम फारोको हृदय कठोर भयो, र उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌। 
झीँगाको महामारी
20फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “बिहान सबेरै उठेर फारो नदीतिर जाँदा त्‍यसको सामु हाजिर हो। त्‍यसलाई भन्, ‘परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरो आराधना गर्न मेरा प्रजालाई जान दे। 21मेरा प्रजालाई जान दिइनस्‌ भने, हेर्, तँ, तेरा अधिकारीहरू र तेरा प्रजामाथि र तेरा घरहरूमा म हूलका हूल झीँगा पठाउनेछु, र मिश्रीहरूका घर-घरमा र तिनीहरू रहेका ठाउँहरूमा समेत हूलका हूल झीँगा थुप्रिनेछन्‌।
22“‘तर त्‍यस दिन म मेरा मानिसहरू बस्‍ने गोशेन प्रदेशलाई चाहिँ छुट्ट्याउनेछु, र त्‍यहाँ झीँगाका बथान हुनेछैन। तब तैंले जान्‍नेछस्‌ कि म, परमप्रभु यस देशमा छु। 23यसरी म मेरो प्रजा र तेरो प्रजाको बीचमा भिन्‍नता ल्‍याउनेछु। यो आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍ह भोलि हुनेछ’।”
24अनि परमप्रभुले त्‍यसै गर्नुभयो। फारोको महल, उनका अधिकारीहरूका घर-घरमा हूलका हूल झीँगाहरू आए, र झीँगाहरूको कारण मिश्र बरबाद भयो।
25तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाएर भने, “तिमीहरू गएर यही देशभित्र आफ्‍ना परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाओ।”
26तर मोशाले भने, “यसो गर्नु ठीक हुँदैन, किनकि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति हामीले चढ़ाउने बलिदेखि मिश्रीहरू घीन मान्‍छन्‌। मिश्रीहरूकै आँखाका सामुन्‍ने उनीहरूले घीन गर्ने बलि हामीले चढ़ायौं भनेता उनीहरूले हामीलाई ढुङ्गाले नहान्‍लान्‌? 27हामी तीन दिनको बाटो गएर उजाड़-स्‍थानमा परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभएबमोजिम उहाँको निम्‍ति हामीले बलि चढ़ाउनुपर्छ।”
28फारोले भने, “म तिमीहरूलाई उजाड़-स्‍थानमा परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई जान त दिनेछु, तर धेरै टाढ़ाचाहिँ नजाओ। अब मेरो निम्‍ति बिन्‍ती चढ़ाइदेओ।”
29मोशाले भने, “म तपाईंबाट बाहिर जानासाथ, फारो र तपाईंका अधिकारीहरू र प्रजाबाट भोलि नै ती झीँगाका हूल हटून्‌ भनी म प्रार्थना गर्नेछु। तर परमप्रभुको निम्‍ति बलि गर्न जान नदिएर फारोले फेरि-फेरि छल नगर्नुहोला।”
30तब मोशा फारोकहाँबाट बाहिर गएर परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरे। 31अनि परमप्रभुले मोशाको वचनअनुसार गर्नुभयो, र फारो र उनका अधिकारीहरू र उनका प्रजाकहाँबाट ती झीँगाका हूल एउटै पनि नरहने गरी हटे। 32तर यस पल्‍ट पनि फारोले आफ्‍नो हृदय कठोर पारे र मानिसहरूलाई जान दिएनन्‌।
.......................................................................................................

[a]Then the Lord said to Moses, “Go to Pharaoh and say to him, ‘This is what the Lord says: Let my people go, so that they may worship me. If you refuse to let them go, I will send a plague of frogs on your whole country. The Nile will teem with frogs. They will come up into your palace and your bedroom and onto your bed, into the houses of your officials and on your people, and into your ovens and kneading troughs. The frogs will come up on you and your people and all your officials.’”

Then the Lord said to Moses, “Tell Aaron, ‘Stretch out your hand with your staff over the streams and canals and ponds, and make frogs come up on the land of Egypt.’”

So Aaron stretched out his hand over the waters of Egypt, and the frogs came up and covered the land. But the magicians did the same things by their secret arts; they also made frogs come up on the land of Egypt.

Pharaoh summoned Moses and Aaron and said, “Pray to the Lord to take the frogs away from me and my people, and I will let your people go to offer sacrifices to the Lord.”

Moses said to Pharaoh, “I leave to you the honor of setting the time for me to pray for you and your officials and your people that you and your houses may be rid of the frogs, except for those that remain in the Nile.”

10 “Tomorrow,” Pharaoh said.

Moses replied, “It will be as you say, so that you may know there is no one like the Lord our God. 11 The frogs will leave you and your houses, your officials and your people; they will remain only in the Nile.”

12 After Moses and Aaron left Pharaoh, Moses cried out to the Lord about the frogs he had brought on Pharaoh. 13 And the Lord did what Moses asked. The frogs died in the houses, in the courtyards and in the fields. 14 They were piled into heaps, and the land reeked of them. 15 But when Pharaoh saw that there was relief, he hardened his heart and would not listen to Moses and Aaron, just as the Lord had said.

The Plague of Gnats

16 Then the Lord said to Moses, “Tell Aaron, ‘Stretch out your staff and strike the dust of the ground,’ and throughout the land of Egypt the dust will become gnats.” 17 They did this, and when Aaron stretched out his hand with the staff and struck the dust of the ground, gnats came on people and animals. All the dust throughout the land of Egypt became gnats. 18 But when the magicians tried to produce gnats by their secret arts, they could not.

Since the gnats were on people and animals everywhere, 19 the magicians said to Pharaoh, “This is the finger of God.” But Pharaoh’s heart was hard and he would not listen, just as the Lord had said.

The Plague of Flies

20 Then the Lord said to Moses, “Get up early in the morning and confront Pharaoh as he goes to the river and say to him, ‘This is what the Lord says: Let my people go, so that they may worship me. 21 If you do not let my people go, I will send swarms of flies on you and your officials, on your people and into your houses. The houses of the Egyptians will be full of flies; even the ground will be covered with them.

22 “‘But on that day I will deal differently with the land of Goshen, where my people live; no swarms of flies will be there, so that you will know that I, the Lord, am in this land. 23 I will make a distinction[b] between my people and your people. This sign will occur tomorrow.’”

24 And the Lord did this. Dense swarms of flies poured into Pharaoh’s palace and into the houses of his officials; throughout Egypt the land was ruined by the flies.

25 Then Pharaoh summoned Moses and Aaron and said, “Go, sacrifice to your God here in the land.”

26 But Moses said, “That would not be right. The sacrifices we offer the Lord our God would be detestable to the Egyptians. And if we offer sacrifices that are detestable in their eyes, will they not stone us? 27 We must take a three-day journey into the wilderness to offer sacrifices to the Lord our God, as he commands us.”

28 Pharaoh said, “I will let you go to offer sacrifices to the Lord your God in the wilderness, but you must not go very far. Now pray for me.”

29 Moses answered, “As soon as I leave you, I will pray to the Lord, and tomorrow the flies will leave Pharaoh and his officials and his people. Only let Pharaoh be sure that he does not act deceitfully again by not letting the people go to offer sacrifices to the Lord.”

30 Then Moses left Pharaoh and prayed to the Lord, 31 and the Lord did what Moses asked. The flies left Pharaoh and his officials and his people; not a fly remained. 32 But this time also Pharaoh hardened his heart and would not let the people go.

.............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 8

भ्यागुताको विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “गएर फारोलाई भन्, ‘परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरा प्रजाहरूलाई मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। 
And the LORD spake unto Moses, Go unto Pharaoh, and say unto him, Thus saith the LORD, Let my people go, that they may serve me.
2तैंले तिनीहरूलाई जान दिइनस्‌ भने म तेरो सारा देशलाई भ्‍यागुताहरू पठाएर सताउनेछु।
And if thou refuse to let them go, behold, I will smite all thy borders with frogs:
 3अनि नील नदी भ्‍यागुताले भरिनेछ, र ती तेरो महल, तेरो सुत्‍ने कोठा, तेरो पलङ्ग, तेरा अधिकारीहरूका घर-घरमा र तेरा प्रजामाथि, र तेरा चुलाहरू र पीठो मुछ्‌ने आह्रीहरूमा आउनेछन्‌। 
And the river shall bring forth frogs abundantly, which shall go up and come into thine house, and into thy bedchamber, and upon thy bed, and into the house of thy servants, and upon thy people, and into thine ovens, and into thy kneadingtroughs:
4ती भ्‍यागुताहरू तँ र तेरा प्रजाहरू, र तेरा सारा अधिकारीहरूमाथि पनि आउनेछन्‌’।”
And the frogs shall come up both on thee, and upon thy people, and upon all thy servants.
5तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘आफ्‍नो लहुरो लिएर खोलाहरू, कुलाहरू र पोखरीहरूमाथि हात पसार्नुहोस्, र मिश्रभरि भ्‍यागुताहरू आऊन्‌’।”
And the LORD spake unto Moses, Say unto Aaron, Stretch forth thine hand with thy rod over the streams, over the rivers, and over the ponds, and cause frogs to come up upon the land of Egypt.
6यसैले हारूनले आफ्‍नो हात मिश्रका पानीहरूमाथि पसारे र भ्‍यागुताहरू निस्‍केर मिश्रदेशै ढाके। 
And Aaron stretched out his hand over the waters of Egypt; and the frogs came up, and covered the land of Egypt.
7तर जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा त्‍यसै गरे, र मिश्रमा भ्‍यागुताहरू निकाले।
And the magicians did so with their enchantments, and brought up frogs upon the land of Egypt.
8तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाउन पठाए, र भने, “परमप्रभुसित बिन्‍ती गर, कि उहाँले म र मेरा प्रजाबाट भ्‍यागुताहरू लैजाऊन्, अनि परमप्रभुको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई तिम्रा मानिसलाई म जान दिनेछु।”
Then Pharaoh called for Moses and Aaron, and said, Intreat the LORD, that he may take away the frogs from me, and from my people; and I will let the people go, that they may do sacrifice unto the LORD.
9मोशाले फारोलाई भने, “हुकुम गर्नुहोस्, कुन बेला म तपाईं र तपाईंका अधिकारीहरू र तपाईंका प्रजाका निम्‍ति बिन्‍ती गरूँ, र भ्‍यागुताहरू तपाईं र तपाईंका घरहरूबाट नष्‍ट भएर जाऊन्‌ र नील नदीमा मात्रै रहून्‌?”
And Moses said unto Pharaoh, Glory over me: when shall I intreat for thee, and for thy servants, and for thy people, to destroy the frogs from thee and thy houses, that they may remain in the river only?
10उनले भने, “भोलि।”
मोशाले भने, “तपाईंको वचनअनुसार होस्, र तपाईंले जान्‍नुहोला कि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरजस्‍तो अरू कोही छैन।
And he said, To morrow. And he said, Be it according to thy word: that thou mayest know that there is none like unto the LORD our God.
 11भ्‍यागुताहरू तपाईं र तपाईंका घरहरू र तपाईंका अधिकारीहरू र तपाईंका प्रजाबाट फर्केर जानेछन्, र केवल नील नदीमा मात्र रहनेछन्‌।”
And the frogs shall depart from thee, and from thy houses, and from thy servants, and from thy people; they shall remain in the river only.
12तब मोशा र हारून फारोकहाँबाट निस्‍केर गए। परमप्रभुले फारोमाथि पठाउनुभएका भ्‍यागुताहरूका बारेमा मोशाले पुकारा गरे। 
And Moses and Aaron went out from Pharaoh: and Moses cried unto the LORD because of the frogs which he had brought against Pharaoh.
13अनि परमप्रभुले मोशाको वचनअनुसार गर्नुभयो। भ्‍यागुताहरू घर, आँगन र मैदानमा मरे।
And the LORD did according to the word of Moses; and the frogs died out of the houses, out of the villages, and out of the fields.
 14मानिसहरूले ती बटुलेर थुप्रो लगाए, र देश गन्‍हाउन लाग्‍यो। 
And they gathered them together upon heaps: and the land stank.
15तर जब फारोले सबै शान्‍त भएका देखे, तब परमप्रभुले भन्‍नुभएझैँ उनले आफ्‍नो हृदय कठोर पारे, र मोशा र हारूनका कुरा सुनेनन्‌।
भुसुनाको विपत्ति
But when Pharaoh saw that there was respite, he hardened his heart, and hearkened not unto them; as the LORD had said.
16फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हारूनलाई भन्, ‘तपाईंको लहुरो लिएर जमिनको धूलोमा हिर्काउनुहोस्, र ती मिश्रभरि भुसुना बनिऊन्‌’।” 
And the LORD said unto Moses, Say unto Aaron, Stretch out thy rod, and smite the dust of the land, that it may become lice throughout all the land of Egypt.
17तिनीहरूले त्‍यसै गरे। जब हारूनले लहुरो लिएर आफ्‍नो हात पसारेर जमिनको धूलोमाथि हिर्काए, तब मानिसहरू र पशुहरूमा भुसुना लागे। सारा मिश्रभरिको धूलो भुसुनै-भुसुना भयो। 
And they did so; for Aaron stretched out his hand with his rod, and smote the dust of the earth, and it became lice in man, and in beast; all the dust of the land became lice throughout all the land of Egypt.
18ती जादूगरहरूले पनि आफ्‍ना गोप्‍य सीपद्वारा भुसुना ल्‍याउन खोजे, तर सकेनन्‌। मानिसहरू र पशुहरूमा भुसुना रहिरहे।
And the magicians did so with their enchantments to bring forth lice, but they could not: so there were lice upon man, and upon beast.
19तब जादूगरहरूले फारोलाई भने, “यसमा त परमेश्‍वरकै हात छ।” तर परमप्रभुले भन्‍नुभएबमोजिम फारोको हृदय कठोर भयो, र उनले तिनीहरूका कुरा सुनेनन्‌। 
झीँगाको महामारी
Then the magicians said unto Pharaoh, This is the finger of God: and Pharaoh's heart was hardened, and he hearkened not unto them; as the LORD had said.
20फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “बिहान सबेरै उठेर फारो नदीतिर जाँदा त्‍यसको सामु हाजिर हो। त्‍यसलाई भन्, ‘परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरो आराधना गर्न मेरा प्रजालाई जान दे।
And the LORD said unto Moses, Rise up early in the morning, and stand before Pharaoh; lo, he cometh forth to the water; and say unto him, Thus saith the LORD, Let my people go, that they may serve me.
 21मेरा प्रजालाई जान दिइनस्‌ भने, हेर्, तँ, तेरा अधिकारीहरू र तेरा प्रजामाथि र तेरा घरहरूमा म हूलका हूल झीँगा पठाउनेछु, र मिश्रीहरूका घर-घरमा र तिनीहरू रहेका ठाउँहरूमा समेत हूलका हूल झीँगा थुप्रिनेछन्‌।
Else, if thou wilt not let my people go, behold, I will send swarms of flies upon thee, and upon thy servants, and upon thy people, and into thy houses: and the houses of the Egyptians shall be full of swarms of flies, and also the ground whereon they are.
22“‘तर त्‍यस दिन म मेरा मानिसहरू बस्‍ने गोशेन प्रदेशलाई चाहिँ छुट्ट्याउनेछु, र त्‍यहाँ झीँगाका बथान हुनेछैन। तब तैंले जान्‍नेछस्‌ कि म, परमप्रभु यस देशमा छु। 
And I will sever in that day the land of Goshen, in which my people dwell, that no swarms of flies shall be there; to the end thou mayest know that I am the LORD in the midst of the earth.
23यसरी म मेरो प्रजा र तेरो प्रजाको बीचमा भिन्‍नता ल्‍याउनेछु। यो आश्‍चर्यपूर्ण चिन्‍ह भोलि हुनेछ’।”
And I will put a division between my people and thy people: to morrow shall this sign be.
24अनि परमप्रभुले त्‍यसै गर्नुभयो। फारोको महल, उनका अधिकारीहरूका घर-घरमा हूलका हूल झीँगाहरू आए, र झीँगाहरूको कारण मिश्र बरबाद भयो।
And the LORD did so; and there came a grievous swarm of flies into the house of Pharaoh, and into his servants' houses, and into all the land of Egypt: the land was corrupted by reason of the swarm of flies.
25तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाएर भने, “तिमीहरू गएर यही देशभित्र आफ्‍ना परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाओ।”
And Pharaoh called for Moses and for Aaron, and said, Go ye, sacrifice to your God in the land.
26तर मोशाले भने, “यसो गर्नु ठीक हुँदैन, किनकि परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति हामीले चढ़ाउने बलिदेखि मिश्रीहरू घीन मान्‍छन्‌। मिश्रीहरूकै आँखाका सामुन्‍ने उनीहरूले घीन गर्ने बलि हामीले चढ़ायौं भनेता उनीहरूले हामीलाई ढुङ्गाले नहान्‍लान्‌? 
And Moses said, It is not meet so to do; for we shall sacrifice the abomination of the Egyptians to the LORD our God: lo, shall we sacrifice the abomination of the Egyptians before their eyes, and will they not stone us?
27हामी तीन दिनको बाटो गएर उजाड़-स्‍थानमा परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभएबमोजिम उहाँको निम्‍ति हामीले बलि चढ़ाउनुपर्छ।”
We will go three days' journey into the wilderness, and sacrifice to the LORD our God, as he shall command us.
28फारोले भने, “म तिमीहरूलाई उजाड़-स्‍थानमा परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि चढ़ाउनलाई जान त दिनेछु, तर धेरै टाढ़ाचाहिँ नजाओ। अब मेरो निम्‍ति बिन्‍ती चढ़ाइदेओ।”
And Pharaoh said, I will let you go, that ye may sacrifice to the LORD your God in the wilderness; only ye shall not go very far away: intreat for me.
29मोशाले भने, “म तपाईंबाट बाहिर जानासाथ, फारो र तपाईंका अधिकारीहरू र प्रजाबाट भोलि नै ती झीँगाका हूल हटून्‌ भनी म प्रार्थना गर्नेछु। तर परमप्रभुको निम्‍ति बलि गर्न जान नदिएर फारोले फेरि-फेरि छल नगर्नुहोला।”
And Moses said, Behold, I go out from thee, and I will intreat the LORD that the swarms of flies may depart from Pharaoh, from his servants, and from his people, to morrow: but let not Pharaoh deal deceitfully any more in not letting the people go to sacrifice to the LORD.
30तब मोशा फारोकहाँबाट बाहिर गएर परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरे। 
And Moses went out from Pharaoh, and intreated the LORD.
31अनि परमप्रभुले मोशाको वचनअनुसार गर्नुभयो, र फारो र उनका अधिकारीहरू र उनका प्रजाकहाँबाट ती झीँगाका हूल एउटै पनि नरहने गरी हटे। 
And the LORD did according to the word of Moses; and he removed the swarms of flies from Pharaoh, from his servants, and from his people; there remained not one.
32तर यस पल्‍ट पनि फारोले आफ्‍नो हृदय कठोर पारे र मानिसहरूलाई जान दिएनन्‌।

And Pharaoh hardened his heart at this time also, neither would he let the people go.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 9

प्रस्‍थान 9

गाईबस्तुमा विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “फारोकहाँ गएर त्‍यसलाई भन्, ‘परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरा प्रजालाई मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। 2तैंले तिनीहरूलाई जान दिन अस्‍वीकार गरिस्‌ र अझै रोकेर राखिस्‌ भने, 3खेत-मैदानमा भएका तेरा पशुहरू, अर्थात्‌ घोड़ा, गधा, ऊँट, गाईबस्‍तुहरू र भेड़ाबाख्राहरूमाथि परमप्रभुको हात पर्नेछ, र त्‍यहाँ भयानक रूढ़ी आउनेछ। 4तर परमप्रभुले इस्राएलका गाईबस्‍तु र मिश्रका गाईबस्‍तुमा भेद राख्‍नुहुनेछ, र इस्राएलीहरूको एउटै पनि पशु मर्नेछैन’।”
5परमप्रभुले यसो भनेर एक निश्‍चित समय ठहराउनुभयो, “भोलि नै यस देशमा परमप्रभुले यो काम गर्नुहुन्‍छ।” 6अनि भोलिपल्‍ट परमप्रभुले त्‍यो काम गर्नुभयो, र मिश्रका सबै गाईबस्‍तु मरे, तर इस्राएलीहरूको एउटै पनि गाईबस्‍तु मरेन। 7फारोले सो हेर्नलाई मानिसहरू पठाए, तर इस्राएलीहरूका गाईबस्‍तुहरूमध्‍येको एउटै पनि मरेको उनीहरूले देखेनन्‌। तापनि फारोको हृदय कठोर भई नै रह्यो, र उनले मानिसहरूलाई जान दिएनन्‌।
खटिराको विपत्ति
8फेरि परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, “भट्टीबाट आ-आफ्‍ना मुट्ठीभरि खरानी लेओ, र मोशाले फारोका आँखाकै सामु यो आकाशतिर छरिदेओस्‌। 9त्‍यो सारा मिश्रमा मसिनो धूलो भएर मिश्रका सबै मानिस र पशुका शरीरमा खटिरा बन्‍नेछन्‌।”
10तब तिनीहरू भट्टीको खरानी लिएर फारोको सामुन्‍ने खड़ा भए, र मोशाले हावामा त्‍यो छरिदिए। अनि मानिस र पशुका शरीरमा खटिरा निस्‍किआए।  11जादूगरहरू खटिराको कारणले गर्दा मोशाको सामुन्‍ने टिक्‍नै सकेनन्, किनकि जादूगरहरूका शरीरमा र सारा मिश्रीहरूका शरीरमा खटिरा निस्‍केका थिए। 12तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर गराउनुभयो, र परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएझैँ उनले मोशा र हारूनका कुरा सुनेनन्‌।
असिनाको विपत्ति
13फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “बिहान सबेरै उठेर फारोको सामुन्‍ने हाजिर हो, र त्‍यसलाई भन्, परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरो आराधना गर्नलाई मेरा प्रजालाई जान दे। 14नत्रभने यस पल्‍ट तँमाथि र तेरा अधिकारीहरू र प्रजामाथि पूरा शक्तिमा मेरा सबै विपत्तिहरू म पठाउनेछु, ताकि सारा पृथ्‍वीमा मजस्‍तो कोही रहेनछ भनी तँलाई थाहा होस्‌। 15किनकि यदि मैले आफ्‍नो हात पसारेर तँलाई र तेरा प्रजालाई रूढ़ीले प्रहार गरेको भएदेखि तँ पृथ्‍वीबाट मेटिनेथिइस्‌। 16तर मेरो शक्ति प्रकट गर्ने अभिप्रायले नै मैले तँलाई जीवित राखेको छु, कि सारा संसारमा मेरो नाउँको घोषणा होस्‌।  17अझै पनि मेरो प्रजालाई जान नदिएर तँ आफै खूब ठूलो बन्‍छस्‌। 18यसकारण भोलि यसै बेला म यस्‍तो घोर असिना बर्साउनेछु जो मिश्र स्‍थापित भएको दिनदेखि अहिलेसम्‍म बर्सिएको छैन। 19अब मानिसहरू पठाएर मैदानमा भएका गाईबस्‍तुहरू र जे-जे छन्, सबै चाँड़ै भित्र्या, किनकि मैदानमा छोड़िएका र घरमा नहुलेको हरेक मानिस र पशुमाथि असिना बर्सिनेछ, र ती मर्नेछन्‌।”
20फारोका अधिकारीहरूमध्‍ये जस-जसले परमप्रभुका वचनको डर माने, उनीहरूले आ-आफ्‍ना नोकरहरू र गाईबस्‍तुहरूलाई घरभित्र हुले। 21तर परमप्रभुका वचनको वास्‍ता नगर्नेचाहिँले आ-आफ्‍ना नोकरहरू र गाईबस्‍तुहरू मैदानमा नै रहन दिए।
22तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात आकाशतिर पसार्, र सारा मिश्रभरि असिना परोस्‌— मिश्रभरिका मानिस, पशु, बारीमा उम्रने सबैमा असिना बर्सोस्‌।” 23तब मोशाले आफ्‍नो लहुरो आकाशतिर पसारे, र परमप्रभुले गर्जन र असिना पठाउनुभयो, र पृथ्‍वीसम्‍म बिजुली चम्‍क्‍यो। अनि परमप्रभुले मिश्रमा असिना बर्साउनुभयो। 24असिना पर्‍यो र बिजुली चम्‍क्‍यो। यस्‍तो त मिश्र राष्‍ट्रको प्रारम्‍भदेखि भएको थिएन।  25असिनाले सारा मिश्रभरिका मैदानका मानिस र पशु दुवैलाई चुट्यो। असिनाले बारीमा उम्रेका सबैलाई चुट्यो र सबै रूखहरू नाङ्गा पार्‍यो। 26केवल इस्राएलीहरू भएको गोशेन प्रदेशमा असिना परेन।
27तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाएर भने, “यस पल्‍ट मैले पाप गरें। परमप्रभु धर्मी हुनुहुन्‍छ, म र मेरा प्रजा गलत रहेछौं। 28परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरिदेऊ, किनकि यो गर्जन र असिना अति भयो। म तिमीहरूलाई जान दिनेछु। तिमीहरू अब कति पनि बस्‍नुपर्दैन।”
29मोशाले उनलाई जवाफ दिए, “सहरबाट निस्‍कने बित्तिकै म परमप्रभुतिर आफ्‍नो हात पसार्नेछु, र गर्जन थामिनेछ, र असिना बर्सिनेछैन। अनि तपाईं जान्‍नुहोला कि पृथ्‍वी परमप्रभुकै हो। 30तर मलाई थाहा छ, तपाईं र तपाईंका अधिकारीहरूले भने परमप्रभु परमेश्‍वरको डर अझसम्‍म मान्‍नुभएको छैन।”
31(सनपाट र जौमा असिनाको प्रहार परेको थियो, किनकि जौमा बाला लागिसकेको थियो, र सनपाटचाहिँ फुलिसकेका थिए। 32तर गहूँ र कठियागहूँमा चाहिँ प्रहार परेन, किनकि तीचाहिँ पछि पाक्‍छन्‌।)
33अनि मोशा फारोबाट सहरदेखि निस्‍केर गए, र परमप्रभुतिर आफ्‍ना हात पसारे। तब गर्जन र असिना थामियो, र जमिनमा पानी ओइरिएन। 34तर जब फारोले पानी, असिना र गर्जन थामिएका देखे, तब उनले अझ बढ्‌ता पाप गरे, र उनले र उनका अधिकारीहरूले आफ्‍ना हृदय कठोर गरे। 35यसरी फारोको हृदय कठोर भयो, र परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएबमोजिम उनले इस्राएलीहरूलाई जान दिएनन्‌।
................................................................................................

The Plague on Livestock

9 Then the Lord said to Moses, “Go to Pharaoh and say to him, ‘This is what the Lord, the God of the Hebrews, says: “Let my people go, so that they may worship me.” If you refuse to let them go and continue to hold them back, the hand of the Lord will bring a terrible plague on your livestock in the field—on your horses, donkeys and camels and on your cattle, sheep and goats. But the Lord will make a distinction between the livestock of Israel and that of Egypt, so that no animal belonging to the Israelites will die.’”

The Lord set a time and said, “Tomorrow the Lord will do this in the land.” And the next day the Lord did it: All the livestock of the Egyptians died, but not one animal belonging to the Israelites died. Pharaoh investigated and found that not even one of the animals of the Israelites had died. Yet his heart was unyielding and he would not let the people go.

The Plague of Boils

Then the Lord said to Moses and Aaron, “Take handfuls of soot from a furnace and have Moses toss it into the air in the presence of Pharaoh. It will become fine dust over the whole land of Egypt, and festering boils will break out on people and animals throughout the land.”

10 So they took soot from a furnace and stood before Pharaoh. Moses tossed it into the air, and festering boils broke out on people and animals. 11 The magicians could not stand before Moses because of the boils that were on them and on all the Egyptians. 12 But the Lord hardened Pharaoh’s heart and he would not listen to Moses and Aaron, just as the Lord had said to Moses.

The Plague of Hail

13 Then the Lord said to Moses, “Get up early in the morning, confront Pharaoh and say to him, ‘This is what the Lord, the God of the Hebrews, says: Let my people go, so that they may worship me, 14 or this time I will send the full force of my plagues against you and against your officials and your people, so you may know that there is no one like me in all the earth. 15 For by now I could have stretched out my hand and struck you and your people with a plague that would have wiped you off the earth. 16 But I have raised you up[a] for this very purpose, that I might show you my power and that my name might be proclaimed in all the earth. 17 You still set yourself against my people and will not let them go. 18 Therefore, at this time tomorrow I will send the worst hailstorm that has ever fallen on Egypt, from the day it was founded till now. 19 Give an order now to bring your livestock and everything you have in the field to a place of shelter, because the hail will fall on every person and animal that has not been brought in and is still out in the field, and they will die.’”

20 Those officials of Pharaoh who feared the word of the Lord hurried to bring their slaves and their livestock inside. 21 But those who ignored the word of the Lord left their slaves and livestock in the field.

22 Then the Lord said to Moses, “Stretch out your hand toward the sky so that hail will fall all over Egypt—on people and animals and on everything growing in the fields of Egypt.” 23 When Moses stretched out his staff toward the sky, the Lord sent thunder and hail, and lightning flashed down to the ground. So the Lord rained hail on the land of Egypt; 24 hail fell and lightning flashed back and forth. It was the worst storm in all the land of Egypt since it had become a nation. 25 Throughout Egypt hail struck everything in the fields—both people and animals; it beat down everything growing in the fields and stripped every tree. 26 The only place it did not hail was the land of Goshen, where the Israelites were.

27 Then Pharaoh summoned Moses and Aaron. “This time I have sinned,” he said to them. “The Lord is in the right, and I and my people are in the wrong. 28 Pray to the Lord, for we have had enough thunder and hail. I will let you go; you don’t have to stay any longer.”

29 Moses replied, “When I have gone out of the city, I will spread out my hands in prayer to the Lord. The thunder will stop and there will be no more hail, so you may know that the earth is the Lord’s. 30 But I know that you and your officials still do not fear the Lord God.”

31 (The flax and barley were destroyed, since the barley had headed and the flax was in bloom. 32 The wheat and spelt, however, were not destroyed, because they ripen later.)

33 Then Moses left Pharaoh and went out of the city. He spread out his hands toward the Lord; the thunder and hail stopped, and the rain no longer poured down on the land. 34 When Pharaoh saw that the rain and hail and thunder had stopped, he sinned again: He and his officials hardened their hearts. 35 So Pharaoh’s heart was hard and he would not let the Israelites go, just as the Lord had said through Moses.

....................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 9

गाईबस्तुमा विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “फारोकहाँ गएर त्‍यसलाई भन्, ‘परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरा प्रजालाई मेरो आराधना गर्नलाई जान दे। 
Then the LORD said unto Moses, Go in unto Pharaoh, and tell him, Thus saith the LORD God of the Hebrews, Let my people go, that they may serve me.
2तैंले तिनीहरूलाई जान दिन अस्‍वीकार गरिस्‌ र अझै रोकेर राखिस्‌ भने, 
For if thou refuse to let them go, and wilt hold them still,
3खेत-मैदानमा भएका तेरा पशुहरू, अर्थात्‌ घोड़ा, गधा, ऊँट, गाईबस्‍तुहरू र भेड़ाबाख्राहरूमाथि परमप्रभुको हात पर्नेछ, र त्‍यहाँ भयानक रूढ़ी आउनेछ। Behold, the hand of the LORD is upon thy cattle which is in the field, upon the horses, upon the asses, upon the camels, upon the oxen, and upon the sheep: there shall be a very grievous murrain.
 
4तर परमप्रभुले इस्राएलका गाईबस्‍तु र मिश्रका गाईबस्‍तुमा भेद राख्‍नुहुनेछ, र इस्राएलीहरूको एउटै पनि पशु मर्नेछैन’।”
And the LORD shall sever between the cattle of Israel and the cattle of Egypt: and there shall nothing die of all that is the children's of Israel.
5परमप्रभुले यसो भनेर एक निश्‍चित समय ठहराउनुभयो, “भोलि नै यस देशमा परमप्रभुले यो काम गर्नुहुन्‍छ।”
And the LORD appointed a set time, saying, To morrow the LORD shall do this thing in the land.
 6अनि भोलिपल्‍ट परमप्रभुले त्‍यो काम गर्नुभयो, र मिश्रका सबै गाईबस्‍तु मरे, तर इस्राएलीहरूको एउटै पनि गाईबस्‍तु मरेन।
And the LORD did that thing on the morrow, and all the cattle of Egypt died: but of the cattle of the children of Israel died not one.
 7फारोले सो हेर्नलाई मानिसहरू पठाए, तर इस्राएलीहरूका गाईबस्‍तुहरूमध्‍येको एउटै पनि मरेको उनीहरूले देखेनन्‌। तापनि फारोको हृदय कठोर भई नै रह्यो, र उनले मानिसहरूलाई जान दिएनन्‌।
खटिराको विपत्ति
And Pharaoh sent, and, behold, there was not one of the cattle of the Israelites dead. And the heart of Pharaoh was hardened, and he did not let the people go.
8फेरि परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, “भट्टीबाट आ-आफ्‍ना मुट्ठीभरि खरानी लेओ, र मोशाले फारोका आँखाकै सामु यो आकाशतिर छरिदेओस्‌। 
And the LORD said unto Moses and unto Aaron, Take to you handfuls of ashes of the furnace, and let Moses sprinkle it toward the heaven in the sight of Pharaoh.
9त्‍यो सारा मिश्रमा मसिनो धूलो भएर मिश्रका सबै मानिस र पशुका शरीरमा खटिरा बन्‍नेछन्‌।”
And it shall become small dust in all the land of Egypt, and shall be a boil breaking forth with blains upon man, and upon beast, throughout all the land of Egypt.
10तब तिनीहरू भट्टीको खरानी लिएर फारोको सामुन्‍ने खड़ा भए, र मोशाले हावामा त्‍यो छरिदिए। अनि मानिस र पशुका शरीरमा खटिरा निस्‍किआए।
And they took ashes of the furnace, and stood before Pharaoh; and Moses sprinkled it up toward heaven; and it became a boil breaking forth with blains upon man, and upon beast.
  11जादूगरहरू खटिराको कारणले गर्दा मोशाको सामुन्‍ने टिक्‍नै सकेनन्, किनकि जादूगरहरूका शरीरमा र सारा मिश्रीहरूका शरीरमा खटिरा निस्‍केका थिए। 
And the magicians could not stand before Moses because of the boils; for the boil was upon the magicians, and upon all the Egyptians.
12तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर गराउनुभयो, र परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएझैँ उनले मोशा र हारूनका कुरा सुनेनन्‌।
असिनाको विपत्ति
And the LORD hardened the heart of Pharaoh, and he hearkened not unto them; as the LORD had spoken unto Moses.
13फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “बिहान सबेरै उठेर फारोको सामुन्‍ने हाजिर हो, र त्‍यसलाई भन्, परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: मेरो आराधना गर्नलाई मेरा प्रजालाई जान दे। 
And the LORD said unto Moses, Rise up early in the morning, and stand before Pharaoh, and say unto him, Thus saith the LORD God of the Hebrews, Let my people go, that they may serve me.
14नत्रभने यस पल्‍ट तँमाथि र तेरा अधिकारीहरू र प्रजामाथि पूरा शक्तिमा मेरा सबै विपत्तिहरू म पठाउनेछु, ताकि सारा पृथ्‍वीमा मजस्‍तो कोही रहेनछ भनी तँलाई थाहा होस्‌। 
For I will at this time send all my plagues upon thine heart, and upon thy servants, and upon thy people; that thou mayest know that there is none like me in all the earth.
15किनकि यदि मैले आफ्‍नो हात पसारेर तँलाई र तेरा प्रजालाई रूढ़ीले प्रहार गरेको भएदेखि तँ पृथ्‍वीबाट मेटिनेथिइस्‌।
For now I will stretch out my hand, that I may smite thee and thy people with pestilence; and thou shalt be cut off from the earth.
 16तर मेरो शक्ति प्रकट गर्ने अभिप्रायले नै मैले तँलाई जीवित राखेको छु, कि सारा संसारमा मेरो नाउँको घोषणा होस्‌।
And in very deed for this cause have I raised thee up, for to shew in thee my power; and that my name may be declared throughout all the earth.
  17अझै पनि मेरो प्रजालाई जान नदिएर तँ आफै खूब ठूलो बन्‍छस्‌। 
As yet exaltest thou thyself against my people, that thou wilt not let them go?
18यसकारण भोलि यसै बेला म यस्‍तो घोर असिना बर्साउनेछु जो मिश्र स्‍थापित भएको दिनदेखि अहिलेसम्‍म बर्सिएको छैन।
Behold, to morrow about this time I will cause it to rain a very grievous hail, such as hath not been in Egypt since the foundation thereof even until now.
 19अब मानिसहरू पठाएर मैदानमा भएका गाईबस्‍तुहरू र जे-जे छन्, सबै चाँड़ै भित्र्या, किनकि मैदानमा छोड़िएका र घरमा नहुलेको हरेक मानिस र पशुमाथि असिना बर्सिनेछ, र ती मर्नेछन्‌।”
Send therefore now, and gather thy cattle, and all that thou hast in the field; for upon every man and beast which shall be found in the field, and shall not be brought home, the hail shall come down upon them, and they shall die.
20फारोका अधिकारीहरूमध्‍ये जस-जसले परमप्रभुका वचनको डर माने, उनीहरूले आ-आफ्‍ना नोकरहरू र गाईबस्‍तुहरूलाई घरभित्र हुले। 
He that feared the word of the LORD among the servants of Pharaoh made his servants and his cattle flee into the houses:
21तर परमप्रभुका वचनको वास्‍ता नगर्नेचाहिँले आ-आफ्‍ना नोकरहरू र गाईबस्‍तुहरू मैदानमा नै रहन दिए।
And he that regarded not the word of the LORD left his servants and his cattle in the field.
22तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात आकाशतिर पसार्, र सारा मिश्रभरि असिना परोस्‌— मिश्रभरिका मानिस, पशु, बारीमा उम्रने सबैमा असिना बर्सोस्‌।” 
And the LORD said unto Moses, Stretch forth thine hand toward heaven, that there may be hail in all the land of Egypt, upon man, and upon beast, and upon every herb of the field, throughout the land of Egypt.
23तब मोशाले आफ्‍नो लहुरो आकाशतिर पसारे, र परमप्रभुले गर्जन र असिना पठाउनुभयो, र पृथ्‍वीसम्‍म बिजुली चम्‍क्‍यो। अनि परमप्रभुले मिश्रमा असिना बर्साउनुभयो। 
And Moses stretched forth his rod toward heaven: and the LORD sent thunder and hail, and the fire ran along upon the ground; and the LORD rained hail upon the land of Egypt.
24असिना पर्‍यो र बिजुली चम्‍क्‍यो। यस्‍तो त मिश्र राष्‍ट्रको प्रारम्‍भदेखि भएको थिएन। 
So there was hail, and fire mingled with the hail, very grievous, such as there was none like it in all the land of Egypt since it became a nation.
 25असिनाले सारा मिश्रभरिका मैदानका मानिस र पशु दुवैलाई चुट्यो। असिनाले बारीमा उम्रेका सबैलाई चुट्यो र सबै रूखहरू नाङ्गा पार्‍यो। 
And the hail smote throughout all the land of Egypt all that was in the field, both man and beast; and the hail smote every herb of the field, and brake every tree of the field.
26केवल इस्राएलीहरू भएको गोशेन प्रदेशमा असिना परेन।
Only in the land of Goshen, where the children of Israel were, was there no hail.
27तब फारोले मोशा र हारूनलाई बोलाएर भने, “यस पल्‍ट मैले पाप गरें। परमप्रभु धर्मी हुनुहुन्‍छ, म र मेरा प्रजा गलत रहेछौं। 
And Pharaoh sent, and called for Moses and Aaron, and said unto them, I have sinned this time: the LORD is righteous, and I and my people are wicked.
28परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरिदेऊ, किनकि यो गर्जन र असिना अति भयो। म तिमीहरूलाई जान दिनेछु। तिमीहरू अब कति पनि बस्‍नुपर्दैन।”
Intreat the LORD (for it is enough) that there be no more mighty thunderings and hail; and I will let you go, and ye shall stay no longer.
29मोशाले उनलाई जवाफ दिए, “सहरबाट निस्‍कने बित्तिकै म परमप्रभुतिर आफ्‍नो हात पसार्नेछु, र गर्जन थामिनेछ, र असिना बर्सिनेछैन। अनि तपाईं जान्‍नुहोला कि पृथ्‍वी परमप्रभुकै हो। 
And Moses said unto him, As soon as I am gone out of the city, I will spread abroad my hands unto the LORD; and the thunder shall cease, neither shall there be any more hail; that thou mayest know how that the earth is the LORD'S.
30तर मलाई थाहा छ, तपाईं र तपाईंका अधिकारीहरूले भने परमप्रभु परमेश्‍वरको डर अझसम्‍म मान्‍नुभएको छैन।”
But as for thee and thy servants, I know that ye will not yet fear the LORD God.
31(सनपाट र जौमा असिनाको प्रहार परेको थियो, किनकि जौमा बाला लागिसकेको थियो, र सनपाटचाहिँ फुलिसकेका थिए। 
And the flax and the barley was smitten: for the barley was in the ear, and the flax was bolled.
32तर गहूँ र कठियागहूँमा चाहिँ प्रहार परेन, किनकि तीचाहिँ पछि पाक्‍छन्‌।)
But the wheat and the rie were not smitten: for they were not grown up.
33अनि मोशा फारोबाट सहरदेखि निस्‍केर गए, र परमप्रभुतिर आफ्‍ना हात पसारे। तब गर्जन र असिना थामियो, र जमिनमा पानी ओइरिएन। 
And Moses went out of the city from Pharaoh, and spread abroad his hands unto the LORD: and the thunders and hail ceased, and the rain was not poured upon the earth.
34तर जब फारोले पानी, असिना र गर्जन थामिएका देखे, तब उनले अझ बढ्‌ता पाप गरे, र उनले र उनका अधिकारीहरूले आफ्‍ना हृदय कठोर गरे। 
And when Pharaoh saw that the rain and the hail and the thunders were ceased, he sinned yet more, and hardened his heart, he and his servants.
35यसरी फारोको हृदय कठोर भयो, र परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएबमोजिम उनले इस्राएलीहरूलाई जान दिएनन्‌।

And the heart of Pharaoh was hardened, neither would he let the children of Israel go; as the LORD had spoken by Moses.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 10

प्रस्‍थान 10

सलहको विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “फारोकहाँ जा, किनकि उनीहरूका बीचमा मेरा यी चिन्‍हहरू देखाऊँ भनेर नै मैले त्‍यो र त्‍यसका अधिकारीहरूका हृदय कठोर गरेको हुँ, 2ताकि मैले कसरी मिश्रीहरूको उपहास गरें, र उनीहरूका बीचमा कस्‍ता-कस्‍ता चिन्‍हहरू देखाएँ सो तैंले आफ्‍ना छोरा-नातिहरूलाई बताउनू, र परमप्रभु म नै हुँ भनी तँलाई थाहा होस्‌।”
3तब मोशा र हारून फारोकहाँ गएर उनलाई भने, “परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर भन्‍नुहुन्‍छ, ‘कहिलेसम्‍म तँ मेरो अगि नम्र हुन अस्‍वीकार गर्छस्‌? मेरा प्रजालाई जान दे, र तिनीहरूले मेरो आराधना गरून्‌। 4तैंले मेरा प्रजालाई जान दिन अस्‍वीकार गरिस्‌ भने, भोलि म तेरा सिमानाभित्र सलहहरू ल्‍याउनेछु। 5तिनीहरूले जमिनको सतह यस्‍तो गरी ढाक्‍नेछन्‌ कि जमिन देखिनेछैन। असिनाबाट जोगिएर उब्रेका सबै कुरा तिनीहरूले खानेछन्‌। तिमीहरूका वनमा उम्रेका सबै रूखपात तिनीहरूले खानेछन्‌। 6तेरा घरमा र तेरा सबै अधिकारीहरूका घरमा र सारा मिश्रीहरूका घरमा ती भरिनेछन्‌। त्‍यति बिघ्न सलह त तेरा पिता-पुर्खाहरूले यस देशमा आएदेखि आजसम्‍म कहिल्‍यै देखेका थिएनन्‌’।” तब मोशा फर्केर फारोबाट निस्‍केर गए।
7फारोका अधिकारीहरूले उनलाई भने, “कहिलेसम्‍म यो मानिस हाम्रा लागि पासो बन्‍ने? ती मानिसहरूलाई तिनीहरूका परमप्रभु परमेश्‍वरको आराधना गर्नलाई जान दिनुहोस्‌। मिश्रदेश नष्‍ट भइसक्‍यो भन्‍ने के हजूरलाई थाहा छैन?”
8अनि मोशा र हारून फारोकहाँ ल्‍याइए। उनले तिनीहरूलाई भने, “जाओ, परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको आराधना गर। तर जानेहरूचाहिँ को-को हुन्‌?”
9मोशाले भने, “हामी, हाम्रा केटाकेटी, बूढ़ाबूढ़ी, छोराछोरी, भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तुहरू लिएर जानेछौं, किनकि हामीले परमप्रभुको निम्‍ति चाड़ मान्‍नुपर्छ।”
10फारोले भने, “तिमीहरूका परमप्रभु तिमीहरूसँगै रहून्‌। मैले तिमीहरूलाई आफ्‍ना आइमाई र बालबच्‍चाहरूसमेत जान दिने? तिमीहरूको मनमा केही दुष्‍ट अभिप्राय छ। 11अँहँ, त्‍यसो हुँदैन। तिमी पुरुषहरू मात्र गएर परमप्रभुको आराधना गर, किनकि तिमीहरूले त्‍यही माग गरेका छौ।” अनि मोशा र हारून फारोको सामुन्‍नेबाट लघारिए।
12तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “सलहहरू मिश्रमा आऊन्‌ भनी आफ्‍नो हात पसार्, र ती मिश्रमा आएर असिनाबाट बाँचेका बारीका जम्‍मै सागपातहरू खाइदेऊन्।”
13अनि मोशाले आफ्‍नो लहुरो मिश्रमाथि पसारे, र परमप्रभुले त्‍यस दिनभरि र रातभरि देशमा पूर्वीय बतास चलाउनुभयो। जब बिहान भयो तब पूर्वीय बतासले सलहहरू ल्‍याएको थियो। 14अनि सलहहरू मिश्रमा आए, र सारा देशभरि हूलका हूलमा बसे। त्‍यतिका सलहहरू न त अघि आएका थिए न पछि फेरि आउनेछन्‌।  15तिनीहरूले सारा भूमिलाई ढाके, यहाँसम्‍म कि जमिनै कालो देखियो। अनि तिनीहरूले असिनाबाट बाँचेका, देशका सब सागपात र रूखका सबै फलहरू खाइहाले। मिश्रभरि हरियोपरियो केही रहेन।
16तब फारोले मोशा र हारूनलाई झट्टै बोलाउन पठाए, र उनले भने, “मैले परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको विरुद्धमा र तिमीहरूका विरुद्धमा पाप गरें। 17यसकारण अब म बिन्‍ती गर्दछु, फेरि मेरो पाप क्षमा गर, र परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरसँग बिन्‍ती गर, र उहाँले ममाथि आइलागेको यो विपत्ति मबाट हटाइदेऊन्।”
18तब मोशा फारोकहाँबाट निस्‍केर गए, र परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरे। 19अनि परमप्रभुले अति ठूलो पश्‍चिमी बतास चलाइदिनुभयो, जसले सलहहरूलाई लाल समुद्रतिर उड़ाएर लग्‍यो, र मिश्रभित्र एउटै पनि सलह रहेन। 20तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र उनले इस्राएलीहरूलाई जान दिएनन्‌।
अन्‍धकारको विपत्ति
21फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात आकाशतिर पसार्, र मिश्रमा अँध्‍यारो भइजाओस्‌। छाम्‍दा थाहा पाउनेजस्‍तो अन्‍धकार होस्‌।” 22अनि मोशाले आफ्‍नो हात आकाशतिर पसारे, र सारा मिश्रमा तीन दिनसम्‍म निस्‍पट्ट अन्‍धकार भयो।  23तीन दिनसम्‍म न त कसैले कसैलाई देख्‍न सक्‍यो, न कोही आफ्‍नो ठाउँबाट उठ्‌न सक्‍यो। तर सारा इस्राएलीहरू बसेका ठाउँहरूमा भने उज्‍यालै रह्यो।
24तब फारोले मोशालाई बोलाउन पठाए, र भने, “जाओ, तिमीहरू आफ्‍ना परमप्रभुको आराधना गर। केवल तिमीहरूका भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तुहरू छोड़िराख। तिमीहरूका आइमाई र बालबच्‍चाहरू पनि तिमीहरूसँगै जाऊन्‌।”
25तर मोशाले भने, “परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि गर्नलाई तपाईंले हाम्रा हातमा बलिका सामग्री र होमबलि लिन पनि दिनुपर्छ। 26हाम्रा गाईबस्‍तुहरू पनि हामीसँगै जानेछन्, र एउटा खुर पनि पछि छोड़िनु हुन्‍न। तिनीहरूमध्‍येकै कुनै-कुनै हामीले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरलाई पुज्‍नलाई चढ़ाउनुपर्नेछ। जबसम्‍म हामी त्‍यहाँ पुग्‍दैनौं तबसम्‍म हामीलाई थाहा हुँदैन कि के-के चढ़ाएर हामीले परमप्रभुलाई पुज्‍नुपर्छ।”
27तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र तिनीहरूलाई जान दिन उनी राजी थिएनन्‌। 28तब फारोले मोशालाई भने, “मेरो सामुन्‍नेबाट गइहाल्‌। होशियार बस्, मेरो सामुन्‍ने फेरि देखा नपर्, किनभने जुन दिन तैंले मेरो मुख हेर्लास्‌ त्‍यो दिन तँ मर्नेछस्‌।” 29मोशाले भने, “तपाईंले भन्‍नुभएजस्‍तै होस्, म फेरि कहिल्‍यै तपाईंको मुख हेर्नेछैनँ।”
.............................................................................................................

The Plague of Locusts

10 Then the Lord said to Moses, “Go to Pharaoh, for I have hardened his heart and the hearts of his officials so that I may perform these signs of mine among them that you may tell your children and grandchildren how I dealt harshly with the Egyptians and how I performed my signs among them, and that you may know that I am the Lord.”

So Moses and Aaron went to Pharaoh and said to him, “This is what the Lord, the God of the Hebrews, says: ‘How long will you refuse to humble yourself before me? Let my people go, so that they may worship me. If you refuse to let them go, I will bring locusts into your country tomorrow. They will cover the face of the ground so that it cannot be seen. They will devour what little you have left after the hail, including every tree that is growing in your fields. They will fill your houses and those of all your officials and all the Egyptians—something neither your parents nor your ancestors have ever seen from the day they settled in this land till now.’” Then Moses turned and left Pharaoh.

Pharaoh’s officials said to him, “How long will this man be a snare to us? Let the people go, so that they may worship the Lord their God. Do you not yet realize that Egypt is ruined?”

Then Moses and Aaron were brought back to Pharaoh. “Go, worship the Lord your God,” he said. “But tell me who will be going.”

Moses answered, “We will go with our young and our old, with our sons and our daughters, and with our flocks and herds, because we are to celebrate a festival to the Lord.”

10 Pharaoh said, “The Lord be with you—if I let you go, along with your women and children! Clearly you are bent on evil.[a] 11 No! Have only the men go and worship the Lord, since that’s what you have been asking for.” Then Moses and Aaron were driven out of Pharaoh’s presence.

12 And the Lord said to Moses, “Stretch out your hand over Egypt so that locusts swarm over the land and devour everything growing in the fields, everything left by the hail.”

13 So Moses stretched out his staff over Egypt, and the Lord made an east wind blow across the land all that day and all that night. By morning the wind had brought the locusts; 14 they invaded all Egypt and settled down in every area of the country in great numbers. Never before had there been such a plague of locusts, nor will there ever be again. 15 They covered all the ground until it was black. They devoured all that was left after the hail—everything growing in the fields and the fruit on the trees. Nothing green remained on tree or plant in all the land of Egypt.

16 Pharaoh quickly summoned Moses and Aaron and said, “I have sinned against the Lord your God and against you. 17 Now forgive my sin once more and pray to the Lord your God to take this deadly plague away from me.”

18 Moses then left Pharaoh and prayed to the Lord. 19 And the Lord changed the wind to a very strong west wind, which caught up the locusts and carried them into the Red Sea.[b] Not a locust was left anywhere in Egypt. 20 But the Lord hardened Pharaoh’s heart, and he would not let the Israelites go.

The Plague of Darkness

21 Then the Lord said to Moses, “Stretch out your hand toward the sky so that darkness spreads over Egypt—darkness that can be felt.” 22 So Moses stretched out his hand toward the sky, and total darkness covered all Egypt for three days. 23 No one could see anyone else or move about for three days. Yet all the Israelites had light in the places where they lived.

24 Then Pharaoh summoned Moses and said, “Go, worship the Lord. Even your women and children may go with you; only leave your flocks and herds behind.”

25 But Moses said, “You must allow us to have sacrifices and burnt offerings to present to the Lord our God. 26 Our livestock too must go with us; not a hoof is to be left behind. We have to use some of them in worshiping the Lord our God, and until we get there we will not know what we are to use to worship the Lord.”

27 But the Lord hardened Pharaoh’s heart, and he was not willing to let them go. 28 Pharaoh said to Moses, “Get out of my sight! Make sure you do not appear before me again! The day you see my face you will die.”

29 “Just as you say,” Moses replied. “I will never appear before you again.”

..............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 10

सलहको विपत्ति
1फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “फारोकहाँ जा, किनकि उनीहरूका बीचमा मेरा यी चिन्‍हहरू देखाऊँ भनेर नै मैले त्‍यो र त्‍यसका अधिकारीहरूका हृदय कठोर गरेको हुँ, 
And the LORD said unto Moses, Go in unto Pharaoh: for I have hardened his heart, and the heart of his servants, that I might shew these my signs before him:
2ताकि मैले कसरी मिश्रीहरूको उपहास गरें, र उनीहरूका बीचमा कस्‍ता-कस्‍ता चिन्‍हहरू देखाएँ सो तैंले आफ्‍ना छोरा-नातिहरूलाई बताउनू, र परमप्रभु म नै हुँ भनी तँलाई थाहा होस्‌।”
And that thou mayest tell in the ears of thy son, and of thy son's son, what things I have wrought in Egypt, and my signs which I have done among them; that ye may know how that I am the LORD.
3तब मोशा र हारून फारोकहाँ गएर उनलाई भने, “परमप्रभु हिब्रूहरूका परमेश्‍वर भन्‍नुहुन्‍छ, ‘कहिलेसम्‍म तँ मेरो अगि नम्र हुन अस्‍वीकार गर्छस्‌? मेरा प्रजालाई जान दे, र तिनीहरूले मेरो आराधना गरून्‌। 
And Moses and Aaron came in unto Pharaoh, and said unto him, Thus saith the LORD God of the Hebrews, How long wilt thou refuse to humble thyself before me? let my people go, that they may serve me.
4तैंले मेरा प्रजालाई जान दिन अस्‍वीकार गरिस्‌ भने, भोलि म तेरा सिमानाभित्र सलहहरू ल्‍याउनेछु। 
Else, if thou refuse to let my people go, behold, to morrow will I bring the locusts into thy coast:
5तिनीहरूले जमिनको सतह यस्‍तो गरी ढाक्‍नेछन्‌ कि जमिन देखिनेछैन। असिनाबाट जोगिएर उब्रेका सबै कुरा तिनीहरूले खानेछन्‌। तिमीहरूका वनमा उम्रेका सबै रूखपात तिनीहरूले खानेछन्‌। 
And they shall cover the face of the earth, that one cannot be able to see the earth: and they shall eat the residue of that which is escaped, which remaineth unto you from the hail, and shall eat every tree which groweth for you out of the field:
6तेरा घरमा र तेरा सबै अधिकारीहरूका घरमा र सारा मिश्रीहरूका घरमा ती भरिनेछन्‌। त्‍यति बिघ्न सलह त तेरा पिता-पुर्खाहरूले यस देशमा आएदेखि आजसम्‍म कहिल्‍यै देखेका थिएनन्‌’।” तब मोशा फर्केर फारोबाट निस्‍केर गए।
And they shall fill thy houses, and the houses of all thy servants, and the houses of all the Egyptians; which neither thy fathers, nor thy fathers' fathers have seen, since the day that they were upon the earth unto this day. And he turned himself, and went out from Pharaoh.
7फारोका अधिकारीहरूले उनलाई भने, “कहिलेसम्‍म यो मानिस हाम्रा लागि पासो बन्‍ने? ती मानिसहरूलाई तिनीहरूका परमप्रभु परमेश्‍वरको आराधना गर्नलाई जान दिनुहोस्‌। मिश्रदेश नष्‍ट भइसक्‍यो भन्‍ने के हजूरलाई थाहा छैन?”
And Pharaoh's servants said unto him, How long shall this man be a snare unto us? let the men go, that they may serve the LORD their God: knowest thou not yet that Egypt is destroyed?
8अनि मोशा र हारून फारोकहाँ ल्‍याइए। उनले तिनीहरूलाई भने, “जाओ, परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको आराधना गर। तर जानेहरूचाहिँ को-को हुन्‌?”
And Moses and Aaron were brought again unto Pharaoh: and he said unto them, Go, serve the LORD your God: but who are they that shall go?
9मोशाले भने, “हामी, हाम्रा केटाकेटी, बूढ़ाबूढ़ी, छोराछोरी, भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तुहरू लिएर जानेछौं, किनकि हामीले परमप्रभुको निम्‍ति चाड़ मान्‍नुपर्छ।”
And Moses said, We will go with our young and with our old, with our sons and with our daughters, with our flocks and with our herds will we go; for we must hold a feast unto the LORD.
10फारोले भने, “तिमीहरूका परमप्रभु तिमीहरूसँगै रहून्‌। मैले तिमीहरूलाई आफ्‍ना आइमाई र बालबच्‍चाहरूसमेत जान दिने? तिमीहरूको मनमा केही दुष्‍ट अभिप्राय छ। 
And he said unto them, Let the LORD be so with you, as I will let you go, and your little ones: look to it; for evil is before you.
11अँहँ, त्‍यसो हुँदैन। तिमी पुरुषहरू मात्र गएर परमप्रभुको आराधना गर, किनकि तिमीहरूले त्‍यही माग गरेका छौ।” अनि मोशा र हारून फारोको सामुन्‍नेबाट लघारिए।
Not so: go now ye that are men, and serve the LORD; for that ye did desire. And they were driven out from Pharaoh's presence.
12तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “सलहहरू मिश्रमा आऊन्‌ भनी आफ्‍नो हात पसार्, र ती मिश्रमा आएर असिनाबाट बाँचेका बारीका जम्‍मै सागपातहरू खाइदेऊन्।”
And the LORD said unto Moses, Stretch out thine hand over the land of Egypt for the locusts, that they may come up upon the land of Egypt, and eat every herb of the land, even all that the hail hath left.
13अनि मोशाले आफ्‍नो लहुरो मिश्रमाथि पसारे, र परमप्रभुले त्‍यस दिनभरि र रातभरि देशमा पूर्वीय बतास चलाउनुभयो। जब बिहान भयो तब पूर्वीय बतासले सलहहरू ल्‍याएको थियो। 
And Moses stretched forth his rod over the land of Egypt, and the LORD brought an east wind upon the land all that day, and all that night; and when it was morning, the east wind brought the locusts.
14अनि सलहहरू मिश्रमा आए, र सारा देशभरि हूलका हूलमा बसे। त्‍यतिका सलहहरू न त अघि आएका थिए न पछि फेरि आउनेछन्‌।  
And the locusts went up over all the land of Egypt, and rested in all the coasts of Egypt: very grievous were they; before them there were no such locusts as they, neither after them shall be such.
15तिनीहरूले सारा भूमिलाई ढाके, यहाँसम्‍म कि जमिनै कालो देखियो। अनि तिनीहरूले असिनाबाट बाँचेका, देशका सब सागपात र रूखका सबै फलहरू खाइहाले। मिश्रभरि हरियोपरियो केही रहेन।
For they covered the face of the whole earth, so that the land was darkened; and they did eat every herb of the land, and all the fruit of the trees which the hail had left: and there remained not any green thing in the trees, or in the herbs of the field, through all the land of Egypt.
16तब फारोले मोशा र हारूनलाई झट्टै बोलाउन पठाए, र उनले भने, “मैले परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको विरुद्धमा र तिमीहरूका विरुद्धमा पाप गरें।
Then Pharaoh called for Moses and Aaron in haste; and he said, I have sinned against the LORD your God, and against you.
17यसकारण अब म बिन्‍ती गर्दछु, फेरि मेरो पाप क्षमा गर, र परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरसँग बिन्‍ती गर, र उहाँले ममाथि आइलागेको यो विपत्ति मबाट हटाइदेऊन्।”
Now therefore forgive, I pray thee, my sin only this once, and intreat the LORD your God, that he may take away from me this death only.
18तब मोशा फारोकहाँबाट निस्‍केर गए, र परमप्रभुलाई बिन्‍ती गरे।
And he went out from Pharaoh, and intreated the LORD.
 19अनि परमप्रभुले अति ठूलो पश्‍चिमी बतास चलाइदिनुभयो, जसले सलहहरूलाई लाल समुद्रतिर उड़ाएर लग्‍यो, र मिश्रभित्र एउटै पनि सलह रहेन। 
And the LORD turned a mighty strong west wind, which took away the locusts, and cast them into the Red sea; there remained not one locust in all the coasts of Egypt.
20तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र उनले इस्राएलीहरूलाई जान दिएनन्‌।
अन्‍धकारको विपत्ति
But the LORD hardened Pharaoh's heart, so that he would not let the children of Israel go.
21फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात आकाशतिर पसार्, र मिश्रमा अँध्‍यारो भइजाओस्‌। छाम्‍दा थाहा पाउनेजस्‍तो अन्‍धकार होस्‌।” 
And the LORD said unto Moses, Stretch out thine hand toward heaven, that there may be darkness over the land of Egypt, even darkness which may be felt.
22अनि मोशाले आफ्‍नो हात आकाशतिर पसारे, र सारा मिश्रमा तीन दिनसम्‍म निस्‍पट्ट अन्‍धकार भयो।
And Moses stretched forth his hand toward heaven; and there was a thick darkness in all the land of Egypt three days:
  23तीन दिनसम्‍म न त कसैले कसैलाई देख्‍न सक्‍यो, न कोही आफ्‍नो ठाउँबाट उठ्‌न सक्‍यो। तर सारा इस्राएलीहरू बसेका ठाउँहरूमा भने उज्‍यालै रह्यो।
They saw not one another, neither rose any from his place for three days: but all the children of Israel had light in their dwellings.
24तब फारोले मोशालाई बोलाउन पठाए, र भने, “जाओ, तिमीहरू आफ्‍ना परमप्रभुको आराधना गर। केवल तिमीहरूका भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तुहरू छोड़िराख। तिमीहरूका आइमाई र बालबच्‍चाहरू पनि तिमीहरूसँगै जाऊन्‌।”
And Pharaoh called unto Moses, and said, Go ye, serve the LORD; only let your flocks and your herds be stayed: let your little ones also go with you.
25तर मोशाले भने, “परमप्रभु हाम्रा परमेश्‍वरको निम्‍ति बलि गर्नलाई तपाईंले हाम्रा हातमा बलिका सामग्री र होमबलि लिन पनि दिनुपर्छ। 
And Moses said, Thou must give us also sacrifices and burnt offerings, that we may sacrifice unto the LORD our God.
26हाम्रा गाईबस्‍तुहरू पनि हामीसँगै जानेछन्, र एउटा खुर पनि पछि छोड़िनु हुन्‍न। तिनीहरूमध्‍येकै कुनै-कुनै हामीले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरलाई पुज्‍नलाई चढ़ाउनुपर्नेछ। जबसम्‍म हामी त्‍यहाँ पुग्‍दैनौं तबसम्‍म हामीलाई थाहा हुँदैन कि के-के चढ़ाएर हामीले परमप्रभुलाई पुज्‍नुपर्छ।”
Our cattle also shall go with us; there shall not an hoof be left behind; for thereof must we take to serve the LORD our God; and we know not with what we must serve the LORD, until we come thither.
27तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र तिनीहरूलाई जान दिन उनी राजी थिएनन्‌। 
But the LORD hardened Pharaoh's heart, and he would not let them go.
28तब फारोले मोशालाई भने, “मेरो सामुन्‍नेबाट गइहाल्‌। होशियार बस्, मेरो सामुन्‍ने फेरि देखा नपर्, किनभने जुन दिन तैंले मेरो मुख हेर्लास्‌ त्‍यो दिन तँ मर्नेछस्‌।” 
And Pharaoh said unto him, Get thee from me, take heed to thyself, see my face no more; for in that day thou seest my face thou shalt die.
29मोशाले भने, “तपाईंले भन्‍नुभएजस्‍तै होस्, म फेरि कहिल्‍यै तपाईंको मुख हेर्नेछैनँ।”

And Moses said, Thou hast spoken well, I will see thy face again no more.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 11

प्रस्‍थान 11

अन्तिम विपत्तिको सूचना
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “अझै एउटा विपत्ति म फारो र मिश्रमाथि ल्‍याउनेछु। त्‍यसपछि त्‍यसले तिमीहरूलाई यहाँबाट जान दिनेछ, र त्‍यसो गर्दा तिमीहरूलाई यहाँबाट पूर्ण रूपले निकालिदिनेछ। 2अब मानिसहरूलाई भन्, कि तिनीहरू हरेक पुरुष र स्‍त्रीले आ-आफ्‍ना छिमेकीसित सुन र चाँदीका गरगहना मागोस्‌।” 3(अनि परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई ती मानिसहरूप्रति कृपालु बनाइदिनुभयो। त्‍यसबाहेक मोशा मिश्रदेशमा फारोका अधिकारीहरू र समाजका दृष्‍टिमा महान्‌ ठानिए।)
4यसैले मोशाले भने, “परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘मध्‍यराततिर म मिश्रको बीचबाट भएर जानेछु। 5सिंहासनमा बस्‍ने फारोको जेठो छोरादेखि लिएर जाँतो पिँध्‍ने कमारीको जेठो छोरासम्‍म, गाईबस्‍तुका सबै पहिले बियाएका समेत, मिश्रका पहिले जन्मेका सबै मर्नेछन्‌। 6सारा मिश्रभरि अघि कहिल्‍यै नसुनिएको क्रन्‍दन सुनिनेछ, जो फेरि सुनिनेछैन। 7तर पशुको विरुद्धमा होस्‌ वा मान्‍छेको विरुद्धमा होस्‌ इस्राएलीहरूका बीचमा एउटा कुकुर पनि भुक्‍नेछैन’। तब तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ कि परमप्रभुले मिश्रीहरू र इस्राएलीहरूमा भेद राख्‍नुहुन्‍छ। 8अनि तेरा यी सबै अधिकारीहरू मकहाँ आएर मलाई दण्‍डवत्‌ गरेर भन्‍नेछन्, ‘तपाईंका पछि लाग्‍ने सारा मानिसहरूसमेत तपाईं निस्‍किजानुहोस्‌।’ त्‍यसपछि म निस्‍किजानेछु।” तब मोशा अत्‍यन्‍त क्रोधित भएर फारोकहाँबाट गइहाले।
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “मिश्रमा मेरा आश्‍चर्यका कामहरू अझ बढ्‌दैजाऊन्‌ भनेर फारोले तेरो कुरा सुन्‍नेछैन।” 10मोशा र हारूनले यी सबै आश्‍चर्यका कामहरू फारोको सामु गरे। तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर गराइदिनुभयो, र उनले इस्राएलीहरूलाई आफ्‍नो देशबाट जान दिएनन्‌।
......................................................................................................

The Plague on the Firstborn

11 Now the Lord had said to Moses, “I will bring one more plague on Pharaoh and on Egypt. After that, he will let you go from here, and when he does, he will drive you out completely. Tell the people that men and women alike are to ask their neighbors for articles of silver and gold.” (The Lord made the Egyptians favorably disposed toward the people, and Moses himself was highly regarded in Egypt by Pharaoh’s officials and by the people.)

So Moses said, “This is what the Lord says: ‘About midnight I will go throughout Egypt. Every firstborn son in Egypt will die, from the firstborn son of Pharaoh, who sits on the throne, to the firstborn son of the female slave, who is at her hand mill, and all the firstborn of the cattle as well. There will be loud wailing throughout Egypt—worse than there has ever been or ever will be again. But among the Israelites not a dog will bark at any person or animal.’ Then you will know that the Lord makes a distinction between Egypt and Israel. All these officials of yours will come to me, bowing down before me and saying, ‘Go, you and all the people who follow you!’ After that I will leave.” Then Moses, hot with anger, left Pharaoh.

The Lord had said to Moses, “Pharaoh will refuse to listen to you—so that my wonders may be multiplied in Egypt.” 10 Moses and Aaron performed all these wonders before Pharaoh, but the Lord hardened Pharaoh’s heart, and he would not let the Israelites go out of his country.

....................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 11

अन्तिम विपत्तिको सूचना
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “अझै एउटा विपत्ति म फारो र मिश्रमाथि ल्‍याउनेछु। त्‍यसपछि त्‍यसले तिमीहरूलाई यहाँबाट जान दिनेछ, र त्‍यसो गर्दा तिमीहरूलाई यहाँबाट पूर्ण रूपले निकालिदिनेछ।
And the LORD said unto Moses, Yet will I bring one plague more upon Pharaoh, and upon Egypt; afterwards he will let you go hence: when he shall let you go, he shall surely thrust you out hence altogether.
 2अब मानिसहरूलाई भन्, कि तिनीहरू हरेक पुरुष र स्‍त्रीले आ-आफ्‍ना छिमेकीसित सुन र चाँदीका गरगहना मागोस्‌।”
Speak now in the ears of the people, and let every man borrow of his neighbour, and every woman of her neighbour, jewels of silver, and jewels of gold.
 3(अनि परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई ती मानिसहरूप्रति कृपालु बनाइदिनुभयो। त्‍यसबाहेक मोशा मिश्रदेशमा फारोका अधिकारीहरू र समाजका दृष्‍टिमा महान्‌ ठानिए।)
And the LORD gave the people favour in the sight of the Egyptians. Moreover the man Moses was very great in the land of Egypt, in the sight of Pharaoh's servants, and in the sight of the people.
4यसैले मोशाले भने, “परमप्रभु यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘मध्‍यराततिर म मिश्रको बीचबाट भएर जानेछु। 
And Moses said, Thus saith the LORD, About midnight will I go out into the midst of Egypt:
5सिंहासनमा बस्‍ने फारोको जेठो छोरादेखि लिएर जाँतो पिँध्‍ने कमारीको जेठो छोरासम्‍म, गाईबस्‍तुका सबै पहिले बियाएका समेत, मिश्रका पहिले जन्मेका सबै मर्नेछन्‌। 
And all the firstborn in the land of Egypt shall die, from the firstborn of Pharaoh that sitteth upon his throne, even unto the firstborn of the maidservant that is behind the mill; and all the firstborn of beasts.
6सारा मिश्रभरि अघि कहिल्‍यै नसुनिएको क्रन्‍दन सुनिनेछ, जो फेरि सुनिनेछैन। 
And there shall be a great cry throughout all the land of Egypt, such as there was none like it, nor shall be like it any more.
7तर पशुको विरुद्धमा होस्‌ वा मान्‍छेको विरुद्धमा होस्‌ इस्राएलीहरूका बीचमा एउटा कुकुर पनि भुक्‍नेछैन’। तब तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ कि परमप्रभुले मिश्रीहरू र इस्राएलीहरूमा भेद राख्‍नुहुन्‍छ। 
But against any of the children of Israel shall not a dog move his tongue, against man or beast: that ye may know how that the LORD doth put a difference between the Egyptians and Israel.
8अनि तेरा यी सबै अधिकारीहरू मकहाँ आएर मलाई दण्‍डवत्‌ गरेर भन्‍नेछन्, ‘तपाईंका पछि लाग्‍ने सारा मानिसहरूसमेत तपाईं निस्‍किजानुहोस्‌।’ त्‍यसपछि म निस्‍किजानेछु।” तब मोशा अत्‍यन्‍त क्रोधित भएर फारोकहाँबाट गइहाले।
And all these thy servants shall come down unto me, and bow down themselves unto me, saying, Get thee out, and all the people that follow thee: and after that I will go out. And he went out from Pharaoh in a great anger.
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “मिश्रमा मेरा आश्‍चर्यका कामहरू अझ बढ्‌दैजाऊन्‌ भनेर फारोले तेरो कुरा सुन्‍नेछैन।” 
And the LORD said unto Moses, Pharaoh shall not hearken unto you; that my wonders may be multiplied in the land of Egypt.
10मोशा र हारूनले यी सबै आश्‍चर्यका कामहरू फारोको सामु गरे। तर परमप्रभुले फारोको हृदय कठोर गराइदिनुभयो, र उनले इस्राएलीहरूलाई आफ्‍नो देशबाट जान दिएनन्‌।And Moses and Aaron did all these wonders before Pharaoh: and the LORD hardened Pharaoh's heart, so that he would not let the children of Israel go out of his land.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 12

प्रस्‍थान 12

निस्तार-चाडको स्थापना
1मिश्रदेशमा परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो,  2“यो महिनाचाहिँ तिमीहरूका निम्‍ति महिनाहरूको सुरु, वर्षको पहिलो महिना हुनेछ। 3इस्राएलका सारा समुदायलाई यसो भन, कि महिनाको दशौँ दिनमा तिनीहरू हरेकले आ-आफ्‍नो परिवारको निम्‍ति, हरेक घरानाअनुसार एउटा-एउटा पाठो ल्‍याएर राखोस्‌। 4कसैको घरानामा एउटा पाठाको लागि मानिस थोरै भए त्‍यसले आफ्‍नो घरका नजिकको छिमेकीसँग मानिसहरूको गन्‍तीअनुसार मिलोस्‌। हरेक मानिसको खुवाइअनुसार पाठोको गन्‍ती गर्नू। 5तिमीहरूको पाठो खोटरहित होस्‌— एक वर्षको पाठो। तिमीहरूले त्‍यो भेड़ा अथवा बाख्राबाट लिनू। 6त्‍यो तिमीहरूले त्‍यस महिनाको चौधौँ दिनसम्‍म राख्‍नू, र इस्राएलको समुदायका सबै मानिसहरूले यो बेलुकीपख मारून्‌। 7तब तिनीहरूले त्‍यसको रगत लिएर जुन-जुन घरमा त्‍यो खाइन्‍छ, त्‍यसको ढोकाको चौकोसका दुईपट्टिका खम्‍बाहरू र माथिल्‍लो भागमा लाऊन्‌। 8तिनीहरूले त्‍यही रात त्‍यसको मासु आगोमा पोलेर खमिर नहालेको रोटीसित खाऊन्‌। तीतो सागसित तिनीहरूले त्‍यो खाऊन्‌। 9त्‍यो काँचै नखाओ, पानीमा उमालेर पनि होइन, तर आगोमा पोलेर त्‍यसका शिर, खुट्टाहरू र भित्री भागहरूसमेत खाओ। 10त्‍यसबाट केही पनि बिहानसम्‍म नउबार्नू, तर केही बिहानसम्‍म रह्यो भने त्‍यो आगोमा जलाइदिनू। 11पटुका कसेर, खुट्टामा जुत्ता लाएर, हातमा लहुरो लिएर र हतार-हतार गरी तिमीहरूले त्‍यो खानू। यो परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़ हो।
12“त्‍यस रात म मिश्र भएर जानेछु, र मिश्रका मानिस र पशु दुवैका पहिले जन्‍मेका र बियाएकाहरूलाई मार्नेछु, र मिश्रका सबै देवताहरूका विरुद्धमा म इन्‍साफ गर्नेछु। म परमप्रभु हुँ। 13तिमीहरू बसेका घरहरूमा त्‍यो रगत तिमीहरूका निम्‍ति चिन्‍ह हुनेछ। जब म त्‍यो रगत देख्‍नेछु तब तिमीहरूलाई चाहिँ छोड़िदिनेछु, र मैले मिश्रलाई प्रहार गर्दा नाश गर्ने कुनै विपत्तिले तिमीहरूलाई छुनेछैन।
14“त्‍यो दिन तिमीहरूका निम्‍ति एउटा स्‍मरणीय दिन हुनेछ, र तिमीहरूले त्‍यो दिन परमप्रभुको निम्‍ति चाड़ मनाउनेछौ। तिमीहरूले यो पुस्‍तौँसम्‍म एउटा रहिरहने विधि स्‍वरूप मान्‍नू।  15सात दिनसम्‍म तिमीहरूले अखमिरी रोटी खानू। पहिलो दिनमा नै तिमीहरूले आ-आफ्‍नो घरबाट खमिर निकाल्‍नू, किनभने जसले पहिलो दिनदेखि सातौँ दिनसम्‍म खमिर हालेको रोटी खाला त्‍यो मानिस इस्राएलबाट बहिष्‍कृत हुनेछ। 16पहिलो दिनमा तिमीहरूले एउटा पवित्र सभा राख्‍नू, सातौँ दिनमा अर्को। ती दिनमा कुनै किसिमको काम नगर्नू, केवल हरेक मानिसले खानका निम्‍ति जति गर्नुपर्छ त्‍यति मात्र गर्नू।
17“तिमीहरूले अखमिरी रोटीको चाड़ मान्‍नू, किनकि यही दिनमा नै मैले तिमीहरूका दल-दललाई मिश्रबाट ल्‍याएको हुँ। यसकारण त्‍यो दिन तिमीहरूले पुस्‍तौँसम्‍म एउटा रहिरहने विधि स्‍वरूप मान्‍नू। 18पहिलो महिनाको चौधौँ दिनको बेलुकीदेखि एक्‍काईसौँ दिनको बेलुकासम्‍म खमिर नहालेको रोटी खानू। 19सात दिनसम्‍म तिमीहरूका घरमा केही खमिर नहोस्‌। कसैले खमिर भएको केही खायो भने त्‍यो चाहे प्रवासी होस्, चाहे स्‍वदेशी होस्, त्‍यो इस्राएलको समुदायबाट बहिष्‍कृत हुनेछ। 20तिमीहरूले खमिर हालेको केही पनि नखानू। तिमीहरू जहाँ बसे पनि खमिर नहालेको रोटी खानू।”
21तब मोशाले इस्राएलका सबै धर्म-गुरुहरूलाई बोलाउन पठाएर तिनीहरूलाई भने, “गएर आ-आफ्‍नो परिवारअनुसार एउटा-एउटा थुमा निकाल, र निस्‍तार-चाड़का बलिको निम्‍ति मार। 22हिसपको झुप्‍पा भाँड़ाको रगतमा चोपेर ढोकाको चौकोसको माथिल्‍लो भाग र दुवैतिरका खम्‍बामा छ्याप्‍नू। तिमीहरूमध्‍ये कोही पनि बिहानसम्‍म घरको ढोकाबाहिर ननिस्‍कनू। 23जब परमप्रभु मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्न देश भएर जानुहुनेछ, तब उहाँले चौकोसको माथिल्‍लो भाग र दुवैतिरका खम्‍बामा रगत देख्‍नुहुनेछ, र त्‍यस ढोकालाई छोड़ेर, निस्‍तार गरी, विनाश पार्नेलाई तिमीहरूका घरमा तिमीहरूलाई मार्न पस्‍न दिनुहुन्‍न। 
24“तिमीहरूले यी कुरा सदाको निम्‍ति एक रहिरहने विधि स्‍वरूप आफू र आफ्‍ना भावी सन्‍तानका लागि मान्‍नू। 25जब तिमीहरू परमप्रभुले प्रतिज्ञा गरेर दिनुभएको देशमा पस्‍नेछौ, तब तिमीहरूले यो चाड़ मान्‍नू। 26जब तिमीहरूका छोराछोरीले यस चाड़को अर्थ के हो भनी सोध्‍छन्, 27तब तिमीहरूले भन्‍नू, ‘यो परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़को बलिदान हो। उहाँ मिश्रमा इस्राएलीहरूका घरहरूबाट भएर जानुभयो, र उहाँले मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्नुहुँदा हामीहरूका घरचाहिँ उहाँले छोड्‌नुभएको थियो’।” तब मानिसहरूले शिर निहुराएर आराधना गरे। 28अनि इस्राएलीहरूले परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई आज्ञा गर्नुभएझैँ गरे।
29मध्‍यरातमा सिंहासनमा बस्‍ने फारोको जेठो छोरादेखि लिएर झ्‍यालखानमा हुने कैदीको जेठो छोरासम्‍म, सबै गाईबस्‍तुहरूका पहिले बियाएकासमेत, मिश्रमा सबैलाई पहिले जन्‍मेकाहरू परमप्रभुले मार्नुभयो।  30फारो, उनका सबै अधिकारीहरू, र सारा मिश्रीहरू राती नै उठे। मिश्रमा ठूलो रुवाबासी भयो, किनकि त्‍यहाँ एउटा नमरेको कुनै घर थिएन।
प्रस्‍थान
31फारोले राती नै मोशा र हारूनलाई बोलाउन पठाएर भने, “तिमीहरू र सबै इस्राएलीहरू मेरा प्रजाका बीचबाट निक्‍लेर गइहाल, र तिमीहरूले भनेबमोजिम परमप्रभुको आराधना गर। 32तिमीहरूले भनेबमोजिम आ-आफ्‍ना भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तु लिएर गइहाल। मलाई पनि आशीर्वाद देओ।”
33मिश्रीहरूले इस्राएलीहरूलाई देशबाट झट्टै पठाउन हतार गरे। तिनीहरूले भने, “नत्रता हामी सबै मर्नेछौं।” 34यसैले इस्राएलीहरूले आ-आफ्‍नो मुछेको पीठो खमिर हाल्‍न अघि नै उठाए, र तिनीहरूले आ-आफ्‍नो मुछ्‌ने भाँड़ाहरू लुगामा बाँधेर काँधमा हाले। 35मोशाले भनेबमोजिम इस्राएलीहरूले गरे, र तिनीहरूले मिश्रीहरूलाई सुनका गहना, चाँदीका गहना र लुगाफाटा मागे।  36परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई इस्राएलीहरूप्रति कृपालु बनाइदिनुभएको थियो, र मिश्रीहरूले तिनीहरूलाई मागेअनुसार सबै दिए। यसरी तिनीहरूले मिश्रीहरूलाई लुटे।
37इस्राएलीहरू रामसेसबाट हिँड़ेर सुक्‍कोतमा गए। आइमाई र केटाकेटीहरू छोड़ेर करीब छ लाख पैदल हिँड्‌ने मानिसहरू थिए। 38तिनीहरूका साथमा अरू मानिसहरू र थुप्रै भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तु पनि लगे। 39तिनीहरूले आफूसाथ मिश्रबाट ल्‍याएको, मुछेको पीठोको अखमिरी रोटी बनाए। त्‍यो खमिरा भएको थिएन, किनभने तिनीहरू मिश्रबाट धपाइँदा आफ्‍ना निम्‍ति भोजन बनाउने पनि तिनीहरूले समय पाएका थिएनन्‌।
40इस्राएलीहरू मिश्रमा प्रवास गरेका चार सय तीस वर्ष भएको थियो।  41चार सय तीस वर्ष बितेकै दिन परमप्रभुका सम्‍पूर्ण दलहरू मिश्रबाट निस्‍के। 42तिनीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउन त्‍यस रात परमप्रभु जागरण बस्‍नुभएकोले, इस्राएलीहरूले पनि त्‍यही रात जागरण बसी पुस्‍तौँसम्‍म परमप्रभुलाई आदर गरून्‌।
निषेधक कुरा
43परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, “निस्‍तार-चाड़का विधिहरू यी नै हुन्‌:
“कोही विदेशीले त्‍यसबाट नखाओस्‌। 44तर किनिएको हरेक कमाराले खतना गरेपछि मात्र खाओस्, 45तर परदेशी र ज्‍यालादारी नोकरले त्‍यो नखाओस्‌।
46“त्‍यो एउटै घरमा खाइनेछ। त्‍यसको मासुबाट केही पनि घरबाट बाहिर नलैजानू, न त त्‍यसका कुनै हाड़ भाँच्‍नू।  47इस्राएलको सारा समुदायले त्‍यो पालन गरोस्‌।
48“तँसित प्रवास गर्ने कोही परदेशी छ, र परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़ मनाउन त्‍यसले इच्‍छा गर्छ भने, त्‍यसको घरका सबै पुरुषको खतना होस्‌। तब त्‍यसले त्‍यो देशमै जन्‍मेको जस्‍तो गरी सो चाड़मा भाग लिन सक्‍छ। खतना नभएको कुनै मानिसले त्‍यो नखाओस्‌। 49स्‍वदेशी र तिमीहरूका बीचमा प्रवास गर्ने परदेशीको निम्‍ति समान नियम हुनेछ।”
50परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई आज्ञा गर्नुभएअनुसार सारा इस्राएलीहरूले गरे। 51ठीक त्‍यही दिन इस्राएलीहरूलाई तिनीहरूका दल-दल गरी परमप्रभुले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभयो।
............................................................................................................

The Passover and the Festival of Unleavened Bread

12 The Lord said to Moses and Aaron in Egypt, “This month is to be for you the first month, the first month of your year. Tell the whole community of Israel that on the tenth day of this month each man is to take a lamb[a] for his family, one for each household. If any household is too small for a whole lamb, they must share one with their nearest neighbor, having taken into account the number of people there are. You are to determine the amount of lamb needed in accordance with what each person will eat. The animals you choose must be year-old males without defect, and you may take them from the sheep or the goats. Take care of them until the fourteenth day of the month, when all the members of the community of Israel must slaughter them at twilight. Then they are to take some of the blood and put it on the sides and tops of the doorframes of the houses where they eat the lambs. That same night they are to eat the meat roasted over the fire, along with bitter herbs, and bread made without yeast. Do not eat the meat raw or boiled in water, but roast it over a fire—with the head, legs and internal organs. 10 Do not leave any of it till morning; if some is left till morning, you must burn it. 11 This is how you are to eat it: with your cloak tucked into your belt, your sandals on your feet and your staff in your hand. Eat it in haste; it is the Lord’s Passover.

12 “On that same night I will pass through Egypt and strike down every firstborn of both people and animals, and I will bring judgment on all the gods of Egypt. I am the Lord. 13 The blood will be a sign for you on the houses where you are, and when I see the blood, I will pass over you. No destructive plague will touch you when I strike Egypt.

14 “This is a day you are to commemorate; for the generations to come you shall celebrate it as a festival to the Lord—a lasting ordinance. 15 For seven days you are to eat bread made without yeast. On the first day remove the yeast from your houses, for whoever eats anything with yeast in it from the first day through the seventh must be cut off from Israel. 16 On the first day hold a sacred assembly, and another one on the seventh day. Do no work at all on these days, except to prepare food for everyone to eat; that is all you may do.

17 “Celebrate the Festival of Unleavened Bread, because it was on this very day that I brought your divisions out of Egypt. Celebrate this day as a lasting ordinance for the generations to come. 18 In the first month you are to eat bread made without yeast, from the evening of the fourteenth day until the evening of the twenty-first day. 19 For seven days no yeast is to be found in your houses. And anyone, whether foreigner or native-born, who eats anything with yeast in it must be cut off from the community of Israel. 20 Eat nothing made with yeast. Wherever you live, you must eat unleavened bread.”

21 Then Moses summoned all the elders of Israel and said to them, “Go at once and select the animals for your families and slaughter the Passover lamb. 22 Take a bunch of hyssop, dip it into the blood in the basin and put some of the blood on the top and on both sides of the doorframe. None of you shall go out of the door of your house until morning. 23 When the Lord goes through the land to strike down the Egyptians, he will see the blood on the top and sides of the doorframe and will pass over that doorway, and he will not permit the destroyer to enter your houses and strike you down.

24 “Obey these instructions as a lasting ordinance for you and your descendants. 25 When you enter the land that the Lord will give you as he promised, observe this ceremony. 26 And when your children ask you, ‘What does this ceremony mean to you?’ 27 then tell them, ‘It is the Passover sacrifice to the Lord, who passed over the houses of the Israelites in Egypt and spared our homes when he struck down the Egyptians.’” Then the people bowed down and worshiped. 28 The Israelites did just what the Lord commanded Moses and Aaron.

29 At midnight the Lord struck down all the firstborn in Egypt, from the firstborn of Pharaoh, who sat on the throne, to the firstborn of the prisoner, who was in the dungeon, and the firstborn of all the livestock as well. 30 Pharaoh and all his officials and all the Egyptians got up during the night, and there was loud wailing in Egypt, for there was not a house without someone dead.

The Exodus

31 During the night Pharaoh summoned Moses and Aaron and said, “Up! Leave my people, you and the Israelites! Go, worship the Lord as you have requested. 32 Take your flocks and herds, as you have said, and go. And also bless me.”

33 The Egyptians urged the people to hurry and leave the country. “For otherwise,” they said, “we will all die!” 34 So the people took their dough before the yeast was added, and carried it on their shoulders in kneading troughs wrapped in clothing. 35 The Israelites did as Moses instructed and asked the Egyptians for articles of silver and gold and for clothing. 36 The Lord had made the Egyptians favorably disposed toward the people, and they gave them what they asked for; so they plundered the Egyptians.

37 The Israelites journeyed from Rameses to Sukkoth. There were about six hundred thousand men on foot, besides women and children. 38 Many other people went up with them, and also large droves of livestock, both flocks and herds. 39 With the dough the Israelites had brought from Egypt, they baked loaves of unleavened bread. The dough was without yeast because they had been driven out of Egypt and did not have time to prepare food for themselves.

40 Now the length of time the Israelite people lived in Egypt[b] was 430 years. 41 At the end of the 430 years, to the very day, all the Lord’s divisions left Egypt. 42 Because the Lord kept vigil that night to bring them out of Egypt, on this night all the Israelites are to keep vigil to honor the Lord for the generations to come.

Passover Restrictions

43 The Lord said to Moses and Aaron, “These are the regulations for the Passover meal:

“No foreigner may eat it. 44 Any slave you have bought may eat it after you have circumcised him, 45 but a temporary resident or a hired worker may not eat it.

46 “It must be eaten inside the house; take none of the meat outside the house. Do not break any of the bones. 47 The whole community of Israel must celebrate it.

48 “A foreigner residing among you who wants to celebrate the Lord’s Passover must have all the males in his household circumcised; then he may take part like one born in the land. No uncircumcised male may eat it. 49 The same law applies both to the native-born and to the foreigner residing among you.”

50 All the Israelites did just what the Lord had commanded Moses and Aaron. 51 And on that very day the Lord brought the Israelites out of Egypt by their divisions.

.............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 12

निस्तार-चाडको स्थापना
1मिश्रदेशमा परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो,  
And the LORD spake unto Moses and Aaron in the land of Egypt, saying,
2“यो महिनाचाहिँ तिमीहरूका निम्‍ति महिनाहरूको सुरु, वर्षको पहिलो महिना हुनेछ।
This month shall be unto you the beginning of months: it shall be the first month of the year to you.
 3इस्राएलका सारा समुदायलाई यसो भन, कि महिनाको दशौँ दिनमा तिनीहरू हरेकले आ-आफ्‍नो परिवारको निम्‍ति, हरेक घरानाअनुसार एउटा-एउटा पाठो ल्‍याएर राखोस्‌। 
Speak ye unto all the congregation of Israel, saying, In the tenth day of this month they shall take to them every man a lamb, according to the house of their fathers, a lamb for an house:
4कसैको घरानामा एउटा पाठाको लागि मानिस थोरै भए त्‍यसले आफ्‍नो घरका नजिकको छिमेकीसँग मानिसहरूको गन्‍तीअनुसार मिलोस्‌। हरेक मानिसको खुवाइअनुसार पाठोको गन्‍ती गर्नू।
And if the household be too little for the lamb, let him and his neighbour next unto his house take it according to the number of the souls; every man according to his eating shall make your count for the lamb.
 5तिमीहरूको पाठो खोटरहित होस्‌— एक वर्षको पाठो। तिमीहरूले त्‍यो भेड़ा अथवा बाख्राबाट लिनू।
Your lamb shall be without blemish, a male of the first year: ye shall take it out from the sheep, or from the goats:
 6त्‍यो तिमीहरूले त्‍यस महिनाको चौधौँ दिनसम्‍म राख्‍नू, र इस्राएलको समुदायका सबै मानिसहरूले यो बेलुकीपख मारून्‌। 
And ye shall keep it up until the fourteenth day of the same month: and the whole assembly of the congregation of Israel shall kill it in the evening.
7तब तिनीहरूले त्‍यसको रगत लिएर जुन-जुन घरमा त्‍यो खाइन्‍छ, त्‍यसको ढोकाको चौकोसका दुईपट्टिका खम्‍बाहरू र माथिल्‍लो भागमा लाऊन्‌।
And they shall take of the blood, and strike it on the two side posts and on the upper door post of the houses, wherein they shall eat it.
 8तिनीहरूले त्‍यही रात त्‍यसको मासु आगोमा पोलेर खमिर नहालेको रोटीसित खाऊन्‌। तीतो सागसित तिनीहरूले त्‍यो खाऊन्‌। 
And they shall eat the flesh in that night, roast with fire, and unleavened bread; and with bitter herbs they shall eat it.
9त्‍यो काँचै नखाओ, पानीमा उमालेर पनि होइन, तर आगोमा पोलेर त्‍यसका शिर, खुट्टाहरू र भित्री भागहरूसमेत खाओ।
Eat not of it raw, nor sodden at all with water, but roast with fire; his head with his legs, and with the purtenance thereof.
 10त्‍यसबाट केही पनि बिहानसम्‍म नउबार्नू, तर केही बिहानसम्‍म रह्यो भने त्‍यो आगोमा जलाइदिनू। 
And ye shall let nothing of it remain until the morning; and that which remaineth of it until the morning ye shall burn with fire.
11पटुका कसेर, खुट्टामा जुत्ता लाएर, हातमा लहुरो लिएर र हतार-हतार गरी तिमीहरूले त्‍यो खानू। यो परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़ हो।
And thus shall ye eat it; with your loins girded, your shoes on your feet, and your staff in your hand; and ye shall eat it in haste: it is the LORD'S passover.
12“त्‍यस रात म मिश्र भएर जानेछु, र मिश्रका मानिस र पशु दुवैका पहिले जन्‍मेका र बियाएकाहरूलाई मार्नेछु, र मिश्रका सबै देवताहरूका विरुद्धमा म इन्‍साफ गर्नेछु। म परमप्रभु हुँ।
For I will pass through the land of Egypt this night, and will smite all the firstborn in the land of Egypt, both man and beast; and against all the gods of Egypt I will execute judgment: I am the LORD.
 13तिमीहरू बसेका घरहरूमा त्‍यो रगत तिमीहरूका निम्‍ति चिन्‍ह हुनेछ। जब म त्‍यो रगत देख्‍नेछु तब तिमीहरूलाई चाहिँ छोड़िदिनेछु, र मैले मिश्रलाई प्रहार गर्दा नाश गर्ने कुनै विपत्तिले तिमीहरूलाई छुनेछैन।
And the blood shall be to you for a token upon the houses where ye are: and when I see the blood, I will pass over you, and the plague shall not be upon you to destroy you, when I smite the land of Egypt.
14“त्‍यो दिन तिमीहरूका निम्‍ति एउटा स्‍मरणीय दिन हुनेछ, र तिमीहरूले त्‍यो दिन परमप्रभुको निम्‍ति चाड़ मनाउनेछौ। तिमीहरूले यो पुस्‍तौँसम्‍म एउटा रहिरहने विधि स्‍वरूप मान्‍नू।  
And this day shall be unto you for a memorial; and ye shall keep it a feast to the LORD throughout your generations; ye shall keep it a feast by an ordinance for ever.
15सात दिनसम्‍म तिमीहरूले अखमिरी रोटी खानू। पहिलो दिनमा नै तिमीहरूले आ-आफ्‍नो घरबाट खमिर निकाल्‍नू, किनभने जसले पहिलो दिनदेखि सातौँ दिनसम्‍म खमिर हालेको रोटी खाला त्‍यो मानिस इस्राएलबाट बहिष्‍कृत हुनेछ।
Seven days shall ye eat unleavened bread; even the first day ye shall put away leaven out of your houses: for whosoever eateth leavened bread from the first day until the seventh day, that soul shall be cut off from Israel.
 16पहिलो दिनमा तिमीहरूले एउटा पवित्र सभा राख्‍नू, सातौँ दिनमा अर्को। ती दिनमा कुनै किसिमको काम नगर्नू, केवल हरेक मानिसले खानका निम्‍ति जति गर्नुपर्छ त्‍यति मात्र गर्नू।
And in the first day there shall be an holy convocation, and in the seventh day there shall be an holy convocation to you; no manner of work shall be done in them, save that which every man must eat, that only may be done of you.
17“तिमीहरूले अखमिरी रोटीको चाड़ मान्‍नू, किनकि यही दिनमा नै मैले तिमीहरूका दल-दललाई मिश्रबाट ल्‍याएको हुँ। यसकारण त्‍यो दिन तिमीहरूले पुस्‍तौँसम्‍म एउटा रहिरहने विधि स्‍वरूप मान्‍नू। 
And ye shall observe the feast of unleavened bread; for in this selfsame day have I brought your armies out of the land of Egypt: therefore shall ye observe this day in your generations by an ordinance for ever.
18पहिलो महिनाको चौधौँ दिनको बेलुकीदेखि एक्‍काईसौँ दिनको बेलुकासम्‍म खमिर नहालेको रोटी खानू। 
In the first month, on the fourteenth day of the month at even, ye shall eat unleavened bread, until the one and twentieth day of the month at even.
19सात दिनसम्‍म तिमीहरूका घरमा केही खमिर नहोस्‌। कसैले खमिर भएको केही खायो भने त्‍यो चाहे प्रवासी होस्, चाहे स्‍वदेशी होस्, त्‍यो इस्राएलको समुदायबाट बहिष्‍कृत हुनेछ। 
Seven days shall there be no leaven found in your houses: for whosoever eateth that which is leavened, even that soul shall be cut off from the congregation of Israel, whether he be a stranger, or born in the land.
20तिमीहरूले खमिर हालेको केही पनि नखानू। तिमीहरू जहाँ बसे पनि खमिर नहालेको रोटी खानू।”
Ye shall eat nothing leavened; in all your habitations shall ye eat unleavened bread.
21तब मोशाले इस्राएलका सबै धर्म-गुरुहरूलाई बोलाउन पठाएर तिनीहरूलाई भने, “गएर आ-आफ्‍नो परिवारअनुसार एउटा-एउटा थुमा निकाल, र निस्‍तार-चाड़का बलिको निम्‍ति मार। 
Then Moses called for all the elders of Israel, and said unto them, Draw out and take you a lamb according to your families, and kill the passover.
22हिसपको झुप्‍पा भाँड़ाको रगतमा चोपेर ढोकाको चौकोसको माथिल्‍लो भाग र दुवैतिरका खम्‍बामा छ्याप्‍नू। तिमीहरूमध्‍ये कोही पनि बिहानसम्‍म घरको ढोकाबाहिर ननिस्‍कनू।
And ye shall take a bunch of hyssop, and dip it in the blood that is in the bason, and strike the lintel and the two side posts with the blood that is in the bason; and none of you shall go out at the door of his house until the morning.
 23जब परमप्रभु मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्न देश भएर जानुहुनेछ, तब उहाँले चौकोसको माथिल्‍लो भाग र दुवैतिरका खम्‍बामा रगत देख्‍नुहुनेछ, र त्‍यस ढोकालाई छोड़ेर, निस्‍तार गरी, विनाश पार्नेलाई तिमीहरूका घरमा तिमीहरूलाई मार्न पस्‍न दिनुहुन्‍न। 
For the LORD will pass through to smite the Egyptians; and when he seeth the blood upon the lintel, and on the two side posts, the LORD will pass over the door, and will not suffer the destroyer to come in unto your houses to smite you.
24“तिमीहरूले यी कुरा सदाको निम्‍ति एक रहिरहने विधि स्‍वरूप आफू र आफ्‍ना भावी सन्‍तानका लागि मान्‍नू।
And ye shall observe this thing for an ordinance to thee and to thy sons for ever.
 25जब तिमीहरू परमप्रभुले प्रतिज्ञा गरेर दिनुभएको देशमा पस्‍नेछौ, तब तिमीहरूले यो चाड़ मान्‍नू। 
And it shall come to pass, when ye be come to the land which the LORD will give you, according as he hath promised, that ye shall keep this service.
26जब तिमीहरूका छोराछोरीले यस चाड़को अर्थ के हो भनी सोध्‍छन्, 
And it shall come to pass, when your children shall say unto you, What mean ye by this service?
27तब तिमीहरूले भन्‍नू, ‘यो परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़को बलिदान हो। उहाँ मिश्रमा इस्राएलीहरूका घरहरूबाट भएर जानुभयो, र उहाँले मिश्रीहरूलाई प्रहार गर्नुहुँदा हामीहरूका घरचाहिँ उहाँले छोड्‌नुभएको थियो’।” तब मानिसहरूले शिर निहुराएर आराधना गरे। 
That ye shall say, It is the sacrifice of the LORD'S passover, who passed over the houses of the children of Israel in Egypt, when he smote the Egyptians, and delivered our houses. And the people bowed the head and worshipped.
28अनि इस्राएलीहरूले परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई आज्ञा गर्नुभएझैँ गरे।
And the children of Israel went away, and did as the LORD had commanded Moses and Aaron, so did they.
29मध्‍यरातमा सिंहासनमा बस्‍ने फारोको जेठो छोरादेखि लिएर झ्‍यालखानमा हुने कैदीको जेठो छोरासम्‍म, सबै गाईबस्‍तुहरूका पहिले बियाएकासमेत, मिश्रमा सबैलाई पहिले जन्‍मेकाहरू परमप्रभुले मार्नुभयो। 
And it came to pass, that at midnight the LORD smote all the firstborn in the land of Egypt, from the firstborn of Pharaoh that sat on his throne unto the firstborn of the captive that was in the dungeon; and all the firstborn of cattle.
 30फारो, उनका सबै अधिकारीहरू, र सारा मिश्रीहरू राती नै उठे। मिश्रमा ठूलो रुवाबासी भयो, किनकि त्‍यहाँ एउटा नमरेको कुनै घर थिएन।
प्रस्‍थान
And Pharaoh rose up in the night, he, and all his servants, and all the Egyptians; and there was a great cry in Egypt; for there was not a house where there was not one dead.
31फारोले राती नै मोशा र हारूनलाई बोलाउन पठाएर भने, “तिमीहरू र सबै इस्राएलीहरू मेरा प्रजाका बीचबाट निक्‍लेर गइहाल, र तिमीहरूले भनेबमोजिम परमप्रभुको आराधना गर।
And he called for Moses and Aaron by night, and said, Rise up, and get you forth from among my people, both ye and the children of Israel; and go, serve the LORD, as ye have said.
 32तिमीहरूले भनेबमोजिम आ-आफ्‍ना भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तु लिएर गइहाल। मलाई पनि आशीर्वाद देओ।”
Also take your flocks and your herds, as ye have said, and be gone; and bless me also.
33मिश्रीहरूले इस्राएलीहरूलाई देशबाट झट्टै पठाउन हतार गरे। तिनीहरूले भने, “नत्रता हामी सबै मर्नेछौं।” 
And the Egyptians were urgent upon the people, that they might send them out of the land in haste; for they said, We be all dead men.
34यसैले इस्राएलीहरूले आ-आफ्‍नो मुछेको पीठो खमिर हाल्‍न अघि नै उठाए, र तिनीहरूले आ-आफ्‍नो मुछ्‌ने भाँड़ाहरू लुगामा बाँधेर काँधमा हाले।
And the people took their dough before it was leavened, their kneadingtroughs being bound up in their clothes upon their shoulders.
 35मोशाले भनेबमोजिम इस्राएलीहरूले गरे, र तिनीहरूले मिश्रीहरूलाई सुनका गहना, चाँदीका गहना र लुगाफाटा मागे। 
And the children of Israel did according to the word of Moses; and they borrowed of the Egyptians jewels of silver, and jewels of gold, and raiment:
 36परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई इस्राएलीहरूप्रति कृपालु बनाइदिनुभएको थियो, र मिश्रीहरूले तिनीहरूलाई मागेअनुसार सबै दिए। यसरी तिनीहरूले मिश्रीहरूलाई लुटे।
And the LORD gave the people favour in the sight of the Egyptians, so that they lent unto them such things as they required. And they spoiled the Egyptians.
37इस्राएलीहरू रामसेसबाट हिँड़ेर सुक्‍कोतमा गए। आइमाई र केटाकेटीहरू छोड़ेर करीब छ लाख पैदल हिँड्‌ने मानिसहरू थिए।
And the children of Israel journeyed from Rameses to Succoth, about six hundred thousand on foot that were men, beside children.
 38तिनीहरूका साथमा अरू मानिसहरू र थुप्रै भेड़ाबाख्रा र गाईबस्‍तु पनि लगे। 
And a mixed multitude went up also with them; and flocks, and herds, even very much cattle.
39तिनीहरूले आफूसाथ मिश्रबाट ल्‍याएको, मुछेको पीठोको अखमिरी रोटी बनाए। त्‍यो खमिरा भएको थिएन, किनभने तिनीहरू मिश्रबाट धपाइँदा आफ्‍ना निम्‍ति भोजन बनाउने पनि तिनीहरूले समय पाएका थिएनन्‌।
And they baked unleavened cakes of the dough which they brought forth out of Egypt, for it was not leavened; because they were thrust out of Egypt, and could not tarry, neither had they prepared for themselves any victual.
40इस्राएलीहरू मिश्रमा प्रवास गरेका चार सय तीस वर्ष भएको थियो।  
Now the sojourning of the children of Israel, who dwelt in Egypt, was four hundred and thirty years.
41चार सय तीस वर्ष बितेकै दिन परमप्रभुका सम्‍पूर्ण दलहरू मिश्रबाट निस्‍के। 
And it came to pass at the end of the four hundred and thirty years, even the selfsame day it came to pass, that all the hosts of the LORD went out from the land of Egypt.
42तिनीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउन त्‍यस रात परमप्रभु जागरण बस्‍नुभएकोले, इस्राएलीहरूले पनि त्‍यही रात जागरण बसी पुस्‍तौँसम्‍म परमप्रभुलाई आदर गरून्‌।
निषेधक कुरा
It is a night to be much observed unto the LORD for bringing them out from the land of Egypt: this is that night of the LORD to be observed of all the children of Israel in their generations.
43परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई भन्‍नुभयो, “निस्‍तार-चाड़का विधिहरू यी नै हुन्‌:
“कोही विदेशीले त्‍यसबाट नखाओस्‌। 
And the LORD said unto Moses and Aaron, This is the ordinance of the passover: There shall no stranger eat thereof:
44तर किनिएको हरेक कमाराले खतना गरेपछि मात्र खाओस्, 
But every man's servant that is bought for money, when thou hast circumcised him, then shall he eat thereof.
45तर परदेशी र ज्‍यालादारी नोकरले त्‍यो नखाओस्‌।
A foreigner and an hired servant shall not eat thereof.
46“त्‍यो एउटै घरमा खाइनेछ। त्‍यसको मासुबाट केही पनि घरबाट बाहिर नलैजानू, न त त्‍यसका कुनै हाड़ भाँच्‍नू।
In one house shall it be eaten; thou shalt not carry forth ought of the flesh abroad out of the house; neither shall ye break a bone thereof.
  47इस्राएलको सारा समुदायले त्‍यो पालन गरोस्‌।
All the congregation of Israel shall keep it.
48“तँसित प्रवास गर्ने कोही परदेशी छ, र परमप्रभुको निस्‍तार-चाड़ मनाउन त्‍यसले इच्‍छा गर्छ भने, त्‍यसको घरका सबै पुरुषको खतना होस्‌। तब त्‍यसले त्‍यो देशमै जन्‍मेको जस्‍तो गरी सो चाड़मा भाग लिन सक्‍छ। खतना नभएको कुनै मानिसले त्‍यो नखाओस्‌। 
And when a stranger shall sojourn with thee, and will keep the passover to the LORD, let all his males be circumcised, and then let him come near and keep it; and he shall be as one that is born in the land: for no uncircumcised person shall eat thereof.
49स्‍वदेशी र तिमीहरूका बीचमा प्रवास गर्ने परदेशीको निम्‍ति समान नियम हुनेछ।”
One law shall be to him that is homeborn, and unto the stranger that sojourneth among you.
50परमप्रभुले मोशा र हारूनलाई आज्ञा गर्नुभएअनुसार सारा इस्राएलीहरूले गरे। 
Thus did all the children of Israel; as the LORD commanded Moses and Aaron, so did they.
51ठीक त्‍यही दिन इस्राएलीहरूलाई तिनीहरूका दल-दल गरी परमप्रभुले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभयो।
And it came to pass the selfsame day, that the LORD did bring the children of Israel out of the land of Egypt by their armies.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 13

प्रस्‍थान 13

जेठा-जेठाहरूको अर्पण
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 2“इस्राएलीहरूमध्‍येका मानिस र पशुका गर्भका प्रथम फल, अर्थात्‌ पहिले जन्‍मेका सबै नरहरूलाई मेरो निम्‍ति अर्पण गर्‌। ती मेरा हुन्‌।” 
3तब मोशाले मानिसहरूलाई भने, “दासत्‍वको देश, मिश्रबाट निस्‍केर आएको यस दिनको तिमीहरूले सम्‍झना राख, किनकि परमप्रभुले आफ्‍नो बाहुलीको शक्तिले तिमीहरूलाई त्‍यस ठाउँबाट निकालेर ल्‍याउनुभयो। यस दिन खमिर हालेको कुनै रोटी नखाइओस्‌। 4आबीब महिनाको आजकै दिनमा तिमीहरू निस्‍केर जाँदैछौ। 5जब परमप्रभुले तिमीहरूलाई कनानी, हित्ती, एमोरी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देश, अर्थात्‌ दूध र मह बग्‍ने देशमा ल्‍याउनुहुनेछ, जुन देश उहाँले तिमीहरूका पिता-पुर्खासित ‘म दिन्‍छु’ भन्‍ने शपथ खानुभएको थियो, तब यही महिनामा यो चाड़ मान्‍नू। 6सात दिनसम्‍म तिमीहरूले अखमिरी रोटी खानू, र सातौँ दिनमा चाहिँ परमप्रभुको निम्‍ति एउटा चाड़ मनाउनू। 7ती सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खानू। तिमीहरूका साँधसिमानाभित्र खमिर भएका चीज र खमिर देखिनुहुँदैन। 8त्‍यस दिन तिमीहरूले आफ्‍नो छोरालाई यसो भन्‍नू, ‘जब म मिश्रबाट निस्‍केर आएँ, तब परमप्रभुले मेरो निम्‍ति जे गर्नुभयो, यो त्‍यसैको निम्‍ति गरिएको हो’। 9परमप्रभुको व्‍यवस्‍था तिमीहरूका मुखमा रहोस्‌ भनेर यो तिमीहरूका निम्‍ति हातमा एउटा चिन्‍ह र निधार अगि तिमीहरूलाई सम्‍झना गराउने कुरा हुनेछ, किनकि परमप्रभुले आफ्‍नो शक्तिशाली हातले तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो। 10यो विधि वर्षेनी ठहराइएको समयमा मान्‍ने गर्नू।
11“जब परमप्रभुले तिमीहरू र तिमीहरूका पिता-पुर्खासित शपथ खाएर प्रतिज्ञा गर्नुभएबमोजिम कनानीहरूको देशमा तिमीहरूलाई पुर्‍याएर त्‍यो देश तिमीहरूलाई दिनुहुनेछ, 12तब हरेक गर्भको प्रथम फल परमप्रभुलाई दिनू। तिमीहरूका पशुहरूबाट पहिले बियाएका सबै नरहरूचाहिँ परमप्रभुको निम्‍ति हुनेछन्‌।  13पहिले बियाएको बछेड़ोलाई एउटा पाठो दिएर छुटाउनू, तर त्‍यो छुटाएनौ भने त्‍यसको घाँटी भाँचिदिनू। आफ्‍ना छोराहरूमध्‍ये जेठालाई छुटाउनू।
14“जब भविष्‍यमा तिमीहरूको छोराहरूले तिमीहरूलाई यो के हो भनी सोध्‍नेछ, तब तिमीहरूले त्‍यसलाई भन्‍नू, परमप्रभुले हामीलाई दासत्‍वको देश, मिश्रबाट आफ्‍नो शक्तिशाली बाहुलीले निकालेर ल्‍याउनुभयो। 15जब फारोले कठोर भएर हामीलाई जान दिएनन्, तब परमप्रभुले मिश्रमा सबै मानिस र पशु दुवैका पहिले जन्‍मेकालाई मार्नुभयो। यसैकारण हरेक गर्भको पहिलो बियाएको पाठालाई परमप्रभुको निम्‍ति बलिदान गर्दछु, र मेरा छोराहरूमध्‍येका जेठालाई चाहिँ छुटाउँछु। 16यो परमप्रभुले हामीलाई आफ्‍नो शक्तिशाली बाहुलीले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो भनी तिमीहरूका निम्‍ति हातमा भएको एउटा चिन्‍ह र निधारमा भएको एउटा सङ्केत हुनेछ।”
इस्राएलीहरूको एथामसम्‍मको यात्रा
17जब फारोले ती मानिसहरूलाई जान दिए, तब पलिश्‍तीहरूका देशको बाटो छोटो भए तापनि परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई त्‍यो बाटो भएर ल्‍याउनुभएन। किनकि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “यी मानिसहरू लड़ाइँ देखेर पछुतो गर्लान्‌ र मिश्रमा नै फर्की जालान्‌।” 18यसकारण परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई घुमाएर उजाड़-स्‍थानको बाटो भएर लाल समुद्रतिर लानुभयो। युद्धको लागि इस्राएलीहरू सशस्‍त्र भई मिश्रबाट हिँड़े।
19मोशाले योसेफका अस्‍थिहरू साथमा लगे, किनकि तिनले इस्राएलीहरूलाई यस कुरामा यसो भनेर शपथ खान लाएका थिए, “परमेश्‍वरले अवश्‍य तिमीहरूको हेर-विचार गर्नुहुनेछ। त्‍यस बेला तिमीहरूले मेरा अस्‍थिहरू यहाँबाट लैजानू।” 
20तिनीहरू सुक्‍कोतबाट गएपछि, उजाड़-स्‍थानको नजिकै एथाममा डेरा बनाएर वास बसे। 21अनि तिनीहरू रातदिन हिँड्‌न सकून्‌ भनेर तिनीहरूलाई बाटो देखाउनका निम्‍ति परमप्रभु दिनमा बादलको खामो र राती आगोको खामोमा तिनीहरूको अगिअगि जानुहुन्‍थ्‍यो। 22दिनमा बादलको खामो र राती आगोको खामो मानिसहरूका अगिअगि जान कहिल्‍यै छोड़ेन।
....................................................................................

Consecration of the Firstborn

13 The Lord said to Moses, “Consecrate to me every firstborn male. The first offspring of every womb among the Israelites belongs to me, whether human or animal.”

Then Moses said to the people, “Commemorate this day, the day you came out of Egypt, out of the land of slavery, because the Lord brought you out of it with a mighty hand. Eat nothing containing yeast. Today, in the month of Aviv, you are leaving. When the Lord brings you into the land of the Canaanites, Hittites, Amorites, Hivites and Jebusites—the land he swore to your ancestors to give you, a land flowing with milk and honey—you are to observe this ceremony in this month: For seven days eat bread made without yeast and on the seventh day hold a festival to the Lord. Eat unleavened bread during those seven days; nothing with yeast in it is to be seen among you, nor shall any yeast be seen anywhere within your borders. On that day tell your son, ‘I do this because of what the Lord did for me when I came out of Egypt.’ This observance will be for you like a sign on your hand and a reminder on your forehead that this law of the Lord is to be on your lips. For the Lord brought you out of Egypt with his mighty hand. 10 You must keep this ordinance at the appointed time year after year.

11 “After the Lord brings you into the land of the Canaanites and gives it to you, as he promised on oath to you and your ancestors, 12 you are to give over to the Lord the first offspring of every womb. All the firstborn males of your livestock belong to the Lord. 13 Redeem with a lamb every firstborn donkey, but if you do not redeem it, break its neck. Redeem every firstborn among your sons.

14 “In days to come, when your son asks you, ‘What does this mean?’ say to him, ‘With a mighty hand the Lord brought us out of Egypt, out of the land of slavery. 15 When Pharaoh stubbornly refused to let us go, the Lord killed the firstborn of both people and animals in Egypt. This is why I sacrifice to the Lord the first male offspring of every womb and redeem each of my firstborn sons.’ 16 And it will be like a sign on your hand and a symbol on your forehead that the Lord brought us out of Egypt with his mighty hand.”

Crossing the Sea

17 When Pharaoh let the people go, God did not lead them on the road through the Philistine country, though that was shorter. For God said, “If they face war, they might change their minds and return to Egypt.” 18 So God led the people around by the desert road toward the Red Sea.[a] The Israelites went up out of Egypt ready for battle.

19 Moses took the bones of Joseph with him because Joseph had made the Israelites swear an oath. He had said, “God will surely come to your aid, and then you must carry my bones up with you from this place.”[b]

20 After leaving Sukkoth they camped at Etham on the edge of the desert. 21 By day the Lord went ahead of them in a pillar of cloud to guide them on their way and by night in a pillar of fire to give them light, so that they could travel by day or night. 22 Neither the pillar of cloud by day nor the pillar of fire by night left its place in front of the people.

.......................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 13

जेठा-जेठाहरूको अर्पण
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
2“इस्राएलीहरूमध्‍येका मानिस र पशुका गर्भका प्रथम फल, अर्थात्‌ पहिले जन्‍मेका सबै नरहरूलाई मेरो निम्‍ति अर्पण गर्‌। ती मेरा हुन्‌।” 
Sanctify unto me all the firstborn, whatsoever openeth the womb among the children of Israel, both of man and of beast: it is mine.
3तब मोशाले मानिसहरूलाई भने, “दासत्‍वको देश, मिश्रबाट निस्‍केर आएको यस दिनको तिमीहरूले सम्‍झना राख, किनकि परमप्रभुले आफ्‍नो बाहुलीको शक्तिले तिमीहरूलाई त्‍यस ठाउँबाट निकालेर ल्‍याउनुभयो। यस दिन खमिर हालेको कुनै रोटी नखाइओस्‌। 
And Moses said unto the people, Remember this day, in which ye came out from Egypt, out of the house of bondage; for by strength of hand the LORD brought you out from this place: there shall no leavened bread be eaten.
4आबीब महिनाको आजकै दिनमा तिमीहरू निस्‍केर जाँदैछौ। 
This day came ye out in the month Abib.
5जब परमप्रभुले तिमीहरूलाई कनानी, हित्ती, एमोरी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देश, अर्थात्‌ दूध र मह बग्‍ने देशमा ल्‍याउनुहुनेछ, जुन देश उहाँले तिमीहरूका पिता-पुर्खासित ‘म दिन्‍छु’ भन्‍ने शपथ खानुभएको थियो, तब यही महिनामा यो चाड़ मान्‍नू। 
And it shall be when the LORD shall bring thee into the land of the Canaanites, and the Hittites, and the Amorites, and the Hivites, and the Jebusites, which he sware unto thy fathers to give thee, a land flowing with milk and honey, that thou shalt keep this service in this month.
6सात दिनसम्‍म तिमीहरूले अखमिरी रोटी खानू, र सातौँ दिनमा चाहिँ परमप्रभुको निम्‍ति एउटा चाड़ मनाउनू।
Seven days thou shalt eat unleavened bread, and in the seventh day shall be a feast to the LORD.
 7ती सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खानू। तिमीहरूका साँधसिमानाभित्र खमिर भएका चीज र खमिर देखिनुहुँदैन।
Unleavened bread shall be eaten seven days; and there shall no leavened bread be seen with thee, neither shall there be leaven seen with thee in all thy quarters.
 8त्‍यस दिन तिमीहरूले आफ्‍नो छोरालाई यसो भन्‍नू, ‘जब म मिश्रबाट निस्‍केर आएँ, तब परमप्रभुले मेरो निम्‍ति जे गर्नुभयो, यो त्‍यसैको निम्‍ति गरिएको हो’। 
And thou shalt shew thy son in that day, saying, This is done because of that which the LORD did unto me when I came forth out of Egypt.
9परमप्रभुको व्‍यवस्‍था तिमीहरूका मुखमा रहोस्‌ भनेर यो तिमीहरूका निम्‍ति हातमा एउटा चिन्‍ह र निधार अगि तिमीहरूलाई सम्‍झना गराउने कुरा हुनेछ, किनकि परमप्रभुले आफ्‍नो शक्तिशाली हातले तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो।
And it shall be for a sign unto thee upon thine hand, and for a memorial between thine eyes, that the LORD'S law may be in thy mouth: for with a strong hand hath the LORD brought thee out of Egypt.
 10यो विधि वर्षेनी ठहराइएको समयमा मान्‍ने गर्नू।
Thou shalt therefore keep this ordinance in his season from year to year.
11“जब परमप्रभुले तिमीहरू र तिमीहरूका पिता-पुर्खासित शपथ खाएर प्रतिज्ञा गर्नुभएबमोजिम कनानीहरूको देशमा तिमीहरूलाई पुर्‍याएर त्‍यो देश तिमीहरूलाई दिनुहुनेछ, 
And it shall be when the LORD shall bring thee into the land of the Canaanites, as he sware unto thee and to thy fathers, and shall give it thee,
12तब हरेक गर्भको प्रथम फल परमप्रभुलाई दिनू। तिमीहरूका पशुहरूबाट पहिले बियाएका सबै नरहरूचाहिँ परमप्रभुको निम्‍ति हुनेछन्‌।  
And it shall be when the LORD shall bring thee into the land of the Canaanites, as he sware unto thee and to thy fathers, and shall give it thee,
13पहिले बियाएको बछेड़ोलाई एउटा पाठो दिएर छुटाउनू, तर त्‍यो छुटाएनौ भने त्‍यसको घाँटी भाँचिदिनू। आफ्‍ना छोराहरूमध्‍ये जेठालाई छुटाउनू।
And every firstling of an ass thou shalt redeem with a lamb; and if thou wilt not redeem it, then thou shalt break his neck: and all the firstborn of man among thy children shalt thou redeem.
14“जब भविष्‍यमा तिमीहरूको छोराहरूले तिमीहरूलाई यो के हो भनी सोध्‍नेछ, तब तिमीहरूले त्‍यसलाई भन्‍नू, परमप्रभुले हामीलाई दासत्‍वको देश, मिश्रबाट आफ्‍नो शक्तिशाली बाहुलीले निकालेर ल्‍याउनुभयो।
And it shall be when thy son asketh thee in time to come, saying, What is this? that thou shalt say unto him, By strength of hand the LORD brought us out from Egypt, from the house of bondage:
 15जब फारोले कठोर भएर हामीलाई जान दिएनन्, तब परमप्रभुले मिश्रमा सबै मानिस र पशु दुवैका पहिले जन्‍मेकालाई मार्नुभयो। यसैकारण हरेक गर्भको पहिलो बियाएको पाठालाई परमप्रभुको निम्‍ति बलिदान गर्दछु, र मेरा छोराहरूमध्‍येका जेठालाई चाहिँ छुटाउँछु। 
And it came to pass, when Pharaoh would hardly let us go, that the LORD slew all the firstborn in the land of Egypt, both the firstborn of man, and the firstborn of beast: therefore I sacrifice to the LORD all that openeth the matrix, being males; but all the firstborn of my children I redeem.
16यो परमप्रभुले हामीलाई आफ्‍नो शक्तिशाली बाहुलीले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो भनी तिमीहरूका निम्‍ति हातमा भएको एउटा चिन्‍ह र निधारमा भएको एउटा सङ्केत हुनेछ।”
इस्राएलीहरूको एथामसम्‍मको यात्रा
And it shall be for a token upon thine hand, and for frontlets between thine eyes: for by strength of hand the LORD brought us forth out of Egypt.
17जब फारोले ती मानिसहरूलाई जान दिए, तब पलिश्‍तीहरूका देशको बाटो छोटो भए तापनि परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई त्‍यो बाटो भएर ल्‍याउनुभएन। किनकि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “यी मानिसहरू लड़ाइँ देखेर पछुतो गर्लान्‌ र मिश्रमा नै फर्की जालान्‌।” 
And it came to pass, when Pharaoh had let the people go, that God led them not through the way of the land of the Philistines, although that was near; for God said, Lest peradventure the people repent when they see war, and they return to Egypt:
18यसकारण परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई घुमाएर उजाड़-स्‍थानको बाटो भएर लाल समुद्रतिर लानुभयो। युद्धको लागि इस्राएलीहरू सशस्‍त्र भई मिश्रबाट हिँड़े।
But God led the people about, through the way of the wilderness of the Red sea: and the children of Israel went up harnessed out of the land of Egypt.
19मोशाले योसेफका अस्‍थिहरू साथमा लगे, किनकि तिनले इस्राएलीहरूलाई यस कुरामा यसो भनेर शपथ खान लाएका थिए, “परमेश्‍वरले अवश्‍य तिमीहरूको हेर-विचार गर्नुहुनेछ। त्‍यस बेला तिमीहरूले मेरा अस्‍थिहरू यहाँबाट लैजानू।” 
And Moses took the bones of Joseph with him: for he had straitly sworn the children of Israel, saying, God will surely visit you; and ye shall carry up my bones away hence with you.
20तिनीहरू सुक्‍कोतबाट गएपछि, उजाड़-स्‍थानको नजिकै एथाममा डेरा बनाएर वास बसे। 
And they took their journey from Succoth, and encamped in Etham, in the edge of the wilderness.
21अनि तिनीहरू रातदिन हिँड्‌न सकून्‌ भनेर तिनीहरूलाई बाटो देखाउनका निम्‍ति परमप्रभु दिनमा बादलको खामो र राती आगोको खामोमा तिनीहरूको अगिअगि जानुहुन्‍थ्‍यो। 
And the LORD went before them by day in a pillar of a cloud, to lead them the way; and by night in a pillar of fire, to give them light; to go by day and night:
22दिनमा बादलको खामो र राती आगोको खामो मानिसहरूका अगिअगि जान कहिल्‍यै छोड़ेन।

He took not away the pillar of the cloud by day, nor the pillar of fire by night, from before the people.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 14

प्रस्‍थान 14

लाल समुद्र तरेका
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 2“इस्राएलीहरूलाई आज्ञा दे कि तिनीहरू फर्केर मिग्‍दोल र समुद्रको बीचमा पी-हहीरोत नजिकै वास बसून्‌। समुद्रनेर बाल-सेफोनकै अगाड़ि डेरा हालेर बसून्‌। 3फारोले इस्राएलीहरूका विषयमा भन्‍नेछन्, ‘तिनीहरू त अलमल्‍ल परी मुलुक घुमिरहेछन्, र उजाड़-स्‍थानले तिनीहरूलाई थुनिदिएछ’। 4अनि म फारोको हृदय कठोर पार्नेछु र त्‍यसले इस्राएलीहरूलाई खेद्‌नेछ। तर फारो र त्‍यसको सारा सेनाद्वारा म आफ्‍नो लागि महिमा पाउनेछु, र मिश्रीहरूले म नै परमप्रभु हुँ भनी थाहा पाउनेछन्‌।” तब इस्राएलीहरूले त्‍यसै गरे।
5जब मिश्रका राजाकहाँ ती मानिसहरू भागेका खबर पुग्‍यो तब तिनीहरूप्रति फारो र उनको अधिकारीहरूको मन बद्‌लियो। उनीहरूले भने, “यो हामीले के गर्‍यौं? इस्राएलीहरूलाई त हाम्रो सेवा गर्न नलगाएर छोड़ी पो दिएछौं!” 6अनि उनले आफ्‍नो रथ तयार गरेर आफ्‍नो सेनालाई साथमा लिए। 7उनले छ सय असल-असल रथहरू र मिश्रका अरू सारा रथहरू र ती सबैमाथिका अधिकृतहरू पनि लिए। 8अनि परमप्रभुले मिश्रका राजा फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र उनले साहससँग हिँड़िरहेका इस्राएलीहरूलाई खेदे। 9तब मिश्रीहरू, अर्थात्‌ फारोका सारा घोड़ा, रथ, उनका घोड़चढ़ीहरू र सेनाले तिनीहरूलाई खेदे, र तिनीहरूलाई पी-हहीरोतनेर बालसेफोनको अगाड़ि समुद्रको किनारमा डेरा हालेर वास बसेकै बेलामा भेट्टाए।
10जब फारो बढ़ेर आए, तब इस्राएलीहरूले आँखा उठाएर हेर्दा मिश्रीहरूलाई तिनीहरूका पछिपछि आइरहेका देखे। इस्राएलीहरू साह्रै डराएर परमप्रभुलाई पुकारा गरे। 11तिनीहरूले मोशालाई भने, “के मिश्रमा चिहानहरू थिएनन्, र तपाईंले हामीलाई यस उजाड़-स्‍थानमा मर्नलाई ल्‍याउनुभयो? हामीलाई मिश्रबाट ल्‍याएर यो के गर्नुभयो? 12के मिश्रमा ‘हामीलाई मिश्रीहरूको सेवा गर्न छोड़िदिनुहोस्‌’ भनी हामीले तपाईंलाई भनेका थिएनौं र? उजाड़-स्‍थानमा मर्नुभन्‍दा त हामीलाई मिश्रीहरूकै सेवा गर्न असल हुने थियो।”
13मोशाले इस्राएलीहरूलाई भने, “तिमीहरू नडराओ, स्‍थिर होओ, र परमप्रभुले आज तिमीहरूलाई दिनुहुने छुटकारा हेर। यी मिश्रीहरू जसलाई तिमीहरूले आज देखेका छौ, उनीहरूलाई तिमीहरू फेरि कहिल्‍यै देख्‍नेछैनौ। 14परमप्रभु नै तिमीहरूका निम्‍ति लड्‌नुहुनेछ। तिमीहरू केवल स्‍थिर बस।”
15तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तँ किन मेरो पुकारा गर्छस्‌? इस्राएलीहरूलाई अगि बढ्‌ने आज्ञा दे। 16तैंले चाहिँ आफ्‍नो लहुरो उठाएर आफ्‍नो हात समुद्रतिर पसारेर त्‍यसलाई दुई भाग गर्, कि इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर जाऊन्‌। 17म मिश्रीहरूका मन कठोर गराउनेछु, र उनीहरू तिनीहरूका पछिपछि लाग्‍नेछन्‌। अनि फारो र त्‍यसका सारा सेना, त्‍यसका रथहरू र त्‍यसका घोडचढ़ीहरूद्वारा मेरो महिमा हुनेछ। 18जब फारो, त्‍यसका रथहरू र त्‍यसका घोड़चढ़ीहरूद्वारा मेरो महिमा हुनेछ, तब मिश्रीहरूले म नै परमप्रभु हुँ भन्‍ने कुरा थाहा पाउनेछन्‌।”
19तब इस्राएलका सैनिकहरूका अगिअगि हिँड्‌ने परमेश्‍वरका दूत हटेर तिनीहरूका पछिल्‍तिर गए, र बादलको खामो तिनीहरूका अगिबाट हटेर तिनीहरूका पछिल्‍तिर खड़ा भयो। 20त्‍यो मिश्रीको सेना र इस्राएलको सेनाको बीचमा आयो। रातभरि बादलले एकातिर अँध्‍यारो पार्‍यो र अर्कोतिर उज्‍यालो पार्‍यो। तिनीहरू रातभरि एक-अर्काको नजिक आएनन्‌।
21तब मोशाले आफ्‍नो हात समुद्रमाथि पसारे, र परमप्रभुले रातभरि जोडसित पूर्वीय बतास चलाइदिनुभयो, र समुद्रलाई पछि पन्‍साइदिनुभयो, र पानी दुई भाग भएर समुद्र ओबानो जमिन भयो। 22इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए, र पानी तिनीहरूका दाहिने र देब्रेपट्टि तिनीहरूका निम्‍ति पर्खाल भयो। 
23मिश्रीहरू, फारोका घोड़ाहरू, उनका रथहरू र घोड़चढ़ीहरू तिनीहरूलाई खेदेर समुद्रभित्रै तिनीहरूका पछिपछि लागे। 24अनि रातको पछिल्‍लो पहरमा परमप्रभुले मिश्रीहरूको सेनालाई आगो र बादलको खम्‍बाबाट हेर्नुभयो, र मिश्रीहरूको सेनालाई अलमल्‍ल गराइदिनुभयो। 25उहाँले उनीहरूका रथका पाङ्‌ग्राहरू फुस्‍काइदिनुभयो र उनीहरूलाई ती चलाउन कठिन भयो। मिश्रीहरू भन्‍न लागे, “हामी इस्राएलीहरूदेखि भागौं, किनकि परमप्रभु तिनीहरूका पक्षमा भएर मिश्रीहरूका विरुद्धमा लड्‌दैहुनुहुन्‍छ।”
26तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात समुद्रमाथि पसार्, र मिश्रीहरू र उनीहरूका रथहरू र घोड़चढ़ीहरूमाथि त्‍यो पानी फेरि बढ़ेर आओस्‌।” 27मोशाले आफ्‍नो हात समुद्रमाथि पसारे, र बिहान उज्‍यालो हुँदा समुद्र फेरि फर्केर आफ्‍नो ठाउँमा आयो। मिश्रीहरू त्‍यसको विपरीत दिशातिर भाग्‍न लागे, तर परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई समुद्रमै फ्‍याँकिदिनुभयो। 28पानी फर्केर आयो र रथहरू, घोड़चढ़ीहरू, अर्थात्‌ इस्राएलका पछिपछि आएका फारोका जम्‍मै सेनालाई छोप्‍यो; र उनीहरूमध्‍ये एउटै पनि बाँचेन।
29तर इस्राएलीहरूचाहिँ समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए। पानीचाहिँ तिनीहरूका दाहिने र देब्रेतिर पर्खाल भयो। 30त्‍यस दिन परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट बचाउनुभयो, र इस्राएलीहरूले मिश्रीहरूलाई समुद्रको किनारमा मरेर लड़िरहेका देखे। 31परमप्रभुले मिश्रीहरूमाथि गर्नुभएको त्‍यो ठूलो काम जब इस्राएलीहरूले देखे, तब तिनीहरूले परमप्रभुको भय माने, र परमप्रभु र उहाँका दास मोशामाथि विश्‍वास गरे।

........................................................................................

14 Then the Lord said to Moses, “Tell the Israelites to turn back and encamp near Pi Hahiroth, between Migdol and the sea. They are to encamp by the sea, directly opposite Baal Zephon. Pharaoh will think, ‘The Israelites are wandering around the land in confusion, hemmed in by the desert.’ And I will harden Pharaoh’s heart, and he will pursue them. But I will gain glory for myself through Pharaoh and all his army, and the Egyptians will know that I am the Lord.” So the Israelites did this.

When the king of Egypt was told that the people had fled, Pharaoh and his officials changed their minds about them and said, “What have we done? We have let the Israelites go and have lost their services!” So he had his chariot made ready and took his army with him. He took six hundred of the best chariots, along with all the other chariots of Egypt, with officers over all of them. The Lord hardened the heart of Pharaoh king of Egypt, so that he pursued the Israelites, who were marching out boldly. The Egyptians—all Pharaoh’s horses and chariots, horsemen[a] and troops—pursued the Israelites and overtook them as they camped by the sea near Pi Hahiroth, opposite Baal Zephon.

10 As Pharaoh approached, the Israelites looked up, and there were the Egyptians, marching after them. They were terrified and cried out to the Lord. 11 They said to Moses, “Was it because there were no graves in Egypt that you brought us to the desert to die? What have you done to us by bringing us out of Egypt? 12 Didn’t we say to you in Egypt, ‘Leave us alone; let us serve the Egyptians’? It would have been better for us to serve the Egyptians than to die in the desert!”

13 Moses answered the people, “Do not be afraid. Stand firm and you will see the deliverance the Lord will bring you today. The Egyptians you see today you will never see again. 14 The Lord will fight for you; you need only to be still.”

15 Then the Lord said to Moses, “Why are you crying out to me? Tell the Israelites to move on. 16 Raise your staff and stretch out your hand over the sea to divide the water so that the Israelites can go through the sea on dry ground. 17 I will harden the hearts of the Egyptians so that they will go in after them. And I will gain glory through Pharaoh and all his army, through his chariots and his horsemen. 18 The Egyptians will know that I am the Lord when I gain glory through Pharaoh, his chariots and his horsemen.”

19 Then the angel of God, who had been traveling in front of Israel’s army, withdrew and went behind them. The pillar of cloud also moved from in front and stood behind them, 20 coming between the armies of Egypt and Israel. Throughout the night the cloud brought darkness to the one side and light to the other side; so neither went near the other all night long.

21 Then Moses stretched out his hand over the sea, and all that night the Lord drove the sea back with a strong east wind and turned it into dry land. The waters were divided, 22 and the Israelites went through the sea on dry ground, with a wall of water on their right and on their left.

23 The Egyptians pursued them, and all Pharaoh’s horses and chariots and horsemen followed them into the sea. 24 During the last watch of the night the Lord looked down from the pillar of fire and cloud at the Egyptian army and threw it into confusion. 25 He jammed[b] the wheels of their chariots so that they had difficulty driving. And the Egyptians said, “Let’s get away from the Israelites! The Lord is fighting for them against Egypt.”

26 Then the Lord said to Moses, “Stretch out your hand over the sea so that the waters may flow back over the Egyptians and their chariots and horsemen.” 27 Moses stretched out his hand over the sea, and at daybreak the sea went back to its place. The Egyptians were fleeing toward[c] it, and the Lord swept them into the sea. 28 The water flowed back and covered the chariots and horsemen—the entire army of Pharaoh that had followed the Israelites into the sea. Not one of them survived.

29 But the Israelites went through the sea on dry ground, with a wall of water on their right and on their left. 30 That day the Lord saved Israel from the hands of the Egyptians, and Israel saw the Egyptians lying dead on the shore. 31 And when the Israelites saw the mighty hand of the Lord displayed against the Egyptians, the people feared the Lord and put their trust in him and in Moses his servant.

..................................................................................................

ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 14

लाल समुद्र तरेका
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
2“इस्राएलीहरूलाई आज्ञा दे कि तिनीहरू फर्केर मिग्‍दोल र समुद्रको बीचमा पी-हहीरोत नजिकै वास बसून्‌। समुद्रनेर बाल-सेफोनकै अगाड़ि डेरा हालेर बसून्‌।
Speak unto the children of Israel, that they turn and encamp before Pi-hahiroth, between Migdol and the sea, over against Baal-zephon: before it shall ye encamp by the sea.
 3फारोले इस्राएलीहरूका विषयमा भन्‍नेछन्, ‘तिनीहरू त अलमल्‍ल परी मुलुक घुमिरहेछन्, र उजाड़-स्‍थानले तिनीहरूलाई थुनिदिएछ’। 
For Pharaoh will say of the children of Israel, They are entangled in the land, the wilderness hath shut them in.
4अनि म फारोको हृदय कठोर पार्नेछु र त्‍यसले इस्राएलीहरूलाई खेद्‌नेछ। तर फारो र त्‍यसको सारा सेनाद्वारा म आफ्‍नो लागि महिमा पाउनेछु, र मिश्रीहरूले म नै परमप्रभु हुँ भनी थाहा पाउनेछन्‌।” तब इस्राएलीहरूले त्‍यसै गरे।
And I will harden Pharaoh's heart, that he shall follow after them; and I will be honoured upon Pharaoh, and upon all his host; that the Egyptians may know that I am the LORD. And they did so.
5जब मिश्रका राजाकहाँ ती मानिसहरू भागेका खबर पुग्‍यो तब तिनीहरूप्रति फारो र उनको अधिकारीहरूको मन बद्‌लियो। उनीहरूले भने, “यो हामीले के गर्‍यौं? इस्राएलीहरूलाई त हाम्रो सेवा गर्न नलगाएर छोड़ी पो दिएछौं!”
And it was told the king of Egypt that the people fled: and the heart of Pharaoh and of his servants was turned against the people, and they said, Why have we done this, that we have let Israel go from serving us?
 6अनि उनले आफ्‍नो रथ तयार गरेर आफ्‍नो सेनालाई साथमा लिए। 
And he made ready his chariot, and took his people with him:
7उनले छ सय असल-असल रथहरू र मिश्रका अरू सारा रथहरू र ती सबैमाथिका अधिकृतहरू पनि लिए।
And he took six hundred chosen chariots, and all the chariots of Egypt, and captains over every one of them.
 8अनि परमप्रभुले मिश्रका राजा फारोको हृदय कठोर पारिदिनुभयो, र उनले साहससँग हिँड़िरहेका इस्राएलीहरूलाई खेदे। 
And the LORD hardened the heart of Pharaoh king of Egypt, and he pursued after the children of Israel: and the children of Israel went out with an high hand.
9तब मिश्रीहरू, अर्थात्‌ फारोका सारा घोड़ा, रथ, उनका घोड़चढ़ीहरू र सेनाले तिनीहरूलाई खेदे, र तिनीहरूलाई पी-हहीरोतनेर बालसेफोनको अगाड़ि समुद्रको किनारमा डेरा हालेर वास बसेकै बेलामा भेट्टाए।
But the Egyptians pursued after them, all the horses and chariots of Pharaoh, and his horsemen, and his army, and overtook them encamping by the sea, beside Pi-hahiroth, before Baal-zephon.
10जब फारो बढ़ेर आए, तब इस्राएलीहरूले आँखा उठाएर हेर्दा मिश्रीहरूलाई तिनीहरूका पछिपछि आइरहेका देखे। इस्राएलीहरू साह्रै डराएर परमप्रभुलाई पुकारा गरे।
And when Pharaoh drew nigh, the children of Israel lifted up their eyes, and, behold, the Egyptians marched after them; and they were sore afraid: and the children of Israel cried out unto the LORD.
 11तिनीहरूले मोशालाई भने, “के मिश्रमा चिहानहरू थिएनन्, र तपाईंले हामीलाई यस उजाड़-स्‍थानमा मर्नलाई ल्‍याउनुभयो? हामीलाई मिश्रबाट ल्‍याएर यो के गर्नुभयो?
And they said unto Moses, Because there were no graves in Egypt, hast thou taken us away to die in the wilderness? wherefore hast thou dealt thus with us, to carry us forth out of Egypt?
 12के मिश्रमा ‘हामीलाई मिश्रीहरूको सेवा गर्न छोड़िदिनुहोस्‌’ भनी हामीले तपाईंलाई भनेका थिएनौं र? उजाड़-स्‍थानमा मर्नुभन्‍दा त हामीलाई मिश्रीहरूकै सेवा गर्न असल हुने थियो।”
Is not this the word that we did tell thee in Egypt, saying, Let us alone, that we may serve the Egyptians? For it had been better for us to serve the Egyptians, than that we should die in the wilderness.
13मोशाले इस्राएलीहरूलाई भने, “तिमीहरू नडराओ, स्‍थिर होओ, र परमप्रभुले आज तिमीहरूलाई दिनुहुने छुटकारा हेर। यी मिश्रीहरू जसलाई तिमीहरूले आज देखेका छौ, उनीहरूलाई तिमीहरू फेरि कहिल्‍यै देख्‍नेछैनौ। 
And Moses said unto the people, Fear ye not, stand still, and see the salvation of the LORD, which he will shew to you to day: for the Egyptians whom ye have seen to day, ye shall see them again no more for ever.
14परमप्रभु नै तिमीहरूका निम्‍ति लड्‌नुहुनेछ। तिमीहरू केवल स्‍थिर बस।”
The LORD shall fight for you, and ye shall hold your peace.
15तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तँ किन मेरो पुकारा गर्छस्‌? इस्राएलीहरूलाई अगि बढ्‌ने आज्ञा दे। 
And the LORD said unto Moses, Wherefore criest thou unto me? speak unto the children of Israel, that they go forward:
16तैंले चाहिँ आफ्‍नो लहुरो उठाएर आफ्‍नो हात समुद्रतिर पसारेर त्‍यसलाई दुई भाग गर्, कि इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर जाऊन्‌। 
But lift thou up thy rod, and stretch out thine hand over the sea, and divide it: and the children of Israel shall go on dry ground through the midst of the sea.
17म मिश्रीहरूका मन कठोर गराउनेछु, र उनीहरू तिनीहरूका पछिपछि लाग्‍नेछन्‌। अनि फारो र त्‍यसका सारा सेना, त्‍यसका रथहरू र त्‍यसका घोडचढ़ीहरूद्वारा मेरो महिमा हुनेछ। 
And I, behold, I will harden the hearts of the Egyptians, and they shall follow them: and I will get me honour upon Pharaoh, and upon all his host, upon his chariots, and upon his horsemen.
18जब फारो, त्‍यसका रथहरू र त्‍यसका घोड़चढ़ीहरूद्वारा मेरो महिमा हुनेछ, तब मिश्रीहरूले म नै परमप्रभु हुँ भन्‍ने कुरा थाहा पाउनेछन्‌।”
And the Egyptians shall know that I am the LORD, when I have gotten me honour upon Pharaoh, upon his chariots, and upon his horsemen.
19तब इस्राएलका सैनिकहरूका अगिअगि हिँड्‌ने परमेश्‍वरका दूत हटेर तिनीहरूका पछिल्‍तिर गए, र बादलको खामो तिनीहरूका अगिबाट हटेर तिनीहरूका पछिल्‍तिर खड़ा भयो।
And the angel of God, which went before the camp of Israel, removed and went behind them; and the pillar of the cloud went from before their face, and stood behind them:
 20त्‍यो मिश्रीको सेना र इस्राएलको सेनाको बीचमा आयो। रातभरि बादलले एकातिर अँध्‍यारो पार्‍यो र अर्कोतिर उज्‍यालो पार्‍यो। तिनीहरू रातभरि एक-अर्काको नजिक आएनन्‌।
And it came between the camp of the Egyptians and the camp of Israel; and it was a cloud and darkness to them, but it gave light by night to these: so that the one came not near the other all the night.
21तब मोशाले आफ्‍नो हात समुद्रमाथि पसारे, र परमप्रभुले रातभरि जोडसित पूर्वीय बतास चलाइदिनुभयो, र समुद्रलाई पछि पन्‍साइदिनुभयो, र पानी दुई भाग भएर समुद्र ओबानो जमिन भयो। 
And Moses stretched out his hand over the sea; and the LORD caused the sea to go back by a strong east wind all that night, and made the sea dry land, and the waters were divided.
22इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए, र पानी तिनीहरूका दाहिने र देब्रेपट्टि तिनीहरूका निम्‍ति पर्खाल भयो। 
And the children of Israel went into the midst of the sea upon the dry ground: and the waters were a wall unto them on their right hand, and on their left.
23मिश्रीहरू, फारोका घोड़ाहरू, उनका रथहरू र घोड़चढ़ीहरू तिनीहरूलाई खेदेर समुद्रभित्रै तिनीहरूका पछिपछि लागे। 
And the Egyptians pursued, and went in after them to the midst of the sea, even all Pharaoh's horses, his chariots, and his horsemen.
24अनि रातको पछिल्‍लो पहरमा परमप्रभुले मिश्रीहरूको सेनालाई आगो र बादलको खम्‍बाबाट हेर्नुभयो, र मिश्रीहरूको सेनालाई अलमल्‍ल गराइदिनुभयो। 
And it came to pass, that in the morning watch the LORD looked unto the host of the Egyptians through the pillar of fire and of the cloud, and troubled the host of the Egyptians,
25उहाँले उनीहरूका रथका पाङ्‌ग्राहरू फुस्‍काइदिनुभयो र उनीहरूलाई ती चलाउन कठिन भयो। मिश्रीहरू भन्‍न लागे, “हामी इस्राएलीहरूदेखि भागौं, किनकि परमप्रभु तिनीहरूका पक्षमा भएर मिश्रीहरूका विरुद्धमा लड्‌दैहुनुहुन्‍छ।”
And took off their chariot wheels, that they drave them heavily: so that the Egyptians said, Let us flee from the face of Israel; for the LORD fighteth for them against the Egyptians.
26तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तेरो हात समुद्रमाथि पसार्, र मिश्रीहरू र उनीहरूका रथहरू र घोड़चढ़ीहरूमाथि त्‍यो पानी फेरि बढ़ेर आओस्‌।” 
And the LORD said unto Moses, Stretch out thine hand over the sea, that the waters may come again upon the Egyptians, upon their chariots, and upon their horsemen.
27मोशाले आफ्‍नो हात समुद्रमाथि पसारे, र बिहान उज्‍यालो हुँदा समुद्र फेरि फर्केर आफ्‍नो ठाउँमा आयो। मिश्रीहरू त्‍यसको विपरीत दिशातिर भाग्‍न लागे, तर परमप्रभुले मिश्रीहरूलाई समुद्रमै फ्‍याँकिदिनुभयो।
And Moses stretched forth his hand over the sea, and the sea returned to his strength when the morning appeared; and the Egyptians fled against it; and the LORD overthrew the Egyptians in the midst of the sea.
 28पानी फर्केर आयो र रथहरू, घोड़चढ़ीहरू, अर्थात्‌ इस्राएलका पछिपछि आएका फारोका जम्‍मै सेनालाई छोप्‍यो; र उनीहरूमध्‍ये एउटै पनि बाँचेन।
And the waters returned, and covered the chariots, and the horsemen, and all the host of Pharaoh that came into the sea after them; there remained not so much as one of them.
29तर इस्राएलीहरूचाहिँ समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए। पानीचाहिँ तिनीहरूका दाहिने र देब्रेतिर पर्खाल भयो।
But the children of Israel walked upon dry land in the midst of the sea; and the waters were a wall unto them on their right hand, and on their left.
 30त्‍यस दिन परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट बचाउनुभयो, र इस्राएलीहरूले मिश्रीहरूलाई समुद्रको किनारमा मरेर लड़िरहेका देखे। 
Thus the LORD saved Israel that day out of the hand of the Egyptians; and Israel saw the Egyptians dead upon the sea shore.
31परमप्रभुले मिश्रीहरूमाथि गर्नुभएको त्‍यो ठूलो काम जब इस्राएलीहरूले देखे, तब तिनीहरूले परमप्रभुको भय माने, र परमप्रभु र उहाँका दास मोशामाथि विश्‍वास गरे।

And Israel saw that great work which the LORD did upon the Egyptians: and the people feared the LORD, and believed the LORD, and his servant Moses.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 15

प्रस्‍थान 15

मोशाले गाएको स्तुति
1तब मोशा र इस्राएलीहरूले परमप्रभुको नाउँमा यो स्‍तुति गाए: 
“म परमप्रभुको स्‍तुतिगान गाउनेछु,
किनकि उहाँ धेरै उचालिनुभएको छ।
घोड़ा र त्‍यसको सवारलाई
उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।
2परमप्रभु नै मेरो शक्ति र गीत हुनुहुन्‍छ, 
र उहाँ मेरो मुक्ति हुनुभएको छ।
उहाँ मेरा परमेश्‍वर हुनुहुन्‍छ, म उहाँको स्‍तुति गर्नेछु।
मेरा पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, म उहाँको नाउँ उच्‍च पार्नेछु।
3परमप्रभु नै योद्धा हुनुहुन्‍छ,
उहाँको नाउँ परमप्रभु हो।
4फारोका रथहरू र उनका सेनालाई समेत
उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।
फारोका सर्वश्रेष्‍ठ अधिकृतहरू लाल समुद्रमा डुबे।
5गहिरा पानीले उनीहरूलाई छोपे।
उनीहरू ढुङ्गाझैँ गहिराइमा डुबे।
6हे परमप्रभु, तपाईंको दाहिने बाहुली
शक्तिमा प्रतापी थियो, हे परमप्रभु,
तपाईंको दाहिने बाहुलीले
शत्रुहरूलाई चकनाचूर पार्‍यो।
7तपाईंका विरुद्धमा उठ्‌नेहरूलाई
तपाईंका गौरवको उच्‍चतामा तपाईंले तल झार्नुभयो।
तपाईंले आफ्‍नो जल्‍दो क्रोध प्रकट गर्नुभयो,
र त्‍यसले उनीहरूलाई ठोसाझैँ भस्‍म पार्‍यो।
8तपाईंका नाकको सासले पानीको थुप्रो लाग्‍यो, उर्लिंदो पानी एकै थुप्रो भई पर्खालजस्‍तो स्‍थिर भई उभियो, गहिरो पानी समुद्रको बीचमा जम्‍यो।
9“शत्रुले धाक लगायो,
‘म तिनीहरूलाई खेदेर भेट्टाउनेछु,
लुटिएका मालहरू म बाँड्‌नेछु।
तिनीहरूमा म टन्‍न भोज गर्नेछु।
म मेरो तरवार थुत्‍नेछु,
र मेरो हातले तिनीहरूलाई नष्‍ट पार्नेछु।’
10तर तपाईंले आफ्‍नो सास फुक्‍नुभयो,
र समुद्रले उनीहरूलाई छोप्‍यो।
शक्तिशाली समुद्रमा उनीहरू सीसाझैँ डुबे।
11हे परमप्रभु, देवताहरूमा
तपाईंझैँ को छ र?
पवित्रतामा अति महान्, महिमामा भययोग्‍य,
र उदेकका कर्म गर्नुहुने तपाईंझैँ को छ र?
12तपाईंले आफ्‍नो दाहिने बाहुली पसार्नुभयो,
र पृथ्‍वीले उनीहरूलाई निलिहाल्‍यो।
13“तपाईंले छुटकारा गर्नुभएका मानिसहरूलाई
तपाईंले आफ्‍नो नचुक्‍ने प्रेममा डोर्‍याउनुहुनेछ।
तपाईंले आफ्‍नो शक्तिद्वारै तिनीहरूलाई
आफ्‍नो पवित्र वासस्‍थानमा अगुवाइ गर्नुहुनेछ।
14जातिहरूले सुन्‍नेछन्‌ र काम्‍नेछन्‌।
पलिश्‍त देशमा वास गर्नेहरूलाई पीडाले पक्रनेछ।
15एदोमका अधिपतिहरू भयभीत हुनेछन्,
मोआबका नेताहरूलाई कम्‍पले पक्रनेछ।
कनानका सारा बासिन्‍दाहरू पग्‍लनेछन्,
डर र त्रास उनीहरूमाथि पर्नेछ।
16हे प्रभु, तपाईंका प्रजा पार नहोउञ्‍जेल,
तपाईंले किन्‍नुभएका प्रजा पार नहोउञ्‍जेल
तपाईंका पाखुराको शक्तिले
उनीहरू पत्‍थरझैँ अचल रहनेछन्‌।
17तपाईंले तिनीहरूलाई ल्‍याएर तपाईंको
आफ्‍नो उत्तराधिकारको पर्वतमा रोप्‍नुहुनेछ— त्‍यसै ठाउँमा,
हे परमप्रभु, जो तपाईंले आफ्‍नो वासको निम्‍ति बनाउनुभयो,
त्‍यही पवित्रस्‍थानमा, हे परमप्रभु, जो तपाईंका बाहुलीहरूले स्‍थापना गरे।
18परमप्रभुले सदासर्वदै राज्‍य गर्नुहुनेछ।”
19जब फारोका घोड़ाहरू र उनका रथहरू र घोड़चढ़ीहरू समुद्रमा परे, तब परमप्रभुले उनीहरूमाथि समुद्रको पानी फर्काएर ल्‍याउनुभयो, तर इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए।
मिरियमको स्‍तुतिगान
20तब हारूनकी दिदी, मिरियम अगमवादिनीले हातमा खैँजड़ी लिइन्, र सबै स्‍त्रीहरू पनि खैँजड़ी लिएर नाच्‍दै तिनका पछिपछि निस्‍के। 21मिरियम यसो भन्‍दै गाउन लागिन्‌:
“परमप्रभुको स्‍तुति गाओ,
किनभने उहाँ धेरै उचालिनुभएको छ।
घोड़ा र त्‍यसको सवारलाई उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।”
मारा र एलीमका पानी
22तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई लाल समुद्रबाट अगि डोराएर लगे, र तिनीहरू शूरको उजाड़-स्‍थानतिर लागे। उजाड़-स्‍थानमा हिँड्‌दा तीन दिनसम्‍म तिनीहरूले पानी पाएनन्‌।
23अनि मारा भन्‍ने ठाउँमा आएपछि माराको पानी तिनीहरूले खान सकेनन्, किनकि त्‍यो तीतो थियो। (यसैले त्‍यसको नाउँ मारा भयो।) 24यसकारण मानिसहरू “हामीले के पिउने?” भनेर मोशासित गनगनाउन लागे।
25तब मोशाले परमप्रभुलाई पुकारा गरे। अनि परमप्रभुले तिनलाई एउटा काठको टुक्रा देखाइदिनुभयो, र तिनले त्‍यो पानीमा हाल्‍दा पानी मीठो भयो।
त्‍यहीँ नै परमप्रभुले तिनीहरूका निम्‍ति एक विधि र विधान बनाउनुभयो, र उहाँले तिनीहरूको जाँच गर्नुभयो। 26र उहाँले भन्‍नुभयो, “तिमीहरूले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरका कुरा ध्‍यानसित सुन्‍यौ, उहाँको दृष्‍टिमा जे ठीक छ सो गर्‍यौ, र उहाँका आज्ञाहरूमा ध्‍यान लगायौ, र उहाँका सबै विधिहरू मान्‍यौ भने, जुन रोगहरू मैले मिश्रीहरूमाथि ल्‍याएको थिएँ, तीमध्‍ये एउटै पनि तिमीहरूमाथि ल्‍याउनेछैनँ, किनकि तिमीहरूलाई निको पार्ने म परमप्रभु हुँ।”
27अनि तिनीहरू एलीममा आइपुगे, जहाँ बाह्र वटा पानीका मूल र सत्तरी वटा खजूरका बोटहरू थिए। तिनीहरूले त्‍यही पानीनेर पाल टाँगे।
.................................................................................

The Song of Moses and Miriam

15 Then Moses and the Israelites sang this song to the Lord:

“I will sing to the Lord,
    for he is highly exalted.
Both horse and driver
    he has hurled into the sea.

“The Lord is my strength and my defense[a];
    he has become my salvation.
He is my God, and I will praise him,
    my father’s God, and I will exalt him.
The Lord is a warrior;
    the Lord is his name.
Pharaoh’s chariots and his army
    he has hurled into the sea.
The best of Pharaoh’s officers
    are drowned in the Red Sea.[b]
The deep waters have covered them;
    they sank to the depths like a stone.
Your right hand, Lord,
    was majestic in power.
Your right hand, Lord,
    shattered the enemy.

“In the greatness of your majesty
    you threw down those who opposed you.
You unleashed your burning anger;
    it consumed them like stubble.
By the blast of your nostrils
    the waters piled up.
The surging waters stood up like a wall;
    the deep waters congealed in the heart of the sea.
The enemy boasted,
    ‘I will pursue, I will overtake them.
I will divide the spoils;
    I will gorge myself on them.
I will draw my sword
    and my hand will destroy them.’
10 But you blew with your breath,
    and the sea covered them.
They sank like lead
    in the mighty waters.
11 Who among the gods
    is like you, Lord?
Who is like you—
    majestic in holiness,
awesome in glory,
    working wonders?

12 “You stretch out your right hand,
    and the earth swallows your enemies.
13 In your unfailing love you will lead
    the people you have redeemed.
In your strength you will guide them
    to your holy dwelling.
14 The nations will hear and tremble;
    anguish will grip the people of Philistia.
15 The chiefs of Edom will be terrified,
    the leaders of Moab will be seized with trembling,
the people[c] of Canaan will melt away;
16     terror and dread will fall on them.
By the power of your arm
    they will be as still as a stone—
until your people pass by, Lord,
    until the people you bought[d] pass by.
17 You will bring them in and plant them
    on the mountain of your inheritance—
the place, Lord, you made for your dwelling,
    the sanctuary, Lord, your hands established.

18 “The Lord reigns
    for ever and ever.”

19 When Pharaoh’s horses, chariots and horsemen[e] went into the sea, the Lord brought the waters of the sea back over them, but the Israelites walked through the sea on dry ground. 20 Then Miriam the prophet, Aaron’s sister, took a timbrel in her hand, and all the women followed her, with timbrels and dancing. 21 Miriam sang to them:

“Sing to the Lord,
    for he is highly exalted.
Both horse and driver
    he has hurled into the sea.”

The Waters of Marah and Elim

22 Then Moses led Israel from the Red Sea and they went into the Desert of Shur. For three days they traveled in the desert without finding water. 23 When they came to Marah, they could not drink its water because it was bitter. (That is why the place is called Marah.[f]) 24 So the people grumbled against Moses, saying, “What are we to drink?”

25 Then Moses cried out to the Lord, and the Lord showed him a piece of wood. He threw it into the water, and the water became fit to drink.

There the Lord issued a ruling and instruction for them and put them to the test. 26 He said, “If you listen carefully to the Lord your God and do what is right in his eyes, if you pay attention to his commands and keep all his decrees, I will not bring on you any of the diseases I brought on the Egyptians, for I am the Lord, who heals you.”

27 Then they came to Elim, where there were twelve springs and seventy palm trees, and they camped there near the water.

.........................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 15

मोशाले गाएको स्तुति
1तब मोशा र इस्राएलीहरूले परमप्रभुको नाउँमा यो स्‍तुति गाए: 
“म परमप्रभुको स्‍तुतिगान गाउनेछु,
किनकि उहाँ धेरै उचालिनुभएको छ।
घोड़ा र त्‍यसको सवारलाई
उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।
Then sang Moses and the children of Israel this song unto the LORD, and spake, saying, I will sing unto the LORD, for he hath triumphed gloriously: the horse and his rider hath he thrown into the sea.
2परमप्रभु नै मेरो शक्ति र गीत हुनुहुन्‍छ, 
र उहाँ मेरो मुक्ति हुनुभएको छ।
उहाँ मेरा परमेश्‍वर हुनुहुन्‍छ, म उहाँको स्‍तुति गर्नेछु।
मेरा पिता-पुर्खाका परमेश्‍वर, म उहाँको नाउँ उच्‍च पार्नेछु।
The LORD is my strength and song, and he is become my salvation: he is my God, and I will prepare him an habitation; my father's God, and I will exalt him.
3परमप्रभु नै योद्धा हुनुहुन्‍छ,
उहाँको नाउँ परमप्रभु हो।
The LORD is a man of war: the LORD is his name.
4फारोका रथहरू र उनका सेनालाई समेत
उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।
फारोका सर्वश्रेष्‍ठ अधिकृतहरू लाल समुद्रमा डुबे।
Pharaoh's chariots and his host hath he cast into the sea: his chosen captains also are drowned in the Red sea.
5गहिरा पानीले उनीहरूलाई छोपे।
उनीहरू ढुङ्गाझैँ गहिराइमा डुबे।
The depths have covered them: they sank into the bottom as a stone.
6हे परमप्रभु, तपाईंको दाहिने बाहुली
शक्तिमा प्रतापी थियो, हे परमप्रभु,
तपाईंको दाहिने बाहुलीले
शत्रुहरूलाई चकनाचूर पार्‍यो।
Thy right hand, O LORD, is become glorious in power: thy right hand, O LORD, hath dashed in pieces the enemy.
7तपाईंका विरुद्धमा उठ्‌नेहरूलाई
तपाईंका गौरवको उच्‍चतामा तपाईंले तल झार्नुभयो।
तपाईंले आफ्‍नो जल्‍दो क्रोध प्रकट गर्नुभयो,
र त्‍यसले उनीहरूलाई ठोसाझैँ भस्‍म पार्‍यो।
And in the greatness of thine excellency thou hast overthrown them that rose up against thee: thou sentest forth thy wrath, which consumed them as stubble.
8तपाईंका नाकको सासले पानीको थुप्रो लाग्‍यो, उर्लिंदो पानी एकै थुप्रो भई पर्खालजस्‍तो स्‍थिर भई उभियो, गहिरो पानी समुद्रको बीचमा जम्‍यो।
And with the blast of thy nostrils the waters were gathered together, the floods stood upright as an heap, and the depths were congealed in the heart of the sea.
9“शत्रुले धाक लगायो,
‘म तिनीहरूलाई खेदेर भेट्टाउनेछु,
लुटिएका मालहरू म बाँड्‌नेछु।
तिनीहरूमा म टन्‍न भोज गर्नेछु।
म मेरो तरवार थुत्‍नेछु,
र मेरो हातले तिनीहरूलाई नष्‍ट पार्नेछु।’
The enemy said, I will pursue, I will overtake, I will divide the spoil; my lust shall be satisfied upon them; I will draw my sword, my hand shall destroy them.
10तर तपाईंले आफ्‍नो सास फुक्‍नुभयो,
र समुद्रले उनीहरूलाई छोप्‍यो।
शक्तिशाली समुद्रमा उनीहरू सीसाझैँ डुबे।
Thou didst blow with thy wind, the sea covered them: they sank as lead in the mighty waters.
11हे परमप्रभु, देवताहरूमा
तपाईंझैँ को छ र?
पवित्रतामा अति महान्, महिमामा भययोग्‍य,
र उदेकका कर्म गर्नुहुने तपाईंझैँ को छ र?
Who is like unto thee, O LORD, among the gods? who is like thee, glorious in holiness, fearful in praises, doing wonders?
12तपाईंले आफ्‍नो दाहिने बाहुली पसार्नुभयो,
र पृथ्‍वीले उनीहरूलाई निलिहाल्‍यो।
Thou stretchedst out thy right hand, the earth swallowed them.
13“तपाईंले छुटकारा गर्नुभएका मानिसहरूलाई
तपाईंले आफ्‍नो नचुक्‍ने प्रेममा डोर्‍याउनुहुनेछ।
तपाईंले आफ्‍नो शक्तिद्वारै तिनीहरूलाई
आफ्‍नो पवित्र वासस्‍थानमा अगुवाइ गर्नुहुनेछ।
Thou in thy mercy hast led forth the people which thou hast redeemed: thou hast guided them in thy strength unto thy holy habitation.
14जातिहरूले सुन्‍नेछन्‌ र काम्‍नेछन्‌।
पलिश्‍त देशमा वास गर्नेहरूलाई पीडाले पक्रनेछ।
The people shall hear, and be afraid: sorrow shall take hold on the inhabitants of Palestina.
15एदोमका अधिपतिहरू भयभीत हुनेछन्,
मोआबका नेताहरूलाई कम्‍पले पक्रनेछ।
कनानका सारा बासिन्‍दाहरू पग्‍लनेछन्,
डर र त्रास उनीहरूमाथि पर्नेछ।
Then the dukes of Edom shall be amazed; the mighty men of Moab, trembling shall take hold upon them; all the inhabitants of Canaan shall melt away.
16हे प्रभु, तपाईंका प्रजा पार नहोउञ्‍जेल,
तपाईंले किन्‍नुभएका प्रजा पार नहोउञ्‍जेल
तपाईंका पाखुराको शक्तिले
उनीहरू पत्‍थरझैँ अचल रहनेछन्‌।
Fear and dread shall fall upon them; by the greatness of thine arm they shall be as still as a stone; till thy people pass over, O LORD, till the people pass over, which thou hast purchased.
17तपाईंले तिनीहरूलाई ल्‍याएर तपाईंको
आफ्‍नो उत्तराधिकारको पर्वतमा रोप्‍नुहुनेछ— त्‍यसै ठाउँमा,
हे परमप्रभु, जो तपाईंले आफ्‍नो वासको निम्‍ति बनाउनुभयो,
त्‍यही पवित्रस्‍थानमा, हे परमप्रभु, जो तपाईंका बाहुलीहरूले स्‍थापना गरे।
Thou shalt bring them in, and plant them in the mountain of thine inheritance, in the place, O LORD, which thou hast made for thee to dwell in, in the Sanctuary, O Lord, which thy hands have established.
18परमप्रभुले सदासर्वदै राज्‍य गर्नुहुनेछ।”
The LORD shall reign for ever and ever.
19जब फारोका घोड़ाहरू र उनका रथहरू र घोड़चढ़ीहरू समुद्रमा परे, तब परमप्रभुले उनीहरूमाथि समुद्रको पानी फर्काएर ल्‍याउनुभयो, तर इस्राएलीहरू समुद्रको बीचबाट ओबानो जमिनमा हिँड़ेर गए।
मिरियमको स्‍तुतिगान
For the horse of Pharaoh went in with his chariots and with his horsemen into the sea, and the LORD brought again the waters of the sea upon them; but the children of Israel went on dry land in the midst of the sea.
20तब हारूनकी दिदी, मिरियम अगमवादिनीले हातमा खैँजड़ी लिइन्, र सबै स्‍त्रीहरू पनि खैँजड़ी लिएर नाच्‍दै तिनका पछिपछि निस्‍के। 
And Miriam the prophetess, the sister of Aaron, took a timbrel in her hand; and all the women went out after her with timbrels and with dances.
21मिरियम यसो भन्‍दै गाउन लागिन्‌:
“परमप्रभुको स्‍तुति गाओ,
किनभने उहाँ धेरै उचालिनुभएको छ।
घोड़ा र त्‍यसको सवारलाई उहाँले समुद्रमा फालिदिनुभएको छ।”
मारा र एलीमका पानी
And Miriam answered them, Sing ye to the LORD, for he hath triumphed gloriously; the horse and his rider hath he thrown into the sea.
22तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई लाल समुद्रबाट अगि डोराएर लगे, र तिनीहरू शूरको उजाड़-स्‍थानतिर लागे। उजाड़-स्‍थानमा हिँड्‌दा तीन दिनसम्‍म तिनीहरूले पानी पाएनन्‌।
So Moses brought Israel from the Red sea, and they went out into the wilderness of Shur; and they went three days in the wilderness, and found no water.
23अनि मारा भन्‍ने ठाउँमा आएपछि माराको पानी तिनीहरूले खान सकेनन्, किनकि त्‍यो तीतो थियो। (यसैले त्‍यसको नाउँ मारा भयो।) 
And when they came to Marah, they could not drink of the waters of Marah, for they were bitter: therefore the name of it was called Marah.
24यसकारण मानिसहरू “हामीले के पिउने?” भनेर मोशासित गनगनाउन लागे।
And the people murmured against Moses, saying, What shall we drink?
25तब मोशाले परमप्रभुलाई पुकारा गरे। अनि परमप्रभुले तिनलाई एउटा काठको टुक्रा देखाइदिनुभयो, र तिनले त्‍यो पानीमा हाल्‍दा पानी मीठो भयो।
त्‍यहीँ नै परमप्रभुले तिनीहरूका निम्‍ति एक विधि र विधान बनाउनुभयो, र उहाँले तिनीहरूको जाँच गर्नुभयो।
And he cried unto the LORD; and the LORD shewed him a tree, which when he had cast into the waters, the waters were made sweet: there he made for them a statute and an ordinance, and there he proved them,
 26र उहाँले भन्‍नुभयो, “तिमीहरूले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरका कुरा ध्‍यानसित सुन्‍यौ, उहाँको दृष्‍टिमा जे ठीक छ सो गर्‍यौ, र उहाँका आज्ञाहरूमा ध्‍यान लगायौ, र उहाँका सबै विधिहरू मान्‍यौ भने, जुन रोगहरू मैले मिश्रीहरूमाथि ल्‍याएको थिएँ, तीमध्‍ये एउटै पनि तिमीहरूमाथि ल्‍याउनेछैनँ, किनकि तिमीहरूलाई निको पार्ने म परमप्रभु हुँ।”
And said, If thou wilt diligently hearken to the voice of the LORD thy God, and wilt do that which is right in his sight, and wilt give ear to his commandments, and keep all his statutes, I will put none of these diseases upon thee, which I have brought upon the Egyptians: for I am the LORD that healeth thee.
27अनि तिनीहरू एलीममा आइपुगे, जहाँ बाह्र वटा पानीका मूल र सत्तरी वटा खजूरका बोटहरू थिए। तिनीहरूले त्‍यही पानीनेर पाल टाँगे।

And they came to Elim, where were twelve wells of water, and threescore and ten palm trees: and they encamped there by the waters.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 16

प्रस्‍थान 16

उजाड-स्थानमा मन्‍न
1इस्राएलीहरूका सारा समुदाय एलीमबाट यात्रा गरेर मिश्रबाट निस्‍केको दोस्रो महिनाको पन्‍ध्रौँ दिनमा, एलीम र सीनै पर्वतको बीचमा भएको सीनको उजाड़-स्‍थानमा आइपुगे। 2तब सारा समुदाय त्‍यहाँ मोशा र हारूनसित गनगनाउन लागे। 3अनि इस्राएलीहरूले तिनीहरूलाई भने, “हामी मिश्रमा मासुका कराहीहरूका वरिपरि बसी अघाउञ्‍जेल खाना खान्‍थ्‍यौं। त्‍यसै बेला हामी परमप्रभुको हातबाट मरेका भएदेखि असल हुनेथियो। तर तपाईंहरूले हामी र हाम्रा यस जम्‍मै समुदायलाई भोकले मार्न उजाड़-स्‍थानमा ल्‍याउनुभएको छ।”
4तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म तिमीहरूका निम्‍ति स्‍वर्गबाट रोटी वर्साउनेछु। मानिसहरूले दिनहुँ बाहिर गएर एक दिनको हिस्‍सा बटुलून्‌। यसरी तिनीहरू मेरा आदेशमा हिँड्‌छन्‌ कि हिँड्‌दैनन्‌ सो म जाँच गर्न सकूँला।  5छैटौँ दिन तिनीहरूले जति बटुल्‍छन्‌ त्‍यो तयारी पारिराखून्, र त्‍यो अरू दिनभन्‍दा दोबर होस्‌।”
6यसकारण मोशा र हारूनले सारा इस्राएलीहरूलाई भने, “बेलुकी तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ, कि परमप्रभुले नै तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो। 7अनि बिहानचाहिँ तिमीहरूले परमप्रभुको महिमा देख्‍नेछौ, किनकि परमप्रभुको विरुद्धमा गरेको गनगन उहाँले सुन्‍नुभएको छ। हामी को हौं र तिमीहरू हाम्रा विरुद्धमा गनगनाउँछौ?” 8फेरि मोशाले भने, “परमप्रभुले तिमीहरूलाई बेलुकी खानलाई मासु र बिहान अघाउञ्‍जेल रोटी दिनुहुनेछ, किनभने तिमीहरूले उहाँको विरुद्ध गरेको गनगन उहाँले सुन्‍नुभएको छ। हामीचाहिँ को हौं र? तिमीहरूको यो गनगन हाम्रो विरुद्धमा होइन, तर परमप्रभुको विरुद्धमा भएको छ।”
9तब मोशाले हारूनलाई भने, “इस्राएलीका सारा समुदायलाई भन्‍नुहोस्, ‘परमप्रभुको सामु आओ, किनभने उहाँले तिमीहरूको गनगन सुन्‍नुभएको छ’।”
10अनि इस्राएलका सारा समुदायसित हारून बोल्‍दा, तिनीहरूले उजाड़-स्‍थानतिर हेरे। त्‍यहाँ परमप्रभुको महिमा बादलमा देखियो।
11परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 12“इस्राएलीहरूको गनगन मैले सुनेको छु। तिनीहरूलाई भन्, ‘बेलुकी तिमीहरूले मासु खानेछौ, र बिहान रोटीले अघाउनेछौ। तब म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर रहेछु भन्‍ने तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ’।”
13तब बेलुकी बट्टाई चराहरू आएर छाउनी नै ढाके, र बिहानचाहिँ छाउनीका चारैतिर शीत परिरह्यो। 14जब त्‍यो शीत सुक्‍यो तब जमिनमा परेको तुसारोझैँ ससाना डल्‍ला उजाड़-स्‍थानभरि रहेछन्‌। 15इस्राएलीहरूले त्‍यो देखेर आपसमा भन्‍न लागे, “यो के हो?” किनकि तिनीहरूले त्‍यो के हो भनी जान्‍दैनथे। 
मोशाले तिनीहरूलाई भने, “यो परमप्रभुले तिमीहरूलाई दिनुभएको रोटी हो। 16परमप्रभुले यो आज्ञा गर्नुभएको छ: ‘यसबाट हरेकले आफूले खाने जति बटुल। तिमीहरूका आ-आफ्‍नो पालमा हुने हरेकको निम्‍ति एक-एक ओमेर बटुल’।”
17इस्राएलीहरूले त्‍यसै गरे, कसैले धेरै, कसैले थोरै बटुले। 18जब तिनीहरूले त्‍यो ओमेरले नापे, तब धेरै बटुल्‍नेको ज्‍यादा भएन र थोरै बटुल्‍नेको कम भएन। तिनीहरू हरेकले आफूले खाने जति नै बटुले। 
19तब मोशाले तिनीहरूलाई भने, “कसैले पनि त्‍यसबाट केही पनि बिहानसम्‍म नराखोस्‌।”
20तर तिनीहरूमध्‍ये कसैले मोशाको कुरा सुनेनन्, र तिनीहरूले त्‍यसबाट केही भाग बिहानसम्‍मै राखे। तर त्‍यसमा कीरा लागेर गन्‍हाउन लाग्‍यो। मोशा तिनीहरूसित क्रोधित भए।
21यसरी बिहान-बिहान तिनीहरू हरेक मानिसले आफूले खाने जति बटुल्‍थे, र घाम छिप्‍पिएपछि त्‍यो बिलाइहाल्‍थ्‍यो। 22छैटौँ दिनचाहिँ तिनीहरूले दोबर, अर्थात्‌ हरेकको निम्‍ति दुई-दुई ओमेर बटुले, अनि समुदायका सबै नाइकेहरू आएर मोशालाई त्‍यो कुरा बताए। 23तब तिनले तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभुले अह्राउनुभएको कुरा यही हो: ‘भोलि विश्रामको दिन हो, परमप्रभुको निम्‍ति एक पवित्र शबाथ हो। जे पकाउनु छ, सो पकाओ, र जे उमाल्‍नु छ, सो उमाल। जति उब्रिन्‍छ त्‍यो आफ्‍नो निम्‍ति बिहानसम्‍मलाई राख’।” 
24मोशाले आज्ञा गरेझैँ त्‍यो तिनीहरूले बिहानसम्‍मै छोड़िराखे। त्‍यो गन्‍हाएन र त्‍यसमा कुनै कीरा पनि लागेन। 25तब मोशाले भने, “त्‍यो आज खाओ, किनकि आज परमप्रभुको निम्‍ति शबाथ हो। आज त्‍यो तिमीहरूले भूमिमा पाउनेछैनौ। 26छ दिनसम्‍म तिमीहरूले त्‍यो बटुल, तर सातौँ दिन शबाथ हो, र त्‍यसमा केही हुनेछैन।”
27तरै पनि सातौँ दिनमा मानिसहरूमध्‍ये कति जना त्‍यो बटुल्‍न गए, तर केही पाएनन्‌। 28तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “कहिलेसम्‍म तिमीहरू मेरा आज्ञा र मेरा आदेशहरू मान्‍न अस्‍वीकार गर्नेछौ? 29याद राख, कि परमप्रभुले तिमीहरूलाई शबाथ दिनुभएको छ। यसैकारण परमप्रभुले तिमीहरूका निम्‍ति छैटौँ दिनमा दुई दिनको भोजन दिनुहुन्‍छ। सातौँ दिनमा तिमीहरू हरेक जहाँ छौ त्‍यहीँ नै बसिरहनू, कुनै पनि मानिस आफ्‍नो डेराबाट बाहिर नजाओस्‌।” 30यसकारण मानिसहरूले सातौँ दिनमा विश्राम गरे।
31इस्राएलीहरूले त्‍यस रोटीको नाउँ “मन्‍न” राखे। त्‍यो धनियाँजस्‍तो सेतो थियो। त्‍यसको स्‍वादचाहिँ महमा बनाएको बाबरजस्‍तो थियो।  32मोशाले भने, “परमप्रभुले यो आज्ञा गर्नुभएको छ: ‘जुन भोजन तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउँदा उजाड़-स्‍थानमा तिमीहरूलाई खुवाएको थिएँ, आउने पुस्‍ताहरूले त्‍यो देखून्‌ भनेर त्‍यसबाट एक ओमेर पुस्‍तौँ-पुस्‍तौँसम्‍म राख’।”
33अनि मोशाले हारूनलाई भने, “एउटा भाँड़ो लिएर त्‍यसमा एक ओमेर मन्‍न हाल्‍नुहोस्, र आउने पुस्‍ताहरूका निम्‍ति परमप्रभुको अगाड़ि राख्‍नुहोस्‌।” 
34तब परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम हारूनले गवाही-पाटीको सामु रहिरहोस्‌ भनेर मन्‍न राखे। 35इस्राएलीहरूले मानिसले बसोबास गरेको जमिनसम्‍म नपुगुञ्‍जेल चालीस वर्षसम्‍म मन्‍न खाइरहे। कनान देशको सिमानामा नपुगुञ्‍जेल तिनीहरूले त्‍यो मन्‍न खाइरहे। 
36(एक ओमेर आधा पाथी हो।)
.....................................................................................

Manna and Quail

16 The whole Israelite community set out from Elim and came to the Desert of Sin, which is between Elim and Sinai, on the fifteenth day of the second month after they had come out of Egypt. In the desert the whole community grumbled against Moses and Aaron. The Israelites said to them, “If only we had died by the Lord’s hand in Egypt! There we sat around pots of meat and ate all the food we wanted, but you have brought us out into this desert to starve this entire assembly to death.”

Then the Lord said to Moses, “I will rain down bread from heaven for you. The people are to go out each day and gather enough for that day. In this way I will test them and see whether they will follow my instructions. On the sixth day they are to prepare what they bring in, and that is to be twice as much as they gather on the other days.”

So Moses and Aaron said to all the Israelites, “In the evening you will know that it was the Lord who brought you out of Egypt, and in the morning you will see the glory of the Lord, because he has heard your grumbling against him. Who are we, that you should grumble against us?” Moses also said, “You will know that it was the Lord when he gives you meat to eat in the evening and all the bread you want in the morning, because he has heard your grumbling against him. Who are we? You are not grumbling against us, but against the Lord.”

Then Moses told Aaron, “Say to the entire Israelite community, ‘Come before the Lord, for he has heard your grumbling.’”

10 While Aaron was speaking to the whole Israelite community, they looked toward the desert, and there was the glory of the Lord appearing in the cloud.

11 The Lord said to Moses, 12 “I have heard the grumbling of the Israelites. Tell them, ‘At twilight you will eat meat, and in the morning you will be filled with bread. Then you will know that I am the Lord your God.’”

13 That evening quail came and covered the camp, and in the morning there was a layer of dew around the camp. 14 When the dew was gone, thin flakes like frost on the ground appeared on the desert floor. 15 When the Israelites saw it, they said to each other, “What is it?” For they did not know what it was.

Moses said to them, “It is the bread the Lord has given you to eat. 16 This is what the Lord has commanded: ‘Everyone is to gather as much as they need. Take an omer[a] for each person you have in your tent.’”

17 The Israelites did as they were told; some gathered much, some little. 18 And when they measured it by the omer, the one who gathered much did not have too much, and the one who gathered little did not have too little. Everyone had gathered just as much as they needed.

19 Then Moses said to them, “No one is to keep any of it until morning.”

20 However, some of them paid no attention to Moses; they kept part of it until morning, but it was full of maggots and began to smell. So Moses was angry with them.

21 Each morning everyone gathered as much as they needed, and when the sun grew hot, it melted away. 22 On the sixth day, they gathered twice as much—two omers[b] for each person—and the leaders of the community came and reported this to Moses. 23 He said to them, “This is what the Lord commanded: ‘Tomorrow is to be a day of sabbath rest, a holy sabbath to the Lord. So bake what you want to bake and boil what you want to boil. Save whatever is left and keep it until morning.’”

24 So they saved it until morning, as Moses commanded, and it did not stink or get maggots in it. 25 “Eat it today,” Moses said, “because today is a sabbath to the Lord. You will not find any of it on the ground today. 26 Six days you are to gather it, but on the seventh day, the Sabbath, there will not be any.”

27 Nevertheless, some of the people went out on the seventh day to gather it, but they found none. 28 Then the Lord said to Moses, “How long will you[c] refuse to keep my commands and my instructions? 29 Bear in mind that the Lord has given you the Sabbath; that is why on the sixth day he gives you bread for two days. Everyone is to stay where they are on the seventh day; no one is to go out.” 30 So the people rested on the seventh day.

31 The people of Israel called the bread manna.[d] It was white like coriander seed and tasted like wafers made with honey. 32 Moses said, “This is what the Lord has commanded: ‘Take an omer of manna and keep it for the generations to come, so they can see the bread I gave you to eat in the wilderness when I brought you out of Egypt.’”

33 So Moses said to Aaron, “Take a jar and put an omer of manna in it. Then place it before the Lord to be kept for the generations to come.”

34 As the Lord commanded Moses, Aaron put the manna with the tablets of the covenant law, so that it might be preserved. 35 The Israelites ate manna forty years, until they came to a land that was settled; they ate manna until they reached the border of Canaan.

36 (An omer is one-tenth of an ephah.)

........................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 16

उजाड-स्थानमा मन्‍न
1इस्राएलीहरूका सारा समुदाय एलीमबाट यात्रा गरेर मिश्रबाट निस्‍केको दोस्रो महिनाको पन्‍ध्रौँ दिनमा, एलीम र सीनै पर्वतको बीचमा भएको सीनको उजाड़-स्‍थानमा आइपुगे। 
And they took their journey from Elim, and all the congregation of the children of Israel came unto the wilderness of Sin, which is between Elim and Sinai, on the fifteenth day of the second month after their departing out of the land of Egypt.
2तब सारा समुदाय त्‍यहाँ मोशा र हारूनसित गनगनाउन लागे।
And the whole congregation of the children of Israel murmured against Moses and Aaron in the wilderness:
 3अनि इस्राएलीहरूले तिनीहरूलाई भने, “हामी मिश्रमा मासुका कराहीहरूका वरिपरि बसी अघाउञ्‍जेल खाना खान्‍थ्‍यौं। त्‍यसै बेला हामी परमप्रभुको हातबाट मरेका भएदेखि असल हुनेथियो। तर तपाईंहरूले हामी र हाम्रा यस जम्‍मै समुदायलाई भोकले मार्न उजाड़-स्‍थानमा ल्‍याउनुभएको छ।”
And the children of Israel said unto them, Would to God we had died by the hand of the LORD in the land of Egypt, when we sat by the flesh pots, and when we did eat bread to the full; for ye have brought us forth into this wilderness, to kill this whole assembly with hunger.
4तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “म तिमीहरूका निम्‍ति स्‍वर्गबाट रोटी वर्साउनेछु। मानिसहरूले दिनहुँ बाहिर गएर एक दिनको हिस्‍सा बटुलून्‌। यसरी तिनीहरू मेरा आदेशमा हिँड्‌छन्‌ कि हिँड्‌दैनन्‌ सो म जाँच गर्न सकूँला।  
Then said the LORD unto Moses, Behold, I will rain bread from heaven for you; and the people shall go out and gather a certain rate every day, that I may prove them, whether they will walk in my law, or no.
5छैटौँ दिन तिनीहरूले जति बटुल्‍छन्‌ त्‍यो तयारी पारिराखून्, र त्‍यो अरू दिनभन्‍दा दोबर होस्‌।”
And it shall come to pass, that on the sixth day they shall prepare that which they bring in; and it shall be twice as much as they gather daily.
6यसकारण मोशा र हारूनले सारा इस्राएलीहरूलाई भने, “बेलुकी तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ, कि परमप्रभुले नै तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको हो। 
And Moses and Aaron said unto all the children of Israel, At even, then ye shall know that the LORD hath brought you out from the land of Egypt:
7अनि बिहानचाहिँ तिमीहरूले परमप्रभुको महिमा देख्‍नेछौ, किनकि परमप्रभुको विरुद्धमा गरेको गनगन उहाँले सुन्‍नुभएको छ। हामी को हौं र तिमीहरू हाम्रा विरुद्धमा गनगनाउँछौ?”
And in the morning, then ye shall see the glory of the LORD; for that he heareth your murmurings against the LORD: and what are we, that ye murmur against us?
 8फेरि मोशाले भने, “परमप्रभुले तिमीहरूलाई बेलुकी खानलाई मासु र बिहान अघाउञ्‍जेल रोटी दिनुहुनेछ, किनभने तिमीहरूले उहाँको विरुद्ध गरेको गनगन उहाँले सुन्‍नुभएको छ। हामीचाहिँ को हौं र? तिमीहरूको यो गनगन हाम्रो विरुद्धमा होइन, तर परमप्रभुको विरुद्धमा भएको छ।”
And Moses said, This shall be, when the LORD shall give you in the evening flesh to eat, and in the morning bread to the full; for that the LORD heareth your murmurings which ye murmur against him: and what are we? your murmurings are not against us, but against the LORD.
9तब मोशाले हारूनलाई भने, “इस्राएलीका सारा समुदायलाई भन्‍नुहोस्, ‘परमप्रभुको सामु आओ, किनभने उहाँले तिमीहरूको गनगन सुन्‍नुभएको छ’।”
And Moses spake unto Aaron, Say unto all the congregation of the children of Israel, Come near before the LORD: for he hath heard your murmurings.
10अनि इस्राएलका सारा समुदायसित हारून बोल्‍दा, तिनीहरूले उजाड़-स्‍थानतिर हेरे। त्‍यहाँ परमप्रभुको महिमा बादलमा देखियो।
And it came to pass, as Aaron spake unto the whole congregation of the children of Israel, that they looked toward the wilderness, and, behold, the glory of the LORD appeared in the cloud.
11परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
12“इस्राएलीहरूको गनगन मैले सुनेको छु। तिनीहरूलाई भन्, ‘बेलुकी तिमीहरूले मासु खानेछौ, र बिहान रोटीले अघाउनेछौ। तब म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर रहेछु भन्‍ने तिमीहरूले थाहा पाउनेछौ’।”
I have heard the murmurings of the children of Israel: speak unto them, saying, At even ye shall eat flesh, and in the morning ye shall be filled with bread; and ye shall know that I am the LORD your God.
13तब बेलुकी बट्टाई चराहरू आएर छाउनी नै ढाके, र बिहानचाहिँ छाउनीका चारैतिर शीत परिरह्यो।
And it came to pass, that at even the quails came up, and covered the camp: and in the morning the dew lay round about the host.
 14जब त्‍यो शीत सुक्‍यो तब जमिनमा परेको तुसारोझैँ ससाना डल्‍ला उजाड़-स्‍थानभरि रहेछन्‌।
And when the dew that lay was gone up, behold, upon the face of the wilderness there lay a small round thing, as small as the hoar frost on the ground.
 15इस्राएलीहरूले त्‍यो देखेर आपसमा भन्‍न लागे, “यो के हो?” किनकि तिनीहरूले त्‍यो के हो भनी जान्‍दैनथे। 
मोशाले तिनीहरूलाई भने, “यो परमप्रभुले तिमीहरूलाई दिनुभएको रोटी हो। 
And when the children of Israel saw it, they said one to another, It is manna: for they wist not what it was. And Moses said unto them, This is the bread which the LORD hath given you to eat.
16परमप्रभुले यो आज्ञा गर्नुभएको छ: ‘यसबाट हरेकले आफूले खाने जति बटुल। तिमीहरूका आ-आफ्‍नो पालमा हुने हरेकको निम्‍ति एक-एक ओमेर बटुल’।”
This is the thing which the LORD hath commanded, Gather of it every man according to his eating, an omer for every man, according to the number of your persons; take ye every man for them which are in his tents.
17इस्राएलीहरूले त्‍यसै गरे, कसैले धेरै, कसैले थोरै बटुले। 
And the children of Israel did so, and gathered, some more, some less.
18जब तिनीहरूले त्‍यो ओमेरले नापे, तब धेरै बटुल्‍नेको ज्‍यादा भएन र थोरै बटुल्‍नेको कम भएन। तिनीहरू हरेकले आफूले खाने जति नै बटुले। 
And when they did mete it with an omer, he that gathered much had nothing over, and he that gathered little had no lack; they gathered every man according to his eating.
19तब मोशाले तिनीहरूलाई भने, “कसैले पनि त्‍यसबाट केही पनि बिहानसम्‍म नराखोस्‌।”
And Moses said, Let no man leave of it till the morning.
20तर तिनीहरूमध्‍ये कसैले मोशाको कुरा सुनेनन्, र तिनीहरूले त्‍यसबाट केही भाग बिहानसम्‍मै राखे। तर त्‍यसमा कीरा लागेर गन्‍हाउन लाग्‍यो। मोशा तिनीहरूसित क्रोधित भए।
Notwithstanding they hearkened not unto Moses; but some of them left of it until the morning, and it bred worms, and stank: and Moses was wroth with them.
21यसरी बिहान-बिहान तिनीहरू हरेक मानिसले आफूले खाने जति बटुल्‍थे, र घाम छिप्‍पिएपछि त्‍यो बिलाइहाल्‍थ्‍यो।
And they gathered it every morning, every man according to his eating: and when the sun waxed hot, it melted.
 22छैटौँ दिनचाहिँ तिनीहरूले दोबर, अर्थात्‌ हरेकको निम्‍ति दुई-दुई ओमेर बटुले, अनि समुदायका सबै नाइकेहरू आएर मोशालाई त्‍यो कुरा बताए। 
And it came to pass, that on the sixth day they gathered twice as much bread, two omers for one man: and all the rulers of the congregation came and told Moses.
23तब तिनले तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभुले अह्राउनुभएको कुरा यही हो: ‘भोलि विश्रामको दिन हो, परमप्रभुको निम्‍ति एक पवित्र शबाथ हो। जे पकाउनु छ, सो पकाओ, र जे उमाल्‍नु छ, सो उमाल। जति उब्रिन्‍छ त्‍यो आफ्‍नो निम्‍ति बिहानसम्‍मलाई राख’।” 
And he said unto them, This is that which the LORD hath said, To morrow is the rest of the holy sabbath unto the LORD: bake that which ye will bake to day, and seethe that ye will seethe; and that which remaineth over lay up for you to be kept until the morning.
24मोशाले आज्ञा गरेझैँ त्‍यो तिनीहरूले बिहानसम्‍मै छोड़िराखे। त्‍यो गन्‍हाएन र त्‍यसमा कुनै कीरा पनि लागेन।
And they laid it up till the morning, as Moses bade: and it did not stink, neither was there any worm therein.
 25तब मोशाले भने, “त्‍यो आज खाओ, किनकि आज परमप्रभुको निम्‍ति शबाथ हो। आज त्‍यो तिमीहरूले भूमिमा पाउनेछैनौ।
And Moses said, Eat that to day; for to day is a sabbath unto the LORD: to day ye shall not find it in the field.
 26छ दिनसम्‍म तिमीहरूले त्‍यो बटुल, तर सातौँ दिन शबाथ हो, र त्‍यसमा केही हुनेछैन।”
Six days ye shall gather it; but on the seventh day, which is the sabbath, in it there shall be none.
27तरै पनि सातौँ दिनमा मानिसहरूमध्‍ये कति जना त्‍यो बटुल्‍न गए, तर केही पाएनन्‌।
And it came to pass, that there went out some of the people on the seventh day for to gather, and they found none.
 28तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “कहिलेसम्‍म तिमीहरू मेरा आज्ञा र मेरा आदेशहरू मान्‍न अस्‍वीकार गर्नेछौ? 
And the LORD said unto Moses, How long refuse ye to keep my commandments and my laws?
29याद राख, कि परमप्रभुले तिमीहरूलाई शबाथ दिनुभएको छ। यसैकारण परमप्रभुले तिमीहरूका निम्‍ति छैटौँ दिनमा दुई दिनको भोजन दिनुहुन्‍छ। सातौँ दिनमा तिमीहरू हरेक जहाँ छौ त्‍यहीँ नै बसिरहनू, कुनै पनि मानिस आफ्‍नो डेराबाट बाहिर नजाओस्‌।” 
See, for that the LORD hath given you the sabbath, therefore he giveth you on the sixth day the bread of two days; abide ye every man in his place, let no man go out of his place on the seventh day.
30यसकारण मानिसहरूले सातौँ दिनमा विश्राम गरे।
So the people rested on the seventh day.
31इस्राएलीहरूले त्‍यस रोटीको नाउँ “मन्‍न” राखे। त्‍यो धनियाँजस्‍तो सेतो थियो। त्‍यसको स्‍वादचाहिँ महमा बनाएको बाबरजस्‍तो थियो।  
And the house of Israel called the name thereof Manna: and it was like coriander seed, white; and the taste of it was like wafers made with honey.
32मोशाले भने, “परमप्रभुले यो आज्ञा गर्नुभएको छ: ‘जुन भोजन तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउँदा उजाड़-स्‍थानमा तिमीहरूलाई खुवाएको थिएँ, आउने पुस्‍ताहरूले त्‍यो देखून्‌ भनेर त्‍यसबाट एक ओमेर पुस्‍तौँ-पुस्‍तौँसम्‍म राख’।”
And Moses said, This is the thing which the LORD commandeth, Fill an omer of it to be kept for your generations; that they may see the bread wherewith I have fed you in the wilderness, when I brought you forth from the land of Egypt.
33अनि मोशाले हारूनलाई भने, “एउटा भाँड़ो लिएर त्‍यसमा एक ओमेर मन्‍न हाल्‍नुहोस्, र आउने पुस्‍ताहरूका निम्‍ति परमप्रभुको अगाड़ि राख्‍नुहोस्‌।” 
And Moses said unto Aaron, Take a pot, and put an omer full of manna therein, and lay it up before the LORD, to be kept for your generations.
34तब परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम हारूनले गवाही-पाटीको सामु रहिरहोस्‌ भनेर मन्‍न राखे।
As the LORD commanded Moses, so Aaron laid it up before the Testimony, to be kept.
 35इस्राएलीहरूले मानिसले बसोबास गरेको जमिनसम्‍म नपुगुञ्‍जेल चालीस वर्षसम्‍म मन्‍न खाइरहे। कनान देशको सिमानामा नपुगुञ्‍जेल तिनीहरूले त्‍यो मन्‍न खाइरहे। 
And the children of Israel did eat manna forty years, until they came to a land inhabited; they did eat manna, until they came unto the borders of the land of Canaan.
36(एक ओमेर आधा पाथी हो।)

Now an omer is the tenth part of an ephah.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 17

प्रस्‍थान 17

चट्टानको पानी
1इस्राएलीहरूका सारा समुदाय सीनको उजाड़-स्‍थानबाट परमप्रभुको आज्ञाबमोजिम ठाउँ-ठाउँमा यात्रा गरेर रपीदीममा आइपुगे। त्‍यहाँ तिनीहरूले डेरा बनाए, तर मानिसहरूका निम्‍ति खाने पानी थिएन।  2यसकारण तिनीहरूले मोशासित झगड़ा गरेर भने, “हामीलाई खाने पानी दिनुहोस्‌।”
मोशाले तिनीहरूलाई भने, “तिमीहरू किन मसित कलह गर्दछौ? तिमीहरू किन परमप्रभुको परीक्षा गर्दछौ?”
3तर मानिसहरूलाई पानीको तिर्खा लाग्‍यो, र ती यसो भनेर मोशाको विरुद्धमा गनगनाए, “तपाईंले हामी, हाम्रा बालबच्‍चा र पशुहरूलाई तिर्खाले मार्न किन मिश्रबाट यहाँ ल्‍याउनुभयो?”
4तब मोशाले यसो भनी परमप्रभुलाई पुकारा गरे, “म यी मानिसहरूलाई के गरूँ? यिनीहरूले त मलाई ढुङ्गाले हान्‍नै आँटेका छन्‌।”
5परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “इस्राएलीहरूका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये कतिलाई साथमा लिएर मानिसहरूका अगिअगि जा, र तैंले नील नदीलाई हिर्काएको तेरो लहुरो पनि आफ्‍नो हातमा लिएर जा। 6म होरेबमा भएको चट्टानमा तेरो अगि खड़ा हुनेछु। तैंले चट्टानलाई हिर्काउनू, र मानिसहरूले पिउनलाई त्‍यहाँबाट पानी निस्‍कनेछ।” तब मोशाले इस्राएलीहरूका धर्म-गुरुहरूका सामुन्‍ने त्‍यसै गरे। 7“परमप्रभु हाम्रा बीचमा हुनुहुन्‍छ कि हुनुहुन्‍न” भन्‍ने इस्राएलीहरूका झगड़ाको कारण र तिनीहरूले परमप्रभुको परीक्षा गरेको कारण त्‍यस ठाउँको नाउँ तिनले मस्‍साह र मेरीबा राखे।
रपीदीममा अमालेकीहरूको पराजय
8तब अमालेकीहरू आएर रपीदीममा इस्राएलीहरूमाथि आक्रमण गरे। 9अनि मोशाले यहोशूलाई भने, “हाम्रा निम्‍ति मानिसहरू चुनेर अमालेकीहरूसित युद्ध गर्न जाऊ। भोलि परमप्रभुको लहुरो मेरा हातमा लिएर म डाँड़ाको टाकुरामा खड़ा हुनेछु।”
10तब मोशाले तिनलाई भनेबमोजिम यहोशूले गरे, र अमालेकीहरूका विरुद्धमा लड्‌न लागे। मोशा, हारून र हूरचाहिँ डाँड़ाको टाकुरामा गए। 11मोशाले आफ्‍ना हात माथि उचालिराख्‍दा इस्राएलीहरू विजयी हुन्‍थे। तर तिनले आफ्‍ना हात तल झार्दा अमालेकीहरू विजयी हुन्‍थे। 12जब मोशाका हात थाके, तब तिनीहरूले एउटा ढुङ्गा ल्‍याएर तिनीमुनि राखिदिए, र तिनी त्‍यसमाथि बसे। हारून र हूरले चाहिँ तिनका हात थामिराखे, एउटाले एकापट्टि र अर्काले अर्कोपट्टि। यसरी सूर्यास्‍त नहोउञ्‍जेल तिनका हात स्‍थिर रहे। 13अनि यहोशूले अमालेकी फौजलाई तरवारले जिते।
14तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “यो कुरो सम्‍झनाको निम्‍ति एउटा पुस्‍तकमा लेख्, र त्‍यो यहोशूलाई बताइदे, किनकि म अमालेकको स्‍मृति आकाशमुनिदेखि बिलकुलै मेटिदिनेछु।” 
15मोशाले त्‍यहाँ एउटा वेदी बनाएर त्‍यसको नाउँ “परमप्रभु मेरो झन्‍डा” राखे। 16अनि तिनले भने, “परमप्रभुको सिंहासनतर्फ हातहरू उचालिएका थिए। परमप्रभु पुस्‍तौँ-पुस्‍तौँसम्‍म अमालेकीहरूसित युद्ध गर्नुहुनेछ।”
.......................................................................................

Water From the Rock

17 The whole Israelite community set out from the Desert of Sin, traveling from place to place as the Lord commanded. They camped at Rephidim, but there was no water for the people to drink. So they quarreled with Moses and said, “Give us water to drink.”

Moses replied, “Why do you quarrel with me? Why do you put the Lord to the test?”

But the people were thirsty for water there, and they grumbled against Moses. They said, “Why did you bring us up out of Egypt to make us and our children and livestock die of thirst?”

Then Moses cried out to the Lord, “What am I to do with these people? They are almost ready to stone me.”

The Lord answered Moses, “Go out in front of the people. Take with you some of the elders of Israel and take in your hand the staff with which you struck the Nile, and go. I will stand there before you by the rock at Horeb. Strike the rock, and water will come out of it for the people to drink.” So Moses did this in the sight of the elders of Israel. And he called the place Massah[a] and Meribah[b] because the Israelites quarreled and because they tested the Lord saying, “Is the Lord among us or not?”

The Amalekites Defeated

The Amalekites came and attacked the Israelites at Rephidim. Moses said to Joshua, “Choose some of our men and go out to fight the Amalekites. Tomorrow I will stand on top of the hill with the staff of God in my hands.”

10 So Joshua fought the Amalekites as Moses had ordered, and Moses, Aaron and Hur went to the top of the hill. 11 As long as Moses held up his hands, the Israelites were winning, but whenever he lowered his hands, the Amalekites were winning. 12 When Moses’ hands grew tired, they took a stone and put it under him and he sat on it. Aaron and Hur held his hands up—one on one side, one on the other—so that his hands remained steady till sunset. 13 So Joshua overcame the Amalekite army with the sword.

14 Then the Lord said to Moses, “Write this on a scroll as something to be remembered and make sure that Joshua hears it, because I will completely blot out the name of Amalek from under heaven.”

15 Moses built an altar and called it The Lord is my Banner. 16 He said, “Because hands were lifted up against[c] the throne of the Lord,[d] the Lord will be at war against the Amalekites from generation to generation.”

.....................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 17

चट्टानको पानी
1इस्राएलीहरूका सारा समुदाय सीनको उजाड़-स्‍थानबाट परमप्रभुको आज्ञाबमोजिम ठाउँ-ठाउँमा यात्रा गरेर रपीदीममा आइपुगे। त्‍यहाँ तिनीहरूले डेरा बनाए, तर मानिसहरूका निम्‍ति खाने पानी थिएन। 
And all the congregation of the children of Israel journeyed from the wilderness of Sin, after their journeys, according to the commandment of the LORD, and pitched in Rephidim: and there was no water for the people to drink.
 2यसकारण तिनीहरूले मोशासित झगड़ा गरेर भने, “हामीलाई खाने पानी दिनुहोस्‌।”
मोशाले तिनीहरूलाई भने, “तिमीहरू किन मसित कलह गर्दछौ? तिमीहरू किन परमप्रभुको परीक्षा गर्दछौ?”
Wherefore the people did chide with Moses, and said, Give us water that we may drink. And Moses said unto them, Why chide ye with me? wherefore do ye tempt the LORD?
3तर मानिसहरूलाई पानीको तिर्खा लाग्‍यो, र ती यसो भनेर मोशाको विरुद्धमा गनगनाए, “तपाईंले हामी, हाम्रा बालबच्‍चा र पशुहरूलाई तिर्खाले मार्न किन मिश्रबाट यहाँ ल्‍याउनुभयो?”
And the people thirsted there for water; and the people murmured against Moses, and said, Wherefore is this that thou hast brought us up out of Egypt, to kill us and our children and our cattle with thirst?
4तब मोशाले यसो भनी परमप्रभुलाई पुकारा गरे, “म यी मानिसहरूलाई के गरूँ? यिनीहरूले त मलाई ढुङ्गाले हान्‍नै आँटेका छन्‌।”
And Moses cried unto the LORD, saying, What shall I do unto this people? they be almost ready to stone me.
5परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “इस्राएलीहरूका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये कतिलाई साथमा लिएर मानिसहरूका अगिअगि जा, र तैंले नील नदीलाई हिर्काएको तेरो लहुरो पनि आफ्‍नो हातमा लिएर जा।
And the LORD said unto Moses, Go on before the people, and take with thee of the elders of Israel; and thy rod, wherewith thou smotest the river, take in thine hand, and go.
 6म होरेबमा भएको चट्टानमा तेरो अगि खड़ा हुनेछु। तैंले चट्टानलाई हिर्काउनू, र मानिसहरूले पिउनलाई त्‍यहाँबाट पानी निस्‍कनेछ।” तब मोशाले इस्राएलीहरूका धर्म-गुरुहरूका सामुन्‍ने त्‍यसै गरे। 
Behold, I will stand before thee there upon the rock in Horeb; and thou shalt smite the rock, and there shall come water out of it, that the people may drink. And Moses did so in the sight of the elders of Israel.
7“परमप्रभु हाम्रा बीचमा हुनुहुन्‍छ कि हुनुहुन्‍न” भन्‍ने इस्राएलीहरूका झगड़ाको कारण र तिनीहरूले परमप्रभुको परीक्षा गरेको कारण त्‍यस ठाउँको नाउँ तिनले मस्‍साह र मेरीबा राखे।
रपीदीममा अमालेकीहरूको पराजय
And he called the name of the place Massah, and Meribah, because of the chiding of the children of Israel, and because they tempted the LORD, saying, Is the LORD among us, or not?
8तब अमालेकीहरू आएर रपीदीममा इस्राएलीहरूमाथि आक्रमण गरे।
Then came Amalek, and fought with Israel in Rephidim.
 9अनि मोशाले यहोशूलाई भने, “हाम्रा निम्‍ति मानिसहरू चुनेर अमालेकीहरूसित युद्ध गर्न जाऊ। भोलि परमप्रभुको लहुरो मेरा हातमा लिएर म डाँड़ाको टाकुरामा खड़ा हुनेछु।”
And Moses said unto Joshua, Choose us out men, and go out, fight with Amalek: to morrow I will stand on the top of the hill with the rod of God in mine hand.
10तब मोशाले तिनलाई भनेबमोजिम यहोशूले गरे, र अमालेकीहरूका विरुद्धमा लड्‌न लागे। मोशा, हारून र हूरचाहिँ डाँड़ाको टाकुरामा गए। 
So Joshua did as Moses had said to him, and fought with Amalek: and Moses, Aaron, and Hur went up to the top of the hill.
11मोशाले आफ्‍ना हात माथि उचालिराख्‍दा इस्राएलीहरू विजयी हुन्‍थे। तर तिनले आफ्‍ना हात तल झार्दा अमालेकीहरू विजयी हुन्‍थे।
And it came to pass, when Moses held up his hand, that Israel prevailed: and when he let down his hand, Amalek prevailed.
 12जब मोशाका हात थाके, तब तिनीहरूले एउटा ढुङ्गा ल्‍याएर तिनीमुनि राखिदिए, र तिनी त्‍यसमाथि बसे। हारून र हूरले चाहिँ तिनका हात थामिराखे, एउटाले एकापट्टि र अर्काले अर्कोपट्टि। यसरी सूर्यास्‍त नहोउञ्‍जेल तिनका हात स्‍थिर रहे।
But Moses' hands were heavy; and they took a stone, and put it under him, and he sat thereon; and Aaron and Hur stayed up his hands, the one on the one side, and the other on the other side; and his hands were steady until the going down of the sun.
 13अनि यहोशूले अमालेकी फौजलाई तरवारले जिते।
And Joshua discomfited Amalek and his people with the edge of the sword.
14तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “यो कुरो सम्‍झनाको निम्‍ति एउटा पुस्‍तकमा लेख्, र त्‍यो यहोशूलाई बताइदे, किनकि म अमालेकको स्‍मृति आकाशमुनिदेखि बिलकुलै मेटिदिनेछु।” 
And the LORD said unto Moses, Write this for a memorial in a book, and rehearse it in the ears of Joshua: for I will utterly put out the remembrance of Amalek from under heaven.
15मोशाले त्‍यहाँ एउटा वेदी बनाएर त्‍यसको नाउँ “परमप्रभु मेरो झन्‍डा” राखे।
And Moses built an altar, and called the name of it Jehovah-nissi:
 16अनि तिनले भने, “परमप्रभुको सिंहासनतर्फ हातहरू उचालिएका थिए। परमप्रभु पुस्‍तौँ-पुस्‍तौँसम्‍म अमालेकीहरूसित युद्ध गर्नुहुनेछ।”

For he said, Because the LORD hath sworn that the LORD will have war with Amalek from generation to generation.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 18

प्रस्‍थान 18

यित्रो र मोशाको भेट
1परमेश्‍वरले मोशा र आफ्‍नो प्रजा इस्राएलका निम्‍ति गर्नुभएका सारा कुरा, कसरी परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको थियो, सो मिद्यानका पूजाहारी, मोशाका ससुरा यित्रोले सुने।
2मोशाले आफ्‍नी पत्‍नी सिप्‍पोरालाई माइत पठाएपछि, तिनका ससुरा यित्रोले सिप्‍पोरा  3र तिनका दुई छोराहरूलाई लिए। ती छोराहरूमध्‍ये एक जनाको नाउँ गेर्शोम थियो, किनभने मोशाले भने, “म परदेशमा रहने प्रवासी भएको छु।”  4अर्काको नाउँचाहिँ एलीएजर थियो, किनभने तिनले भने, “मेरा पिताका परमेश्‍वर मेरा सहायक भएर मलाई फारोको तरवारबाट छुटकारा दिनुभयो।”
5मोशाका छोराहरू र पत्‍नी लिएर मोशाका ससुरा यित्रो परमेश्‍वरको पर्वत नजिक मोशा पाल टाँगेर बसेको उजाड़-स्‍थानमा आए। 6यित्रोले मोशालाई यसो भनेर खबर पठाएका थिए, “म तिम्रा ससुरा यित्रो, तिम्री पत्‍नी र तिम्रा दुवै छोराहरूलाई लिएर तिमीकहाँ आउँदैछु।”
7मोशा आफ्‍ना ससुरालाई भेट्‌न निस्‍के, र भेटेर तिनलाई ढोगेर म्‍वाइँ खाए। तिनीहरूले एक-अर्काको हालखबर सोधपूछ गरे, र पालभित्र पसे। 8परमप्रभुले इस्राएलीहरूका खातिर फारो र मिश्रीहरूलाई के-कसो गर्नुभयो, र बाटोमा तिनीहरूलाई के-के कष्‍ट भयो, र परमप्रभुले कसरी तिनीहरूलाई छुटकारा दिनुभयो सो वृत्तान्‍त मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई सुनाए।
9तिनीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट छुटकारा दिएर ल्‍याउनुहुँदा इस्राएलीहरूका निम्‍ति परमप्रभुले गर्नुभएका सबै कल्‍याणको कारण यित्रो खुशी भए। 10यित्रोले भने, “तिमीहरूलाई मिश्रीहरू र फारोका हातबाट छुटाउनुहुने परमप्रभुको प्रशंसा होस्‌। 11अब मलाई थाहा भयो कि परमप्रभु सारा देवताहरूभन्‍दा महान्‌ हुनुहुँदोरहेछ, किनकि जब मिश्रीहरूले इस्राएलीहरूमाथि अभिमानी व्‍यवहार गरे तब उहाँले उनीहरूलाई त्‍यसो गर्नुभयो।” 12त्‍यसपछि मोशाका ससुरा यित्रोले परमेश्‍वरको निम्‍ति होमबलि र अरू बलिदानहरू चढ़ाए। अनि हारून र इस्राएलका सबै धर्म-गुरुहरू मोशाका ससुरा यित्रोसँग परमेश्‍वरको उपस्‍थितिमा रोटी खान आए।
13भोलिपल्‍ट मोशा मानिसहरूका निम्‍ति न्‍याय गर्नलाई बसे। मानिसहरूचाहिँ बिहानदेखि बेलुकासम्‍म मोशाको वरिपरि आए।  14मोशाले मानिसहरूका निम्‍ति गरेका सबै काम मोशाका ससुराले देखेर तिनलाई सोधे, “यो तिमीले मानिसहरूका निम्‍ति गरेको के काम हो? किन तिमी मात्र न्‍याय गर्न एकलै बसिरहन्‍छौ, र मानिसहरूचाहिँ बिहानदेखि बेलुकासम्‍म तिम्रो वरिपरि उभिरहन्‍छन्‌?”
15मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई भने, “मानिसहरू मद्वारा परमेश्‍वरको इच्‍छा बुझ्‍न आउँछन्‌। 16तिनीहरूको केही विवाद छ भने तिनीहरू मकहाँ आउँछन्, र कुनै मानिस र त्‍यसको भाइबन्‍धुको बीचमा म न्‍याय गरिदिन्‍छु, अनि म तिनीहरूलाई परमेश्‍वरका विधिविधानहरू बताइदिन्‍छु।”
17मोशाका ससुराले तिनलाई भने, “तिमीले गरेको यो काम ठीक भएन। 18तिमी घोटिनेछौ— तिमी र तिमीकहाँ आउने यी सबै मानिसहरू। किनभने यो काम तिम्रो निम्‍ति साह्रै चर्को छ। तिमीले यो काम एकलै गर्न सक्‍नेछैनौ। 19मेरो कुरा सुन, म तिमीलाई केही सल्‍लाह दिनेछु, र परमेश्‍वर तिमीसित रहून्‌। तिमीचाहिँ परमेश्‍वरको अगि मानिसहरूका प्रतिनिधि भएर तिनीहरूका मुद्दा उहाँको सामु लैजानू। 20तिमीले तिनीहरूलाई विधिविधानहरू सिकाउने गर्नू, र तिनीहरूले जिउने तरीका र गर्नुपर्ने कर्तव्‍य तिनीहरूलाई सिकाइदिनू। 21तर सबै मानिसहरूमध्‍येबाट परमेश्‍वरको भय मान्‍ने, योग्‍य मानिसहरू चुन। तिनीहरू अनुचित फाइदा घिनाउने ईमानदार व्‍यक्तिहरू होऊन्‌। तिनीहरूलाई हजार-हजार, सय-सय, पचास-पचास र दश-दशमाथि नायक हुनलाई नियुक्त गर। 22तिनीहरूले हरसमय मानिसहरूका न्‍यायकर्ता भएर सेवा गरून्‌। सबै ठूला-ठूला मुद्दाहरूचाहिँ तिनीहरूले तिम्रो सामु ल्‍याऊन्, तर साना-साना मुद्दाहरूचाहिँ तिनीहरूले नै इन्‍साफ गरून्‌। यसरी तिमीलाई सजिलो पर्नेछ, किनकि तिनीहरूले पनि तिम्रो भार बाँड्‌नेछन्‌। 23तिमीले यो उपाय गर्‍यौ भने र परमेश्‍वरले पनि यही आज्ञा तिमीलाई दिनुभयो भने, तिमी टिक्‍न सक्‍नेछौ, र यी सबै मानिसहरू पनि आ-आफ्‍नो घरमा चित्त बुझाएर जानेछन्‌।”
24मोशाले आफ्‍ना ससुराले भनेका कुरा माने, र तिनले भनेबमोजिम सबै गरे। 25मोशाले सारा इस्राएलबाटका योग्‍य-योग्‍य मानिसहरूलाई छाने, र तिनीहरूलाई मानिसहरूमाथि नायक बनाए, अर्थात्‌ हजार-हजारका नायक, सय-सयका नायक, पचास-पचासका नायक र दश-दशका नायक। 26तिनीहरूले हरसमय मानिसहरूका न्‍यायकर्ताका रूपमा सेवा गर्थे। गाह्रा-गाह्रा विषयहरूचाहिँ तिनीहरूले मोशाकहाँ ल्‍याउँथे, तर हरेक मामुली कुरा तिनीहरू आफैले इन्‍साफ गर्थे।
27तब मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई बिदा गरे, र यित्रो आफ्‍नो देशको बाटो लागे।
............................................................................................

Jethro Visits Moses

18 Now Jethro, the priest of Midian and father-in-law of Moses, heard of everything God had done for Moses and for his people Israel, and how the Lord had brought Israel out of Egypt.

After Moses had sent away his wife Zipporah, his father-in-law Jethro received her and her two sons. One son was named Gershom,[a] for Moses said, “I have become a foreigner in a foreign land”; and the other was named Eliezer,[b] for he said, “My father’s God was my helper; he saved me from the sword of Pharaoh.”

Jethro, Moses’ father-in-law, together with Moses’ sons and wife, came to him in the wilderness, where he was camped near the mountain of God. Jethro had sent word to him, “I, your father-in-law Jethro, am coming to you with your wife and her two sons.”

So Moses went out to meet his father-in-law and bowed down and kissed him. They greeted each other and then went into the tent. Moses told his father-in-law about everything the Lord had done to Pharaoh and the Egyptians for Israel’s sake and about all the hardships they had met along the way and how the Lord had saved them.

Jethro was delighted to hear about all the good things the Lord had done for Israel in rescuing them from the hand of the Egyptians. 10 He said, “Praise be to the Lord, who rescued you from the hand of the Egyptians and of Pharaoh, and who rescued the people from the hand of the Egyptians. 11 Now I know that the Lord is greater than all other gods, for he did this to those who had treated Israel arrogantly.” 12 Then Jethro, Moses’ father-in-law, brought a burnt offering and other sacrifices to God, and Aaron came with all the elders of Israel to eat a meal with Moses’ father-in-law in the presence of God.

13 The next day Moses took his seat to serve as judge for the people, and they stood around him from morning till evening. 14 When his father-in-law saw all that Moses was doing for the people, he said, “What is this you are doing for the people? Why do you alone sit as judge, while all these people stand around you from morning till evening?”

15 Moses answered him, “Because the people come to me to seek God’s will. 16 Whenever they have a dispute, it is brought to me, and I decide between the parties and inform them of God’s decrees and instructions.”

17 Moses’ father-in-law replied, “What you are doing is not good. 18 You and these people who come to you will only wear yourselves out. The work is too heavy for you; you cannot handle it alone. 19 Listen now to me and I will give you some advice, and may God be with you. You must be the people’s representative before God and bring their disputes to him. 20 Teach them his decrees and instructions, and show them the way they are to live and how they are to behave. 21 But select capable men from all the people—men who fear God, trustworthy men who hate dishonest gain—and appoint them as officials over thousands, hundreds, fifties and tens. 22 Have them serve as judges for the people at all times, but have them bring every difficult case to you; the simple cases they can decide themselves. That will make your load lighter, because they will share it with you. 23 If you do this and God so commands, you will be able to stand the strain, and all these people will go home satisfied.”

24 Moses listened to his father-in-law and did everything he said. 25 He chose capable men from all Israel and made them leaders of the people, officials over thousands, hundreds, fifties and tens. 26 They served as judges for the people at all times. The difficult cases they brought to Moses, but the simple ones they decided themselves.

27 Then Moses sent his father-in-law on his way, and Jethro returned to his own country.

.............................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 18

यित्रो र मोशाको भेट
1परमेश्‍वरले मोशा र आफ्‍नो प्रजा इस्राएलका निम्‍ति गर्नुभएका सारा कुरा, कसरी परमप्रभुले इस्राएलीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएको थियो, सो मिद्यानका पूजाहारी, मोशाका ससुरा यित्रोले सुने।
When Jethro, the priest of Midian, Moses' father in law, heard of all that God had done for Moses, and for Israel his people, and that the LORD had brought Israel out of Egypt;
2मोशाले आफ्‍नी पत्‍नी सिप्‍पोरालाई माइत पठाएपछि, तिनका ससुरा यित्रोले सिप्‍पोरा 
Then Jethro, Moses' father in law, took Zipporah, Moses' wife, after he had sent her back,
 3र तिनका दुई छोराहरूलाई लिए। ती छोराहरूमध्‍ये एक जनाको नाउँ गेर्शोम थियो, किनभने मोशाले भने, “म परदेशमा रहने प्रवासी भएको छु।” 
And her two sons; of which the name of the one was Gershom; for he said, I have been an alien in a strange land:
 4अर्काको नाउँचाहिँ एलीएजर थियो, किनभने तिनले भने, “मेरा पिताका परमेश्‍वर मेरा सहायक भएर मलाई फारोको तरवारबाट छुटकारा दिनुभयो।”
And the name of the other was Eliezer; for the God of my father, said he, was mine help, and delivered me from the sword of Pharaoh:
5मोशाका छोराहरू र पत्‍नी लिएर मोशाका ससुरा यित्रो परमेश्‍वरको पर्वत नजिक मोशा पाल टाँगेर बसेको उजाड़-स्‍थानमा आए। 
And Jethro, Moses' father in law, came with his sons and his wife unto Moses into the wilderness, where he encamped at the mount of God:
6यित्रोले मोशालाई यसो भनेर खबर पठाएका थिए, “म तिम्रा ससुरा यित्रो, तिम्री पत्‍नी र तिम्रा दुवै छोराहरूलाई लिएर तिमीकहाँ आउँदैछु।”
And he said unto Moses, I thy father in law Jethro am come unto thee, and thy wife, and her two sons with her.
7मोशा आफ्‍ना ससुरालाई भेट्‌न निस्‍के, र भेटेर तिनलाई ढोगेर म्‍वाइँ खाए। तिनीहरूले एक-अर्काको हालखबर सोधपूछ गरे, र पालभित्र पसे। 
And Moses went out to meet his father in law, and did obeisance, and kissed him; and they asked each other of their welfare; and they came into the tent.
8परमप्रभुले इस्राएलीहरूका खातिर फारो र मिश्रीहरूलाई के-कसो गर्नुभयो, र बाटोमा तिनीहरूलाई के-के कष्‍ट भयो, र परमप्रभुले कसरी तिनीहरूलाई छुटकारा दिनुभयो सो वृत्तान्‍त मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई सुनाए।
And Moses told his father in law all that the LORD had done unto Pharaoh and to the Egyptians for Israel's sake, and all the travail that had come upon them by the way, and how the LORD delivered them.
9तिनीहरूलाई मिश्रीहरूका हातबाट छुटकारा दिएर ल्‍याउनुहुँदा इस्राएलीहरूका निम्‍ति परमप्रभुले गर्नुभएका सबै कल्‍याणको कारण यित्रो खुशी भए। 
And Jethro rejoiced for all the goodness which the LORD had done to Israel, whom he had delivered out of the hand of the Egyptians.
10यित्रोले भने, “तिमीहरूलाई मिश्रीहरू र फारोका हातबाट छुटाउनुहुने परमप्रभुको प्रशंसा होस्‌।
And Jethro said, Blessed be the LORD, who hath delivered you out of the hand of the Egyptians, and out of the hand of Pharaoh, who hath delivered the people from under the hand of the Egyptians.
 11अब मलाई थाहा भयो कि परमप्रभु सारा देवताहरूभन्‍दा महान्‌ हुनुहुँदोरहेछ, किनकि जब मिश्रीहरूले इस्राएलीहरूमाथि अभिमानी व्‍यवहार गरे तब उहाँले उनीहरूलाई त्‍यसो गर्नुभयो।” 
Now I know that the LORD is greater than all gods: for in the thing wherein they dealt proudly he was above them.
12त्‍यसपछि मोशाका ससुरा यित्रोले परमेश्‍वरको निम्‍ति होमबलि र अरू बलिदानहरू चढ़ाए। अनि हारून र इस्राएलका सबै धर्म-गुरुहरू मोशाका ससुरा यित्रोसँग परमेश्‍वरको उपस्‍थितिमा रोटी खान आए।
And Jethro, Moses' father in law, took a burnt offering and sacrifices for God: and Aaron came, and all the elders of Israel, to eat bread with Moses' father in law before God.
13भोलिपल्‍ट मोशा मानिसहरूका निम्‍ति न्‍याय गर्नलाई बसे। मानिसहरूचाहिँ बिहानदेखि बेलुकासम्‍म मोशाको वरिपरि आए।  
And it came to pass on the morrow, that Moses sat to judge the people: and the people stood by Moses from the morning unto the evening.
14मोशाले मानिसहरूका निम्‍ति गरेका सबै काम मोशाका ससुराले देखेर तिनलाई सोधे, “यो तिमीले मानिसहरूका निम्‍ति गरेको के काम हो? किन तिमी मात्र न्‍याय गर्न एकलै बसिरहन्‍छौ, र मानिसहरूचाहिँ बिहानदेखि बेलुकासम्‍म तिम्रो वरिपरि उभिरहन्‍छन्‌?”
And when Moses' father in law saw all that he did to the people, he said, What is this thing that thou doest to the people? why sittest thou thyself alone, and all the people stand by thee from morning unto even?
15मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई भने, “मानिसहरू मद्वारा परमेश्‍वरको इच्‍छा बुझ्‍न आउँछन्‌।
And Moses said unto his father in law, Because the people come unto me to enquire of God:
 16तिनीहरूको केही विवाद छ भने तिनीहरू मकहाँ आउँछन्, र कुनै मानिस र त्‍यसको भाइबन्‍धुको बीचमा म न्‍याय गरिदिन्‍छु, अनि म तिनीहरूलाई परमेश्‍वरका विधिविधानहरू बताइदिन्‍छु।”
When they have a matter, they come unto me; and I judge between one and another, and I do make them know the statutes of God, and his laws.
17मोशाका ससुराले तिनलाई भने, “तिमीले गरेको यो काम ठीक भएन।
And Moses' father in law said unto him, The thing that thou doest is not good.
 18तिमी घोटिनेछौ— तिमी र तिमीकहाँ आउने यी सबै मानिसहरू। किनभने यो काम तिम्रो निम्‍ति साह्रै चर्को छ। तिमीले यो काम एकलै गर्न सक्‍नेछैनौ। Thou wilt surely wear away, both thou, and this people that is with thee: for this thing is too heavy for thee; thou art not able to perform it thyself alone.
 
19मेरो कुरा सुन, म तिमीलाई केही सल्‍लाह दिनेछु, र परमेश्‍वर तिमीसित रहून्‌। तिमीचाहिँ परमेश्‍वरको अगि मानिसहरूका प्रतिनिधि भएर तिनीहरूका मुद्दा उहाँको सामु लैजानू। 
Hearken now unto my voice, I will give thee counsel, and God shall be with thee: Be thou for the people to God-ward, that thou mayest bring the causes unto God:
20तिमीले तिनीहरूलाई विधिविधानहरू सिकाउने गर्नू, र तिनीहरूले जिउने तरीका र गर्नुपर्ने कर्तव्‍य तिनीहरूलाई सिकाइदिनू। 
And thou shalt teach them ordinances and laws, and shalt shew them the way wherein they must walk, and the work that they must do.
21तर सबै मानिसहरूमध्‍येबाट परमेश्‍वरको भय मान्‍ने, योग्‍य मानिसहरू चुन। तिनीहरू अनुचित फाइदा घिनाउने ईमानदार व्‍यक्तिहरू होऊन्‌। तिनीहरूलाई हजार-हजार, सय-सय, पचास-पचास र दश-दशमाथि नायक हुनलाई नियुक्त गर। 
Moreover thou shalt provide out of all the people able men, such as fear God, men of truth, hating covetousness; and place such over them, to be rulers of thousands, and rulers of hundreds, rulers of fifties, and rulers of tens:
22तिनीहरूले हरसमय मानिसहरूका न्‍यायकर्ता भएर सेवा गरून्‌। सबै ठूला-ठूला मुद्दाहरूचाहिँ तिनीहरूले तिम्रो सामु ल्‍याऊन्, तर साना-साना मुद्दाहरूचाहिँ तिनीहरूले नै इन्‍साफ गरून्‌। यसरी तिमीलाई सजिलो पर्नेछ, किनकि तिनीहरूले पनि तिम्रो भार बाँड्‌नेछन्‌। 
And let them judge the people at all seasons: and it shall be, that every great matter they shall bring unto thee, but every small matter they shall judge: so shall it be easier for thyself, and they shall bear the burden with thee.
23तिमीले यो उपाय गर्‍यौ भने र परमेश्‍वरले पनि यही आज्ञा तिमीलाई दिनुभयो भने, तिमी टिक्‍न सक्‍नेछौ, र यी सबै मानिसहरू पनि आ-आफ्‍नो घरमा चित्त बुझाएर जानेछन्‌।”
If thou shalt do this thing, and God command thee so, then thou shalt be able to endure, and all this people shall also go to their place in peace.
24मोशाले आफ्‍ना ससुराले भनेका कुरा माने, र तिनले भनेबमोजिम सबै गरे। 
So Moses hearkened to the voice of his father in law, and did all that he had said.
25मोशाले सारा इस्राएलबाटका योग्‍य-योग्‍य मानिसहरूलाई छाने, र तिनीहरूलाई मानिसहरूमाथि नायक बनाए, अर्थात्‌ हजार-हजारका नायक, सय-सयका नायक, पचास-पचासका नायक र दश-दशका नायक। 
And Moses chose able men out of all Israel, and made them heads over the people, rulers of thousands, rulers of hundreds, rulers of fifties, and rulers of tens.
26तिनीहरूले हरसमय मानिसहरूका न्‍यायकर्ताका रूपमा सेवा गर्थे। गाह्रा-गाह्रा विषयहरूचाहिँ तिनीहरूले मोशाकहाँ ल्‍याउँथे, तर हरेक मामुली कुरा तिनीहरू आफैले इन्‍साफ गर्थे।
And they judged the people at all seasons: the hard causes they brought unto Moses, but every small matter they judged themselves.
27तब मोशाले आफ्‍ना ससुरालाई बिदा गरे, र यित्रो आफ्‍नो देशको बाटो लागे।

And Moses let his father in law depart; and he went his way into his own land.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 19

प्रस्‍थान 19

सीनै पर्वतमा
1इस्राएलीहरू मिश्रबाट निक्‍लेका तीन महिना भएपछि— त्‍यही दिनमा तिनीहरू सीनैको उजाड़-स्‍थानमा आइपुगे। 2जब तिनीहरू रपीदीमबाट हिड़ेर सीनैको उजाड़-स्‍थानमा आए, त्‍यही पर्वतकै सामुन्‍ने इस्राएलीहरूले छाउनी बनाए।
3तब मोशा परमेश्‍वरकहाँ गए र परमप्रभुले तिनलाई पर्वतबाट भन्‍नुभयो, “याकूबका घराना र इस्राएलीहरूलाई तैंले यसो भन्‍नू: 4‘मैले मिश्रीहरूलाई के गरें, र तिमीहरूलाई कसरी गरुडका पखेटामा झैँ बोकेर मकहाँ ल्‍याएँ, सो तिमीहरूले देखेका छौ। 5अब यदि तिमीहरूले मेरा कुरा साँच्‍चै नै सुन्‍यौ र मेरो करार पालन गर्‍यौ भने, सबै जातिहरूमध्‍ये तिमीहरूचाहिँ मेरो बहुमूल्‍य निज धन हुनेछौ। सारा पृथ्‍वी मेरै भए तापनि   6तिमीहरू मेरो निम्‍ति पूजाहारीहरूको एक राज्‍य र एक पवित्र जाति हुनेछौ’। इस्राएलीहरूलाई तैंले भन्‍नुपर्ने कुरा यी नै हुन्‌।” 
7अनि मोशा तल आए, र मानिसहरूका धर्म-गुरुहरूलाई बोलाउन पठाए, र परमप्रभुले तिनलाई बोल्‍नू भनी आज्ञा गर्नुभएका यी सबै कुराहरू तिनीहरूका सामु राखिदिए। 8सारा मानिसहरूले एकसाथ यसो भने, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै कुराहरू हामी पालन गर्नेछौं।” तब मोशाले मानिसहरूको जवाफ परमप्रभुलाई सुनाइदिए।
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हेर्, म तँसित कुरा गर्दा मानिसहरूले सुनून्‌ र तँलाई सधैँ विश्‍वास पनि गरून्‌ भनेर म तँकहाँ बाक्‍लो बादलमा आउनेछु।” तब मोशाले मानिसहरूले भनेका कुरा परमप्रभुलाई सुनाए।
10अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मानिसहरूकहाँ गएर तिनीहरूलाई आज र भोलि शुद्ध गर्‌। तिनीहरूले आ-आफ्‍ना लुगा धोऊन्, 11र तेस्रो दिनको निम्‍ति तिनीहरू तयार रहून्, किनकि तेस्रो दिन सीनै पर्वतमा सबै मानिसहरूका आँखाकै सामुन्‍ने परमप्रभु आउनुहुनेछ। 12तैंले चाहिँ मानिसहरूका निम्‍ति चारैतिर यसो भनेर बार लगाउनू, ‘होशियार बस, तिमीहरू पर्वतमाथि नजानू, र त्‍यसका सिमाना पनि नछुनू। जसले पर्वत छुन्‍छ त्‍यो निश्‍चय नै मारिनेछ।  13कसैले पनि त्‍यसलाई नछुनू, तर ढुङ्गाले वा काँड़ले हानेर त्‍यसलाई मार्नू। पशु होस्‌ अथवा मानिस, त्‍यो जीवित रहनेछैन’। तुरही लामो गरी बज्‍दा तिनीहरू पर्वतसम्‍म आऊन्‌।”
14मोशा पर्वतबाट तल मानिसहरूकहाँ उत्रेर आएपछि, तिनले मानिसहरूलाई शुद्ध गरे, र तिनीहरूले आ-आफ्‍ना लुगा धोए। 15तब तिनले मानिसहरूलाई भने, “तेस्रो दिनको निम्‍ति तयार होओ। यौनक्रिया नगर।”
16तेस्रो दिन जब बिहान भयो तब पर्वतमा गड्‌याङगुडुङ भयो र बिजुली चम्‍क्‍यो र बाक्‍लो बादल पर्वतमा उठ्यो, र तुरहीको अति चर्को आवाज सुनियो। छाउनीमा भएका सबै जना थरथर कामे।   17तब मोशाले मानिसहरूलाई छाउनीबाट परमेश्‍वरसँग भेट गर्न ल्‍याए। तिनीहरूचाहिँ पर्वतको फेदीमा खड़ा भए। 18परमप्रभु आगोमा ओर्लेर त्‍यहाँ आउनुभएको कारणले सीनै पर्वत बिलकुलै धूवैँधूवाँले भरियो। पर्वतबाट धूवाँ भट्टीबाट झैँ निस्‍क्‍यो र सारा पर्वत जोडसित काँप्‍न लाग्‍यो, 19र तुरहीको आवाज अझ चर्को गरी बज्‍न लाग्‍यो। तब मोशा बोल्‍न लागे, र परमेश्‍वरले मेघ गर्जनमा तिनलाई जवाफ दिनुभयो।
20अनि परमप्रभु सीनै पर्वतको टाकुरामा ओर्लेर आउनुभयो, र परमप्रभुले मोशालाई पर्वतको टाकुरामा बोलाउनुभयो, र मोशा माथि उक्‍लेर गए। 21तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तल गएर मानिसहरूलाई सावधान गर्, नत्रता तिनीहरू परमप्रभुलाई हेर्न बार नाघेर माथि आउलान्‌ र तिनीहरूमध्‍ये धेरै नष्‍ट होलान्‌। 22परमप्रभुको नजिक आउन पूजाहारीले पनि आफैलाई शुद्ध गरून्, नत्रता परमप्रभुले तिनीहरूलाई तत्‍कालै नाश गर्नुहुन्‍छ।”
23मोशाले परमप्रभुलाई भने, “मानिसहरू सीनै पर्वतमा उक्‍लेर आउन सक्‍दैनन्, किनकि तपाईंले हामीलाई ‘पर्वतको वरिपरि बार लगाएर पवित्र भनी अलग गर,’ भनी आज्ञा दिनुभएको थियो।”
24अनि परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “जा, तँ आफै तल जा, र हारूनको साथमा माथि उक्‍लेर आइज। तर पूजाहारीहरू र मानिसहरूचाहिँ परमप्रभुकहाँ बार नाघेर उक्‍ली नआऊन्, नत्रता उहाँले तिनीहरूलाई तत्‍कालै नाश गर्नुहुनेछ।”
25यसैले मोशा तल मानिसहरूकहाँ ओर्लेर गए, र तिनीहरूलाई यी कुरा बताइदिए।
............................................................................................

At Mount Sinai

19 On the first day of the third month after the Israelites left Egypt—on that very day—they came to the Desert of Sinai. After they set out from Rephidim, they entered the Desert of Sinai, and Israel camped there in the desert in front of the mountain.

Then Moses went up to God, and the Lord called to him from the mountain and said, “This is what you are to say to the descendants of Jacob and what you are to tell the people of Israel: ‘You yourselves have seen what I did to Egypt, and how I carried you on eagles’ wings and brought you to myself. Now if you obey me fully and keep my covenant, then out of all nations you will be my treasured possession. Although the whole earth is mine, you[a] will be for me a kingdom of priests and a holy nation.’ These are the words you are to speak to the Israelites.”

So Moses went back and summoned the elders of the people and set before them all the words the Lord had commanded him to speak. The people all responded together, “We will do everything the Lord has said.” So Moses brought their answer back to the Lord.

The Lord said to Moses, “I am going to come to you in a dense cloud, so that the people will hear me speaking with you and will always put their trust in you.” Then Moses told the Lord what the people had said.

10 And the Lord said to Moses, “Go to the people and consecrate them today and tomorrow. Have them wash their clothes 11 and be ready by the third day, because on that day the Lord will come down on Mount Sinai in the sight of all the people. 12 Put limits for the people around the mountain and tell them, ‘Be careful that you do not approach the mountain or touch the foot of it. Whoever touches the mountain is to be put to death. 13 They are to be stoned or shot with arrows; not a hand is to be laid on them. No person or animal shall be permitted to live.’ Only when the ram’s horn sounds a long blast may they approach the mountain.”

14 After Moses had gone down the mountain to the people, he consecrated them, and they washed their clothes. 15 Then he said to the people, “Prepare yourselves for the third day. Abstain from sexual relations.”

16 On the morning of the third day there was thunder and lightning, with a thick cloud over the mountain, and a very loud trumpet blast. Everyone in the camp trembled. 17 Then Moses led the people out of the camp to meet with God, and they stood at the foot of the mountain. 18 Mount Sinai was covered with smoke, because the Lord descended on it in fire. The smoke billowed up from it like smoke from a furnace, and the whole mountain[b] trembled violently. 19 As the sound of the trumpet grew louder and louder, Moses spoke and the voice of God answered him.[c]

20 The Lord descended to the top of Mount Sinai and called Moses to the top of the mountain. So Moses went up 21 and the Lord said to him, “Go down and warn the people so they do not force their way through to see the Lord and many of them perish. 22 Even the priests, who approach the Lord, must consecrate themselves, or the Lord will break out against them.”

23 Moses said to the Lord, “The people cannot come up Mount Sinai, because you yourself warned us, ‘Put limits around the mountain and set it apart as holy.’”

24 The Lord replied, “Go down and bring Aaron up with you. But the priests and the people must not force their way through to come up to the Lord, or he will break out against them.”

25 So Moses went down to the people and told them.

..................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 19

सीनै पर्वतमा
1इस्राएलीहरू मिश्रबाट निक्‍लेका तीन महिना भएपछि— त्‍यही दिनमा तिनीहरू सीनैको उजाड़-स्‍थानमा आइपुगे।
In the third month, when the children of Israel were gone forth out of the land of Egypt, the same day came they into the wilderness of Sinai.
 2जब तिनीहरू रपीदीमबाट हिड़ेर सीनैको उजाड़-स्‍थानमा आए, त्‍यही पर्वतकै सामुन्‍ने इस्राएलीहरूले छाउनी बनाए।
For they were departed from Rephidim, and were come to the desert of Sinai, and had pitched in the wilderness; and there Israel camped before the mount.
3तब मोशा परमेश्‍वरकहाँ गए र परमप्रभुले तिनलाई पर्वतबाट भन्‍नुभयो, “याकूबका घराना र इस्राएलीहरूलाई तैंले यसो भन्‍नू: 
And Moses went up unto God, and the LORD called unto him out of the mountain, saying, Thus shalt thou say to the house of Jacob, and tell the children of Israel;
4‘मैले मिश्रीहरूलाई के गरें, र तिमीहरूलाई कसरी गरुडका पखेटामा झैँ बोकेर मकहाँ ल्‍याएँ, सो तिमीहरूले देखेका छौ।
Ye have seen what I did unto the Egyptians, and how I bare you on eagles' wings, and brought you unto myself.
 5अब यदि तिमीहरूले मेरा कुरा साँच्‍चै नै सुन्‍यौ र मेरो करार पालन गर्‍यौ भने, सबै जातिहरूमध्‍ये तिमीहरूचाहिँ मेरो बहुमूल्‍य निज धन हुनेछौ। सारा पृथ्‍वी मेरै भए तापनि   
Now therefore, if ye will obey my voice indeed, and keep my covenant, then ye shall be a peculiar treasure unto me above all people: for all the earth is mine:
6तिमीहरू मेरो निम्‍ति पूजाहारीहरूको एक राज्‍य र एक पवित्र जाति हुनेछौ’। इस्राएलीहरूलाई तैंले भन्‍नुपर्ने कुरा यी नै हुन्‌।” 
And ye shall be unto me a kingdom of priests, and an holy nation. These are the words which thou shalt speak unto the children of Israel.
7अनि मोशा तल आए, र मानिसहरूका धर्म-गुरुहरूलाई बोलाउन पठाए, र परमप्रभुले तिनलाई बोल्‍नू भनी आज्ञा गर्नुभएका यी सबै कुराहरू तिनीहरूका सामु राखिदिए।
And Moses came and called for the elders of the people, and laid before their faces all these words which the LORD commanded him.
 8सारा मानिसहरूले एकसाथ यसो भने, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै कुराहरू हामी पालन गर्नेछौं।” तब मोशाले मानिसहरूको जवाफ परमप्रभुलाई सुनाइदिए।
And all the people answered together, and said, All that the LORD hath spoken we will do. And Moses returned the words of the people unto the LORD.
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “हेर्, म तँसित कुरा गर्दा मानिसहरूले सुनून्‌ र तँलाई सधैँ विश्‍वास पनि गरून्‌ भनेर म तँकहाँ बाक्‍लो बादलमा आउनेछु।” तब मोशाले मानिसहरूले भनेका कुरा परमप्रभुलाई सुनाए।
And the LORD said unto Moses, Lo, I come unto thee in a thick cloud, that the people may hear when I speak with thee, and believe thee for ever. And Moses told the words of the people unto the LORD.
10अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मानिसहरूकहाँ गएर तिनीहरूलाई आज र भोलि शुद्ध गर्‌। तिनीहरूले आ-आफ्‍ना लुगा धोऊन्, 
And the LORD said unto Moses, Go unto the people, and sanctify them to day and to morrow, and let them wash their clothes,
11र तेस्रो दिनको निम्‍ति तिनीहरू तयार रहून्, किनकि तेस्रो दिन सीनै पर्वतमा सबै मानिसहरूका आँखाकै सामुन्‍ने परमप्रभु आउनुहुनेछ। 
And be ready against the third day: for the third day the LORD will come down in the sight of all the people upon mount Sinai.
12तैंले चाहिँ मानिसहरूका निम्‍ति चारैतिर यसो भनेर बार लगाउनू, ‘होशियार बस, तिमीहरू पर्वतमाथि नजानू, र त्‍यसका सिमाना पनि नछुनू। जसले पर्वत छुन्‍छ त्‍यो निश्‍चय नै मारिनेछ। 
And thou shalt set bounds unto the people round about, saying, Take heed to yourselves, that ye go not up into the mount, or touch the border of it: whosoever toucheth the mount shall be surely put to death:
 13कसैले पनि त्‍यसलाई नछुनू, तर ढुङ्गाले वा काँड़ले हानेर त्‍यसलाई मार्नू। पशु होस्‌ अथवा मानिस, त्‍यो जीवित रहनेछैन’। तुरही लामो गरी बज्‍दा तिनीहरू पर्वतसम्‍म आऊन्‌।”
There shall not an hand touch it, but he shall surely be stoned, or shot through; whether it be beast or man, it shall not live: when the trumpet soundeth long, they shall come up to the mount.
14मोशा पर्वतबाट तल मानिसहरूकहाँ उत्रेर आएपछि, तिनले मानिसहरूलाई शुद्ध गरे, र तिनीहरूले आ-आफ्‍ना लुगा धोए। 
And Moses went down from the mount unto the people, and sanctified the people; and they washed their clothes.
15तब तिनले मानिसहरूलाई भने, “तेस्रो दिनको निम्‍ति तयार होओ। यौनक्रिया नगर।”
And he said unto the people, Be ready against the third day: come not at your wives.
16तेस्रो दिन जब बिहान भयो तब पर्वतमा गड्‌याङगुडुङ भयो र बिजुली चम्‍क्‍यो र बाक्‍लो बादल पर्वतमा उठ्यो, र तुरहीको अति चर्को आवाज सुनियो। छाउनीमा भएका सबै जना थरथर कामे।  
And it came to pass on the third day in the morning, that there were thunders and lightnings, and a thick cloud upon the mount, and the voice of the trumpet exceeding loud; so that all the people that was in the camp trembled.
 17तब मोशाले मानिसहरूलाई छाउनीबाट परमेश्‍वरसँग भेट गर्न ल्‍याए। तिनीहरूचाहिँ पर्वतको फेदीमा खड़ा भए।
And Moses brought forth the people out of the camp to meet with God; and they stood at the nether part of the mount.
 18परमप्रभु आगोमा ओर्लेर त्‍यहाँ आउनुभएको कारणले सीनै पर्वत बिलकुलै धूवैँधूवाँले भरियो। पर्वतबाट धूवाँ भट्टीबाट झैँ निस्‍क्‍यो र सारा पर्वत जोडसित काँप्‍न लाग्‍यो, 
And mount Sinai was altogether on a smoke, because the LORD descended upon it in fire: and the smoke thereof ascended as the smoke of a furnace, and the whole mount quaked greatly.
19र तुरहीको आवाज अझ चर्को गरी बज्‍न लाग्‍यो। तब मोशा बोल्‍न लागे, र परमेश्‍वरले मेघ गर्जनमा तिनलाई जवाफ दिनुभयो।
And when the voice of the trumpet sounded long, and waxed louder and louder, Moses spake, and God answered him by a voice.
20अनि परमप्रभु सीनै पर्वतको टाकुरामा ओर्लेर आउनुभयो, र परमप्रभुले मोशालाई पर्वतको टाकुरामा बोलाउनुभयो, र मोशा माथि उक्‍लेर गए।
And the LORD came down upon mount Sinai, on the top of the mount: and the LORD called Moses up to the top of the mount; and Moses went up.
 21तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तल गएर मानिसहरूलाई सावधान गर्, नत्रता तिनीहरू परमप्रभुलाई हेर्न बार नाघेर माथि आउलान्‌ र तिनीहरूमध्‍ये धेरै नष्‍ट होलान्‌। 
And the LORD said unto Moses, Go down, charge the people, lest they break through unto the LORD to gaze, and many of them perish.
22परमप्रभुको नजिक आउन पूजाहारीले पनि आफैलाई शुद्ध गरून्, नत्रता परमप्रभुले तिनीहरूलाई तत्‍कालै नाश गर्नुहुन्‍छ।”
And let the priests also, which come near to the LORD, sanctify themselves, lest the LORD break forth upon them.
23मोशाले परमप्रभुलाई भने, “मानिसहरू सीनै पर्वतमा उक्‍लेर आउन सक्‍दैनन्, किनकि तपाईंले हामीलाई ‘पर्वतको वरिपरि बार लगाएर पवित्र भनी अलग गर,’ भनी आज्ञा दिनुभएको थियो।”
And Moses said unto the LORD, The people cannot come up to mount Sinai: for thou chargedst us, saying, Set bounds about the mount, and sanctify it.
24अनि परमप्रभुले तिनलाई भन्‍नुभयो, “जा, तँ आफै तल जा, र हारूनको साथमा माथि उक्‍लेर आइज। तर पूजाहारीहरू र मानिसहरूचाहिँ परमप्रभुकहाँ बार नाघेर उक्‍ली नआऊन्, नत्रता उहाँले तिनीहरूलाई तत्‍कालै नाश गर्नुहुनेछ।”
And the LORD said unto him, Away, get thee down, and thou shalt come up, thou, and Aaron with thee: but let not the priests and the people break through to come up unto the LORD, lest he break forth upon them.
25यसैले मोशा तल मानिसहरूकहाँ ओर्लेर गए, र तिनीहरूलाई यी कुरा बताइदिए।

So Moses went down unto the people, and spake unto them.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 20

प्रस्‍थान 20

दश आज्ञा
1अनि यी सब कुरा परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो: 
2“म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर हुँ, जसले तिमीहरूलाई मिश्रदेश, अर्थात्‌ दासत्‍वको देशबाट निकालेर ल्‍याएँ।
3“मबाहेक अरू कुनै देवता-देवीहरू नमान्‍नू।
4“आफ्‍ना निम्‍ति खोपेर कुनै किसिमको मूर्ति नबनाउनू, माथि आकाश अथवा तल पृथ्‍वी वा तल पानीमा भएको कुनै कुराको आकारको प्रतिमूर्ति नबनाउनू।  5तिनीहरूका सामु ननिहुरनू, तिनीहरूको पूजा नगर्नू, किनकि म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर डाह गर्ने परमेश्‍वर हुँ। मेरो अवहेलना गर्ने पिता-पुर्खाका अधर्मको दण्‍ड उनीहरूका सन्‍तानहरूलाई उनीहरूका तेस्रो र चौथो पुस्‍तासम्‍म दिनेछु,  6तर मलाई प्रेम गर्ने र मेरा आज्ञाहरू पालन गर्नेहरूका हजारौँ पुस्‍तामाथि म कृपा गर्नेछु।
7“परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको नाउँ व्‍यर्थैमा नलिनू, किनकि उहाँको नाउँ व्‍यर्थैमा लिनेलाई परमप्रभुले निरपराध ठहराउनुहुनेछैन। 
8“शबाथ-दिन पवित्र मान्‍नुपर्छ भनी याद राख्‍नू।  9छ दिनसम्‍म परिश्रम गरेर आफ्‍ना सबै काम गर्नू,  10तर सातौँचाहिँ दिन परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको निम्‍ति शबाथ-दिन हो। त्‍यसमा तिमीहरूले केही काम नगर्नू, न त आफ्‍नो छोराले, न छोरीले, न कमारा-कमारीले, न गाईबस्‍तुले, न मूल ढोकाभित्र भएको परदेशीले केही काम गरोस्‌। 11किनकि छ दिनमा परमप्रभुले आकाश, पृथ्‍वी, समुद्र र तिनमा भएका सबै थोक बनाउनुभयो, तर सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम गर्नुभयो। त्‍यसकारण परमप्रभुले शबाथ-दिनलाई आशिष्‌ दिनुभयो, र त्‍यसलाई पवित्र गर्नुभयो। 
12“आफ्‍ना बुबा र आमालाई आदर गर, कि जुन देश तिमीहरूलाई परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरले दिनुहुन्‍छ, त्‍यहाँ तिमीहरूको आयु लामो होस्‌। 
13“हत्‍या नगर्नू। 
14“व्‍यभिचार नगर्नू। 
15“चोरी नगर्नू। 
16“आफ्‍नो छिमेकीको विरुद्धमा झूटो गवाही नदिनू। 
17“आफ्‍नो छिमेकीका घरको लालच नगर्नू। आफ्‍नो छिमेकीकी पत्‍नीको लालच नगर्नू, आफ्‍नो छिमेकीको कमारा, कमारी, गोरु, गधा वा त्‍यसको कुनै पनि थोकको लालच नगर्नू।” 
18जब सारा मानिसहरूले गर्जन, बिजुली र तुरहीको आवाज सुने र पर्वतबाट धूवाँ उठिरहेको देखे, तब तिनीहरू थरथर काँपे र टाढ़ै उभिरहे।   19तिनीहरूले मोशालाई भने, “तपाईं हामीसित कुरा गर्नुहोस्‌ र हामी सुन्‍नेछौं, तर परमेश्‍वर हामीसित नबोलून्, नत्रता हामी मर्नेछौं।”
20मोशाले मानिसहरूलाई भने, “नडराओ, किनकि परमेश्‍वर तिमीहरूलाई जाँच्‍नलाई, र उहाँको भय तिमीहरूका सामु रहोस्, र तिमीहरूले पाप नगर भनेर आउनुभएको छ।”
21मानिसहरू टाढ़ै उभिरहे। परमेश्‍वर हुनुभएको त्‍यो बाक्‍लो बादलमा उहाँको नजिक मोशा गए।
विभिन्‍न व्‍यवस्‍था र विधिविधान
22तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तैंले इस्राएलीहरूलाई यसो भन्‍नू: स्‍वर्गबाट म तिमीहरूसित बातचीत गरेको तिमीहरू आफैले सुनेका छौ। 23मसँगसँगै तिमीहरूले अरू देवताहरू नबनाउनू। तिमीहरूले चाँदीका देवताहरू, सुनका देवताहरू आफ्‍ना निम्‍ति नबनाउनू।
24“मेरो निम्‍ति माटोको वेदी बनाएर त्‍यसैमा तिमीहरूका होमबलि, मेलबलि, भेड़ाबाख्राहरू र गाईबस्‍तुहरू चढ़ाउनू। जहाँ-जहाँ म मेरो नाउँको आदर गराउनेछु, त्‍यहाँ-त्‍यहाँ आएर म तिमीहरूलाई आशिष्‌ दिनेछु। 25तिमीहरूले मेरो निम्‍ति ढुङ्गाको वेदी बनाउँदा कुँदेको ढुङ्गाको वेदी नबनाउनू। किनकि त्‍यसमा तिमीहरूको हतियार चलाउँदा तिमीहरूले त्‍यसलाई अशुद्ध पार्नेछौ।  26र मेरै वेदीमा खुट्‌किलो बनाएर नउक्‍लनू। किनभने त्‍यसो गर्दा त्‍यसमाथि तिमीहरूको नग्‍नता उघ्रनेछ।
.............................................................................................................

The Ten Commandments

20 And God spoke all these words:

“I am the Lord your God, who brought you out of Egypt, out of the land of slavery.

“You shall have no other gods before[a] me.

“You shall not make for yourself an image in the form of anything in heaven above or on the earth beneath or in the waters below. You shall not bow down to them or worship them; for I, the Lord your God, am a jealous God, punishing the children for the sin of the parents to the third and fourth generation of those who hate me, but showing love to a thousand generations of those who love me and keep my commandments.

“You shall not misuse the name of the Lord your God, for the Lord will not hold anyone guiltless who misuses his name.

“Remember the Sabbath day by keeping it holy. Six days you shall labor and do all your work, 10 but the seventh day is a sabbath to the Lord your God. On it you shall not do any work, neither you, nor your son or daughter, nor your male or female servant, nor your animals, nor any foreigner residing in your towns. 11 For in six days the Lord made the heavens and the earth, the sea, and all that is in them, but he rested on the seventh day. Therefore the Lord blessed the Sabbath day and made it holy.

12 “Honor your father and your mother, so that you may live long in the land the Lord your God is giving you.

13 “You shall not murder.

14 “You shall not commit adultery.

15 “You shall not steal.

16 “You shall not give false testimony against your neighbor.

17 “You shall not covet your neighbor’s house. You shall not covet your neighbor’s wife, or his male or female servant, his ox or donkey, or anything that belongs to your neighbor.”

18 When the people saw the thunder and lightning and heard the trumpet and saw the mountain in smoke, they trembled with fear. They stayed at a distance 19 and said to Moses, “Speak to us yourself and we will listen. But do not have God speak to us or we will die.”

20 Moses said to the people, “Do not be afraid. God has come to test you, so that the fear of God will be with you to keep you from sinning.”

21 The people remained at a distance, while Moses approached the thick darkness where God was.

Idols and Altars

22 Then the Lord said to Moses, “Tell the Israelites this: ‘You have seen for yourselves that I have spoken to you from heaven: 23 Do not make any gods to be alongside me; do not make for yourselves gods of silver or gods of gold.

24 “‘Make an altar of earth for me and sacrifice on it your burnt offerings and fellowship offerings, your sheep and goats and your cattle. Wherever I cause my name to be honored, I will come to you and bless you. 25 If you make an altar of stones for me, do not build it with dressed stones, for you will defile it if you use a tool on it. 26 And do not go up to my altar on steps, or your private parts may be exposed.’

.......................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 20

दश आज्ञा
1अनि यी सब कुरा परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो: 
And God spake all these words, saying,
2“म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर हुँ, जसले तिमीहरूलाई मिश्रदेश, अर्थात्‌ दासत्‍वको देशबाट निकालेर ल्‍याएँ।
I am the LORD thy God, which have brought thee out of the land of Egypt, out of the house of bondage.
3“मबाहेक अरू कुनै देवता-देवीहरू नमान्‍नू।
Thou shalt have no other gods before me.
4“आफ्‍ना निम्‍ति खोपेर कुनै किसिमको मूर्ति नबनाउनू, माथि आकाश अथवा तल पृथ्‍वी वा तल पानीमा भएको कुनै कुराको आकारको प्रतिमूर्ति नबनाउनू। 
Thou shalt not make unto thee any graven image, or any likeness of any thing that is in heaven above, or that is in the earth beneath, or that is in the water under the earth:
 5तिनीहरूका सामु ननिहुरनू, तिनीहरूको पूजा नगर्नू, किनकि म परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वर डाह गर्ने परमेश्‍वर हुँ। मेरो अवहेलना गर्ने पिता-पुर्खाका अधर्मको दण्‍ड उनीहरूका सन्‍तानहरूलाई उनीहरूका तेस्रो र चौथो पुस्‍तासम्‍म दिनेछु,  
Thou shalt not bow down thyself to them, nor serve them: for I the LORD thy God am a jealous God, visiting the iniquity of the fathers upon the children unto the third and fourth generation of them that hate me;
6तर मलाई प्रेम गर्ने र मेरा आज्ञाहरू पालन गर्नेहरूका हजारौँ पुस्‍तामाथि म कृपा गर्नेछु।
And shewing mercy unto thousands of them that love me, and keep my commandments.
7“परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको नाउँ व्‍यर्थैमा नलिनू, किनकि उहाँको नाउँ व्‍यर्थैमा लिनेलाई परमप्रभुले निरपराध ठहराउनुहुनेछैन। 
Thou shalt not take the name of the LORD thy God in vain; for the LORD will not hold him guiltless that taketh his name in vain.
8“शबाथ-दिन पवित्र मान्‍नुपर्छ भनी याद राख्‍नू।  
Remember the sabbath day, to keep it holy.
9छ दिनसम्‍म परिश्रम गरेर आफ्‍ना सबै काम गर्नू,  
Six days shalt thou labour, and do all thy work:
10तर सातौँचाहिँ दिन परमप्रभु तिमीहरूका परमेश्‍वरको निम्‍ति शबाथ-दिन हो। त्‍यसमा तिमीहरूले केही काम नगर्नू, न त आफ्‍नो छोराले, न छोरीले, न कमारा-कमारीले, न गाईबस्‍तुले, न मूल ढोकाभित्र भएको परदेशीले केही काम गरोस्‌।
But the seventh day is the sabbath of the LORD thy God: in it thou shalt not do any work, thou, nor thy son, nor thy daughter, thy manservant, nor thy maidservant, nor thy cattle, nor thy stranger that is within thy gates:
 11किनकि छ दिनमा परमप्रभुले आकाश, पृथ्‍वी, समुद्र र तिनमा भएका सबै थोक बनाउनुभयो, तर सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम गर्नुभयो। त्‍यसकारण परमप्रभुले शबाथ-दिनलाई आशिष्‌ दिनुभयो, र त्‍यसलाई पवित्र गर्नुभयो। 
For in six days the LORD made heaven and earth, the sea, and all that in them is, and rested the seventh day: wherefore the LORD blessed the sabbath day, and hallowed it.
12“आफ्‍ना बुबा र आमालाई आदर गर, कि जुन देश तिमीहरूलाई परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरले दिनुहुन्‍छ, त्‍यहाँ तिमीहरूको आयु लामो होस्‌। 
Honour thy father and thy mother: that thy days may be long upon the land which the LORD thy God giveth thee.
13“हत्‍या नगर्नू। 
Thou shalt not kill.
14“व्‍यभिचार नगर्नू। 
Thou shalt not commit adultery.
15“चोरी नगर्नू। 
Thou shalt not steal.
16“आफ्‍नो छिमेकीको विरुद्धमा झूटो गवाही नदिनू। 
Thou shalt not bear false witness against thy neighbour.
17“आफ्‍नो छिमेकीका घरको लालच नगर्नू। आफ्‍नो छिमेकीकी पत्‍नीको लालच नगर्नू, आफ्‍नो छिमेकीको कमारा, कमारी, गोरु, गधा वा त्‍यसको कुनै पनि थोकको लालच नगर्नू।” 
Thou shalt not covet thy neighbour's house, thou shalt not covet thy neighbour's wife, nor his manservant, nor his maidservant, nor his ox, nor his ass, nor any thing that is thy neighbour's.
18जब सारा मानिसहरूले गर्जन, बिजुली र तुरहीको आवाज सुने र पर्वतबाट धूवाँ उठिरहेको देखे, तब तिनीहरू थरथर काँपे र टाढ़ै उभिरहे।  
And all the people saw the thunderings, and the lightnings, and the noise of the trumpet, and the mountain smoking: and when the people saw it, they removed, and stood afar off.
 19तिनीहरूले मोशालाई भने, “तपाईं हामीसित कुरा गर्नुहोस्‌ र हामी सुन्‍नेछौं, तर परमेश्‍वर हामीसित नबोलून्, नत्रता हामी मर्नेछौं।”
And they said unto Moses, Speak thou with us, and we will hear: but let not God speak with us, lest we die.
20मोशाले मानिसहरूलाई भने, “नडराओ, किनकि परमेश्‍वर तिमीहरूलाई जाँच्‍नलाई, र उहाँको भय तिमीहरूका सामु रहोस्, र तिमीहरूले पाप नगर भनेर आउनुभएको छ।”
And Moses said unto the people, Fear not: for God is come to prove you, and that his fear may be before your faces, that ye sin not.
21मानिसहरू टाढ़ै उभिरहे। परमेश्‍वर हुनुभएको त्‍यो बाक्‍लो बादलमा उहाँको नजिक मोशा गए।
विभिन्‍न व्‍यवस्‍था र विधिविधान
And the people stood afar off, and Moses drew near unto the thick darkness where God was.
22तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तैंले इस्राएलीहरूलाई यसो भन्‍नू: स्‍वर्गबाट म तिमीहरूसित बातचीत गरेको तिमीहरू आफैले सुनेका छौ। 
And the LORD said unto Moses, Thus thou shalt say unto the children of Israel, Ye have seen that I have talked with you from heaven.
23मसँगसँगै तिमीहरूले अरू देवताहरू नबनाउनू। तिमीहरूले चाँदीका देवताहरू, सुनका देवताहरू आफ्‍ना निम्‍ति नबनाउनू।
Ye shall not make with me gods of silver, neither shall ye make unto you gods of gold.
24“मेरो निम्‍ति माटोको वेदी बनाएर त्‍यसैमा तिमीहरूका होमबलि, मेलबलि, भेड़ाबाख्राहरू र गाईबस्‍तुहरू चढ़ाउनू। जहाँ-जहाँ म मेरो नाउँको आदर गराउनेछु, त्‍यहाँ-त्‍यहाँ आएर म तिमीहरूलाई आशिष्‌ दिनेछु। 
An altar of earth thou shalt make unto me, and shalt sacrifice thereon thy burnt offerings, and thy peace offerings, thy sheep, and thine oxen: in all places where I record my name I will come unto thee, and I will bless thee.
25तिमीहरूले मेरो निम्‍ति ढुङ्गाको वेदी बनाउँदा कुँदेको ढुङ्गाको वेदी नबनाउनू। किनकि त्‍यसमा तिमीहरूको हतियार चलाउँदा तिमीहरूले त्‍यसलाई अशुद्ध पार्नेछौ।  
And if thou wilt make me an altar of stone, thou shalt not build it of hewn stone: for if thou lift up thy tool upon it, thou hast polluted it.
26र मेरै वेदीमा खुट्‌किलो बनाएर नउक्‍लनू। किनभने त्‍यसो गर्दा त्‍यसमाथि तिमीहरूको नग्‍नता उघ्रनेछ।

Neither shalt thou go up by steps unto mine altar, that thy nakedness be not discovered thereon.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 21

प्रस्‍थान 21

हिब्रू कमाराहरू
1“अब मैले तिमीहरूको सामु राख्‍ने विधानहरू यी नै हुन्‌। 
2“तिमीहरूले हिब्रू कमारा किन्‍यौ भने त्‍यसले छ वर्षसम्‍म सेवा गरोस्‌। तर सातौँ वर्षमा केही नतिरी त्‍यो स्‍वतन्‍त्र भएर जाओस्‌।  3त्‍यो एकलै आएको भए एकलै जाओस्‌। त्‍यसले विवाह गरेर आएको भए त्‍यसकी पत्‍नी पनि त्‍यसैसँग जाओस्‌। 4यदि त्‍यसका मालिकले त्‍यसलाई पत्‍नी दिएका भए, र त्‍यसले छोराछोरीहरू जन्‍माई भने, पत्‍नी र छोराछोरीहरू त्‍यसका मालिकका हुनेछन्, र त्‍यो मात्र स्‍वतन्‍त्र भएर जाओस्‌।
5“तर यदि त्‍यस कमाराले स्पष्टसँग, मलाई मेरा पत्‍नी र छोराछोरीहरूको माया लाग्‍छ, म स्‍वतन्‍त्र हुन चाहन्‍नँ भन्‍यो भने, 6त्‍यसको मालिकले त्‍यसलाई न्‍यायकर्ताहरूकहाँ ल्‍याओस्, र त्‍यसलाई ढोका कि ढोकाको सँघारमा ल्‍याएर त्‍यसको कान सुतारोले छेड़ोस्‌। त्‍यसपछि त्‍यो आजीवन मालिकको नोकर हुनेछ।
7“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नी छोरी कमारी हुनलाई बेचेको छ भने, त्‍योचाहिँ कमाराझैँ स्‍वतन्‍त्र भएर नजाओस्‌। 8त्‍यसलाई ल्‍याएर पनि त्‍यसको मालिकलाई त्‍यो असल लागेन भने मोल तिरेर त्‍यो छुटोस्‌। मालिकले त्‍यससँग कुव्‍यवहार गरेको कारण त्‍यसलाई विदेशीको हातमा बेच्‍ने त्‍यसलाई अधिकार हुनेछैन। 9यदि मालिकले त्‍यसलाई आफ्‍नो छोरालाई दिएको भए, त्‍यससित छोरीलाईझैँ व्‍यवहार गरोस्‌। 10त्‍यसले अर्की पत्‍नी ल्‍यायो भने, पहिलीलाई खानेकुरा र लुगाफाटा दिन र दाम्‍पत्‍य कर्तव्‍य पूरा गर्न त्‍यसले नछोड़ोस्‌। 11यदि मालिकले त्‍यससित यी तीनै वटा काम गरेन भने, त्‍यो केही नतिरी विनामोल स्‍वतन्‍त्र होस्‌।
व्‍यक्तिगत हानि-नोक्‍सानी
12“कसैले कुनै मानिसलाई मर्ने गरी हिर्कायो भने त्‍यो पनि मारिनैपर्छ।  13तर यदि कुनै मानिसले सो जानाजानी गरेको थिएन तर परमेश्‍वरले त्‍यसो हुन दिनुभएको हो भने, त्‍यो भाग्‍नलाई म एउटा स्‍थान तोकिदिनेछु।  14तर यदि अर्को मानिसलाई युक्ति गरेर कुनै मानिसले मार्‍यो भने, त्‍यसलाई मेरो वेदीबाटै भएपनि मार्नका निम्‍ति लैजानू।
15“जसले आफ्‍नो बुबा वा आमालाई हिर्काउँछ, त्‍यो मारिनैपर्छ।
16जसले कुनै मानिसलाई अपहरण गर्छ वा बेच्‍छ अथवा पक्रिँदा त्‍यो त्‍यसकै हातमा फेला पर्छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
17“जसले आफ्‍नो बुबा वा आमालाई सराप्‍छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
18“यदि मानिसहरू झगड़ा गरेर एउटाले अर्कालाई ढुङ्गाले अथवा मुक्‍काले हिर्कायो, र त्‍यो मर्न त मरेन तर ओछ्यानमा पर्‍यो, 19र त्‍यो फेरि उठेर लाठीको भरले यताउता हिँड्‌डुल गर्ने भयो भने, त्‍यसलाई हिर्काउने मानिस निर्दोष ठहरिनेछ। तर त्‍यो पस्रिरहेको समयको खर्च हिर्काउने मानिसले देओस्, र त्‍यो पूरा निको नभएसम्‍म त्‍यसले त्‍यसको उपचार गरोस्‌।”
20“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो कमारा वा कमारीलाई लाठीले हिर्काउँदा त्‍यसको हातले त्‍यो मर्‍यो भने, त्‍यसको दण्‍ड हुनैपर्छ। 21तर त्‍यो एक-दुई दिनपछि उठ्यो भने मालिकलाई दण्‍ड नमिलोस्, किनकि त्‍यो उसको धन हो।
22“यदि मानिसहरू आपसमा लड़न्‍त गर्दा कुनै गर्भवती स्‍त्रीलाई चोट लाग्‍यो, र महिना नपुगीकनै त्‍यसले बच्‍चा जन्‍माई तर स्‍त्रीलाई चाहिँ केही नोक्‍सानी भएन भने स्‍त्रीको पतिले भनेबमोजिम र अदालतले तोकेअनुसारको दण्‍ड चोट लगाउने मानिसले देओस्‌। 23तर स्‍त्रीको केही नोक्‍सानी भयो भने, प्राणको सट्टा प्राण, 24आँखाको सट्टा आँखा, दाँतको सट्टा दाँत, हातको सट्टा हात, खुट्टाको सट्टा खुट्टा,  25डामको सट्टा डाम, चोटको सट्टा चोट, कुटाइको सट्टा कुटाइ त्‍यस मानिसलाई मिलोस्‌।”
26“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो कमारो अथवा कमारीको आँखामा हिर्काएर त्‍यो बिगारिदियो भने, त्‍यसको आँखाको कारण त्‍यसलाई स्‍वतन्‍त्र गरिदेओस्‌। 27यदि त्‍यसले कमारो अथवा कमारीको दाँत झारिदियो भने, त्‍यसलाई त्‍यसको दाँतको कारण स्‍वतन्‍त्र गरिदेओस्‌।
28“यदि गोरुले कुनै पुरुष वा स्‍त्रीलाई सीङले हानेर मार्‍यो भने, त्‍यो गोरुलाई ढुङ्गाले हिर्काएर मार्नू, र त्‍यसको मासु नखानू, तर गोरुको मालिकचाहिँ निर्दोष हुनेछ। 29तर यदि त्‍यस गोरुको अघि पनि हान्‍ने बानी थियो, र यस कुराको सूचना मालिकलाई दिएर पनि त्‍यसले गोरु बाँधेर नराख्‍दा कुनै पुरुष वा स्‍त्रीलाई मार्‍यो भने, त्‍यो गोरुलाई ढुङ्गाले हानेर मार्नू, र त्‍यसको मालिकलाई पनि मार्नू। 30तर त्‍यस मानिसलाई तिरेर छुटाउने मोल तोकिएको भए त्‍यसले आफ्‍नो प्राणको निम्‍ति तोकिएको मोल देओस्‌। 31गोरुले कसैको छोरो वा छोरीलाई हानेर मार्‍यो भने पनि यही नियमअनुसार गर्नू। 32यदि गोरुले कुनै कमारो अथवा कमारीलाई हानेर मारेको छ भने, गोरुको धनीले त्‍यसको मालिकलाई चाँदीका तीस सिक्‍का देओस्, र त्‍यस गोरुलाई चाहिँ ढुङ्गाले हानेर मार्नू।
33“यदि कुनै मानिसले कूवा उदाङ्गै राख्‍यो वा कूवा खनेर त्‍यो छोपेन र त्‍यसमा गोरु कि गधा खस्‍यो भने, 34त्‍यो कूवाको मालिकले त्‍यसको क्षतिपूर्ति गरोस्‌। त्‍यसले गोरु कि गधाको मालिकलाई रुपियाँ दिओस्, र त्‍यो मरेको पशुचाहिँ त्‍यसकै होस्‌।
35“यदि कसैको गोरुले अर्काको गोरुलाई हानेर मार्‍यो भने, तिनीहरूले जिउँदो गोरुलाई बेचेर त्‍यसको दाम र त्‍यो मरेको गोरु पनि बराबर बाँड़ेर लैजाऊन्‌। 36तर त्‍यस गोरुको अघिदेखि नै हान्‍ने बानी छ भनेर थाहा भएर पनि त्‍यसको मालिकले त्‍यसलाई बाँधेर राखेको थिएन भने, त्‍यसले गोरुको सट्टामा गोरु देओस्, र त्‍यो मरेको पशुचाहिँ त्‍यसको नै होस्‌।”

..........................................................................................

21 “These are the laws you are to set before them:

Hebrew Servants

“If you buy a Hebrew servant, he is to serve you for six years. But in the seventh year, he shall go free, without paying anything. If he comes alone, he is to go free alone; but if he has a wife when he comes, she is to go with him. If his master gives him a wife and she bears him sons or daughters, the woman and her children shall belong to her master, and only the man shall go free.

“But if the servant declares, ‘I love my master and my wife and children and do not want to go free,’ then his master must take him before the judges.[a] He shall take him to the door or the doorpost and pierce his ear with an awl. Then he will be his servant for life.

“If a man sells his daughter as a servant, she is not to go free as male servants do. If she does not please the master who has selected her for himself,[b] he must let her be redeemed. He has no right to sell her to foreigners, because he has broken faith with her. If he selects her for his son, he must grant her the rights of a daughter. 10 If he marries another woman, he must not deprive the first one of her food, clothing and marital rights. 11 If he does not provide her with these three things, she is to go free, without any payment of money.

Personal Injuries

12 “Anyone who strikes a person with a fatal blow is to be put to death. 13 However, if it is not done intentionally, but God lets it happen, they are to flee to a place I will designate. 14 But if anyone schemes and kills someone deliberately, that person is to be taken from my altar and put to death.

15 “Anyone who attacks[c] their father or mother is to be put to death.

16 “Anyone who kidnaps someone is to be put to death, whether the victim has been sold or is still in the kidnapper’s possession.

17 “Anyone who curses their father or mother is to be put to death.

18 “If people quarrel and one person hits another with a stone or with their fist[d] and the victim does not die but is confined to bed, 19 the one who struck the blow will not be held liable if the other can get up and walk around outside with a staff; however, the guilty party must pay the injured person for any loss of time and see that the victim is completely healed.

20 “Anyone who beats their male or female slave with a rod must be punished if the slave dies as a direct result, 21 but they are not to be punished if the slave recovers after a day or two, since the slave is their property.

22 “If people are fighting and hit a pregnant woman and she gives birth prematurely[e] but there is no serious injury, the offender must be fined whatever the woman’s husband demands and the court allows. 23 But if there is serious injury, you are to take life for life, 24 eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, 25 burn for burn, wound for wound, bruise for bruise.

26 “An owner who hits a male or female slave in the eye and destroys it must let the slave go free to compensate for the eye. 27 And an owner who knocks out the tooth of a male or female slave must let the slave go free to compensate for the tooth.

28 “If a bull gores a man or woman to death, the bull is to be stoned to death, and its meat must not be eaten. But the owner of the bull will not be held responsible. 29 If, however, the bull has had the habit of goring and the owner has been warned but has not kept it penned up and it kills a man or woman, the bull is to be stoned and its owner also is to be put to death. 30 However, if payment is demanded, the owner may redeem his life by the payment of whatever is demanded. 31 This law also applies if the bull gores a son or daughter. 32 If the bull gores a male or female slave, the owner must pay thirty shekels[f] of silver to the master of the slave, and the bull is to be stoned to death.

33 “If anyone uncovers a pit or digs one and fails to cover it and an ox or a donkey falls into it, 34 the one who opened the pit must pay the owner for the loss and take the dead animal in exchange.

35 “If anyone’s bull injures someone else’s bull and it dies, the two parties are to sell the live one and divide both the money and the dead animal equally. 36 However, if it was known that the bull had the habit of goring, yet the owner did not keep it penned up, the owner must pay, animal for animal, and take the dead animal in exchange.

..................................................................................................

ENGLISH- NEPALI

प्रस्‍थान 21

हिब्रू कमाराहरू
1“अब मैले तिमीहरूको सामु राख्‍ने विधानहरू यी नै हुन्‌। 
Now these are the judgments which thou shalt set before them.
2“तिमीहरूले हिब्रू कमारा किन्‍यौ भने त्‍यसले छ वर्षसम्‍म सेवा गरोस्‌। तर सातौँ वर्षमा केही नतिरी त्‍यो स्‍वतन्‍त्र भएर जाओस्‌। 
If thou buy an Hebrew servant, six years he shall serve: and in the seventh he shall go out free for nothing.
 3त्‍यो एकलै आएको भए एकलै जाओस्‌। त्‍यसले विवाह गरेर आएको भए त्‍यसकी पत्‍नी पनि त्‍यसैसँग जाओस्‌। 
If he came in by himself, he shall go out by himself: if he were married, then his wife shall go out with him.
4यदि त्‍यसका मालिकले त्‍यसलाई पत्‍नी दिएका भए, र त्‍यसले छोराछोरीहरू जन्‍माई भने, पत्‍नी र छोराछोरीहरू त्‍यसका मालिकका हुनेछन्, र त्‍यो मात्र स्‍वतन्‍त्र भएर जाओस्‌।
If his master have given him a wife, and she have born him sons or daughters; the wife and her children shall be her master's, and he shall go out by himself.
5“तर यदि त्‍यस कमाराले स्पष्टसँग, मलाई मेरा पत्‍नी र छोराछोरीहरूको माया लाग्‍छ, म स्‍वतन्‍त्र हुन चाहन्‍नँ भन्‍यो भने,
And if the servant shall plainly say, I love my master, my wife, and my children; I will not go out free:
 6त्‍यसको मालिकले त्‍यसलाई न्‍यायकर्ताहरूकहाँ ल्‍याओस्, र त्‍यसलाई ढोका कि ढोकाको सँघारमा ल्‍याएर त्‍यसको कान सुतारोले छेड़ोस्‌। त्‍यसपछि त्‍यो आजीवन मालिकको नोकर हुनेछ।
Then his master shall bring him unto the judges; he shall also bring him to the door, or unto the door post; and his master shall bore his ear through with an aul; and he shall serve him for ever.
7“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नी छोरी कमारी हुनलाई बेचेको छ भने, त्‍योचाहिँ कमाराझैँ स्‍वतन्‍त्र भएर नजाओस्‌।
And if a man sell his daughter to be a maidservant, she shall not go out as the menservants do.
 8त्‍यसलाई ल्‍याएर पनि त्‍यसको मालिकलाई त्‍यो असल लागेन भने मोल तिरेर त्‍यो छुटोस्‌। मालिकले त्‍यससँग कुव्‍यवहार गरेको कारण त्‍यसलाई विदेशीको हातमा बेच्‍ने त्‍यसलाई अधिकार हुनेछैन। 
If she please not her master, who hath betrothed her to himself, then shall he let her be redeemed: to sell her unto a strange nation he shall have no power, seeing he hath dealt deceitfully with her.
9यदि मालिकले त्‍यसलाई आफ्‍नो छोरालाई दिएको भए, त्‍यससित छोरीलाईझैँ व्‍यवहार गरोस्‌। 
And if he have betrothed her unto his son, he shall deal with her after the manner of daughters.
10त्‍यसले अर्की पत्‍नी ल्‍यायो भने, पहिलीलाई खानेकुरा र लुगाफाटा दिन र दाम्‍पत्‍य कर्तव्‍य पूरा गर्न त्‍यसले नछोड़ोस्‌।
If he take him another wife; her food, her raiment, and her duty of marriage, shall he not diminish.
 11यदि मालिकले त्‍यससित यी तीनै वटा काम गरेन भने, त्‍यो केही नतिरी विनामोल स्‍वतन्‍त्र होस्‌।
व्‍यक्तिगत हानि-नोक्‍सानी
And if he do not these three unto her, then shall she go out free without money.
12“कसैले कुनै मानिसलाई मर्ने गरी हिर्कायो भने त्‍यो पनि मारिनैपर्छ। 
He that smiteth a man, so that he die, shall be surely put to death.
 13तर यदि कुनै मानिसले सो जानाजानी गरेको थिएन तर परमेश्‍वरले त्‍यसो हुन दिनुभएको हो भने, त्‍यो भाग्‍नलाई म एउटा स्‍थान तोकिदिनेछु।  
And if a man lie not in wait, but God deliver him into his hand; then I will appoint thee a place whither he shall flee.
14तर यदि अर्को मानिसलाई युक्ति गरेर कुनै मानिसले मार्‍यो भने, त्‍यसलाई मेरो वेदीबाटै भएपनि मार्नका निम्‍ति लैजानू।
But if a man come presumptuously upon his neighbour, to slay him with guile; thou shalt take him from mine altar, that he may die.
15“जसले आफ्‍नो बुबा वा आमालाई हिर्काउँछ, त्‍यो मारिनैपर्छ।
And he that smiteth his father, or his mother, shall be surely put to death.
16जसले कुनै मानिसलाई अपहरण गर्छ वा बेच्‍छ अथवा पक्रिँदा त्‍यो त्‍यसकै हातमा फेला पर्छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
And he that stealeth a man, and selleth him, or if he be found in his hand, he shall surely be put to death.
17“जसले आफ्‍नो बुबा वा आमालाई सराप्‍छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
And he that curseth his father, or his mother, shall surely be put to death.
18“यदि मानिसहरू झगड़ा गरेर एउटाले अर्कालाई ढुङ्गाले अथवा मुक्‍काले हिर्कायो, र त्‍यो मर्न त मरेन तर ओछ्यानमा पर्‍यो, 
And if men strive together, and one smite another with a stone, or with his fist, and he die not, but keepeth his bed:
19र त्‍यो फेरि उठेर लाठीको भरले यताउता हिँड्‌डुल गर्ने भयो भने, त्‍यसलाई हिर्काउने मानिस निर्दोष ठहरिनेछ। तर त्‍यो पस्रिरहेको समयको खर्च हिर्काउने मानिसले देओस्, र त्‍यो पूरा निको नभएसम्‍म त्‍यसले त्‍यसको उपचार गरोस्‌।”
If he rise again, and walk abroad upon his staff, then shall he that smote him be quit: only he shall pay for the loss of his time, and shall cause him to be thoroughly healed.
20“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो कमारा वा कमारीलाई लाठीले हिर्काउँदा त्‍यसको हातले त्‍यो मर्‍यो भने, त्‍यसको दण्‍ड हुनैपर्छ।
And if a man smite his servant, or his maid, with a rod, and he die under his hand; he shall be surely punished.
 21तर त्‍यो एक-दुई दिनपछि उठ्यो भने मालिकलाई दण्‍ड नमिलोस्, किनकि त्‍यो उसको धन हो।
Notwithstanding, if he continue a day or two, he shall not be punished: for he is his money.
22“यदि मानिसहरू आपसमा लड़न्‍त गर्दा कुनै गर्भवती स्‍त्रीलाई चोट लाग्‍यो, र महिना नपुगीकनै त्‍यसले बच्‍चा जन्‍माई तर स्‍त्रीलाई चाहिँ केही नोक्‍सानी भएन भने स्‍त्रीको पतिले भनेबमोजिम र अदालतले तोकेअनुसारको दण्‍ड चोट लगाउने मानिसले देओस्‌। 
If men strive, and hurt a woman with child, so that her fruit depart from her, and yet no mischief follow: he shall be surely punished, according as the woman's husband will lay upon him; and he shall pay as the judges determine.
23तर स्‍त्रीको केही नोक्‍सानी भयो भने, प्राणको सट्टा प्राण, 
And if any mischief follow, then thou shalt give life for life,
24आँखाको सट्टा आँखा, दाँतको सट्टा दाँत, हातको सट्टा हात, खुट्टाको सट्टा खुट्टा,  
Eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot,
25डामको सट्टा डाम, चोटको सट्टा चोट, कुटाइको सट्टा कुटाइ त्‍यस मानिसलाई मिलोस्‌।”
Burning for burning, wound for wound, stripe for stripe.
26“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो कमारो अथवा कमारीको आँखामा हिर्काएर त्‍यो बिगारिदियो भने, त्‍यसको आँखाको कारण त्‍यसलाई स्‍वतन्‍त्र गरिदेओस्‌। 
And if a man smite the eye of his servant, or the eye of his maid, that it perish; he shall let him go free for his eye's sake.
27यदि त्‍यसले कमारो अथवा कमारीको दाँत झारिदियो भने, त्‍यसलाई त्‍यसको दाँतको कारण स्‍वतन्‍त्र गरिदेओस्‌।
And if he smite out his manservant's tooth, or his maidservant's tooth; he shall let him go free for his tooth's sake.
28“यदि गोरुले कुनै पुरुष वा स्‍त्रीलाई सीङले हानेर मार्‍यो भने, त्‍यो गोरुलाई ढुङ्गाले हिर्काएर मार्नू, र त्‍यसको मासु नखानू, तर गोरुको मालिकचाहिँ निर्दोष हुनेछ। 
If an ox gore a man or a woman, that they die: then the ox shall be surely stoned, and his flesh shall not be eaten; but the owner of the ox shall be quit.
29तर यदि त्‍यस गोरुको अघि पनि हान्‍ने बानी थियो, र यस कुराको सूचना मालिकलाई दिएर पनि त्‍यसले गोरु बाँधेर नराख्‍दा कुनै पुरुष वा स्‍त्रीलाई मार्‍यो भने, त्‍यो गोरुलाई ढुङ्गाले हानेर मार्नू, र त्‍यसको मालिकलाई पनि मार्नू।
But if the ox were wont to push with his horn in time past, and it hath been testified to his owner, and he hath not kept him in, but that he hath killed a man or a woman; the ox shall be stoned, and his owner also shall be put to death.
 30तर त्‍यस मानिसलाई तिरेर छुटाउने मोल तोकिएको भए त्‍यसले आफ्‍नो प्राणको निम्‍ति तोकिएको मोल देओस्‌।
If there be laid on him a sum of money, then he shall give for the ransom of his life whatsoever is laid upon him.
 31गोरुले कसैको छोरो वा छोरीलाई हानेर मार्‍यो भने पनि यही नियमअनुसार गर्नू। 
Whether he have gored a son, or have gored a daughter, according to this judgment shall it be done unto him.
32यदि गोरुले कुनै कमारो अथवा कमारीलाई हानेर मारेको छ भने, गोरुको धनीले त्‍यसको मालिकलाई चाँदीका तीस सिक्‍का देओस्, र त्‍यस गोरुलाई चाहिँ ढुङ्गाले हानेर मार्नू।
If the ox shall push a manservant or a maidservant; he shall give unto their master thirty shekels of silver, and the ox shall be stoned.
33“यदि कुनै मानिसले कूवा उदाङ्गै राख्‍यो वा कूवा खनेर त्‍यो छोपेन र त्‍यसमा गोरु कि गधा खस्‍यो भने,
And if a man shall open a pit, or if a man shall dig a pit, and not cover it, and an ox or an ass fall therein;
 34त्‍यो कूवाको मालिकले त्‍यसको क्षतिपूर्ति गरोस्‌। त्‍यसले गोरु कि गधाको मालिकलाई रुपियाँ दिओस्, र त्‍यो मरेको पशुचाहिँ त्‍यसकै होस्‌।
The owner of the pit shall make it good, and give money unto the owner of them; and the dead beast shall be his.
35“यदि कसैको गोरुले अर्काको गोरुलाई हानेर मार्‍यो भने, तिनीहरूले जिउँदो गोरुलाई बेचेर त्‍यसको दाम र त्‍यो मरेको गोरु पनि बराबर बाँड़ेर लैजाऊन्‌। 
And if one man's ox hurt another's, that he die; then they shall sell the live ox, and divide the money of it; and the dead ox also they shall divide.
36तर त्‍यस गोरुको अघिदेखि नै हान्‍ने बानी छ भनेर थाहा भएर पनि त्‍यसको मालिकले त्‍यसलाई बाँधेर राखेको थिएन भने, त्‍यसले गोरुको सट्टामा गोरु देओस्, र त्‍यो मरेको पशुचाहिँ त्‍यसको नै होस्‌।”

Or if it be known that the ox hath used to push in time past, and his owner hath not kept him in; he shall surely pay ox for ox; and the dead shall be his own.

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 22

प्रस्‍थान 22

धन-सम्पत्तिसम्बन्धी विधिविधान
1यदि कसैले गोरु अथवा भेड़ा चोरेर त्‍यसलाई मार्‍यो कि बेच्‍यो भने, त्‍यसले गोरुको सट्टा पाँच वटा गोरु र भेड़ाको सट्टा चार वटा भेड़ा देओस्‌।
2“यदि चोर घर फोर्दैगरेको फेला पर्‍यो भने र त्‍यसलाई पिट्‌दा त्‍यो मर्‍यो भने, त्‍यसको हत्‍याको दोष पिट्‌नेलाई लाग्‍नेछैन। 3तर घाम झुल्‍किसकेको भए, त्‍यो दोषी हुनेछ। चोरले नोक्‍सानी भरिदिनुपर्छ। तर त्‍यससँग केही छैन भने, चोरीको निम्‍ति त्‍यो बेचिओस्‌।”
4“यदि चोरीको माल त्‍यससँग जीवित पाइयो भने— त्‍यो गोरु अथवा गधा वा भेड़ा जे भए पनि— त्‍यसको निम्‍ति दुई गुणा तिर्नुपर्छ।”
5“कसैले आफ्‍नो पशुलाई चराउँदा छोड़िदियो र त्‍यो अर्काको खेत अथवा दाखबारीमा चरेर खायो भने, त्‍यसले आफ्‍नो खेत र दाखबारीको सबैभन्‍दा असल उब्‍जनी त्‍यसको सट्टा देओस्‌।”
6“यदि झाड़ीमा आगलागी भएर अन्‍नको बिटा अथवा मकैका बोटहरू कि पूरा खेत नै भस्‍म गर्‍यो भने, त्‍यो आगो लगाउनेले क्षतिपूर्ति गरिदिनैपर्छ।”
7“कसैले आफ्‍नो छिमेकीलाई रुपियाँ अथवा सामान राख्‍नलाई दियो, र त्‍यो त्‍यस मानिसको घरबाट चोरियो र चोर पक्राउ पर्‍यो भने, त्‍यस चोरले दोबर तिरोस्‌। 8तर चोरचाहिँ पक्राउ परेन भने, त्‍यस घरको मालिकले आफ्‍नो छिमेकीको सामानमा हात हालेको छ कि छैन सो थाहा पाउनलाई न्‍यायकर्ताहरूकहाँ त्‍यो आओस्‌। 9जुनसुकै विषयको अपराध होस्, चाहे गोरु अथवा गधा, वा भेड़ा, लुगाफाटा कि कुनै हराएको वस्‍तु देखाएर कसैले त्‍यो मेरो हो भन्‍यो भने, दुवै जना न्‍यायकर्ताहरूका अगि आऊन्‌। न्‍यायकर्ताले जसलाई दोषी ठहराउनेछ, त्‍यसले नै आफ्‍नो छिमेकीलाई दोबर देओस्‌।”
10“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो छिमेकीलाई गधा अथवा गोरु वा भेड़ा वा अरू कुनै पशु राख्‍न दियो, र त्‍यो कसैले नदेखीकन मर्‍यो अथवा त्‍यसलाई चोट लाग्‍यो वा त्‍यो खेदेर भगाइयो भने, 11ती दुवैका बीचको झगड़ा आफ्‍नो छिमेकीको सम्‍पत्तिमा हात लगाएको होइन भनेर परमप्रभुको अगि शपथ खाएर मिलाइओस्‌। तब त्‍यसको मालिकले त्‍यो कुरा स्‍वीकार गरोस्, र त्‍यसले क्षतिपूर्ति गर्नुपर्नेछैन। 12तर त्‍यो छिमेकीबाट चोरिएको हो भनेता, त्‍यसको मालिकलाई भर्ना दिनुपर्नेछ। 13त्‍यो जङ्गली पशुले छिन्‍नभिन्‍न पारेको छ भने, त्‍यसले त्‍यो गवाहीको निम्‍ति ल्‍याओस्, र त्‍यो छिन्‍नभिन्‍न भएको कारण त्‍यसले भर्ना तिर्नुपर्दैन।”
14“यदि कसैले आफ्‍नो छिमेकीबाट पशुको पैँचो लियो, र त्‍यसको मालिक साथमा नहुँदा त्‍यसलाई चोट लाग्‍यो कि मर्‍यो भने, त्‍यसले त्‍यसको भर्ना देओस्‌। 15तर त्‍यसको मालिक साथै भएदेखि पैँचो लिनेले त्‍यसको भर्ना दिनुपर्नेछैन। त्‍यो पशु ज्‍यालाको हो भने, ज्‍यालाको लागि तिरेको रकमले सो नोक्‍सानी बेहोर्छ।”
सामाजिक जिम्‍मेवारी
16“यदि कसैले मगनी नभएकी कन्‍ये-केटीलाई फकाएर त्‍यससित सुत्‍यो भने, त्‍यस मानिसले दुलहीको दाम दिएर त्‍यसलाई आफ्‍नी पत्‍नी तुल्‍याओस्‌।  17तर त्‍यस केटीको बुबाले त्‍यो केटी त्‍यसलाई दिन इन्‍कार गर्‍यो भने, त्‍यसले कन्‍ये-केटीको रीतिबमोजिम दुलहीको दाम दिनुपर्छ।
18“जादुगरी गर्ने स्‍त्रीलाई जीवित नराख। 
19जसले पशुसित यौन सम्‍बन्‍ध राख्‍छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
20जसले परमप्रभुलाई बाहेक अरू कुनै देवतालाई बलिदान चढ़ाउला, त्‍यो बिलकुलै नष्‍ट पारिओस्‌। 
21परदेशीलाई नसताओ, त्‍यसलाई अत्‍याचार पनि नगर, किनकि तिमीहरू पनि मिश्रमा परदेशी नै थियौ। 
22“विधवा अथवा टुहुराबाट फाइदा नलेओ। 23फाइदा लियौ र तिनीहरूले मेरो पुकारा गरे भने, म निश्‍चय नै तिनीहरूको पुकारा सुन्‍नेछु। 24मेरो क्रोध दन्‍कनेछ। म तिमीहरूलाई तरवारले मार्नेछु, र तिमीहरूका पत्‍नीहरू विधवा हुनेछन्‌ र तिमीहरूका छोराछोरीहरू पितृहीन हुनेछन्‌।
25तिमीहरूसँग हुने मेरो कुनै गरीब मानिसलाई ऋण दियौ भने त्‍यसप्रति साहुकारजस्‍तै नहोओ। त्‍यससित ब्‍याज पनि नलेओ।  26तिमीहरूका छिमेकीको खास्‍टो बन्‍धकमा लिएका छौ भने, सूर्यास्‍त हुन अघि नै त्‍यो त्‍यसलाई फर्काइदेओ,  27किनकि त्‍यो त्‍यसको एउटै मात्र ओढ्‌ने हो। त्‍यसबाहेक त्‍यो केमा सुत्‍छ? त्‍यसले मेरो पुकारा गर्‍यो भने म त्‍यसको पुकारा सुन्‍नेछु, किनकि म कृपालु छु।
28“परमेश्‍वरको विरुद्धमा निन्‍दा नगर्, र तिमीहरूको शासकलाई पनि नसराप। 
29“आफ्‍नो खेतबारीको फसल र दाखको रसबाट चढ़ाउन विलम्‍ब नगर।
“तिमीहरूका छोराहरूमध्‍ये जेठोचाहिँ मेरो निम्‍ति देओ। 30त्‍यस्‍तै गरी तिमीहरूका गाईबस्‍तु र भेड़ाहरूबाट पनि देओ। सात दिनसम्‍म ती आफ्‍ना माउसित रहून्‌। आठौँ दिनमा चाहिँ ती तिमीहरूले मेरो निम्‍ति देओ।”
31“तिमीहरू मेरो निम्‍ति पवित्र जन हुनुपर्छ। यसकारण तिमीहरूले जङ्गलका पशुहरूबाट फहराइएको पशुको मासु नखानू। त्‍यो तिमीहरूले कुकुरहरूलाई फालिदिनू।” 
.................................................................................................

Protection of Property

22 [a]“Whoever steals an ox or a sheep and slaughters it or sells it must pay back five head of cattle for the ox and four sheep for the sheep.

“If a thief is caught breaking in at night and is struck a fatal blow, the defender is not guilty of bloodshed; but if it happens after sunrise, the defender is guilty of bloodshed.

“Anyone who steals must certainly make restitution, but if they have nothing, they must be sold to pay for their theft. If the stolen animal is found alive in their possession—whether ox or donkey or sheep—they must pay back double.

“If anyone grazes their livestock in a field or vineyard and lets them stray and they graze in someone else’s field, the offender must make restitution from the best of their own field or vineyard.

“If a fire breaks out and spreads into thornbushes so that it burns shocks of grain or standing grain or the whole field, the one who started the fire must make restitution.

“If anyone gives a neighbor silver or goods for safekeeping and they are stolen from the neighbor’s house, the thief, if caught, must pay back double. But if the thief is not found, the owner of the house must appear before the judges, and they must[b] determine whether the owner of the house has laid hands on the other person’s property. In all cases of illegal possession of an ox, a donkey, a sheep, a garment, or any other lost property about which somebody says, ‘This is mine,’ both parties are to bring their cases before the judges.[c] The one whom the judges declare[d] guilty must pay back double to the other.

10 “If anyone gives a donkey, an ox, a sheep or any other animal to their neighbor for safekeeping and it dies or is injured or is taken away while no one is looking, 11 the issue between them will be settled by the taking of an oath before the Lord that the neighbor did not lay hands on the other person’s property. The owner is to accept this, and no restitution is required. 12 But if the animal was stolen from the neighbor, restitution must be made to the owner. 13 If it was torn to pieces by a wild animal, the neighbor shall bring in the remains as evidence and shall not be required to pay for the torn animal.

14 “If anyone borrows an animal from their neighbor and it is injured or dies while the owner is not present, they must make restitution. 15 But if the owner is with the animal, the borrower will not have to pay. If the animal was hired, the money paid for the hire covers the loss.

Social Responsibility

16 “If a man seduces a virgin who is not pledged to be married and sleeps with her, he must pay the bride-price, and she shall be his wife. 17 If her father absolutely refuses to give her to him, he must still pay the bride-price for virgins.

18 “Do not allow a sorceress to live.

19 “Anyone who has sexual relations with an animal is to be put to death.

20 “Whoever sacrifices to any god other than the Lord must be destroyed.[e]

21 “Do not mistreat or oppress a foreigner, for you were foreigners in Egypt.

22 “Do not take advantage of the widow or the fatherless. 23 If you do and they cry out to me, I will certainly hear their cry. 24 My anger will be aroused, and I will kill you with the sword; your wives will become widows and your children fatherless.

25 “If you lend money to one of my people among you who is needy, do not treat it like a business deal; charge no interest. 26 If you take your neighbor’s cloak as a pledge, return it by sunset, 27 because that cloak is the only covering your neighbor has. What else can they sleep in? When they cry out to me, I will hear, for I am compassionate.

28 “Do not blaspheme God[f] or curse the ruler of your people.

29 “Do not hold back offerings from your granaries or your vats.[g]

“You must give me the firstborn of your sons. 30 Do the same with your cattle and your sheep. Let them stay with their mothers for seven days, but give them to me on the eighth day.

31 “You are to be my holy people. So do not eat the meat of an animal torn by wild beasts; throw it to the dogs.

.........................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 22

धन-सम्पत्तिसम्बन्धी विधिविधान
1यदि कसैले गोरु अथवा भेड़ा चोरेर त्‍यसलाई मार्‍यो कि बेच्‍यो भने, त्‍यसले गोरुको सट्टा पाँच वटा गोरु र भेड़ाको सट्टा चार वटा भेड़ा देओस्‌।
If a man shall steal an ox, or a sheep, and kill it, or sell it; he shall restore five oxen for an ox, and four sheep for a sheep.
2“यदि चोर घर फोर्दैगरेको फेला पर्‍यो भने र त्‍यसलाई पिट्‌दा त्‍यो मर्‍यो भने, त्‍यसको हत्‍याको दोष पिट्‌नेलाई लाग्‍नेछैन।
If a thief be found breaking up, and be smitten that he die, there shall no blood be shed for him.
 3तर घाम झुल्‍किसकेको भए, त्‍यो दोषी हुनेछ। चोरले नोक्‍सानी भरिदिनुपर्छ। तर त्‍यससँग केही छैन भने, चोरीको निम्‍ति त्‍यो बेचिओस्‌।”
If the sun be risen upon him, there shall be blood shed for him; for he should make full restitution; if he have nothing, then he shall be sold for his theft.
4“यदि चोरीको माल त्‍यससँग जीवित पाइयो भने— त्‍यो गोरु अथवा गधा वा भेड़ा जे भए पनि— त्‍यसको निम्‍ति दुई गुणा तिर्नुपर्छ।”
If the theft be certainly found in his hand alive, whether it be ox, or ass, or sheep; he shall restore double.
5“कसैले आफ्‍नो पशुलाई चराउँदा छोड़िदियो र त्‍यो अर्काको खेत अथवा दाखबारीमा चरेर खायो भने, त्‍यसले आफ्‍नो खेत र दाखबारीको सबैभन्‍दा असल उब्‍जनी त्‍यसको सट्टा देओस्‌।”
If a man shall cause a field or vineyard to be eaten, and shall put in his beast, and shall feed in another man's field; of the best of his own field, and of the best of his own vineyard, shall he make restitution.
6“यदि झाड़ीमा आगलागी भएर अन्‍नको बिटा अथवा मकैका बोटहरू कि पूरा खेत नै भस्‍म गर्‍यो भने, त्‍यो आगो लगाउनेले क्षतिपूर्ति गरिदिनैपर्छ।”
If fire break out, and catch in thorns, so that the stacks of corn, or the standing corn, or the field, be consumed therewith; he that kindled the fire shall surely make restitution.
7“कसैले आफ्‍नो छिमेकीलाई रुपियाँ अथवा सामान राख्‍नलाई दियो, र त्‍यो त्‍यस मानिसको घरबाट चोरियो र चोर पक्राउ पर्‍यो भने, त्‍यस चोरले दोबर तिरोस्‌।
If a man shall deliver unto his neighbour money or stuff to keep, and it be stolen out of the man's house; if the thief be found, let him pay double.
 8तर चोरचाहिँ पक्राउ परेन भने, त्‍यस घरको मालिकले आफ्‍नो छिमेकीको सामानमा हात हालेको छ कि छैन सो थाहा पाउनलाई न्‍यायकर्ताहरूकहाँ त्‍यो आओस्‌। 
If the thief be not found, then the master of the house shall be brought unto the judges, to see whether he have put his hand unto his neighbour's goods.
9जुनसुकै विषयको अपराध होस्, चाहे गोरु अथवा गधा, वा भेड़ा, लुगाफाटा कि कुनै हराएको वस्‍तु देखाएर कसैले त्‍यो मेरो हो भन्‍यो भने, दुवै जना न्‍यायकर्ताहरूका अगि आऊन्‌। न्‍यायकर्ताले जसलाई दोषी ठहराउनेछ, त्‍यसले नै आफ्‍नो छिमेकीलाई दोबर देओस्‌।”
For all manner of trespass, whether it be for ox, for ass, for sheep, for raiment, or for any manner of lost thing, which another challengeth to be his, the cause of both parties shall come before the judges; and whom the judges shall condemn, he shall pay double unto his neighbour.
10“यदि कुनै मानिसले आफ्‍नो छिमेकीलाई गधा अथवा गोरु वा भेड़ा वा अरू कुनै पशु राख्‍न दियो, र त्‍यो कसैले नदेखीकन मर्‍यो अथवा त्‍यसलाई चोट लाग्‍यो वा त्‍यो खेदेर भगाइयो भने, 
If a man deliver unto his neighbour an ass, or an ox, or a sheep, or any beast, to keep; and it die, or be hurt, or driven away, no man seeing it:
11ती दुवैका बीचको झगड़ा आफ्‍नो छिमेकीको सम्‍पत्तिमा हात लगाएको होइन भनेर परमप्रभुको अगि शपथ खाएर मिलाइओस्‌। तब त्‍यसको मालिकले त्‍यो कुरा स्‍वीकार गरोस्, र त्‍यसले क्षतिपूर्ति गर्नुपर्नेछैन। 
Then shall an oath of the LORD be between them both, that he hath not put his hand unto his neighbour's goods; and the owner of it shall accept thereof, and he shall not make it good.
12तर त्‍यो छिमेकीबाट चोरिएको हो भनेता, त्‍यसको मालिकलाई भर्ना दिनुपर्नेछ। 
And if it be stolen from him, he shall make restitution unto the owner thereof.
13त्‍यो जङ्गली पशुले छिन्‍नभिन्‍न पारेको छ भने, त्‍यसले त्‍यो गवाहीको निम्‍ति ल्‍याओस्, र त्‍यो छिन्‍नभिन्‍न भएको कारण त्‍यसले भर्ना तिर्नुपर्दैन।”
If it be torn in pieces, then let him bring it for witness, and he shall not make good that which was torn.
14“यदि कसैले आफ्‍नो छिमेकीबाट पशुको पैँचो लियो, र त्‍यसको मालिक साथमा नहुँदा त्‍यसलाई चोट लाग्‍यो कि मर्‍यो भने, त्‍यसले त्‍यसको भर्ना देओस्‌। 
And if a man borrow ought of his neighbour, and it be hurt, or die, the owner thereof being not with it, he shall surely make it good.
15तर त्‍यसको मालिक साथै भएदेखि पैँचो लिनेले त्‍यसको भर्ना दिनुपर्नेछैन। त्‍यो पशु ज्‍यालाको हो भने, ज्‍यालाको लागि तिरेको रकमले सो नोक्‍सानी बेहोर्छ।”
सामाजिक जिम्‍मेवारी
But if the owner thereof be with it, he shall not make it good: if it be an hired thing, it came for his hire.
16“यदि कसैले मगनी नभएकी कन्‍ये-केटीलाई फकाएर त्‍यससित सुत्‍यो भने, त्‍यस मानिसले दुलहीको दाम दिएर त्‍यसलाई आफ्‍नी पत्‍नी तुल्‍याओस्‌।  And if a man entice a maid that is not betrothed, and lie with her, he shall surely endow her to be his wife.
17तर त्‍यस केटीको बुबाले त्‍यो केटी त्‍यसलाई दिन इन्‍कार गर्‍यो भने, त्‍यसले कन्‍ये-केटीको रीतिबमोजिम दुलहीको दाम दिनुपर्छ।
If her father utterly refuse to give her unto him, he shall pay money according to the dowry of virgins.
18“जादुगरी गर्ने स्‍त्रीलाई जीवित नराख। 
Thou shalt not suffer a witch to live.
19जसले पशुसित यौन सम्‍बन्‍ध राख्‍छ, त्‍यो मारिनैपर्छ। 
Whosoever lieth with a beast shall surely be put to death.
20जसले परमप्रभुलाई बाहेक अरू कुनै देवतालाई बलिदान चढ़ाउला, त्‍यो बिलकुलै नष्‍ट पारिओस्‌। 
He that sacrificeth unto any god, save unto the LORD only, he shall be utterly destroyed.
21परदेशीलाई नसताओ, त्‍यसलाई अत्‍याचार पनि नगर, किनकि तिमीहरू पनि मिश्रमा परदेशी नै थियौ। 
Thou shalt neither vex a stranger, nor oppress him: for ye were strangers in the land of Egypt.
22“विधवा अथवा टुहुराबाट फाइदा नलेओ।
Ye shall not afflict any widow, or fatherless child.
 23फाइदा लियौ र तिनीहरूले मेरो पुकारा गरे भने, म निश्‍चय नै तिनीहरूको पुकारा सुन्‍नेछु।
If thou afflict them in any wise, and they cry at all unto me, I will surely hear their cry;
 24मेरो क्रोध दन्‍कनेछ। म तिमीहरूलाई तरवारले मार्नेछु, र तिमीहरूका पत्‍नीहरू विधवा हुनेछन्‌ र तिमीहरूका छोराछोरीहरू पितृहीन हुनेछन्‌।
And my wrath shall wax hot, and I will kill you with the sword; and your wives shall be widows, and your children fatherless.
25तिमीहरूसँग हुने मेरो कुनै गरीब मानिसलाई ऋण दियौ भने त्‍यसप्रति साहुकारजस्‍तै नहोओ। त्‍यससित ब्‍याज पनि नलेओ। 
If thou lend money to any of my people that is poor by thee, thou shalt not be to him as an usurer, neither shalt thou lay upon him usury.
 26तिमीहरूका छिमेकीको खास्‍टो बन्‍धकमा लिएका छौ भने, सूर्यास्‍त हुन अघि नै त्‍यो त्‍यसलाई फर्काइदेओ, 
If thou at all take thy neighbour's raiment to pledge, thou shalt deliver it unto him by that the sun goeth down:
 27किनकि त्‍यो त्‍यसको एउटै मात्र ओढ्‌ने हो। त्‍यसबाहेक त्‍यो केमा सुत्‍छ? त्‍यसले मेरो पुकारा गर्‍यो भने म त्‍यसको पुकारा सुन्‍नेछु, किनकि म कृपालु छु।
For that is his covering only, it is his raiment for his skin: wherein shall he sleep? and it shall come to pass, when he crieth unto me, that I will hear; for I am gracious.
28“परमेश्‍वरको विरुद्धमा निन्‍दा नगर्, र तिमीहरूको शासकलाई पनि नसराप। 
Thou shalt not revile the gods, nor curse the ruler of thy people.
29“आफ्‍नो खेतबारीको फसल र दाखको रसबाट चढ़ाउन विलम्‍ब नगर।
“तिमीहरूका छोराहरूमध्‍ये जेठोचाहिँ मेरो निम्‍ति देओ। 
Thou shalt not delay to offer the first of thy ripe fruits, and of thy liquors: the firstborn of thy sons shalt thou give unto me.
30त्‍यस्‍तै गरी तिमीहरूका गाईबस्‍तु र भेड़ाहरूबाट पनि देओ। सात दिनसम्‍म ती आफ्‍ना माउसित रहून्‌। आठौँ दिनमा चाहिँ ती तिमीहरूले मेरो निम्‍ति देओ।”
Likewise shalt thou do with thine oxen, and with thy sheep: seven days it shall be with his dam; on the eighth day thou shalt give it me.
31“तिमीहरू मेरो निम्‍ति पवित्र जन हुनुपर्छ। यसकारण तिमीहरूले जङ्गलका पशुहरूबाट फहराइएको पशुको मासु नखानू। त्‍यो तिमीहरूले कुकुरहरूलाई फालिदिनू।” 

And ye shall be holy men unto me: neither shall ye eat any flesh that is torn of beasts in the field; ye shall cast it to the dogs.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 23

प्रस्‍थान 23

न्याय र कृपासम्बन्धी विधिविधान
1झूटा गवाही नदेओ। दुष्‍टको साथ लागेर त्‍यसको निम्‍ति ईर्ष्‍यापूर्ण गवाह नबन। 
2खराबी गर्न भीड़सँग नलाग। मुद्दामा बहुमततिर लागी गवाही दिएर इन्‍साफ नबिगार। 3गरीब भनेर उसको मुद्दामा पनपक्ष नगर। 
4यदि तिमीहरूले आफ्‍नो शत्रुको गोरु वा गधा बिच्‍केर जाँदैगरेको देख्‍यौ भने, त्‍यसलाई फर्काएर फेरि त्‍यसकहाँ ल्‍याइदेओ।  5तिमीहरूसित रीस-इबी गर्नेको गधा भारीले थिचिएको देख्‍यौ भने, त्‍यसलाई त्‍यतिकै नछोड़, तर त्‍यसलाई उठाओ।
6मुद्दामा गरीब मानिसको न्‍याय नखोस।  7झूटा कुराबाट दूर बस। निरपराध र ईमानदारलाई प्राणदण्‍ड नदेओ, किनकि दोषीलाई म कहिल्‍यै निर्दोष ठहराउनेछैनँ।
8“घूस नखाओ, किनकि घूसले मानिसलाई अन्‍धा तुल्‍याउँछ, र धार्मिकताको कुरालाई उल्‍टाइदिन्‍छ।”
9“प्रवासीलाई अत्‍याचार नगर। तिमीहरू मिश्रमा परदेशी रहेको कारण तिमीहरूले प्रवासीको मनलाई जान्‍दछौ।” 
शबाथसम्‍बन्‍धी विधिविधान
10“छ वर्षसम्‍म आफ्‍नो जमिनमा बीउ छरेर त्‍यसको उब्‍जनी बटुल,  11तर सातौँ वर्षमा चाहिँ त्‍यसलाई नजोती बाँझै छोड़िदेओ, र त्‍यसबाट तिमीहरूमध्‍येका गरीबहरूले खाऊन्‌। तिनीहरूले उबारेका चाहिँ जङ्गली पशुहरूले खाऊन्‌। तिमीहरूका दाखबारी र भद्राक्षबारीलाई पनि त्‍यसै गर।”
12छ दिनसम्‍म आफ्‍नो कामकाज गर र सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम लेओ, र तिमीहरूको गोरु, गधा, तिम्रो घरमा जन्‍मेको दास, र विदेशी पनि ताजा होऊन्‌। 
13मैले भनेका सबै कुरामा तिमीहरूले ध्‍यान देओ। अरू देवताहरूको नाउँ नै पनि नलेओ। ती तिमीहरूको मुखबाट उच्‍चारण नै नहोस्‌।
तीन चाड़हरू
14“वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूले मेरो निम्‍ति चाड़ मनाओ। 
15तिमीहरूले अखमिरी रोटीको चाड़ मान। तिमीहरूलाई आज्ञा गरेबमोजिम आबीब महिनाको ठहराएको समयमा सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खानू, किनकि त्‍यही महिनामा तिमीहरू मिश्रबाट निस्‍केर आएका हौ। 
“कोही पनि मेरो सामुन्‍ने रित्तो हात लिएर देखा नपरोस्‌।”
16“तिमीहरूले खेतमा छरेको अन्‍नको अगौटे फल चढ़ाएर कटनीको चाड़ मनाओ।” 
“वर्षको अन्‍तमा जब तिमीहरू आफ्‍नो खेतबाट आफ्‍नो मेहनतको फल बटुल्‍छौ, त्‍यस बेला अन्‍न भित्र्याउने चाड़ मनाओ।
17“वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूका सबै पुरुषहरू परमप्रभुको सामु देखा परून्‌।
18“मलाई चढ़ाउने बलिको रगत खमिरको रोटीसँग नचढ़ाओ।
मेरो निम्‍ति चाड़मा चढ़ाउने बलिको बोसो बिहानसम्‍म रहन नदेओ।
19“तिमीहरूको जमिनका अगौटे फलमध्‍येका सबभन्‍दा असल फलचाहिँ परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको घरमा ल्‍याउनू। 
“बाख्राको पाठो त्‍यसको माउको दूधमा नपकाओ।
स्‍वर्गदूतले बाटो तयार गरेको
20“हेर, बाटामा तिमीहरूलाई रक्षा गर्नलाई र मैले तयार पारेको ठाउँमा तिमीहरूलाई पुर्‍याउनलाई म एउटा दूत तिमीहरूका अगिअगि पठाउनेछु। 21ध्‍यान दिएर तिनको कुरा सुन। तिनको विरुद्धमा नउठ, किनभने तिनले तिमीहरूको अपराध क्षमा गर्नेछैनन्, किनकि तिनैमा मेरो नाउँ छ। 22यदि तिमीहरूले तिनको कुरा सुन्‍यौ, र मैले भनेको सबै गर्‍यौ भने, म तिमीहरूका शत्रुहरूको शत्रु र तिमीहरूका विरोधीहरूको विरोधी हुनेछु। 23मेरा दूत तिमीहरूका अगिअगि जानेछन्, र एमोरी, हित्ती, परिज्‍जी, कनानी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देशमा तिमीहरूलाई पुर्‍याउनेछन्, र म उनीहरूको नाउँनिशान मेटिदिनेछु। 24उनीहरूका देवताहरूलाई नढोग, पूजा नगर, र उनीहरूका रीतिअनुसार नगर, तर उनीहरूलाई बिलकुलै नाश गर, र उनीहरूका चोखा ढुङ्गाहरूलाई टुक्रा-टुक्रा पार। 25तिमीहरूले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको आराधना गर्नू, र उहाँले तिमीहरूका अन्‍नपानीमा आशिष्‌ दिनुहुनेछ। म तिमीहरूका बीचबाट रोगहरू हटाइदिनेछु। 26तिमीहरूको देशमा कोही गर्भ तुहुने वा बाँझी हुनेछैन। म तिमीहरूलाई पूरा आयु दिनेछु।”
27“म आफ्‍नो आतङ्क तिमीहरूका अगिअगि फैलाउनेछु, र तिमीहरू जुन जातिकहाँ जानेछौ उनीहरू सबैमा म गोलमाल ल्‍याउनेछु। म तिमीहरूका सबै शत्रुहरूलाई तिमीहरूको सामुन्‍नेबाट भगाउनेछु। 28म तिमीहरूका अगिअगि अरिङ्गाल पठाउनेछु, र त्‍यसले हिव्‍वी, कनानी र हित्तीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट धपाउनेछ। 29तर म उनीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट एकै वर्षमा धपाउनेछैनँ, नत्रता देश उजाड़ भएर जानेछ, र जङ्गलका जन्‍तुहरू तिमीहरूका लागि संख्‍यामा धेरै हुनेछन्‌। 30तिमीहरू बढ़ेर त्‍यो देश आफ्‍नो अधिकारमा नपारुञ्‍जेल अलि-अलि गरेर म उनीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट धपाउनेछु।”
31“म तिमीहरूका सिमाना लाल समुद्रदेखि पलिश्‍तीहरूको समुद्रसम्‍म, र उजाड़-स्‍थानदेखि यसो यूफ्रेटिससम्‍मै तोकिदिनेछु। म त्‍यस देशका बासिन्‍दाहरूलाई तिमीहरूका हातमा सुम्‍पनेछु, र तिमीहरूले उनीहरूलाई धपाउनेछौ। 32तिमीहरूले उनीहरू र उनीहरूका देवताहरूसँग करार नबाँध्‍नू। 33तिमीहरूको देशमा उनीहरूलाई बस्‍न नदिनू, नत्रता उनीहरूले तिमीहरूलाई मेरो विरुद्धमा पाप गर्न लाउँछन्, किनकि तिमीहरूले उनीहरूका देवताको पूजा गर्‍यौ भने तिमीहरू निश्‍चय नै उनीहरूका फन्‍दामा पर्नेछौ।”
........................................................................................................

Laws of Justice and Mercy

23 “Do not spread false reports. Do not help a guilty person by being a malicious witness.

“Do not follow the crowd in doing wrong. When you give testimony in a lawsuit, do not pervert justice by siding with the crowd, and do not show favoritism to a poor person in a lawsuit.

“If you come across your enemy’s ox or donkey wandering off, be sure to return it. If you see the donkey of someone who hates you fallen down under its load, do not leave it there; be sure you help them with it.

“Do not deny justice to your poor people in their lawsuits. Have nothing to do with a false charge and do not put an innocent or honest person to death, for I will not acquit the guilty.

“Do not accept a bribe, for a bribe blinds those who see and twists the words of the innocent.

“Do not oppress a foreigner; you yourselves know how it feels to be foreigners, because you were foreigners in Egypt.

Sabbath Laws

10 “For six years you are to sow your fields and harvest the crops, 11 but during the seventh year let the land lie unplowed and unused. Then the poor among your people may get food from it, and the wild animals may eat what is left. Do the same with your vineyard and your olive grove.

12 “Six days do your work, but on the seventh day do not work, so that your ox and your donkey may rest, and so that the slave born in your household and the foreigner living among you may be refreshed.

13 “Be careful to do everything I have said to you. Do not invoke the names of other gods; do not let them be heard on your lips.

The Three Annual Festivals

14 “Three times a year you are to celebrate a festival to me.

15 “Celebrate the Festival of Unleavened Bread; for seven days eat bread made without yeast, as I commanded you. Do this at the appointed time in the month of Aviv, for in that month you came out of Egypt.

“No one is to appear before me empty-handed.

16 “Celebrate the Festival of Harvest with the firstfruits of the crops you sow in your field.

“Celebrate the Festival of Ingathering at the end of the year, when you gather in your crops from the field.

17 “Three times a year all the men are to appear before the Sovereign Lord.

18 “Do not offer the blood of a sacrifice to me along with anything containing yeast.

“The fat of my festival offerings must not be kept until morning.

19 “Bring the best of the firstfruits of your soil to the house of the Lord your God.

“Do not cook a young goat in its mother’s milk.

God’s Angel to Prepare the Way

20 “See, I am sending an angel ahead of you to guard you along the way and to bring you to the place I have prepared. 21 Pay attention to him and listen to what he says. Do not rebel against him; he will not forgive your rebellion, since my Name is in him. 22 If you listen carefully to what he says and do all that I say, I will be an enemy to your enemies and will oppose those who oppose you. 23 My angel will go ahead of you and bring you into the land of the Amorites, Hittites, Perizzites, Canaanites, Hivites and Jebusites, and I will wipe them out. 24 Do not bow down before their gods or worship them or follow their practices. You must demolish them and break their sacred stones to pieces. 25 Worship the Lord your God, and his blessing will be on your food and water. I will take away sickness from among you, 26 and none will miscarry or be barren in your land. I will give you a full life span.

27 “I will send my terror ahead of you and throw into confusion every nation you encounter. I will make all your enemies turn their backs and run. 28 I will send the hornet ahead of you to drive the Hivites, Canaanites and Hittites out of your way. 29 But I will not drive them out in a single year, because the land would become desolate and the wild animals too numerous for you. 30 Little by little I will drive them out before you, until you have increased enough to take possession of the land.

31 “I will establish your borders from the Red Sea[a] to the Mediterranean Sea,[b] and from the desert to the Euphrates River. I will give into your hands the people who live in the land, and you will drive them out before you. 32 Do not make a covenant with them or with their gods. 33 Do not let them live in your land or they will cause you to sin against me, because the worship of their gods will certainly be a snare to you.”

...........................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 23

न्याय र कृपासम्बन्धी विधिविधान
1झूटा गवाही नदेओ। दुष्‍टको साथ लागेर त्‍यसको निम्‍ति ईर्ष्‍यापूर्ण गवाह नबन। 
Thou shalt not raise a false report: put not thine hand with the wicked to be an unrighteous witness.
2खराबी गर्न भीड़सँग नलाग। मुद्दामा बहुमततिर लागी गवाही दिएर इन्‍साफ नबिगार।
Thou shalt not follow a multitude to do evil; neither shalt thou speak in a cause to decline after many to wrest judgment:
 3गरीब भनेर उसको मुद्दामा पनपक्ष नगर। 
Neither shalt thou countenance a poor man in his cause.
4यदि तिमीहरूले आफ्‍नो शत्रुको गोरु वा गधा बिच्‍केर जाँदैगरेको देख्‍यौ भने, त्‍यसलाई फर्काएर फेरि त्‍यसकहाँ ल्‍याइदेओ।
If thou meet thine enemy's ox or his ass going astray, thou shalt surely bring it back to him again.
  5तिमीहरूसित रीस-इबी गर्नेको गधा भारीले थिचिएको देख्‍यौ भने, त्‍यसलाई त्‍यतिकै नछोड़, तर त्‍यसलाई उठाओ।
If thou see the ass of him that hateth thee lying under his burden, and wouldest forbear to help him, thou shalt surely help with him.
6मुद्दामा गरीब मानिसको न्‍याय नखोस। 
Thou shalt not wrest the judgment of thy poor in his cause.
 7झूटा कुराबाट दूर बस। निरपराध र ईमानदारलाई प्राणदण्‍ड नदेओ, किनकि दोषीलाई म कहिल्‍यै निर्दोष ठहराउनेछैनँ।
Keep thee far from a false matter; and the innocent and righteous slay thou not: for I will not justify the wicked.
8“घूस नखाओ, किनकि घूसले मानिसलाई अन्‍धा तुल्‍याउँछ, र धार्मिकताको कुरालाई उल्‍टाइदिन्‍छ।”
And thou shalt take no gift: for the gift blindeth the wise, and perverteth the words of the righteous.
9“प्रवासीलाई अत्‍याचार नगर। तिमीहरू मिश्रमा परदेशी रहेको कारण तिमीहरूले प्रवासीको मनलाई जान्‍दछौ।” 
शबाथसम्‍बन्‍धी विधिविधान
Also thou shalt not oppress a stranger: for ye know the heart of a stranger, seeing ye were strangers in the land of Egypt.
10“छ वर्षसम्‍म आफ्‍नो जमिनमा बीउ छरेर त्‍यसको उब्‍जनी बटुल,  
And six years thou shalt sow thy land, and shalt gather in the fruits thereof:
11तर सातौँ वर्षमा चाहिँ त्‍यसलाई नजोती बाँझै छोड़िदेओ, र त्‍यसबाट तिमीहरूमध्‍येका गरीबहरूले खाऊन्‌। तिनीहरूले उबारेका चाहिँ जङ्गली पशुहरूले खाऊन्‌। तिमीहरूका दाखबारी र भद्राक्षबारीलाई पनि त्‍यसै गर।”
But the seventh year thou shalt let it rest and lie still; that the poor of thy people may eat: and what they leave the beasts of the field shall eat. In like manner thou shalt deal with thy vineyard, and with thy oliveyard.
12छ दिनसम्‍म आफ्‍नो कामकाज गर र सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम लेओ, र तिमीहरूको गोरु, गधा, तिम्रो घरमा जन्‍मेको दास, र विदेशी पनि ताजा होऊन्‌। 
Six days thou shalt do thy work, and on the seventh day thou shalt rest: that thine ox and thine ass may rest, and the son of thy handmaid, and the stranger, may be refreshed.
13मैले भनेका सबै कुरामा तिमीहरूले ध्‍यान देओ। अरू देवताहरूको नाउँ नै पनि नलेओ। ती तिमीहरूको मुखबाट उच्‍चारण नै नहोस्‌।
तीन चाड़हरू
And in all things that I have said unto you be circumspect: and make no mention of the name of other gods, neither let it be heard out of thy mouth.
14“वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूले मेरो निम्‍ति चाड़ मनाओ। 
Three times thou shalt keep a feast unto me in the year.
15तिमीहरूले अखमिरी रोटीको चाड़ मान। तिमीहरूलाई आज्ञा गरेबमोजिम आबीब महिनाको ठहराएको समयमा सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खानू, किनकि त्‍यही महिनामा तिमीहरू मिश्रबाट निस्‍केर आएका हौ। 
“कोही पनि मेरो सामुन्‍ने रित्तो हात लिएर देखा नपरोस्‌।”
Thou shalt keep the feast of unleavened bread: (thou shalt eat unleavened bread seven days, as I commanded thee, in the time appointed of the month Abib; for in it thou camest out from Egypt: and none shall appear before me empty:)
16“तिमीहरूले खेतमा छरेको अन्‍नको अगौटे फल चढ़ाएर कटनीको चाड़ मनाओ।” 
“वर्षको अन्‍तमा जब तिमीहरू आफ्‍नो खेतबाट आफ्‍नो मेहनतको फल बटुल्‍छौ, त्‍यस बेला अन्‍न भित्र्याउने चाड़ मनाओ।
And the feast of harvest, the firstfruits of thy labours, which thou hast sown in the field: and the feast of ingathering, which is in the end of the year, when thou hast gathered in thy labours out of the field.
17“वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूका सबै पुरुषहरू परमप्रभुको सामु देखा परून्‌।
Three times in the year all thy males shall appear before the Lord GOD.
18“मलाई चढ़ाउने बलिको रगत खमिरको रोटीसँग नचढ़ाओ।
मेरो निम्‍ति चाड़मा चढ़ाउने बलिको बोसो बिहानसम्‍म रहन नदेओ।
Thou shalt not offer the blood of my sacrifice with leavened bread; neither shall the fat of my sacrifice remain until the morning.
19“तिमीहरूको जमिनका अगौटे फलमध्‍येका सबभन्‍दा असल फलचाहिँ परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको घरमा ल्‍याउनू। 
“बाख्राको पाठो त्‍यसको माउको दूधमा नपकाओ।
स्‍वर्गदूतले बाटो तयार गरेको
The first of the firstfruits of thy land thou shalt bring into the house of the LORD thy God. Thou shalt not seethe a kid in his mother's milk.
20“हेर, बाटामा तिमीहरूलाई रक्षा गर्नलाई र मैले तयार पारेको ठाउँमा तिमीहरूलाई पुर्‍याउनलाई म एउटा दूत तिमीहरूका अगिअगि पठाउनेछु। 
Behold, I send an Angel before thee, to keep thee in the way, and to bring thee into the place which I have prepared.
21ध्‍यान दिएर तिनको कुरा सुन। तिनको विरुद्धमा नउठ, किनभने तिनले तिमीहरूको अपराध क्षमा गर्नेछैनन्, किनकि तिनैमा मेरो नाउँ छ। 
Beware of him, and obey his voice, provoke him not; for he will not pardon your transgressions: for my name is in him.
22यदि तिमीहरूले तिनको कुरा सुन्‍यौ, र मैले भनेको सबै गर्‍यौ भने, म तिमीहरूका शत्रुहरूको शत्रु र तिमीहरूका विरोधीहरूको विरोधी हुनेछु।
But if thou shalt indeed obey his voice, and do all that I speak; then I will be an enemy unto thine enemies, and an adversary unto thine adversaries.
 23मेरा दूत तिमीहरूका अगिअगि जानेछन्, र एमोरी, हित्ती, परिज्‍जी, कनानी, हिव्‍वी र यबूसीहरूको देशमा तिमीहरूलाई पुर्‍याउनेछन्, र म उनीहरूको नाउँनिशान मेटिदिनेछु। 
For mine Angel shall go before thee, and bring thee in unto the Amorites, and the Hittites, and the Perizzites, and the Canaanites, the Hivites, and the Jebusites: and I will cut them off.
24उनीहरूका देवताहरूलाई नढोग, पूजा नगर, र उनीहरूका रीतिअनुसार नगर, तर उनीहरूलाई बिलकुलै नाश गर, र उनीहरूका चोखा ढुङ्गाहरूलाई टुक्रा-टुक्रा पार। 
Thou shalt not bow down to their gods, nor serve them, nor do after their works: but thou shalt utterly overthrow them, and quite break down their images.
25तिमीहरूले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको आराधना गर्नू, र उहाँले तिमीहरूका अन्‍नपानीमा आशिष्‌ दिनुहुनेछ। म तिमीहरूका बीचबाट रोगहरू हटाइदिनेछु। 
And ye shall serve the LORD your God, and he shall bless thy bread, and thy water; and I will take sickness away from the midst of thee.
26तिमीहरूको देशमा कोही गर्भ तुहुने वा बाँझी हुनेछैन। म तिमीहरूलाई पूरा आयु दिनेछु।”
There shall nothing cast their young, nor be barren, in thy land: the number of thy days I will fulfil.
27“म आफ्‍नो आतङ्क तिमीहरूका अगिअगि फैलाउनेछु, र तिमीहरू जुन जातिकहाँ जानेछौ उनीहरू सबैमा म गोलमाल ल्‍याउनेछु। म तिमीहरूका सबै शत्रुहरूलाई तिमीहरूको सामुन्‍नेबाट भगाउनेछु।
I will send my fear before thee, and will destroy all the people to whom thou shalt come, and I will make all thine enemies turn their backs unto thee.
 28म तिमीहरूका अगिअगि अरिङ्गाल पठाउनेछु, र त्‍यसले हिव्‍वी, कनानी र हित्तीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट धपाउनेछ। 
And I will send hornets before thee, which shall drive out the Hivite, the Canaanite, and the Hittite, from before thee.
29तर म उनीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट एकै वर्षमा धपाउनेछैनँ, नत्रता देश उजाड़ भएर जानेछ, र जङ्गलका जन्‍तुहरू तिमीहरूका लागि संख्‍यामा धेरै हुनेछन्‌। 
I will not drive them out from before thee in one year; lest the land become desolate, and the beast of the field multiply against thee.
30तिमीहरू बढ़ेर त्‍यो देश आफ्‍नो अधिकारमा नपारुञ्‍जेल अलि-अलि गरेर म उनीहरूलाई तिमीहरूका सामुन्‍नेबाट धपाउनेछु।”
By little and little I will drive them out from before thee, until thou be increased, and inherit the land.
31“म तिमीहरूका सिमाना लाल समुद्रदेखि पलिश्‍तीहरूको समुद्रसम्‍म, र उजाड़-स्‍थानदेखि यसो यूफ्रेटिससम्‍मै तोकिदिनेछु। म त्‍यस देशका बासिन्‍दाहरूलाई तिमीहरूका हातमा सुम्‍पनेछु, र तिमीहरूले उनीहरूलाई धपाउनेछौ।
And I will set thy bounds from the Red sea even unto the sea of the Philistines, and from the desert unto the river: for I will deliver the inhabitants of the land into your hand; and thou shalt drive them out before thee.
 32तिमीहरूले उनीहरू र उनीहरूका देवताहरूसँग करार नबाँध्‍नू। 
Thou shalt make no covenant with them, nor with their gods.
33तिमीहरूको देशमा उनीहरूलाई बस्‍न नदिनू, नत्रता उनीहरूले तिमीहरूलाई मेरो विरुद्धमा पाप गर्न लाउँछन्, किनकि तिमीहरूले उनीहरूका देवताको पूजा गर्‍यौ भने तिमीहरू निश्‍चय नै उनीहरूका फन्‍दामा पर्नेछौ।”

They shall not dwell in thy land, lest they make thee sin against me: for if thou serve their gods, it will surely be a snare unto thee.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 24

प्रस्‍थान 24

करार पक्‍का भएको
1फेरि उहाँले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तँ, हारून, नादाब, अबीहू र इस्राएलका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये सत्तरी जना परमप्रभुकहाँ माथि उक्‍लेर आओ, र टाढ़ैबाट आफ्‍नो भक्ति चढ़ाओ। 2तर मोशा मात्र परमप्रभुकहाँ आओस्, अरूहरूचाहिँ नजिक नआऊन्‌। मानिसहरू पनि त्‍योसित माथि उक्‍लेर नआऊन्‌।”
3जब मोशाले गएर परमप्रभुका सबै कुरा र विधिविधानहरू मानिसहरूलाई सुनाए, तब तिनीहरू सबैले एकै सोर गरी भने, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै वचनहरू हामी पालन गर्नेछौं।” 4तब मोशाले परमप्रभुका सबै वचनहरू लेखे।
बिहान सबेरै उठेर मोशाले पर्वतको पल्‍लो छेउमा एउटा वेदी बनाएर इस्राएलका बाह्र कुलअनुसार बाह्र वटा ढुङ्गाका खम्‍बा उभ्‍याए। 5तब तिनले इस्राएलका जवानहरूलाई पठाए, र तिनीहरूले परमप्रभुको निम्‍ति होमबलि र साँढ़ेहरूको मेलबलि चढ़ाए। 6मोशाले आधा रगत लिएर कचौरामा हाले, र आधा रगतचाहिँ वेदीमा छर्के। 7त्‍यसपछि तिनले करारको पुस्‍तक लिएर मानिसहरूका सामुन्‍ने पढ़े। तिनीहरूले जवाफ दिए, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै कुरा हामी गर्नेछौं र आज्ञाकारी हुनेछौं।”
8तब मोशाले रगत लिएर मानिसहरूमाथि छर्के, र भने, “हेर, यो त्‍यस करारको रगत हो, जो परमप्रभुले आफ्‍ना यी सबै वचनअनुसार तिमीहरूसित बाँध्‍नुभएको छ।” 
9त्‍यसपछि मोशा, हारून, नादाब, अबीहू र इस्राएलका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये सत्तरी जना माथि उक्‍ले, 10र इस्राएलका परमेश्‍वरलाई देखे। उहाँका खुट्टामुनि नीरले छापेको, आकाशजस्‍तै सफा भएको पेटीजस्‍तो थियो। 11तर उहाँले इस्राएलीहरूका नाइकेहरूका विरुद्धमा आफ्‍नो हात उठाउनुभएन, र तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई देखे र खानपान गरे।
12अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “पर्वतमाथि मकहाँ आएर यहाँ बस्‌। तैंले तिनीहरूलाई सिकाउनलाई मैले लेखेका व्‍यवस्‍था र आज्ञाहरूका शिला-पाटीहरू तँलाई दिनेछु।”
13तब मोशा र तिनका सेवक यहोशू उठेर परमेश्‍वरको पर्वतमा गए। 14मोशाले धर्म-गुरुहरूलाई भने, “हामी तिमीहरूकहाँ नआउञ्‍जेल तिमीहरू यहीँ हामीहरूलाई पर्ख। हारून र हूर तिमीहरूसँग छन्‌। कसैको केही विवाद भए तिनीहरूकहाँ जाऊन्‌।”
15तब मोशा पर्वतमा उक्‍ले र बादलले पर्वतलाई ढाकिराख्‍यो। 16परमप्रभुको महिमा सीनै पर्वतमा रह्यो, र बादलले छ दिनसम्‍म पर्वतलाई ढाकिराख्‍यो। सातौँ दिनमा परमप्रभुले बादलको बीचबाट मोशालाई बोलाउनुभयो। 17इस्राएलीहरूका दृष्‍टिमा परमप्रभुका महिमाको रूप पर्वतको टाकुरामा भस्‍म पार्ने आगोजस्‍तै थियो। 18तब मोशा बादलको बीचमा भएर पर्वतमा उक्‍ले, र तिनी पर्वतमा चालीस दिन र चालीस रात रहे। 
..........................................................................................

The Covenant Confirmed

24 Then the Lord said to Moses, “Come up to the Lord, you and Aaron, Nadab and Abihu, and seventy of the elders of Israel. You are to worship at a distance, but Moses alone is to approach the Lord; the others must not come near. And the people may not come up with him.”

When Moses went and told the people all the Lord’s words and laws, they responded with one voice, “Everything the Lord has said we will do.” Moses then wrote down everything the Lord had said.

He got up early the next morning and built an altar at the foot of the mountain and set up twelve stone pillars representing the twelve tribes of Israel. Then he sent young Israelite men, and they offered burnt offerings and sacrificed young bulls as fellowship offerings to the Lord. Moses took half of the blood and put it in bowls, and the other half he splashed against the altar. Then he took the Book of the Covenant and read it to the people. They responded, “We will do everything the Lord has said; we will obey.”

Moses then took the blood, sprinkled it on the people and said, “This is the blood of the covenant that the Lord has made with you in accordance with all these words.”

Moses and Aaron, Nadab and Abihu, and the seventy elders of Israel went up 10 and saw the God of Israel. Under his feet was something like a pavement made of lapis lazuli, as bright blue as the sky. 11 But God did not raise his hand against these leaders of the Israelites; they saw God, and they ate and drank.

12 The Lord said to Moses, “Come up to me on the mountain and stay here, and I will give you the tablets of stone with the law and commandments I have written for their instruction.”

13 Then Moses set out with Joshua his aide, and Moses went up on the mountain of God. 14 He said to the elders, “Wait here for us until we come back to you. Aaron and Hur are with you, and anyone involved in a dispute can go to them.”

15 When Moses went up on the mountain, the cloud covered it, 16 and the glory of the Lord settled on Mount Sinai. For six days the cloud covered the mountain, and on the seventh day the Lord called to Moses from within the cloud. 17 To the Israelites the glory of the Lord looked like a consuming fire on top of the mountain. 18 Then Moses entered the cloud as he went on up the mountain. And he stayed on the mountain forty days and forty nights.

.............................................................................................
ENGLISH = NEPALI

प्रस्‍थान 24

करार पक्‍का भएको
1फेरि उहाँले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तँ, हारून, नादाब, अबीहू र इस्राएलका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये सत्तरी जना परमप्रभुकहाँ माथि उक्‍लेर आओ, र टाढ़ैबाट आफ्‍नो भक्ति चढ़ाओ।
And he said unto Moses, Come up unto the LORD, thou, and Aaron, Nadab, and Abihu, and seventy of the elders of Israel; and worship ye afar off.
 2तर मोशा मात्र परमप्रभुकहाँ आओस्, अरूहरूचाहिँ नजिक नआऊन्‌। मानिसहरू पनि त्‍योसित माथि उक्‍लेर नआऊन्‌।”
And Moses alone shall come near the LORD: but they shall not come nigh; neither shall the people go up with him.
3जब मोशाले गएर परमप्रभुका सबै कुरा र विधिविधानहरू मानिसहरूलाई सुनाए, तब तिनीहरू सबैले एकै सोर गरी भने, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै वचनहरू हामी पालन गर्नेछौं।” 
And Moses came and told the people all the words of the LORD, and all the judgments: and all the people answered with one voice, and said, All the words which the LORD hath said will we do.
4तब मोशाले परमप्रभुका सबै वचनहरू लेखे।
बिहान सबेरै उठेर मोशाले पर्वतको पल्‍लो छेउमा एउटा वेदी बनाएर इस्राएलका बाह्र कुलअनुसार बाह्र वटा ढुङ्गाका खम्‍बा उभ्‍याए। 
And Moses wrote all the words of the LORD, and rose up early in the morning, and builded an altar under the hill, and twelve pillars, according to the twelve tribes of Israel.
5तब तिनले इस्राएलका जवानहरूलाई पठाए, र तिनीहरूले परमप्रभुको निम्‍ति होमबलि र साँढ़ेहरूको मेलबलि चढ़ाए।
And he sent young men of the children of Israel, which offered burnt offerings, and sacrificed peace offerings of oxen unto the LORD.
 6मोशाले आधा रगत लिएर कचौरामा हाले, र आधा रगतचाहिँ वेदीमा छर्के।
And Moses took half of the blood, and put it in basons; and half of the blood he sprinkled on the altar.
 7त्‍यसपछि तिनले करारको पुस्‍तक लिएर मानिसहरूका सामुन्‍ने पढ़े। तिनीहरूले जवाफ दिए, “परमप्रभुले भन्‍नुभएका सबै कुरा हामी गर्नेछौं र आज्ञाकारी हुनेछौं।”
And he took the book of the covenant, and read in the audience of the people: and they said, All that the LORD hath said will we do, and be obedient.
8तब मोशाले रगत लिएर मानिसहरूमाथि छर्के, र भने, “हेर, यो त्‍यस करारको रगत हो, जो परमप्रभुले आफ्‍ना यी सबै वचनअनुसार तिमीहरूसित बाँध्‍नुभएको छ।” 
And Moses took the blood, and sprinkled it on the people, and said, Behold the blood of the covenant, which the LORD hath made with you concerning all these words.
9त्‍यसपछि मोशा, हारून, नादाब, अबीहू र इस्राएलका धर्म-गुरुहरूमध्‍ये सत्तरी जना माथि उक्‍ले,
Then went up Moses, and Aaron, Nadab, and Abihu, and seventy of the elders of Israel:
 10र इस्राएलका परमेश्‍वरलाई देखे। उहाँका खुट्टामुनि नीरले छापेको, आकाशजस्‍तै सफा भएको पेटीजस्‍तो थियो।
And they saw the God of Israel: and there was under his feet as it were a paved work of a sapphire stone, and as it were the body of heaven in his clearness.
 11तर उहाँले इस्राएलीहरूका नाइकेहरूका विरुद्धमा आफ्‍नो हात उठाउनुभएन, र तिनीहरूले परमेश्‍वरलाई देखे र खानपान गरे।
And upon the nobles of the children of Israel he laid not his hand: also they saw God, and did eat and drink.
12अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “पर्वतमाथि मकहाँ आएर यहाँ बस्‌। तैंले तिनीहरूलाई सिकाउनलाई मैले लेखेका व्‍यवस्‍था र आज्ञाहरूका शिला-पाटीहरू तँलाई दिनेछु।”
And the LORD said unto Moses, Come up to me into the mount, and be there: and I will give thee tables of stone, and a law, and commandments which I have written; that thou mayest teach them.
13तब मोशा र तिनका सेवक यहोशू उठेर परमेश्‍वरको पर्वतमा गए। 
And Moses rose up, and his minister Joshua: and Moses went up into the mount of God.
14मोशाले धर्म-गुरुहरूलाई भने, “हामी तिमीहरूकहाँ नआउञ्‍जेल तिमीहरू यहीँ हामीहरूलाई पर्ख। हारून र हूर तिमीहरूसँग छन्‌। कसैको केही विवाद भए तिनीहरूकहाँ जाऊन्‌।”
And he said unto the elders, Tarry ye here for us, until we come again unto you: and, behold, Aaron and Hur are with you: if any man have any matters to do, let him come unto them.
15तब मोशा पर्वतमा उक्‍ले र बादलले पर्वतलाई ढाकिराख्‍यो।
And Moses went up into the mount, and a cloud covered the mount.
 16परमप्रभुको महिमा सीनै पर्वतमा रह्यो, र बादलले छ दिनसम्‍म पर्वतलाई ढाकिराख्‍यो। सातौँ दिनमा परमप्रभुले बादलको बीचबाट मोशालाई बोलाउनुभयो।
And the glory of the LORD abode upon mount Sinai, and the cloud covered it six days: and the seventh day he called unto Moses out of the midst of the cloud.
 17इस्राएलीहरूका दृष्‍टिमा परमप्रभुका महिमाको रूप पर्वतको टाकुरामा भस्‍म पार्ने आगोजस्‍तै थियो। 
And the sight of the glory of the LORD was like devouring fire on the top of the mount in the eyes of the children of Israel.
18तब मोशा बादलको बीचमा भएर पर्वतमा उक्‍ले, र तिनी पर्वतमा चालीस दिन र चालीस रात रहे। 

And Moses went into the midst of the cloud, and gat him up into the mount: and Moses was in the mount forty days and forty nights.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 25:1-40,

प्रस्‍थान 25:1-40,

पवित्रस्थानको निम्ति भेटीहरू
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो,  2इस्राएलीहरूलाई भन्, कि तिनीहरूले मेरो निम्‍ति भेटी ल्‍याऊन्‌। हरेकले आफ्‍नो मनको राजीखुशीअनुसार चढ़ाएको भेटी तैंले मेरो निम्‍ति ग्रहण गर्‌। 3तिनीहरूबाट लिने भेटीचाहिँ यी नै हुन्‍छन्‌: सुन, चाँदी, काँसो, 4नीलो, बैजनी, रातो धागो र मलमलको कपड़ा, बाख्राका भुत्‍ला, 5रातो रङ्गले रङ्गाएका भेड़ाका छालाहरू, सीलका छालाहरू, बबुलका काठ, 6बत्तीको निम्‍ति भद्राक्षको तेल, अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला, 7एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू किसिमका रत्‍नहरू।
8म तिनीहरूका मध्‍यमा बस्‍नलाई तिनीहरूले मेरो लागि एउटा पवित्रस्‍थान बनाऊन्‌। 9मैले तँलाई देखाउने नमूनाबमोजिम पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसका सबै सामानहरू तैंले बनाउनू।
गवाहीको सन्‍दूक
10“तिनीहरूले बबुल काठको एउटा सन्‍दूक बनाऊन्‌। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा, चौड़ाइ एक हात आधा र उचाइ एक हात आधाको होस्‌।  11तैंले त्‍यसलाई निखुर सुनले मोहोर्नू। भित्र, बाहिर तैंले त्‍यसलाई मोहोर्नू। त्‍यसको चारैतिर सुनको बिट बनाउनू। 12त्‍यसको निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढालेर त्‍यसका चार खुट्टामा लगाउनू— दुई वटा मुन्‍द्रा एकापट्टि र दुई वटा मुन्‍द्रा अर्कोपट्टि होऊन्‌। 13तब तैंले बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाएर ती सुनले मोहोर्नू। 14ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका दुवैतिर भएका मुन्‍द्राहरूमा सन्‍दूक बोक्‍नलाई हाल्‍नू। 15ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका मुन्‍द्राहरूमै रहनुपर्छ, ती त्‍यहाँबाट ननिकाल्‍नू। 16तब त्‍यस सन्‍दूकभित्र गवाही-पाटी राख्‍नू, जो म तँलाई दिनेछु।
17“अनि तैंले निखुर सुनको एउटा कृपा-आसन बनाउनू। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा र चौड़ाइ एक हात आधाको होस्‌।  18पिटेको सुनका दुई वटा करूबहरू कृपा-आसनका दुवै किनारमा होऊन्‌— 19एउटा करूब एक किनारमा र अर्को करूब अर्को किनारमा। ती दुई करूबहरू र कृपा-आसन एउटै टुक्रा सुनबाट त्‍यसका दुई किनारमा बनाउनू। 20ती करूबहरूले आ-आफ्‍ना पखेटा मास्‍तिर फैलाएका र कृपा-आसनलाई आफ्‍ना पखेटाले ढाकेको हुनुपर्छ। तिनीहरूका मुख आमनेसामने कृपा-आसनतिर फर्केका हुनुपर्छ। 21त्‍यो कृपा-आसनलाई सन्‍दूकको माथि राख्‍नू, अनि सन्‍दूकभित्र गवाही-पाटी राख्‍नू, जो म तँलाई दिनेछु। 22त्‍यहीँ म तँसित भेट गर्नेछु, अनि कृपा-आसनमाथि, गवाही-पाटीको सन्‍दूकमाथि हुने ती दुई करूबहरूका बीचबाट इस्राएलीहरूका निम्‍ति सबै आज्ञाहरू म तँलाई दिनेछु।”
टेबिल
23“तैंले बबुल काठको एउटा टेबिल बनाउनू। त्‍यसको लमाइ दुई हात, चौड़ाइ एक हात र उचाइ एक हात आधाको होस्‌।  24त्‍यसलाई निखुर सुनले मोहोर्नू, र त्‍यसका चारैतिर सुनको बिट लगाउनू। 25त्‍यसका चारैतिर चार अङ्‌गुल चौड़ा भएको एउटा घेरो बनाउनू, र घेरोका चारैतिर सुनको बिट लगाउनू। 26टेबिलका निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा बनाउनू, र ती मुन्‍द्राहरू त्‍यसका चार खुट्टा भएका चारै कुनामा लगाउनू। 27टेबिल बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति ठाउँ हुनलाई ती मुन्‍द्राहरू घेरोको छेवैमा होऊन्‌। 28ती डन्‍डाहरू बबुल काठका होऊन्‌। तिनलाई सुनले मोहोर्नू, र तिनैले टेबिल बोकिओस्‌। 29तैंले टेबिलका निम्‍ति निखुर सुनका थालहरू, धूपदानहरू, र अर्घ खन्‍याउनका निम्‍ति करुवा र कचौराहरू बनाउनू। 30टेबिलमा मेरो अगि सधैँ उपस्‍थितिको रोटी राख्‍नू। 
सामदान
31“तैंले निखुर सुनको एउटा सामदान पिटेर बनाउनू। त्‍यसका आधार, डन्‍डा, फूलजस्‍ता कचौरा, कोपिला र फूलहरू सबै त्‍यही एउटै टुक्राबाट बनाउनू।  32त्‍यसका छ वटा हाँगा बाहिरतिर निस्‍केका होऊन्‌— तीन वटा हाँगा सामदानको एकापट्टि र तीन वटा हाँगा अर्कोपट्टि। 33एउटा हाँगामा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता तीन कचौरा, र साथै कोपिला र फूलहरू होऊन्‌। अर्को हाँगामा पनि तीन वटा। सामदानबाट निस्‍केका ती छ वटै हाँगामा यस्‍तै होऊन्‌। 34साथै, सामदानमा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता चार वटा कचौरा, आ-आफ्‍नै कोपिला र फूलसमेत होऊन्‌। 35सामदानबाट निस्‍केको पहिलो जोड़ी हाँगामुनि एउटा कोपिलो, दोस्रो जोड़ीमुनि दोस्रो कोपिलो, तेस्रो जोड़ीमुनि तेस्रो— छ वटै हाँगाहरूमध्‍येका दुई-दुई वटा हाँगामुनि एक-एक वटा कोपिला होस्‌। 36सामदान, त्‍यसका कोपिला र हाँगाहरू एउटै टुक्रा पिटेको निखुर सुनको होस्‌।
37त्‍यसका सात वटा दियाहरू बनाउनू। ती दियाहरू सामदानको अगाड़ि उज्‍यालो पार्नलाई बालिराख्‍नू। 38त्‍यसका सलेदाका चिम्‍टा र त्‍यसका मोसोदानी निखुर सुनका होऊन्‌। 39सामदान र यी सबै पात्रहरू एक तोड़ा निखुर सुनका बनिऊन्‌। 40पर्वतमा तँलाई देखाएको नमूनाबमोजिम तैंले होश गरी ती बनाउनू। 
.............................................................................................................

Offerings for the Tabernacle

25 The Lord said to Moses, “Tell the Israelites to bring me an offering. You are to receive the offering for me from everyone whose heart prompts them to give. These are the offerings you are to receive from them: gold, silver and bronze; blue, purple and scarlet yarn and fine linen; goat hair; ram skins dyed red and another type of durable leather[a]; acacia wood; olive oil for the light; spices for the anointing oil and for the fragrant incense; and onyx stones and other gems to be mounted on the ephod and breastpiece.

“Then have them make a sanctuary for me, and I will dwell among them. Make this tabernacle and all its furnishings exactly like the pattern I will show you.

The Ark

10 “Have them make an ark[b] of acacia wood—two and a half cubits long, a cubit and a half wide, and a cubit and a half high.[c] 11 Overlay it with pure gold, both inside and out, and make a gold molding around it. 12 Cast four gold rings for it and fasten them to its four feet, with two rings on one side and two rings on the other. 13 Then make poles of acacia wood and overlay them with gold. 14 Insert the poles into the rings on the sides of the ark to carry it. 15 The poles are to remain in the rings of this ark; they are not to be removed. 16 Then put in the ark the tablets of the covenant law, which I will give you.

17 “Make an atonement cover of pure gold—two and a half cubits long and a cubit and a half wide. 18 And make two cherubim out of hammered gold at the ends of the cover. 19 Make one cherub on one end and the second cherub on the other; make the cherubim of one piece with the cover, at the two ends. 20 The cherubim are to have their wings spread upward, overshadowing the cover with them. The cherubim are to face each other, looking toward the cover. 21 Place the cover on top of the ark and put in the ark the tablets of the covenant law that I will give you. 22 There, above the cover between the two cherubim that are over the ark of the covenant law, I will meet with you and give you all my commands for the Israelites.

The Table

23 “Make a table of acacia wood—two cubits long, a cubit wide and a cubit and a half high.[d] 24 Overlay it with pure gold and make a gold molding around it. 25 Also make around it a rim a handbreadth[e] wide and put a gold molding on the rim. 26 Make four gold rings for the table and fasten them to the four corners, where the four legs are. 27 The rings are to be close to the rim to hold the poles used in carrying the table. 28 Make the poles of acacia wood, overlay them with gold and carry the table with them. 29 And make its plates and dishes of pure gold, as well as its pitchers and bowls for the pouring out of offerings. 30 Put the bread of the Presence on this table to be before me at all times.

The Lampstand

31 “Make a lampstand of pure gold. Hammer out its base and shaft, and make its flowerlike cups, buds and blossoms of one piece with them. 32 Six branches are to extend from the sides of the lampstand—three on one side and three on the other. 33 Three cups shaped like almond flowers with buds and blossoms are to be on one branch, three on the next branch, and the same for all six branches extending from the lampstand. 34 And on the lampstand there are to be four cups shaped like almond flowers with buds and blossoms. 35 One bud shall be under the first pair of branches extending from the lampstand, a second bud under the second pair, and a third bud under the third pair—six branches in all. 36 The buds and branches shall all be of one piece with the lampstand, hammered out of pure gold.

37 “Then make its seven lamps and set them up on it so that they light the space in front of it. 38 Its wick trimmers and trays are to be of pure gold. 39 A talent[f] of pure gold is to be used for the lampstand and all these accessories. 40 See that you make them according to the pattern shown you on the mountain.

.........................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 25

पवित्रस्थानको निम्ति भेटीहरू
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो,
And the LORD spake unto Moses, saying,
  2 इस्राएलीहरूलाई भन्, कि तिनीहरूले मेरो निम्‍ति भेटी ल्‍याऊन्‌। हरेकले आफ्‍नो मनको राजीखुशीअनुसार चढ़ाएको भेटी तैंले मेरो निम्‍ति ग्रहण गर्‌। 
Speak unto the children of Israel, that they bring me an offering: of every man that giveth it willingly with his heart ye shall take my offering.
3तिनीहरूबाट लिने भेटीचाहिँ यी नै हुन्‍छन्‌: सुन, चाँदी, काँसो, 
And this is the offering which ye shall take of them; gold, and silver, and brass,
4नीलो, बैजनी, रातो धागो र मलमलको कपड़ा, बाख्राका भुत्‍ला,
And blue, and purple, and scarlet, and fine linen, and goats' hair,
 5रातो रङ्गले रङ्गाएका भेड़ाका छालाहरू, सीलका छालाहरू, बबुलका काठ, 
And rams' skins dyed red, and badgers' skins, and shittim wood,
6बत्तीको निम्‍ति भद्राक्षको तेल, अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला, 
Oil for the light, spices for anointing oil, and for sweet incense,
7एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू किसिमका रत्‍नहरू।
Onyx stones, and stones to be set in the ephod, and in the breastplate.
8म तिनीहरूका मध्‍यमा बस्‍नलाई तिनीहरूले मेरो लागि एउटा पवित्रस्‍थान बनाऊन्‌।
And let them make me a sanctuary; that I may dwell among them.
 9मैले तँलाई देखाउने नमूनाबमोजिम पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसका सबै सामानहरू तैंले बनाउनू।
गवाहीको सन्‍दूक
According to all that I shew thee, after the pattern of the tabernacle, and the pattern of all the instruments thereof, even so shall ye make it.
10“तिनीहरूले बबुल काठको एउटा सन्‍दूक बनाऊन्‌। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा, चौड़ाइ एक हात आधा र उचाइ एक हात आधाको होस्‌।  
And they shall make an ark of shittim wood: two cubits and a half shall be the length thereof, and a cubit and a half the breadth thereof, and a cubit and a half the height thereof.
11तैंले त्‍यसलाई निखुर सुनले मोहोर्नू। भित्र, बाहिर तैंले त्‍यसलाई मोहोर्नू। त्‍यसको चारैतिर सुनको बिट बनाउनू। 
And thou shalt overlay it with pure gold, within and without shalt thou overlay it, and shalt make upon it a crown of gold round about.
12त्‍यसको निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढालेर त्‍यसका चार खुट्टामा लगाउनू— दुई वटा मुन्‍द्रा एकापट्टि र दुई वटा मुन्‍द्रा अर्कोपट्टि होऊन्‌।
And thou shalt cast four rings of gold for it, and put them in the four corners thereof; and two rings shall be in the one side of it, and two rings in the other side of it.
 13तब तैंले बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाएर ती सुनले मोहोर्नू।
And thou shalt make staves of shittim wood, and overlay them with gold.
 14ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका दुवैतिर भएका मुन्‍द्राहरूमा सन्‍दूक बोक्‍नलाई हाल्‍नू।
And thou shalt put the staves into the rings by the sides of the ark, that the ark may be borne with them.
 15ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका मुन्‍द्राहरूमै रहनुपर्छ, ती त्‍यहाँबाट ननिकाल्‍नू।
The staves shall be in the rings of the ark: they shall not be taken from it.
 16तब त्‍यस सन्‍दूकभित्र गवाही-पाटी राख्‍नू, जो म तँलाई दिनेछु।
And thou shalt put into the ark the testimony which I shall give thee.
17“अनि तैंले निखुर सुनको एउटा कृपा-आसन बनाउनू। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा र चौड़ाइ एक हात आधाको होस्‌।
And thou shalt make a mercy seat of pure gold: two cubits and a half shall be the length thereof, and a cubit and a half the breadth thereof.
  18पिटेको सुनका दुई वटा करूबहरू कृपा-आसनका दुवै किनारमा होऊन्‌—
And thou shalt make two cherubims of gold, of beaten work shalt thou make them, in the two ends of the mercy seat.
 19एउटा करूब एक किनारमा र अर्को करूब अर्को किनारमा। ती दुई करूबहरू र कृपा-आसन एउटै टुक्रा सुनबाट त्‍यसका दुई किनारमा बनाउनू। 
And make one cherub on the one end, and the other cherub on the other end: even of the mercy seat shall ye make the cherubims on the two ends thereof.
20ती करूबहरूले आ-आफ्‍ना पखेटा मास्‍तिर फैलाएका र कृपा-आसनलाई आफ्‍ना पखेटाले ढाकेको हुनुपर्छ। तिनीहरूका मुख आमनेसामने कृपा-आसनतिर फर्केका हुनुपर्छ। 
And the cherubims shall stretch forth their wings on high, covering the mercy seat with their wings, and their faces shall look one to another; toward the mercy seat shall the faces of the cherubims be.
21त्‍यो कृपा-आसनलाई सन्‍दूकको माथि राख्‍नू, अनि सन्‍दूकभित्र गवाही-पाटी राख्‍नू, जो म तँलाई दिनेछु। 
And thou shalt put the mercy seat above upon the ark; and in the ark thou shalt put the testimony that I shall give thee.
22त्‍यहीँ म तँसित भेट गर्नेछु, अनि कृपा-आसनमाथि, गवाही-पाटीको सन्‍दूकमाथि हुने ती दुई करूबहरूका बीचबाट इस्राएलीहरूका निम्‍ति सबै आज्ञाहरू म तँलाई दिनेछु।”
टेबिल
And there I will meet with thee, and I will commune with thee from above the mercy seat, from between the two cherubims which are upon the ark of the testimony, of all things which I will give thee in commandment unto the children of Israel.
23“तैंले बबुल काठको एउटा टेबिल बनाउनू। त्‍यसको लमाइ दुई हात, चौड़ाइ एक हात र उचाइ एक हात आधाको होस्‌।
Thou shalt also make a table of shittim wood: two cubits shall be the length thereof, and a cubit the breadth thereof, and a cubit and a half the height thereof.
  24त्‍यसलाई निखुर सुनले मोहोर्नू, र त्‍यसका चारैतिर सुनको बिट लगाउनू। 
And thou shalt overlay it with pure gold, and make thereto a crown of gold round about.
25त्‍यसका चारैतिर चार अङ्‌गुल चौड़ा भएको एउटा घेरो बनाउनू, र घेरोका चारैतिर सुनको बिट लगाउनू। 
And thou shalt make unto it a border of an hand breadth round about, and thou shalt make a golden crown to the border thereof round about.
26टेबिलका निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा बनाउनू, र ती मुन्‍द्राहरू त्‍यसका चार खुट्टा भएका चारै कुनामा लगाउनू।
And thou shalt make for it four rings of gold, and put the rings in the four corners that are on the four feet thereof.
 27टेबिल बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति ठाउँ हुनलाई ती मुन्‍द्राहरू घेरोको छेवैमा होऊन्‌। 
Over against the border shall the rings be for places of the staves to bear the table.
28ती डन्‍डाहरू बबुल काठका होऊन्‌। तिनलाई सुनले मोहोर्नू, र तिनैले टेबिल बोकिओस्‌।
And thou shalt make the staves of shittim wood, and overlay them with gold, that the table may be borne with them.
 29तैंले टेबिलका निम्‍ति निखुर सुनका थालहरू, धूपदानहरू, र अर्घ खन्‍याउनका निम्‍ति करुवा र कचौराहरू बनाउनू।
And thou shalt make the dishes thereof, and spoons thereof, and covers thereof, and bowls thereof, to cover withal: of pure gold shalt thou make them.
 30टेबिलमा मेरो अगि सधैँ उपस्‍थितिको रोटी राख्‍नू। 
And thou shalt set upon the table shewbread before me alway.
                                                                                               Vvvv           सामदान
31“तैंले निखुर सुनको एउटा सामदान पिटेर बनाउनू। त्‍यसका आधार, डन्‍डा, फूलजस्‍ता कचौरा, कोपिला र फूलहरू सबै त्‍यही एउटै टुक्राबाट बनाउनू। 
And thou shalt make a candlestick of pure gold: of beaten work shall the candlestick be made: his shaft, and his branches, his bowls, his knops, and his flowers, shall be of the same.
 32त्‍यसका छ वटा हाँगा बाहिरतिर निस्‍केका होऊन्‌— तीन वटा हाँगा सामदानको एकापट्टि र तीन वटा हाँगा अर्कोपट्टि।
And six branches shall come out of the sides of it; three branches of the candlestick out of the one side, and three branches of the candlestick out of the other side:
 33एउटा हाँगामा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता तीन कचौरा, र साथै कोपिला र फूलहरू होऊन्‌। अर्को हाँगामा पनि तीन वटा। सामदानबाट निस्‍केका ती छ वटै हाँगामा यस्‍तै होऊन्‌।
Three bowls made like unto almonds, with a knop and a flower in one branch; and three bowls made like almonds in the other branch, with a knop and a flower: so in the six branches that come out of the candlestick.
 34साथै, सामदानमा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता चार वटा कचौरा, आ-आफ्‍नै कोपिला र फूलसमेत होऊन्‌।
And in the candlestick shall be four bowls made like unto almonds, with their knops and their flowers.
 35सामदानबाट निस्‍केको पहिलो जोड़ी हाँगामुनि एउटा कोपिलो, दोस्रो जोड़ीमुनि दोस्रो कोपिलो, तेस्रो जोड़ीमुनि तेस्रो— छ वटै हाँगाहरूमध्‍येका दुई-दुई वटा हाँगामुनि एक-एक वटा कोपिला होस्‌।
And there shall be a knop under two branches of the same, and a knop under two branches of the same, and a knop under two branches of the same, according to the six branches that proceed out of the candlestick.
 36सामदान, त्‍यसका कोपिला र हाँगाहरू एउटै टुक्रा पिटेको निखुर सुनको होस्‌।
Their knops and their branches shall be of the same: all it shall be one beaten work of pure gold.
37त्‍यसका सात वटा दियाहरू बनाउनू। ती दियाहरू सामदानको अगाड़ि उज्‍यालो पार्नलाई बालिराख्‍नू।
And thou shalt make the seven lamps thereof: and they shall light the lamps thereof, that they may give light over against it.
 38त्‍यसका सलेदाका चिम्‍टा र त्‍यसका मोसोदानी निखुर सुनका होऊन्‌।
And the tongs thereof, and the snuffdishes thereof, shall be of pure gold.
 39सामदान र यी सबै पात्रहरू एक तोड़ा निखुर सुनका बनिऊन्‌। 
Of a talent of pure gold shall he make it, with all these vessels.
40पर्वतमा तँलाई देखाएको नमूनाबमोजिम तैंले होश गरी ती बनाउनू। 

And look that thou make them after their pattern, which was shewed thee in the mount.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 26

प्रस्‍थान 26:1-37,

पवित्र वासस्थान
1“तैंले दश वटा पर्दा भएको पवित्र वासस्‍थान बनाउनू। ती पर्दा मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका र नीलो, बैजनी र रातो रङ्गको धागोका होऊन्‌। तिनमा सिपालु शिल्‍पकारको काम भएका करूबहरूसमेत तैंले बनाउनू।  2हरेक पर्दाको लमाइ अट्ठाइस हात र चौड़ाइ चार हातको होस्‌। सबै पर्दा एकै नापका होऊन्‌। 3पाँच वटा पर्दा एक-अर्कोसित गाँस्‍नू, र अर्का पाँच वटा पनि एक-अर्कोसित गाँस्‍नू। 4पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा नीलो सुर्काउनी बनाउनू। दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि त्‍यस्‍तै बनाउनू। 5एउटा पर्दामा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू, अनि दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दामा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू। ती सुर्काउनीहरू आमनेसामने होऊन्‌। 6तब सुनका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाएर पर्दाहरू एक-अर्कोसित ती अङ्‌कुसेहरूले जोड्‌नू, र यसरी पवित्र वासस्‍थान एउटै हुनेछ।
7“पवित्र वासस्‍थानमाथिका पालको निम्‍ति बाख्राको भुत्‍लाका पर्दाहरू बनाउनू। तैंले एघार वटा पर्दा बनाउनू। 8प्रत्‍येक पर्दाको लमाइ तीस हात र चौड़ाइ चार हातको होस्‌। एघारै पर्दाको नाप एउटै हुनुपर्छ। 9पाँच वटा पर्दा एकसाथ र छ वटा पर्दा एकसाथ जोड्‌नू। छैटौँ पर्दालाई चाहिँ पालको अगिल्‍तिर दोबर पार्नू। 10पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू, र अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू। 11पाल जोड़ेर एउटै बनाउनलाई तैंले काँसाका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाउनू, र ती अङ्‌कुसे सुर्काउनीहरूमा लगाउनू। 12पालका पर्दाहरूका बाँकी रहेको भाग, अर्थात्‌ आधा पर्दाचाहिँ पवित्र वासस्‍थानको पछिल्‍तिर झुण्‍डिरहोस्‌। 13पालका पर्दाहरूको बाँकी रहेको एक हात यतातिर र एक हात उतातिर पवित्र वासस्‍थान ढाक्‍नलाई त्‍यसका दुवै छेउ-छेउमा झुण्‍डिरहून्‌। 14रातो रङ्गले लगाएको भेड़ाका छालाको छत पाल ढाक्‍नलाई बनाउनू, र त्‍यसको माथि ढाक्‍नलाई सीलका छालाको अर्को एउटा छत बनाउनू।”
15“पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति बबुल काठका फल्‍याकहरू ठाड़ो-ठाड़ो बनाउनू। 16हरेक फल्‍याकको लमाइ दश हात र चौड़ाइ एक हात आधाको होस्‌। 17हरेक फल्‍याकमा दुई-दुई वटा चोसाहरू एकअर्कोको सामुन्‍ने राखिएका होऊन्‌। पवित्र वासस्‍थानका सबै फल्‍याकहरू तैंले यसरी नै बनाउनू। 18पवित्र वासस्‍थानको दक्षिण भागको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक बनाउनू। 19ती बीसै वटा फल्‍याकहरूका मुन्‍तिर चाँदीका चालीस वटा आधार बनाउनू— दुई आधारहरू एक फल्‍याकको मुन्‍तिर र हरेक चोसोमुनि एउटा। 20पवित्र वासस्‍थानको अर्कोपट्टि, अर्थात्‌ उत्तरपट्टिको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक, 21र तिनका चालीस चाँदीका आधारहरू बनाउनू— एउटा फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार। 22पवित्र वासस्‍थानको टाढ़ाको भाग, अर्थात्‌ पश्‍चिमी भागको निम्‍ति छ वटा फल्‍याक बनाउनू। 23टाढ़ाको भागका कुनाहरूका निम्‍ति तैंले दुई वटा फल्‍याक बनाउनू। 24ती तलदेखि माथिसम्‍म दोबर खप्‍टाइएका होऊन्, र यसरी ती एउटै मुन्‍द्रामा जोड़िऊन्‌। ती दुवै फल्‍याक यस्‍तै होऊन्‌। 25त्‍यहाँ आठ वटा फल्‍याक होऊन्, र तिनका निम्‍ति चाँदीका सोह्र वटा आधार होऊन्‌। एउटा फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार होऊन्‌।”
26“तैंले बबुल काठका बारहरू बनाउनू— पवित्र वासस्‍थानका एकातिरका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, 27र अर्कोतिरका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, र पश्‍चिमतिर टाढ़ाको भागका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार। 28फल्‍याकहरूका बीचमा भएको बारचाहिँ एक छेउदेखि अर्को छेउसम्‍म पुगोस्‌। 29फल्‍याकहरू सुनले मोहोर्नू। बारहरू पक्रनका निम्‍ति सुनका मुन्‍द्राहरू बनाउनू। बारहरू पनि सुनले मोहोर्नू।”
30“तँलाई पर्वतमा देखाएको नमूनाअनुसार पवित्र वासस्‍थान खड़ा गर्नू।”
31“अनि नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको एउटा छेक्‍ने पर्दा बनाउनू, र त्‍यसमा सिपालु शिल्‍पकारले बनाएका करूबहरू भएका होस्‌। 32सुनले मोहोरिएका बबुल काठका चार वटा खम्‍बामा सुनका अङ्‌कुसेहरूले त्‍यो टाँग्‍नू। ती खम्‍बाहरू चार वटा चाँदीका आधारमाथि होऊन्‌। 33तैंले त्‍यो छेक्‍ने पर्दा अङ्‌कुसेहरूबाट झुण्‍ड्याउनू र त्‍यसको पछाड़ि गवाहीको सन्‍दूक राख्‍नू। त्‍यस पर्दाले तिमीहरूका निम्‍ति पवित्रस्‍थानलाई महा-पवित्रस्‍थानबाट अलग गर्नेछ।  34महा-पवित्रस्‍थानमा गवाहीको सन्‍दूकमाथि कृपा-आसन राख्‍नू। 35छेक्‍ने पर्दाको बाहिरपट्टि चाहिँ पवित्र वासस्‍थानको उत्तरतिर टेबिल राख्‍नू, र पवित्र वासस्‍थानको दक्षिणतिर टेबिलको सामुन्‍ने सामदान राख्‍नू।”
36“पालको ढोकाको निम्‍ति तैंले नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको, बुट्टा भर्नेको काम भएको एउटा पर्दा बनाउनू। 37त्‍यस पर्दाको निम्‍ति बबुल काठका पाँच वटा खम्‍बा बनाउनू, र तिनलाई सुनले मोहोर्नू। तिनका अङ्‌कुसे सुनका होऊन्, र तिनका निम्‍ति काँसाका पाँच वटा आधार बनाउनू।”
........................................................................................................

The Tabernacle

26 “Make the tabernacle with ten curtains of finely twisted linen and blue, purple and scarlet yarn, with cherubim woven into them by a skilled worker. All the curtains are to be the same size—twenty-eight cubits long and four cubits wide.[a] Join five of the curtains together, and do the same with the other five. Make loops of blue material along the edge of the end curtain in one set, and do the same with the end curtain in the other set. Make fifty loops on one curtain and fifty loops on the end curtain of the other set, with the loops opposite each other. Then make fifty gold clasps and use them to fasten the curtains together so that the tabernacle is a unit.

“Make curtains of goat hair for the tent over the tabernacle—eleven altogether. All eleven curtains are to be the same size—thirty cubits long and four cubits wide.[b] Join five of the curtains together into one set and the other six into another set. Fold the sixth curtain double at the front of the tent. 10 Make fifty loops along the edge of the end curtain in one set and also along the edge of the end curtain in the other set. 11 Then make fifty bronze clasps and put them in the loops to fasten the tent together as a unit. 12 As for the additional length of the tent curtains, the half curtain that is left over is to hang down at the rear of the tabernacle. 13 The tent curtains will be a cubit[c] longer on both sides; what is left will hang over the sides of the tabernacle so as to cover it. 14 Make for the tent a covering of ram skins dyed red, and over that a covering of the other durable leather.[d]

15 “Make upright frames of acacia wood for the tabernacle. 16 Each frame is to be ten cubits long and a cubit and a half wide,[e] 17 with two projections set parallel to each other. Make all the frames of the tabernacle in this way. 18 Make twenty frames for the south side of the tabernacle 19 and make forty silver bases to go under them—two bases for each frame, one under each projection. 20 For the other side, the north side of the tabernacle, make twenty frames 21 and forty silver bases—two under each frame. 22 Make six frames for the far end, that is, the west end of the tabernacle, 23 and make two frames for the corners at the far end. 24 At these two corners they must be double from the bottom all the way to the top and fitted into a single ring; both shall be like that. 25 So there will be eight frames and sixteen silver bases—two under each frame.

26 “Also make crossbars of acacia wood: five for the frames on one side of the tabernacle, 27 five for those on the other side, and five for the frames on the west, at the far end of the tabernacle. 28 The center crossbar is to extend from end to end at the middle of the frames. 29 Overlay the frames with gold and make gold rings to hold the crossbars. Also overlay the crossbars with gold.

30 “Set up the tabernacle according to the plan shown you on the mountain.

31 “Make a curtain of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen, with cherubim woven into it by a skilled worker. 32 Hang it with gold hooks on four posts of acacia wood overlaid with gold and standing on four silver bases. 33 Hang the curtain from the clasps and place the ark of the covenant law behind the curtain. The curtain will separate the Holy Place from the Most Holy Place. 34 Put the atonement cover on the ark of the covenant law in the Most Holy Place. 35 Place the table outside the curtain on the north side of the tabernacle and put the lampstand opposite it on the south side.

36 “For the entrance to the tent make a curtain of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen—the work of an embroiderer. 37 Make gold hooks for this curtain and five posts of acacia wood overlaid with gold. And cast five bronze bases for them.

.............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 26

पवित्र वासस्थान
1“तैंले दश वटा पर्दा भएको पवित्र वासस्‍थान बनाउनू। ती पर्दा मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका र नीलो, बैजनी र रातो रङ्गको धागोका होऊन्‌। तिनमा सिपालु शिल्‍पकारको काम भएका करूबहरूसमेत तैंले बनाउनू। 
Moreover thou shalt make the tabernacle with ten curtains of fine twined linen, and blue, and purple, and scarlet: with cherubims of cunning work shalt thou make them.
 2हरेक पर्दाको लमाइ अट्ठाइस हात र चौड़ाइ चार हातको होस्‌। सबै पर्दा एकै नापका होऊन्‌। 
The length of one curtain shall be eight and twenty cubits, and the breadth of one curtain four cubits: and every one of the curtains shall have one measure.
3पाँच वटा पर्दा एक-अर्कोसित गाँस्‍नू, र अर्का पाँच वटा पनि एक-अर्कोसित गाँस्‍नू। 
The five curtains shall be coupled together one to another; and other five curtains shall be coupled one to another.
4पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा नीलो सुर्काउनी बनाउनू। दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि त्‍यस्‍तै बनाउनू।
And thou shalt make loops of blue upon the edge of the one curtain from the selvedge in the coupling; and likewise shalt thou make in the uttermost edge of another curtain, in the coupling of the second.
 5एउटा पर्दामा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू, अनि दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दामा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू। ती सुर्काउनीहरू आमनेसामने होऊन्‌। 
Fifty loops shalt thou make in the one curtain, and fifty loops shalt thou make in the edge of the curtain that is in the coupling of the second; that the loops may take hold one of another.
6तब सुनका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाएर पर्दाहरू एक-अर्कोसित ती अङ्‌कुसेहरूले जोड्‌नू, र यसरी पवित्र वासस्‍थान एउटै हुनेछ।
And thou shalt make fifty taches of gold, and couple the curtains together with the taches: and it shall be one tabernacle.
7“पवित्र वासस्‍थानमाथिका पालको निम्‍ति बाख्राको भुत्‍लाका पर्दाहरू बनाउनू। तैंले एघार वटा पर्दा बनाउनू। 
And thou shalt make curtains of goats' hair to be a covering upon the tabernacle: eleven curtains shalt thou make.
8प्रत्‍येक पर्दाको लमाइ तीस हात र चौड़ाइ चार हातको होस्‌। एघारै पर्दाको नाप एउटै हुनुपर्छ।
The length of one curtain shall be thirty cubits, and the breadth of one curtain four cubits: and the eleven curtains shall be all of one measure.
 9पाँच वटा पर्दा एकसाथ र छ वटा पर्दा एकसाथ जोड्‌नू। छैटौँ पर्दालाई चाहिँ पालको अगिल्‍तिर दोबर पार्नू। 
And thou shalt couple five curtains by themselves, and six curtains by themselves, and shalt double the sixth curtain in the forefront of the tabernacle.
10पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू, र अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि पचास वटा सुर्काउनी बनाउनू। 
And thou shalt make fifty loops on the edge of the one curtain that is outmost in the coupling, and fifty loops in the edge of the curtain which coupleth the second.
11पाल जोड़ेर एउटै बनाउनलाई तैंले काँसाका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाउनू, र ती अङ्‌कुसे सुर्काउनीहरूमा लगाउनू।
And thou shalt make fifty taches of brass, and put the taches into the loops, and couple the tent together, that it may be one.
 12पालका पर्दाहरूका बाँकी रहेको भाग, अर्थात्‌ आधा पर्दाचाहिँ पवित्र वासस्‍थानको पछिल्‍तिर झुण्‍डिरहोस्‌। 
And the remnant that remaineth of the curtains of the tent, the half curtain that remaineth, shall hang over the backside of the tabernacle.
13पालका पर्दाहरूको बाँकी रहेको एक हात यतातिर र एक हात उतातिर पवित्र वासस्‍थान ढाक्‍नलाई त्‍यसका दुवै छेउ-छेउमा झुण्‍डिरहून्‌। 
And a cubit on the one side, and a cubit on the other side of that which remaineth in the length of the curtains of the tent, it shall hang over the sides of the tabernacle on this side and on that side, to cover it.
14रातो रङ्गले लगाएको भेड़ाका छालाको छत पाल ढाक्‍नलाई बनाउनू, र त्‍यसको माथि ढाक्‍नलाई सीलका छालाको अर्को एउटा छत बनाउनू।”
And thou shalt make a covering for the tent of rams' skins dyed red, and a covering above of badgers' skins.
15“पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति बबुल काठका फल्‍याकहरू ठाड़ो-ठाड़ो बनाउनू। 
And thou shalt make boards for the tabernacle of shittim wood standing up.
16हरेक फल्‍याकको लमाइ दश हात र चौड़ाइ एक हात आधाको होस्‌।
Ten cubits shall be the length of a board, and a cubit and a half shall be the breadth of one board.
 17हरेक फल्‍याकमा दुई-दुई वटा चोसाहरू एकअर्कोको सामुन्‍ने राखिएका होऊन्‌। पवित्र वासस्‍थानका सबै फल्‍याकहरू तैंले यसरी नै बनाउनू।
Two tenons shall there be in one board, set in order one against another: thus shalt thou make for all the boards of the tabernacle.
 18पवित्र वासस्‍थानको दक्षिण भागको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक बनाउनू। 
And thou shalt make the boards for the tabernacle, twenty boards on the south side southward.
19ती बीसै वटा फल्‍याकहरूका मुन्‍तिर चाँदीका चालीस वटा आधार बनाउनू— दुई आधारहरू एक फल्‍याकको मुन्‍तिर र हरेक चोसोमुनि एउटा। 
And thou shalt make forty sockets of silver under the twenty boards; two sockets under one board for his two tenons, and two sockets under another board for his two tenons.
20पवित्र वासस्‍थानको अर्कोपट्टि, अर्थात्‌ उत्तरपट्टिको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक, 
And for the second side of the tabernacle on the north side there shall be twenty boards:
21र तिनका चालीस चाँदीका आधारहरू बनाउनू— एउटा फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार।
And their forty sockets of silver; two sockets under one board, and two sockets under another board.
 22पवित्र वासस्‍थानको टाढ़ाको भाग, अर्थात्‌ पश्‍चिमी भागको निम्‍ति छ वटा फल्‍याक बनाउनू।
And for the sides of the tabernacle westward thou shalt make six boards.
 23टाढ़ाको भागका कुनाहरूका निम्‍ति तैंले दुई वटा फल्‍याक बनाउनू।
And two boards shalt thou make for the corners of the tabernacle in the two sides.
 24ती तलदेखि माथिसम्‍म दोबर खप्‍टाइएका होऊन्, र यसरी ती एउटै मुन्‍द्रामा जोड़िऊन्‌। ती दुवै फल्‍याक यस्‍तै होऊन्‌।
And they shall be coupled together beneath, and they shall be coupled together above the head of it unto one ring: thus shall it be for them both; they shall be for the two corners.
 25त्‍यहाँ आठ वटा फल्‍याक होऊन्, र तिनका निम्‍ति चाँदीका सोह्र वटा आधार होऊन्‌। एउटा फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार होऊन्‌।”
And they shall be eight boards, and their sockets of silver, sixteen sockets; two sockets under one board, and two sockets under another board.
26“तैंले बबुल काठका बारहरू बनाउनू— पवित्र वासस्‍थानका एकातिरका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार,
And thou shalt make bars of shittim wood; five for the boards of the one side of the tabernacle,
 27र अर्कोतिरका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, र पश्‍चिमतिर टाढ़ाको भागका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार। 
And five bars for the boards of the other side of the tabernacle, and five bars for the boards of the side of the tabernacle, for the two sides westward.
28फल्‍याकहरूका बीचमा भएको बारचाहिँ एक छेउदेखि अर्को छेउसम्‍म पुगोस्‌। 
And the middle bar in the midst of the boards shall reach from end to end.
29फल्‍याकहरू सुनले मोहोर्नू। बारहरू पक्रनका निम्‍ति सुनका मुन्‍द्राहरू बनाउनू। बारहरू पनि सुनले मोहोर्नू।”
And thou shalt overlay the boards with gold, and make their rings of gold for places for the bars: and thou shalt overlay the bars with gold.
30“तँलाई पर्वतमा देखाएको नमूनाअनुसार पवित्र वासस्‍थान खड़ा गर्नू।”
And thou shalt rear up the tabernacle according to the fashion thereof which was shewed thee in the mount.
31“अनि नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको एउटा छेक्‍ने पर्दा बनाउनू, र त्‍यसमा सिपालु शिल्‍पकारले बनाएका करूबहरू भएका होस्‌। 
And thou shalt make a vail of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen of cunning work: with cherubims shall it be made:
32सुनले मोहोरिएका बबुल काठका चार वटा खम्‍बामा सुनका अङ्‌कुसेहरूले त्‍यो टाँग्‍नू। ती खम्‍बाहरू चार वटा चाँदीका आधारमाथि होऊन्‌।
And thou shalt hang it upon four pillars of shittim wood overlaid with gold: their hooks shall be of gold, upon the four sockets of silver.
 33तैंले त्‍यो छेक्‍ने पर्दा अङ्‌कुसेहरूबाट झुण्‍ड्याउनू र त्‍यसको पछाड़ि गवाहीको सन्‍दूक राख्‍नू। त्‍यस पर्दाले तिमीहरूका निम्‍ति पवित्रस्‍थानलाई महा-पवित्रस्‍थानबाट अलग गर्नेछ।
And thou shalt hang up the vail under the taches, that thou mayest bring in thither within the vail the ark of the testimony: and the vail shall divide unto you between the holy place and the most holy.
  34महा-पवित्रस्‍थानमा गवाहीको सन्‍दूकमाथि कृपा-आसन राख्‍नू।
And thou shalt put the mercy seat upon the ark of the testimony in the most holy place.
 35छेक्‍ने पर्दाको बाहिरपट्टि चाहिँ पवित्र वासस्‍थानको उत्तरतिर टेबिल राख्‍नू, र पवित्र वासस्‍थानको दक्षिणतिर टेबिलको सामुन्‍ने सामदान राख्‍नू।”
And thou shalt set the table without the vail, and the candlestick over against the table on the side of the tabernacle toward the south: and thou shalt put the table on the north side.
36“पालको ढोकाको निम्‍ति तैंले नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको, बुट्टा भर्नेको काम भएको एउटा पर्दा बनाउनू।
And thou shalt make an hanging for the door of the tent, of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen, wrought with needlework.
 37त्‍यस पर्दाको निम्‍ति बबुल काठका पाँच वटा खम्‍बा बनाउनू, र तिनलाई सुनले मोहोर्नू। तिनका अङ्‌कुसे सुनका होऊन्, र तिनका निम्‍ति काँसाका पाँच वटा आधार बनाउनू।”

And thou shalt make for the hanging five pillars of shittim wood, and overlay them with gold, and their hooks shall be of gold: and thou shalt cast five sockets of brass for them.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 27

प्रस्‍थान 27

होमबलिको वेदी
1“तैंले बबुल काठको पाँच हात लामो र पाँच हात चौड़ा भएको एउटा वर्गाकार वेदी बनाउनू। त्‍यसको उचाइ तीन हातको होस्‌।  2त्‍यसका चारै कुनामा एउटा-एउटा सीङ बनाउनू। वेदी र त्‍यसका सीङ त्‍यही एउटै टुक्राले बनाइएका होऊन्‌। वेदीलाई काँसाले मोहोर्नू। 3त्‍यसका खरानी उठाउनका निम्‍ति भाँड़ाहरू, र बेल्‍चाहरू, छर्कने बाटाहरू, मासु उठाउने काँटाहरू र आगो राख्‍ने पात्रहरू बनाउनू— त्‍यसका सबै पात्रहरू काँसाका होऊन्‌। 4त्‍यसको निम्‍ति काँसाका जालीको एउटा झिँजा बनाउनू, र जालीमाथि त्‍यसका चारै कुनामा काँसाका चार वटा मुन्‍द्रा लगाउनू। 5तैंले योचाहिँ वेदीको मुन्‍तिर चारैपट्टिको बिटमुनि राख्‍नू, र जाली वेदीको बीचसम्‍म पुगोस्‌। 6वेदीको निम्‍ति बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाउनू। ती काँसाले मोहोर्नू। 7त्‍यसका डन्‍डाहरू मुन्‍द्रामा हाल्‍नू, र त्‍यो उठाउँदा ती डन्‍डा वेदीका दुवैतिर होऊन्‌। 8वेदी तैंले फल्‍याकसितै खोक्रो बनाउनू। तँलाई पर्वतमा देखाएबमोजिम त्‍यो बनाइओस्‌।”
पवित्र वासस्‍थानको चोक
9“तैंले पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति चोक बनाउनू। त्‍यसको दक्षिण भागको लमाइ एक सय हातको होस्, र त्‍यसको निम्‍ति मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका पर्दाहरू बनाउनू।  10तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै काँसाका होऊन्‌। खम्‍बाका अङ्‌कुसेहरू र तिनका फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका होऊन्‌। 11त्‍यसै गरी उत्तरका भागको निम्‍ति पनि सय हात लामा पर्दाहरू होऊन्, र तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै होऊन्, सबै काँसाका। तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका होऊन्‌।”
12“चोकका पश्‍चिमतिरको चौड़ाइको निम्‍ति पचास हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू दश वटा र आधारहरू दश वटै होऊन्‌। 13चोकको सूर्योदय हुने वा पूर्वतिरको चौड़ाइ पचास हातको होस्‌। 14मूल ढोकाको एकतर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै होऊन्‌। 15अर्को तर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै होऊन्‌।”
16“चोकको ढोकाको निम्‍ति नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बीस हातको पर्दा होस्‌। त्‍यसमा बुट्टा हाल्‍नेको काम होस्‌। त्‍यसका खम्‍बाहरू चार वटा र आधारहरू पनि चार वटै होऊन्‌। 17चोकका चारैतिरका सबै खम्‍बाहरूका फित्ता र अङ्‌कुसेहरू चाँदीका होऊन्‌। तिनका आधारहरूचाहिँ काँसाका होऊन्‌। 18चोकको लमाइ एक सय हातको र त्‍यसको चौड़ाइ पचास हातको होस्‌। त्‍यसका पर्दाहरूको उचाइ पाँच हातको होस्‌। ती मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका होऊन्, र तिनका आधारहरूचाहिँ काँसाका होऊन्‌। 19पवित्र वासस्‍थानका सबै सेवाका सारा सामानहरू र त्‍यसका र चोकका सबै कीलाहरू काँसाका होऊन्‌।”
सामदानको लागि तेल
20“तैंले इस्राएलीहरूलाई आज्ञा दिनू, कि तिनीहरूले प्रकाशको निम्‍ति कुटेका भद्राक्षको शुद्ध तेल ल्‍याऊन्, र दियाहरू निरन्‍तर बलिरहून्‌।  21भेट हुने पालमा गवाही-पाटीको सामु भएको पर्दाबाहिर हारून र त्‍यसका छोराहरूले ती दियाहरू साँझदेखि बिहानसम्‍म परमप्रभुको सामुन्‍ने बालिरहने गरून्‌। इस्राएलीहरूका निम्‍ति तिनका पुस्‍तौँसम्‍मलाई यो अनन्‍तको विधि होस्‌।”
............................................................................................................

The Altar of Burnt Offering

27 “Build an altar of acacia wood, three cubits[a] high; it is to be square, five cubits long and five cubits wide.[b] Make a horn at each of the four corners, so that the horns and the altar are of one piece, and overlay the altar with bronze. Make all its utensils of bronze—its pots to remove the ashes, and its shovels, sprinkling bowls, meat forks and firepans. Make a grating for it, a bronze network, and make a bronze ring at each of the four corners of the network. Put it under the ledge of the altar so that it is halfway up the altar. Make poles of acacia wood for the altar and overlay them with bronze. The poles are to be inserted into the rings so they will be on two sides of the altar when it is carried. Make the altar hollow, out of boards. It is to be made just as you were shown on the mountain.

The Courtyard

“Make a courtyard for the tabernacle. The south side shall be a hundred cubits[c] long and is to have curtains of finely twisted linen, 10 with twenty posts and twenty bronze bases and with silver hooks and bands on the posts. 11 The north side shall also be a hundred cubits long and is to have curtains, with twenty posts and twenty bronze bases and with silver hooks and bands on the posts.

12 “The west end of the courtyard shall be fifty cubits[d] wide and have curtains, with ten posts and ten bases. 13 On the east end, toward the sunrise, the courtyard shall also be fifty cubits wide. 14 Curtains fifteen cubits[e] long are to be on one side of the entrance, with three posts and three bases, 15 and curtains fifteen cubits long are to be on the other side, with three posts and three bases.

16 “For the entrance to the courtyard, provide a curtain twenty cubits[f] long, of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen—the work of an embroiderer—with four posts and four bases. 17 All the posts around the courtyard are to have silver bands and hooks, and bronze bases. 18 The courtyard shall be a hundred cubits long and fifty cubits wide,[g] with curtains of finely twisted linen five cubits[h] high, and with bronze bases. 19 All the other articles used in the service of the tabernacle, whatever their function, including all the tent pegs for it and those for the courtyard, are to be of bronze.

Oil for the Lampstand

20 “Command the Israelites to bring you clear oil of pressed olives for the light so that the lamps may be kept burning. 21 In the tent of meeting, outside the curtain that shields the ark of the covenant law, Aaron and his sons are to keep the lamps burning before the Lord from evening till morning. This is to be a lasting ordinance among the Israelites for the generations to come.

............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 27

होमबलिको वेदी
1“तैंले बबुल काठको पाँच हात लामो र पाँच हात चौड़ा भएको एउटा वर्गाकार वेदी बनाउनू। त्‍यसको उचाइ तीन हातको होस्‌।  
And thou shalt make an altar of shittim wood, five cubits long, and five cubits broad; the altar shall be foursquare: and the height thereof shall be three cubits.
2त्‍यसका चारै कुनामा एउटा-एउटा सीङ बनाउनू। वेदी र त्‍यसका सीङ त्‍यही एउटै टुक्राले बनाइएका होऊन्‌। वेदीलाई काँसाले मोहोर्नू।
And thou shalt make the horns of it upon the four corners thereof: his horns shall be of the same: and thou shalt overlay it with brass.
 3त्‍यसका खरानी उठाउनका निम्‍ति भाँड़ाहरू, र बेल्‍चाहरू, छर्कने बाटाहरू, मासु उठाउने काँटाहरू र आगो राख्‍ने पात्रहरू बनाउनू— त्‍यसका सबै पात्रहरू काँसाका होऊन्‌। 
And thou shalt make his pans to receive his ashes, and his shovels, and his basons, and his fleshhooks, and his firepans: all the vessels thereof thou shalt make of brass.
4त्‍यसको निम्‍ति काँसाका जालीको एउटा झिँजा बनाउनू, र जालीमाथि त्‍यसका चारै कुनामा काँसाका चार वटा मुन्‍द्रा लगाउनू। 
And thou shalt make for it a grate of network of brass; and upon the net shalt thou make four brasen rings in the four corners thereof.
5तैंले योचाहिँ वेदीको मुन्‍तिर चारैपट्टिको बिटमुनि राख्‍नू, र जाली वेदीको बीचसम्‍म पुगोस्‌। 
And thou shalt put it under the compass of the altar beneath, that the net may be even to the midst of the altar.
6वेदीको निम्‍ति बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाउनू। ती काँसाले मोहोर्नू। 
And thou shalt make staves for the altar, staves of shittim wood, and overlay them with brass.
7त्‍यसका डन्‍डाहरू मुन्‍द्रामा हाल्‍नू, र त्‍यो उठाउँदा ती डन्‍डा वेदीका दुवैतिर होऊन्‌। 
And the staves shall be put into the rings, and the staves shall be upon the two sides of the altar, to bear it.
8वेदी तैंले फल्‍याकसितै खोक्रो बनाउनू। तँलाई पर्वतमा देखाएबमोजिम त्‍यो बनाइओस्‌।”
पवित्र वासस्‍थानको चोक
Hollow with boards shalt thou make it: as it was shewed thee in the mount, so shall they make it.
9“तैंले पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति चोक बनाउनू। त्‍यसको दक्षिण भागको लमाइ एक सय हातको होस्, र त्‍यसको निम्‍ति मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका पर्दाहरू बनाउनू।  
And thou shalt make the court of the tabernacle: for the south side southward there shall be hangings for the court of fine twined linen of an hundred cubits long for one side:
10तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै काँसाका होऊन्‌। खम्‍बाका अङ्‌कुसेहरू र तिनका फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका होऊन्‌। 
And the twenty pillars thereof and their twenty sockets shall be of brass; the hooks of the pillars and their fillets shall be of silver.
11त्‍यसै गरी उत्तरका भागको निम्‍ति पनि सय हात लामा पर्दाहरू होऊन्, र तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै होऊन्, सबै काँसाका। तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका होऊन्‌।”
And likewise for the north side in length there shall be hangings of an hundred cubits long, and his twenty pillars and their twenty sockets of brass; the hooks of the pillars and their fillets of silver.
12“चोकका पश्‍चिमतिरको चौड़ाइको निम्‍ति पचास हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू दश वटा र आधारहरू दश वटै होऊन्‌। 
And for the breadth of the court on the west side shall be hangings of fifty cubits: their pillars ten, and their sockets ten.
13चोकको सूर्योदय हुने वा पूर्वतिरको चौड़ाइ पचास हातको होस्‌। 
And the breadth of the court on the east side eastward shall be fifty cubits.
14मूल ढोकाको एकतर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै होऊन्‌। 
The hangings of one side of the gate shall be fifteen cubits: their pillars three, and their sockets three.
15अर्को तर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू होऊन्‌। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै होऊन्‌।”
And on the other side shall be hangings fifteen cubits: their pillars three, and their sockets three.
16“चोकको ढोकाको निम्‍ति नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बीस हातको पर्दा होस्‌। त्‍यसमा बुट्टा हाल्‍नेको काम होस्‌। त्‍यसका खम्‍बाहरू चार वटा र आधारहरू पनि चार वटै होऊन्‌।
And for the gate of the court shall be an hanging of twenty cubits, of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen, wrought with needlework: and their pillars shall be four, and their sockets four.
 17चोकका चारैतिरका सबै खम्‍बाहरूका फित्ता र अङ्‌कुसेहरू चाँदीका होऊन्‌। तिनका आधारहरूचाहिँ काँसाका होऊन्‌।
All the pillars round about the court shall be filleted with silver; their hooks shall be of silver, and their sockets of brass.
 18चोकको लमाइ एक सय हातको र त्‍यसको चौड़ाइ पचास हातको होस्‌। त्‍यसका पर्दाहरूको उचाइ पाँच हातको होस्‌। ती मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका होऊन्, र तिनका आधारहरूचाहिँ काँसाका होऊन्‌। 
The length of the court shall be an hundred cubits, and the breadth fifty every where, and the height five cubits of fine twined linen, and their sockets of brass.
19पवित्र वासस्‍थानका सबै सेवाका सारा सामानहरू र त्‍यसका र चोकका सबै कीलाहरू काँसाका होऊन्‌।”
सामदानको लागि तेल
All the vessels of the tabernacle in all the service thereof, and all the pins thereof, and all the pins of the court, shall be of brass.
20“तैंले इस्राएलीहरूलाई आज्ञा दिनू, कि तिनीहरूले प्रकाशको निम्‍ति कुटेका भद्राक्षको शुद्ध तेल ल्‍याऊन्, र दियाहरू निरन्‍तर बलिरहून्‌। 
And thou shalt command the children of Israel, that they bring thee pure oil olive beaten for the light, to cause the lamp to burn always.
 21भेट हुने पालमा गवाही-पाटीको सामु भएको पर्दाबाहिर हारून र त्‍यसका छोराहरूले ती दियाहरू साँझदेखि बिहानसम्‍म परमप्रभुको सामुन्‍ने बालिरहने गरून्‌। इस्राएलीहरूका निम्‍ति तिनका पुस्‍तौँसम्‍मलाई यो अनन्‍तको विधि होस्‌।”

In the tabernacle of the congregation without the vail, which is before the testimony, Aaron and his sons shall order it from evening to morning before the LORD: it shall be a statute for ever unto their generations on the behalf of the children of Israel.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 28

प्रस्‍थान 28

पूजाहारीको पोशाक
1तैंले इस्राएलीहरूका बीचबाट तेरो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई तँकहाँ ले, र तिनीहरूले मेरो निम्‍ति पूजाहारीको काममा सेवा गरून्‌— हारून र त्‍यसका छोराहरू, नादाब, अबीहू, एलाजार र ईतामार।  2गौरव र शोभाको निम्‍ति तैंले तेरो दाजु हारूनको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू बनाउनू। 3जति शिल्‍पकारहरू छन्, जसलाई यस्‍ता कुरामा मैले बुद्धिले परिपूर्ण पारेको छु, तिनीहरूलाई तैंले भन्‍नू, कि तिनीहरूले हारूनका पोशाक त्‍यसलाई यो कामको निम्‍ति नियुक्त गर्नलाई बनाऊन्, र त्‍यसले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरोस्‌। 4तिनीहरूले बनाउनुपर्ने पोशाकहरू यी नै हुन्‌: छाती-पाता, एपोद, अलखा, बुनेको लबेदा, एउटा फेटा र पटुका। तिनीहरूले तेरो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गर्नलाई पवित्र वस्‍त्र बनाऊन्‌। 5तिनीहरूले सुन, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी सूती कपड़ा प्रयोग गरून्‌।
एपोद
6तिनीहरूले एपोदचाहिँ सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी सूती कपड़ाले निपुणताका साथ बनाऊन्‌। 7त्‍यो गाँस्‍नलाई त्‍यसका दुवै छेउमा गाँसेका दुई काँधे-बन्‍धन होऊन्‌। 8त्‍यसमाथि भएको खूब राम्रोसँग बुनेको कमरपेटी एपोदको त्‍यही टुक्राको र त्‍यस्‍तै काम भएको सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको होस्‌।
9“तैंले दुई वटा आनिक्‍स लिएर त्‍यसमा इस्राएलका छोराहरूका नाउँ खोप्‍नू। 10तिनीहरूका जन्‍मअनुसार तिनीहरूमध्‍ये छ जनाका नाउँ एउटा पत्‍थरमा र बाँकी छ जनाका नाउँ अर्को पत्‍थरमा खोप्‍नू। 11पत्‍थर खोप्‍ने शिल्‍पकारले जसरी छाप खोप्‍छ, त्‍यसरी नै ती दुवै पत्‍थरहरूमा इस्राएलका छोराहरूका नाउँ खोप्‍नू। तब तैंले ती पत्‍थर सुनका रत्‍न जड़िने मणिघरमा जड्‌न लगाउनू। 12ती दुवै पत्‍थर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा इस्राएलका छोराहरूका निम्‍ति सम्‍झनाको पत्‍थर हुनलाई लगाउनू, र हारूनले तिनीहरूका नाउँ परमप्रभुको सामु आफ्‍ना दुवै काँधमा सम्‍झनाको निम्‍ति बोक्‍ने गरोस्‌। 13अनि तैंले सुनका मणिघर बनाउनू। 14डोरीजस्‍ता बाटेका निखुर सुनका दुई वटा सिक्री बनाउनू, र ती बाटेका सिक्री ती मणिघरमा लगाउनू।”
छाती-पाता
15“न्‍याय गर्नलाई छाती-पाता सिपालु शिल्‍पकारद्वारा बनाउनू, — एपोदको बनावटजस्‍तै त्‍यो पनि सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको होस्‌।  16त्‍यो वर्गाकार र दोबर पट्ट्याइएको होस्‌। त्‍यसको लमाइ एक बित्ता र चौड़ाइ एक बित्तै होस्‌। 17तब तैंले त्‍यसमा मणिहरूका चार लहर गरी मणि जड्‌नू— पहिलो लहर मानिक, पुष्‍पराज र बेरूजको होस्‌। 18दोस्रो लहर फिरोजा, नीर र पन्‍नाको, 19तेस्रो लहर नीलमणि, हाकिक र कटेलाको, 20चौथो लहर पीतमणि, आनिक्‍स र बिल्‍लौरको होस्‌। यी सबै सुनका मणिघरहरूमा जड़िऊन्‌। 21ती मणिहरू इस्राएलका छोराहरूका नाउँअनुसार बाह्र वटा होऊन्‌। हरेकमा छापमा खोपेजस्‍तै बाह्रै कुलमध्‍ये एउटाको नाउँ होऊन्‌।”
22“छाती-पाताको लागि डोरीजस्‍तो बाटेको निखुर सुनका सिक्रीहरू बनाउनू। 23तैंले त्‍यसको निम्‍ति सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका दुवै कुनामा लगाउनू। 24सुनका दुई वटा सिक्री छाती-पाताको छेउ-छेउमा भएका ती दुई मुन्‍द्रीमा लगाउनू। 25दुवै सिक्रीका अर्का दुई छेउचाहिँ ती दुवै मणिघरमा जड़ेर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा अगाड़िपट्टि लगाउनू। 26फेरि सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका अर्का दुवै कुनामा एपोदतिर भित्रपट्टि बिटमा लगाउनू। 27सुनका अझ दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर एपोदको अगाड़िपट्टि दुवै काँधे-बन्‍धनका मुनिबाट र एपोदको कमरपेटीमाथिको सिउनीनेर लगाउनू। 28छाती-पाताचाहिँ त्‍यसका मुन्‍द्रीहरूद्वारा एपोदका मुन्‍द्रीहरूमा नीलो फित्ताले कमरपेटीमा बाँध्‍नू, कि त्‍यो एपोददेखि सर्न नपाओस्‌।”
29“जब हारून पवित्रस्‍थानमा प्रवेश गर्नेछ, तब त्‍यसले आफ्‍नो हृदयमाथि न्‍यायको छाती-पातामा परमप्रभुको सामु निरन्‍तर सम्‍झनाको निम्‍ति इस्राएलका छोराहरूको नाउँ बोकोस्‌। 30तैंले न्‍यायको छाती-पातामा “ऊरीम” र “तुम्‍मीम” राख्‍नू, ताकि जहिले-जहिले हारून परमप्रभुको सामुन्‍ने जान्‍छ तहिले-तहिले ती त्‍यसको हृदयमा होऊन्‌। यसरी हारूनले इस्राएलीहरूका निम्‍ति न्‍याय गर्ने साधनहरू आफ्‍नो हृदयमा परमप्रभुको सामुन्‍ने निरन्‍तर बोकोस्‌। 
पूजाहारीका अन्‍य पोशाक
31तैंले एपोदको सम्‍पूर्ण अलखा नीलो रङ्गको बनाउनू।  32त्‍यसको बीचमा टाउको छिराउन प्‍वाल बनाउनू, र नच्‍यातिनलाई कठालोको प्‍वालजस्‍तै बुनेको बिट होस्‌। 33त्‍यसको तलको फेरोमा नीलो, बैजनी र रातो धागोका दारिमहरू बनाउनू र बीच-बीचमा सुनका घण्‍टीहरू लगाउनू, 34एउटा सुनको घण्‍टी र फेरि एउटा दारिम पर्ने गरी अलखाको वरिपरि होस्‌। 35हारूनले सेवा गर्दा त्‍यो लगाओस्‌। पवित्रस्‍थानभित्र परमप्रभुको सामुन्‍ने प्रवेश गर्दा र बाहिर निस्‍कँदा, त्‍यसको आवाज सुनिओस्‌ र हारून नमरोस्‌।
36“तैंले निखुर सुनको एउटा पाता बनाएर त्‍यसमा औँठीको छाप खोपेझैँ यो कुरो खोप्‍नू, ‘परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र’। 37त्‍यो नीलो फित्ताले फेटामा बाँध्‍नू, र त्‍यो फेटा अगाड़ि होस्‌। 38हारूनको निधारमा त्‍यो होस्, र इस्राएलीहरूले जे-जति पवित्र भेटी चढ़ाउँछन्, ती पवित्र थोकहरूको दोष हारूनले बोकोस्‌। त्‍यो निरन्‍तर त्‍यसको निधारमा रहनेछ। यसरी ती भेटीहरू परमप्रभुको सामु ग्रहण हुन सकून्‌।”
39“लबेदाचाहिँ मसिनो सूती कपड़ाको बुन्‍नू र फेटा पनि मसिनो सूती कपड़ाको बनाउनू। बुट्टा हाल्‍नेद्वारा पटुका पनि बनाइओस्‌। 40तैंले हारूनका छोराहरूका निम्‍ति लबेदा, पटुका र फेटाहरू तिनीहरूका गौरव र शोभाको निम्‍ति बनाउनू। 41ती तैंले आफ्‍नो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पहिराएर तिनीहरूलाई अभिषेक गरी नियुक्त गर्नू। तिनीहरूलाई पवित्र पार्नू, र तिनीहरूले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरून्‌।”
42“तैंले तिनीहरूका शरीर ढाक्‍नलाई सूती कपड़ाका भित्री वस्‍त्र बनाउनू। ती कम्‍मरदेखि जाँघसम्‍म पुगून्‌। 43हारून र त्‍यसका छोराहरू भेट हुने पालमा प्रवेश गर्दा अथवा पवित्रस्‍थानमा सेवाको निम्‍ति वेदीको नजिक आउँदा, ती लगाएका होऊन्, ताकि तिनीहरू दोषी नहोऊन्‌ र नमरून्‌।”
“योचाहिँ हारून र त्‍यसका सन्‍तानका निम्‍ति अनन्‍तको विधि होस्‌।”
...............................................................................................................

The Priestly Garments

28 “Have Aaron your brother brought to you from among the Israelites, along with his sons Nadab and Abihu, Eleazar and Ithamar, so they may serve me as priests. Make sacred garments for your brother Aaron to give him dignity and honor. Tell all the skilled workers to whom I have given wisdom in such matters that they are to make garments for Aaron, for his consecration, so he may serve me as priest. These are the garments they are to make: a breastpiece, an ephod, a robe, a woven tunic, a turban and a sash. They are to make these sacred garments for your brother Aaron and his sons, so they may serve me as priests. Have them use gold, and blue, purple and scarlet yarn, and fine linen.

The Ephod

“Make the ephod of gold, and of blue, purple and scarlet yarn, and of finely twisted linen—the work of skilled hands. It is to have two shoulder pieces attached to two of its corners, so it can be fastened. Its skillfully woven waistband is to be like it—of one piece with the ephod and made with gold, and with blue, purple and scarlet yarn, and with finely twisted linen.

“Take two onyx stones and engrave on them the names of the sons of Israel 10 in the order of their birth—six names on one stone and the remaining six on the other. 11 Engrave the names of the sons of Israel on the two stones the way a gem cutter engraves a seal. Then mount the stones in gold filigree settings 12 and fasten them on the shoulder pieces of the ephod as memorial stones for the sons of Israel. Aaron is to bear the names on his shoulders as a memorial before the Lord. 13 Make gold filigree settings 14 and two braided chains of pure gold, like a rope, and attach the chains to the settings.

The Breastpiece

15 “Fashion a breastpiece for making decisions—the work of skilled hands. Make it like the ephod: of gold, and of blue, purple and scarlet yarn, and of finely twisted linen. 16 It is to be square—a span[a] long and a span wide—and folded double. 17 Then mount four rows of precious stones on it. The first row shall be carnelian, chrysolite and beryl; 18 the second row shall be turquoise, lapis lazuli and emerald; 19 the third row shall be jacinth, agate and amethyst; 20 the fourth row shall be topaz, onyx and jasper.[b] Mount them in gold filigree settings. 21 There are to be twelve stones, one for each of the names of the sons of Israel, each engraved like a seal with the name of one of the twelve tribes.

22 “For the breastpiece make braided chains of pure gold, like a rope. 23 Make two gold rings for it and fasten them to two corners of the breastpiece. 24 Fasten the two gold chains to the rings at the corners of the breastpiece, 25 and the other ends of the chains to the two settings, attaching them to the shoulder pieces of the ephod at the front. 26 Make two gold rings and attach them to the other two corners of the breastpiece on the inside edge next to the ephod. 27 Make two more gold rings and attach them to the bottom of the shoulder pieces on the front of the ephod, close to the seam just above the waistband of the ephod. 28 The rings of the breastpiece are to be tied to the rings of the ephod with blue cord, connecting it to the waistband, so that the breastpiece will not swing out from the ephod.

29 “Whenever Aaron enters the Holy Place, he will bear the names of the sons of Israel over his heart on the breastpiece of decision as a continuing memorial before the Lord. 30 Also put the Urim and the Thummim in the breastpiece, so they may be over Aaron’s heart whenever he enters the presence of the Lord. Thus Aaron will always bear the means of making decisions for the Israelites over his heart before the Lord.

Other Priestly Garments

31 “Make the robe of the ephod entirely of blue cloth, 32 with an opening for the head in its center. There shall be a woven edge like a collar[c] around this opening, so that it will not tear. 33 Make pomegranates of blue, purple and scarlet yarn around the hem of the robe, with gold bells between them. 34 The gold bells and the pomegranates are to alternate around the hem of the robe. 35 Aaron must wear it when he ministers. The sound of the bells will be heard when he enters the Holy Place before the Lord and when he comes out, so that he will not die.

36 “Make a plate of pure gold and engrave on it as on a seal: holy to the Lord. 37 Fasten a blue cord to it to attach it to the turban; it is to be on the front of the turban. 38 It will be on Aaron’s forehead, and he will bear the guilt involved in the sacred gifts the Israelites consecrate, whatever their gifts may be. It will be on Aaron’s forehead continually so that they will be acceptable to the Lord.

39 “Weave the tunic of fine linen and make the turban of fine linen. The sash is to be the work of an embroiderer. 40 Make tunics, sashes and caps for Aaron’s sons to give them dignity and honor. 41 After you put these clothes on your brother Aaron and his sons, anoint and ordain them. Consecrate them so they may serve me as priests.

42 “Make linen undergarments as a covering for the body, reaching from the waist to the thigh. 43 Aaron and his sons must wear them whenever they enter the tent of meeting or approach the altar to minister in the Holy Place, so that they will not incur guilt and die.

“This is to be a lasting ordinance for Aaron and his descendants.

............................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 28:1-43,

पूजाहारीको पोशाक
1तैंले इस्राएलीहरूका बीचबाट तेरो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई तँकहाँ ले, र तिनीहरूले मेरो निम्‍ति पूजाहारीको काममा सेवा गरून्‌— हारून र त्‍यसका छोराहरू, नादाब, अबीहू, एलाजार र ईतामार।
And take thou unto thee Aaron thy brother, and his sons with him, from among the children of Israel, that he may minister unto me in the priest's office, even Aaron, Nadab and Abihu, Eleazar and Ithamar, Aaron's sons.
  2गौरव र शोभाको निम्‍ति तैंले तेरो दाजु हारूनको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू बनाउनू। 
And thou shalt make holy garments for Aaron thy brother for glory and for beauty.
3जति शिल्‍पकारहरू छन्, जसलाई यस्‍ता कुरामा मैले बुद्धिले परिपूर्ण पारेको छु, तिनीहरूलाई तैंले भन्‍नू, कि तिनीहरूले हारूनका पोशाक त्‍यसलाई यो कामको निम्‍ति नियुक्त गर्नलाई बनाऊन्, र त्‍यसले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरोस्‌।
And thou shalt speak unto all that are wise hearted, whom I have filled with the spirit of wisdom, that they may make Aaron's garments to consecrate him, that he may minister unto me in the priest's office.
 4तिनीहरूले बनाउनुपर्ने पोशाकहरू यी नै हुन्‌: छाती-पाता, एपोद, अलखा, बुनेको लबेदा, एउटा फेटा र पटुका। तिनीहरूले तेरो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गर्नलाई पवित्र वस्‍त्र बनाऊन्‌।
And these are the garments which they shall make; a breastplate, and an ephod, and a robe, and a broidered coat, a mitre, and a girdle: and they shall make holy garments for Aaron thy brother, and his sons, that he may minister unto me in the priest's office.
 5तिनीहरूले सुन, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी सूती कपड़ा प्रयोग गरून्‌।
एपोद
And they shall take gold, and blue, and purple, and scarlet, and fine linen.
6तिनीहरूले एपोदचाहिँ सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी सूती कपड़ाले निपुणताका साथ बनाऊन्‌।
And they shall make the ephod of gold, of blue, and of purple, of scarlet, and fine twined linen, with cunning work.
 7त्‍यो गाँस्‍नलाई त्‍यसका दुवै छेउमा गाँसेका दुई काँधे-बन्‍धन होऊन्‌। 
It shall have the two shoulderpieces thereof joined at the two edges thereof; and so it shall be joined together.
8त्‍यसमाथि भएको खूब राम्रोसँग बुनेको कमरपेटी एपोदको त्‍यही टुक्राको र त्‍यस्‍तै काम भएको सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको होस्‌।
And the curious girdle of the ephod, which is upon it, shall be of the same, according to the work thereof; even of gold, of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen.
9“तैंले दुई वटा आनिक्‍स लिएर त्‍यसमा इस्राएलका छोराहरूका नाउँ खोप्‍नू। And thou shalt take two onyx stones, and grave on them the names of the children of Israel:
10तिनीहरूका जन्‍मअनुसार तिनीहरूमध्‍ये छ जनाका नाउँ एउटा पत्‍थरमा र बाँकी छ जनाका नाउँ अर्को पत्‍थरमा खोप्‍नू।
Six of their names on one stone, and the other six names of the rest on the other stone, according to their birth.
 11पत्‍थर खोप्‍ने शिल्‍पकारले जसरी छाप खोप्‍छ, त्‍यसरी नै ती दुवै पत्‍थरहरूमा इस्राएलका छोराहरूका नाउँ खोप्‍नू। तब तैंले ती पत्‍थर सुनका रत्‍न जड़िने मणिघरमा जड्‌न लगाउनू। 
With the work of an engraver in stone, like the engravings of a signet, shalt thou engrave the two stones with the names of the children of Israel: thou shalt make them to be set in ouches of gold.
12ती दुवै पत्‍थर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा इस्राएलका छोराहरूका निम्‍ति सम्‍झनाको पत्‍थर हुनलाई लगाउनू, र हारूनले तिनीहरूका नाउँ परमप्रभुको सामु आफ्‍ना दुवै काँधमा सम्‍झनाको निम्‍ति बोक्‍ने गरोस्‌।
And thou shalt put the two stones upon the shoulders of the ephod for stones of memorial unto the children of Israel: and Aaron shall bear their names before the LORD upon his two shoulders for a memorial.
 13अनि तैंले सुनका मणिघर बनाउनू। 
And thou shalt make ouches of gold;
14डोरीजस्‍ता बाटेका निखुर सुनका दुई वटा सिक्री बनाउनू, र ती बाटेका सिक्री ती मणिघरमा लगाउनू।”
And two chains of pure gold at the ends; of wreathen work shalt thou make them, and fasten the wreathen chains to the ouches.
                                                                                             Ccccccc       छाती-पाता
15“न्‍याय गर्नलाई छाती-पाता सिपालु शिल्‍पकारद्वारा बनाउनू, — एपोदको बनावटजस्‍तै त्‍यो पनि सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको होस्‌। 
And thou shalt make the breastplate of judgment with cunning work; after the work of the ephod thou shalt make it; of gold, of blue, and of purple, and of scarlet, and of fine twined linen, shalt thou make it.
 16त्‍यो वर्गाकार र दोबर पट्ट्याइएको होस्‌। त्‍यसको लमाइ एक बित्ता र चौड़ाइ एक बित्तै होस्‌। 
Foursquare it shall be being doubled; a span shall be the length thereof, and a span shall be the breadth thereof.
17तब तैंले त्‍यसमा मणिहरूका चार लहर गरी मणि जड्‌नू— पहिलो लहर मानिक, पुष्‍पराज र बेरूजको होस्‌।
And thou shalt set in it settings of stones, even four rows of stones: the first row shall be a sardius, a topaz, and a carbuncle: this shall be the first row.
 18दोस्रो लहर फिरोजा, नीर र पन्‍नाको, 
And the second row shall be an emerald, a sapphire, and a diamond.
19तेस्रो लहर नीलमणि, हाकिक र कटेलाको,
And the third row a ligure, an agate, and an amethyst.
 20चौथो लहर पीतमणि, आनिक्‍स र बिल्‍लौरको होस्‌। यी सबै सुनका मणिघरहरूमा जड़िऊन्‌। 
And the fourth row a beryl, and an onyx, and a jasper: they shall be set in gold in their inclosings.
21ती मणिहरू इस्राएलका छोराहरूका नाउँअनुसार बाह्र वटा होऊन्‌। हरेकमा छापमा खोपेजस्‍तै बाह्रै कुलमध्‍ये एउटाको नाउँ होऊन्‌।”
And the stones shall be with the names of the children of Israel, twelve, according to their names, like the engravings of a signet; every one with his name shall they be according to the twelve tribes.
22“छाती-पाताको लागि डोरीजस्‍तो बाटेको निखुर सुनका सिक्रीहरू बनाउनू। 
And thou shalt make upon the breastplate chains at the ends of wreathen work of pure gold.
23तैंले त्‍यसको निम्‍ति सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका दुवै कुनामा लगाउनू।
And thou shalt make upon the breastplate two rings of gold, and shalt put the two rings on the two ends of the breastplate.
 24सुनका दुई वटा सिक्री छाती-पाताको छेउ-छेउमा भएका ती दुई मुन्‍द्रीमा लगाउनू।
And thou shalt put the two wreathen chains of gold in the two rings which are on the ends of the breastplate.
 25दुवै सिक्रीका अर्का दुई छेउचाहिँ ती दुवै मणिघरमा जड़ेर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा अगाड़िपट्टि लगाउनू।
And the other two ends of the two wreathen chains thou shalt fasten in the two ouches, and put them on the shoulderpieces of the ephod before it.
 26फेरि सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका अर्का दुवै कुनामा एपोदतिर भित्रपट्टि बिटमा लगाउनू।
And thou shalt make two rings of gold, and thou shalt put them upon the two ends of the breastplate in the border thereof, which is in the side of the ephod inward.
 27सुनका अझ दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर एपोदको अगाड़िपट्टि दुवै काँधे-बन्‍धनका मुनिबाट र एपोदको कमरपेटीमाथिको सिउनीनेर लगाउनू। 
And two other rings of gold thou shalt make, and shalt put them on the two sides of the ephod underneath, toward the forepart thereof, over against the other coupling thereof, above the curious girdle of the ephod.
28छाती-पाताचाहिँ त्‍यसका मुन्‍द्रीहरूद्वारा एपोदका मुन्‍द्रीहरूमा नीलो फित्ताले कमरपेटीमा बाँध्‍नू, कि त्‍यो एपोददेखि सर्न नपाओस्‌।”
And they shall bind the breastplate by the rings thereof unto the rings of the ephod with a lace of blue, that it may be above the curious girdle of the ephod, and that the breastplate be not loosed from the ephod.
29“जब हारून पवित्रस्‍थानमा प्रवेश गर्नेछ, तब त्‍यसले आफ्‍नो हृदयमाथि न्‍यायको छाती-पातामा परमप्रभुको सामु निरन्‍तर सम्‍झनाको निम्‍ति इस्राएलका छोराहरूको नाउँ बोकोस्‌। 
And Aaron shall bear the names of the children of Israel in the breastplate of judgment upon his heart, when he goeth in unto the holy place, for a memorial before the LORD continually.
30तैंले न्‍यायको छाती-पातामा “ऊरीम” र “तुम्‍मीम” राख्‍नू, ताकि जहिले-जहिले हारून परमप्रभुको सामुन्‍ने जान्‍छ तहिले-तहिले ती त्‍यसको हृदयमा होऊन्‌। यसरी हारूनले इस्राएलीहरूका निम्‍ति न्‍याय गर्ने साधनहरू आफ्‍नो हृदयमा परमप्रभुको सामुन्‍ने निरन्‍तर बोकोस्‌। 
And thou shalt put in the breastplate of judgment the Urim and the Thummim; and they shall be upon Aaron's heart, when he goeth in before the LORD: and Aaron shall bear the judgment of the children of Israel upon his heart before the LORD continually.
                                                                                Ccc         पूजाहारीका अन्‍य पोशाक
31तैंले एपोदको सम्‍पूर्ण अलखा नीलो रङ्गको बनाउनू।  
And thou shalt make the robe of the ephod all of blue.
32त्‍यसको बीचमा टाउको छिराउन प्‍वाल बनाउनू, र नच्‍यातिनलाई कठालोको प्‍वालजस्‍तै बुनेको बिट होस्‌। 
And there shall be an hole in the top of it, in the midst thereof: it shall have a binding of woven work round about the hole of it, as it were the hole of an habergeon, that it be not rent.
33त्‍यसको तलको फेरोमा नीलो, बैजनी र रातो धागोका दारिमहरू बनाउनू र बीच-बीचमा सुनका घण्‍टीहरू लगाउनू, 
And beneath upon the hem of it thou shalt make pomegranates of blue, and of purple, and of scarlet, round about the hem thereof; and bells of gold between them round about:
34एउटा सुनको घण्‍टी र फेरि एउटा दारिम पर्ने गरी अलखाको वरिपरि होस्‌। 
A golden bell and a pomegranate, a golden bell and a pomegranate, upon the hem of the robe round about.
35हारूनले सेवा गर्दा त्‍यो लगाओस्‌। पवित्रस्‍थानभित्र परमप्रभुको सामुन्‍ने प्रवेश गर्दा र बाहिर निस्‍कँदा, त्‍यसको आवाज सुनिओस्‌ र हारून नमरोस्‌।
And it shall be upon Aaron to minister: and his sound shall be heard when he goeth in unto the holy place before the LORD, and when he cometh out, that he die not.
36“तैंले निखुर सुनको एउटा पाता बनाएर त्‍यसमा औँठीको छाप खोपेझैँ यो कुरो खोप्‍नू, ‘परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र’। 
And thou shalt make a plate of pure gold, and grave upon it, like the engravings of a signet, HOLINESS TO THE LORD.
37त्‍यो नीलो फित्ताले फेटामा बाँध्‍नू, र त्‍यो फेटा अगाड़ि होस्‌। 
And thou shalt put it on a blue lace, that it may be upon the mitre; upon the forefront of the mitre it shall be.
38हारूनको निधारमा त्‍यो होस्, र इस्राएलीहरूले जे-जति पवित्र भेटी चढ़ाउँछन्, ती पवित्र थोकहरूको दोष हारूनले बोकोस्‌। त्‍यो निरन्‍तर त्‍यसको निधारमा रहनेछ। यसरी ती भेटीहरू परमप्रभुको सामु ग्रहण हुन सकून्‌।”
And it shall be upon Aaron's forehead, that Aaron may bear the iniquity of the holy things, which the children of Israel shall hallow in all their holy gifts; and it shall be always upon his forehead, that they may be accepted before the LORD.
39“लबेदाचाहिँ मसिनो सूती कपड़ाको बुन्‍नू र फेटा पनि मसिनो सूती कपड़ाको बनाउनू। बुट्टा हाल्‍नेद्वारा पटुका पनि बनाइओस्‌। 
And thou shalt embroider the coat of fine linen, and thou shalt make the mitre of fine linen, and thou shalt make the girdle of needlework.
40तैंले हारूनका छोराहरूका निम्‍ति लबेदा, पटुका र फेटाहरू तिनीहरूका गौरव र शोभाको निम्‍ति बनाउनू। 
And for Aaron's sons thou shalt make coats, and thou shalt make for them girdles, and bonnets shalt thou make for them, for glory and for beauty.
41ती तैंले आफ्‍नो दाजु हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पहिराएर तिनीहरूलाई अभिषेक गरी नियुक्त गर्नू। तिनीहरूलाई पवित्र पार्नू, र तिनीहरूले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरून्‌।”
And thou shalt put them upon Aaron thy brother, and his sons with him; and shalt anoint them, and consecrate them, and sanctify them, that they may minister unto me in the priest's office.
42“तैंले तिनीहरूका शरीर ढाक्‍नलाई सूती कपड़ाका भित्री वस्‍त्र बनाउनू। ती कम्‍मरदेखि जाँघसम्‍म पुगून्‌। 
And thou shalt make them linen breeches to cover their nakedness; from the loins even unto the thighs they shall reach:
43हारून र त्‍यसका छोराहरू भेट हुने पालमा प्रवेश गर्दा अथवा पवित्रस्‍थानमा सेवाको निम्‍ति वेदीको नजिक आउँदा, ती लगाएका होऊन्, ताकि तिनीहरू दोषी नहोऊन्‌ र नमरून्‌।”
“योचाहिँ हारून र त्‍यसका सन्‍तानका निम्‍ति अनन्‍तको विधि होस्‌।”

And they shall be upon Aaron, and upon his sons, when they come in unto the tabernacle of the congregation, or when they come near unto the altar to minister in the holy place; that they bear not iniquity, and die: it shall be a statute for ever unto him and his seed after him.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 29

प्रस्‍थान 29:1-46,

पूजाहारीहरूको समर्पण
1तिनीहरूले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरून्‌ भनेर तिनीहरूलाई पवित्र गर्न तैंले तिनीहरूका निम्‍ति गर्नुपर्ने काम यही हो: एउटा बाछा र दुई वटा निष्‍खोट भेड़ा लिएर आइज,  2र रोटी, र तेलमा मुछेको फुरौला र तेल दलेका पातलो बाबर— ती सबै अखमिरी मसिनो गहूँको पीठाको बनाउनू। 3अनि ती डालोमा हालेर त्‍यो टोकरी, बाछा र ती दुवै भेड़ा ल्‍याउनू। 4त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई भेट हुने पालको ढोकानेर ल्‍याएर तिनीहरूलाई तैंले पानीले नुहाइदिनू। 5ती पोशाकहरू ल्‍याएर हारूनलाई चाहिँ लबेदा, एपोदको अलखा, एपोद र छाती-पाता पहिराएर निपुणताका साथ बुनेको कमरपेटी त्‍यसमाथि बाँधिदिनू। 6त्‍यसको शिरमा त्‍यो फेटा लगाइदिनू, र फेटामाथि पवित्र मुकुट लगाइदिनू। 7त्‍यसपछि अभिषेक गर्ने तेल लिएर त्‍यसको शिरमा खन्‍याई त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू। 8अनि त्‍यसका छोराहरूलाई ल्‍याएर तिनीहरूलाई लबेदा पहिराइदिनू, 9र तिनीहरूका शिरमा फेटा लगाइदिनू। तब हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पटुका बाँधिदिनू। सदाको विधिद्वारा तिनीहरूले पूजाहारी पद पाउनेछन्‌। यसरी तैंले हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई नियुक्त गर्नू।
10“त्‍यो बाछा भेट हुने पालको सामुन्‍ने ल्‍याउनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले बाछाको शिरमा आफ्‍ना हात राखून्‌। 11त्‍यस बाछालाई परमप्रभुको सामुन्‍ने भेट हुने पालको ढोकाको अगाड़ि बलि गर्नू। 12तेरो औँलाले बाछाको रगतबाट केही लिएर वेदीका सीङहरूमा लगाउनू, र त्‍यसको बाँकी रगतचाहिँ वेदीको आधारमा खन्‍याइदिनू। 13अनि तैंले आन्‍द्रा-भुँड़ी ढाक्‍ने सबै बोसो र कलेजाको मासु र दुवै मिर्गौला र तीमाथिको बोसो लिएर वेदीमा जलाउनू। 14तर बाछाको मासु र त्‍यसको छाला र त्‍यसको गोबरचाहिँ छाउनीदेखि बाहिर आगोमा जलाउनू। त्‍यो पापबलि हो।”
15“फेरि एउटा भेड़ा लिनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले भेड़ाको शिरमा आ-आफ्‍ना हात राखून्‌। 16भेड़ालाई बलि गरी त्‍यसको रगत लिएर वेदीमा वरिपरि छर्कनू। 17त्‍यस भेड़ालाई टुक्रा-टुक्रा पारेर त्‍यसका आन्‍द्रा र खुट्टाहरू धोएर त्‍यसका टुक्राहरू र शिरसँगै राखिदिनू। 18त्‍यो सिङ्गै भेड़ा वेदीमा जलाउनू। त्‍योचाहिँ परमप्रभुलाई मन पर्ने मीठो बास्‍ना भएको, आगोद्वारा चढ़ाइएको होमबलि हो।” 
19“तैंले अर्को भेड़ा लिनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले भेड़ाको शिरमाथि आ-आफ्‍ना हात राखून्‌। 20तब भेड़ालाई बलि गरेर त्‍यसको रगतबाट केही लिएर हारूनको दाहिने कानको र त्‍यसका छोराहरूका दाहिने कानका लोतीमा, र तिनीहरूका दाहिने-दाहिने हातका बूढ़ी औँला र दाहिने-दाहिने खुट्टाका बूढ़ी औँलामा लगाउनू। त्‍यसपछि रगत वेदीमा वरिपरि छर्कनू। 21अनि वेदीमा भएको रगत र अभिषेक गर्ने तेलबाट अलि-अलि लिएर हारून र त्‍यसका पोशाकहरू र त्‍यसका छोराहरूमाथि र छोराहरूका पोशाकहरूमाथि छर्कनू। यसरी त्‍यो, त्‍यसका छोराहरू र तिनीहरू सबैका पोशाकहरूसमेत पवित्र हुनेछन्‌।”
22“तैंले त्‍यस भेड़ाको बोसो र बोसेपुच्‍छर र आन्‍द्रा-भुँड़ी ढाक्‍ने बोसो र कलेजाको मासु र बोसोसमेतको दुवै मिर्गौला र दाहिने साँप्रो लिनू। (त्‍योचाहिँ नियुक्त गर्दा प्रयोग गरिने अर्पणको भेड़ा हो।) 23परमप्रभुको सामु भएको अखमिरी रोटीको डालोबाट एउटा रोटी र तेलमा पोलेको एउटा फुरौला र एउटा बाबर लिएर 24ती सबै हारून र त्‍यसका छोराहरूका हातमा राख्‍नू। ती परमप्रभुको सामुन्‍ने डोलाइने बलिको रूपमा डोलाउनू। 25तब तिनीहरूका हातबाट ती लिएर परमप्रभुलाई मन पर्ने बास्‍नाको निम्‍ति होमबलिका साथ वेदीमा जलाइदिनू। यो परमप्रभुको निम्‍ति आगोद्वारा चढ़ाइएको बलि हो। 26अनि हारूनका अर्पणको भेड़ाको ह्याकुलो लिएर परमप्रभुको सामुन्‍ने डोलाइने बलिको रूपमा डोलाउनू। त्‍योचाहिँ तेरो भाग हुनेछ।”
27“अर्पणको भेड़ाबाट हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति हुने डोलाएको ह्याकुला र चढ़ाइएको साँप्रो पवित्र गर्नू। 28हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति इस्राएलीहरूले सधैँ दिनुपर्ने भाग यही होस्, किनभने इस्राएलीहरूले आफ्‍नो मेलबलिहरूबाट परमप्रभुलाई चढ़ाउनुपर्ने भाग त्‍यही हो।”
29“हारूनका पवित्र पोशाकहरू त्‍यसका सन्‍तानहरूका निम्‍ति होऊन्, र तिनीहरू ती पहिरेर अभिषेक भई नियुक्त गरिऊन्‌। 30त्‍यसको सट्टामा पूजाहारी हुने छोरो भेट हुने पालमा पवित्रस्‍थानभित्र सेवा गर्नलाई आउँदा, सात दिनसम्‍म त्‍यसले ती पहिरोस्‌।
31नियुक्त गर्दा प्रयोग गरिने अर्पणको भेड़ा लिएर त्‍यसको मासु एक पवित्र ठाउँमा पकाउनू। 32त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूले त्‍यस भेड़ाको मासु र डालोमा भएको रोटी भेट हुने पालको ढोकानेर खाऊन्‌। 33तिनीहरूलाई नियुक्त र पवित्र गर्नलाई जुन-जुन थोकद्वारा प्रायश्‍चित गरिएको थियो, ती तिनीहरूले खाऊन्‌। तर कुनै अन्‍य मानिसहरूले चाहिँ नखाऊन्, किनभने ती पवित्र हुन्‌। 34अर्पणको भेड़ाको मासु अथवा रोटीमध्‍येको केही बिहानसम्‍म उब्‍र्यो भने त्‍यो उब्रेको भाग आगोमा जलाइदिनू। त्‍यो नखानू, किनभने त्‍यो पवित्र हो।
35“तँलाई मैले दिएका सबै आज्ञाबमोजिम हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई गर्नू। सात दिन लगाएर तिनीहरूलाई नियुक्त गर्नू। 36प्रायश्‍चितको निम्‍ति पापबलिको साँढ़े दिनहुँ तैंले चढ़ाउनू। जब वेदीको लागि प्रायश्‍चित गर्लास्, तब पवित्र गर्नका निम्‍ति त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू। 37सात दिनसम्‍म तैंले वेदीको निम्‍ति प्रायश्‍चित गर्दैरहनू, र त्‍यसलाई पवित्र पार्नू। यसरी वेदी महा पवित्र हुनेछ। जे-जेले त्‍यो वेदी छोला त्‍यो पवित्र हुनेछ।”
38“अब वेदीमा दिनहुँ तैंले निरन्‍तर चढ़ाउनुपर्ने कुरो यही हो: दुई वटा एक वर्षका थुमा।  39एउटा थुमा बिहान चढ़ाउनू र अर्को बेलुकी। 40पहिलो थुमासित एक लिटर कुटेको भद्राक्षको तेलमा मुछेको आधा पाथी मसिनो पीठो, र अर्घ-बलिको निम्‍ति चाहिँ एक लिटर दाखमद्य चढ़ाउनू। 41अर्कोचाहिँ थुमा बेलुकी चढ़ाउनू, र त्‍यससँग बिहानको जस्‍तै अन्‍नबलि र अर्घबलि होस्‌। परमप्रभुको निम्‍ति मीठो बास्‍ना भएको, आगोद्वारा चढ़ाइएको बलि त्‍यो होस्‌।”
42“तिमीहरूका पुस्‍ता-पुस्‍ताका निम्‍ति परमप्रभुको सामुन्‍ने भेट हुने पालको ढोकानेर त्‍यो निरन्‍तरको होमबलि होस्‌। त्‍यही ठाउँमा म तँसित कुरा गर्नलाई तँसँग भेट गर्नेछु। 43इस्राएलीहरूसित म त्‍यहीँ नै भेट गर्नेछु, र त्‍यो पाल मेरो महिमाले पवित्र हुनेछ।
44“म भेट हुने पाल र वेदीलाई पवित्र गर्नेछु। हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पनि मेरो निम्‍ति पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गर्नलाई पवित्र गर्नेछु। 45म इस्राएलीहरूका बीचमा वास गर्नेछु, र तिनीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु। 46तिनीहरूका मध्‍यमा बस्‍न भनी तिनीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ भनी तिनीहरूले जान्‍नेछन्‌। म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ।”
.................................................................................................................

Consecration of the Priests

29 “This is what you are to do to consecrate them, so they may serve me as priests: Take a young bull and two rams without defect. And from the finest wheat flour make round loaves without yeast, thick loaves without yeast and with olive oil mixed in, and thin loaves without yeast and brushed with olive oil. Put them in a basket and present them along with the bull and the two rams. Then bring Aaron and his sons to the entrance to the tent of meeting and wash them with water. Take the garments and dress Aaron with the tunic, the robe of the ephod, the ephod itself and the breastpiece. Fasten the ephod on him by its skillfully woven waistband. Put the turban on his head and attach the sacred emblem to the turban. Take the anointing oil and anoint him by pouring it on his head. Bring his sons and dress them in tunics and fasten caps on them. Then tie sashes on Aaron and his sons.[a] The priesthood is theirs by a lasting ordinance.

“Then you shall ordain Aaron and his sons.

10 “Bring the bull to the front of the tent of meeting, and Aaron and his sons shall lay their hands on its head. 11 Slaughter it in the Lord’s presence at the entrance to the tent of meeting. 12 Take some of the bull’s blood and put it on the horns of the altar with your finger, and pour out the rest of it at the base of the altar. 13 Then take all the fat on the internal organs, the long lobe of the liver, and both kidneys with the fat on them, and burn them on the altar. 14 But burn the bull’s flesh and its hide and its intestines outside the camp. It is a sin offering.[b]

15 “Take one of the rams, and Aaron and his sons shall lay their hands on its head. 16 Slaughter it and take the blood and splash it against the sides of the altar. 17 Cut the ram into pieces and wash the internal organs and the legs, putting them with the head and the other pieces. 18 Then burn the entire ram on the altar. It is a burnt offering to the Lord, a pleasing aroma, a food offering presented to the Lord.

19 “Take the other ram, and Aaron and his sons shall lay their hands on its head. 20 Slaughter it, take some of its blood and put it on the lobes of the right ears of Aaron and his sons, on the thumbs of their right hands, and on the big toes of their right feet. Then splash blood against the sides of the altar. 21 And take some blood from the altar and some of the anointing oil and sprinkle it on Aaron and his garments and on his sons and their garments. Then he and his sons and their garments will be consecrated.

22 “Take from this ram the fat, the fat tail, the fat on the internal organs, the long lobe of the liver, both kidneys with the fat on them, and the right thigh. (This is the ram for the ordination.) 23 From the basket of bread made without yeast, which is before the Lord, take one round loaf, one thick loaf with olive oil mixed in, and one thin loaf. 24 Put all these in the hands of Aaron and his sons and have them wave them before the Lord as a wave offering. 25 Then take them from their hands and burn them on the altar along with the burnt offering for a pleasing aroma to the Lord, a food offering presented to the Lord. 26 After you take the breast of the ram for Aaron’s ordination, wave it before the Lord as a wave offering, and it will be your share.

27 “Consecrate those parts of the ordination ram that belong to Aaron and his sons: the breast that was waved and the thigh that was presented. 28 This is always to be the perpetual share from the Israelites for Aaron and his sons. It is the contribution the Israelites are to make to the Lord from their fellowship offerings.

29 “Aaron’s sacred garments will belong to his descendants so that they can be anointed and ordained in them. 30 The son who succeeds him as priest and comes to the tent of meeting to minister in the Holy Place is to wear them seven days.

31 “Take the ram for the ordination and cook the meat in a sacred place. 32 At the entrance to the tent of meeting, Aaron and his sons are to eat the meat of the ram and the bread that is in the basket. 33 They are to eat these offerings by which atonement was made for their ordination and consecration. But no one else may eat them, because they are sacred. 34 And if any of the meat of the ordination ram or any bread is left over till morning, burn it up. It must not be eaten, because it is sacred.

35 “Do for Aaron and his sons everything I have commanded you, taking seven days to ordain them. 36 Sacrifice a bull each day as a sin offering to make atonement. Purify the altar by making atonement for it, and anoint it to consecrate it. 37 For seven days make atonement for the altar and consecrate it. Then the altar will be most holy, and whatever touches it will be holy.

38 “This is what you are to offer on the altar regularly each day: two lambs a year old. 39 Offer one in the morning and the other at twilight. 40 With the first lamb offer a tenth of an ephah[c] of the finest flour mixed with a quarter of a hin[d] of oil from pressed olives, and a quarter of a hin of wine as a drink offering. 41 Sacrifice the other lamb at twilight with the same grain offering and its drink offering as in the morning—a pleasing aroma, a food offering presented to the Lord.

42 “For the generations to come this burnt offering is to be made regularly at the entrance to the tent of meeting, before the Lord. There I will meet you and speak to you; 43 there also I will meet with the Israelites, and the place will be consecrated by my glory.

44 “So I will consecrate the tent of meeting and the altar and will consecrate Aaron and his sons to serve me as priests. 45 Then I will dwell among the Israelites and be their God. 46 They will know that I am the Lord their God, who brought them out of Egypt so that I might dwell among them. I am the Lord their God.

.................................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 29:1-46,

पूजाहारीहरूको समर्पण
1तिनीहरूले पूजाहारीको पदमा मेरो सेवा गरून्‌ भनेर तिनीहरूलाई पवित्र गर्न तैंले तिनीहरूका निम्‍ति गर्नुपर्ने काम यही हो: एउटा बाछा र दुई वटा निष्‍खोट भेड़ा लिएर आइज,  
And this is the thing that thou shalt do unto them to hallow them, to minister unto me in the priest's office: Take one young bullock, and two rams without blemish,
2र रोटी, र तेलमा मुछेको फुरौला र तेल दलेका पातलो बाबर— ती सबै अखमिरी मसिनो गहूँको पीठाको बनाउनू।
And unleavened bread, and cakes unleavened tempered with oil, and wafers unleavened anointed with oil: of wheaten flour shalt thou make them.
 3अनि ती डालोमा हालेर त्‍यो टोकरी, बाछा र ती दुवै भेड़ा ल्‍याउनू। 
And thou shalt put them into one basket, and bring them in the basket, with the bullock and the two rams.
4त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई भेट हुने पालको ढोकानेर ल्‍याएर तिनीहरूलाई तैंले पानीले नुहाइदिनू।
And Aaron and his sons thou shalt bring unto the door of the tabernacle of the congregation, and shalt wash them with water.
 5ती पोशाकहरू ल्‍याएर हारूनलाई चाहिँ लबेदा, एपोदको अलखा, एपोद र छाती-पाता पहिराएर निपुणताका साथ बुनेको कमरपेटी त्‍यसमाथि बाँधिदिनू। 
And thou shalt take the garments, and put upon Aaron the coat, and the robe of the ephod, and the ephod, and the breastplate, and gird him with the curious girdle of the ephod:
6त्‍यसको शिरमा त्‍यो फेटा लगाइदिनू, र फेटामाथि पवित्र मुकुट लगाइदिनू। And thou shalt put the mitre upon his head, and put the holy crown upon the mitre.
7त्‍यसपछि अभिषेक गर्ने तेल लिएर त्‍यसको शिरमा खन्‍याई त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू। 
Then shalt thou take the anointing oil, and pour it upon his head, and anoint him.
8अनि त्‍यसका छोराहरूलाई ल्‍याएर तिनीहरूलाई लबेदा पहिराइदिनू, 
And thou shalt bring his sons, and put coats upon them.
9र तिनीहरूका शिरमा फेटा लगाइदिनू। तब हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पटुका बाँधिदिनू। सदाको विधिद्वारा तिनीहरूले पूजाहारी पद पाउनेछन्‌। यसरी तैंले हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई नियुक्त गर्नू।
And thou shalt gird them with girdles, Aaron and his sons, and put the bonnets on them: and the priest's office shall be their's for a perpetual statute: and thou shalt consecrate Aaron and his sons.
10“त्‍यो बाछा भेट हुने पालको सामुन्‍ने ल्‍याउनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले बाछाको शिरमा आफ्‍ना हात राखून्‌।
And thou shalt cause a bullock to be brought before the tabernacle of the congregation: and Aaron and his sons shall put their hands upon the head of the bullock.
 11त्‍यस बाछालाई परमप्रभुको सामुन्‍ने भेट हुने पालको ढोकाको अगाड़ि बलि गर्नू।
And thou shalt kill the bullock before the LORD, by the door of the tabernacle of the congregation.
 12तेरो औँलाले बाछाको रगतबाट केही लिएर वेदीका सीङहरूमा लगाउनू, र त्‍यसको बाँकी रगतचाहिँ वेदीको आधारमा खन्‍याइदिनू। 
And thou shalt take of the blood of the bullock, and put it upon the horns of the altar with thy finger, and pour all the blood beside the bottom of the altar.
13अनि तैंले आन्‍द्रा-भुँड़ी ढाक्‍ने सबै बोसो र कलेजाको मासु र दुवै मिर्गौला र तीमाथिको बोसो लिएर वेदीमा जलाउनू।
And thou shalt take all the fat that covereth the inwards, and the caul that is above the liver, and the two kidneys, and the fat that is upon them, and burn them upon the altar.
 14तर बाछाको मासु र त्‍यसको छाला र त्‍यसको गोबरचाहिँ छाउनीदेखि बाहिर आगोमा जलाउनू। त्‍यो पापबलि हो।”
But the flesh of the bullock, and his skin, and his dung, shalt thou burn with fire without the camp: it is a sin offering.
15“फेरि एउटा भेड़ा लिनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले भेड़ाको शिरमा आ-आफ्‍ना हात राखून्‌। 
Thou shalt also take one ram; and Aaron and his sons shall put their hands upon the head of the ram.
16भेड़ालाई बलि गरी त्‍यसको रगत लिएर वेदीमा वरिपरि छर्कनू।
And thou shalt slay the ram, and thou shalt take his blood, and sprinkle it round about upon the altar.
 17त्‍यस भेड़ालाई टुक्रा-टुक्रा पारेर त्‍यसका आन्‍द्रा र खुट्टाहरू धोएर त्‍यसका टुक्राहरू र शिरसँगै राखिदिनू।
And thou shalt cut the ram in pieces, and wash the inwards of him, and his legs, and put them unto his pieces, and unto his head.
 18त्‍यो सिङ्गै भेड़ा वेदीमा जलाउनू। त्‍योचाहिँ परमप्रभुलाई मन पर्ने मीठो बास्‍ना भएको, आगोद्वारा चढ़ाइएको होमबलि हो।” 
And thou shalt burn the whole ram upon the altar: it is a burnt offering unto the LORD: it is a sweet savour, an offering made by fire unto the LORD.
19“तैंले अर्को भेड़ा लिनू, र हारून र त्‍यसका छोराहरूले भेड़ाको शिरमाथि आ-आफ्‍ना हात राखून्‌।
And thou shalt take the other ram; and Aaron and his sons shall put their hands upon the head of the ram.
 20तब भेड़ालाई बलि गरेर त्‍यसको रगतबाट केही लिएर हारूनको दाहिने कानको र त्‍यसका छोराहरूका दाहिने कानका लोतीमा, र तिनीहरूका दाहिने-दाहिने हातका बूढ़ी औँला र दाहिने-दाहिने खुट्टाका बूढ़ी औँलामा लगाउनू। त्‍यसपछि रगत वेदीमा वरिपरि छर्कनू।
Then shalt thou kill the ram, and take of his blood, and put it upon the tip of the right ear of Aaron, and upon the tip of the right ear of his sons, and upon the thumb of their right hand, and upon the great toe of their right foot, and sprinkle the blood upon the altar round about.
 21अनि वेदीमा भएको रगत र अभिषेक गर्ने तेलबाट अलि-अलि लिएर हारून र त्‍यसका पोशाकहरू र त्‍यसका छोराहरूमाथि र छोराहरूका पोशाकहरूमाथि छर्कनू। यसरी त्‍यो, त्‍यसका छोराहरू र तिनीहरू सबैका पोशाकहरूसमेत पवित्र हुनेछन्‌।”
And thou shalt take of the blood that is upon the altar, and of the anointing oil, and sprinkle it upon Aaron, and upon his garments, and upon his sons, and upon the garments of his sons with him: and he shall be hallowed, and his garments, and his sons, and his sons' garments with him.
22“तैंले त्‍यस भेड़ाको बोसो र बोसेपुच्‍छर र आन्‍द्रा-भुँड़ी ढाक्‍ने बोसो र कलेजाको मासु र बोसोसमेतको दुवै मिर्गौला र दाहिने साँप्रो लिनू। (त्‍योचाहिँ नियुक्त गर्दा प्रयोग गरिने अर्पणको भेड़ा हो।) 
Also thou shalt take of the ram the fat and the rump, and the fat that covereth the inwards, and the caul above the liver, and the two kidneys, and the fat that is upon them, and the right shoulder; for it is a ram of consecration:
23परमप्रभुको सामु भएको अखमिरी रोटीको डालोबाट एउटा रोटी र तेलमा पोलेको एउटा फुरौला र एउटा बाबर लिएर
And one loaf of bread, and one cake of oiled bread, and one wafer out of the basket of the unleavened bread that is before the LORD:
 24ती सबै हारून र त्‍यसका छोराहरूका हातमा राख्‍नू। ती परमप्रभुको सामुन्‍ने डोलाइने बलिको रूपमा डोलाउनू।
And thou shalt put all in the hands of Aaron, and in the hands of his sons; and shalt wave them for a wave offering before the LORD.
 25तब तिनीहरूका हातबाट ती लिएर परमप्रभुलाई मन पर्ने बास्‍नाको निम्‍ति होमबलिका साथ वेदीमा जलाइदिनू। यो परमप्रभुको निम्‍ति आगोद्वारा चढ़ाइएको बलि हो। 
And thou shalt receive them of their hands, and burn them upon the altar for a burnt offering, for a sweet savour before the LORD: it is an offering made by fire unto the LORD.
26अनि हारूनका अर्पणको भेड़ाको ह्याकुलो लिएर परमप्रभुको सामुन्‍ने डोलाइने बलिको रूपमा डोलाउनू। त्‍योचाहिँ तेरो भाग हुनेछ।”
And thou shalt take the breast of the ram of Aaron's consecration, and wave it for a wave offering before the LORD: and it shall be thy part.
27“अर्पणको भेड़ाबाट हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति हुने डोलाएको ह्याकुला र चढ़ाइएको साँप्रो पवित्र गर्नू।
And thou shalt sanctify the breast of the wave offering, and the shoulder of the heave offering, which is waved, and which is heaved up, of the ram of the consecration, even of that which is for Aaron, and of that which is for his sons:
 28हारून र त्‍यसका छोराहरूका निम्‍ति इस्राएलीहरूले सधैँ दिनुपर्ने भाग यही होस्, किनभने इस्राएलीहरूले आफ्‍नो मेलबलिहरूबाट परमप्रभुलाई चढ़ाउनुपर्ने भाग त्‍यही हो।”
And it shall be Aaron's and his sons' by a statute for ever from the children of Israel: for it is an heave offering: and it shall be an heave offering from the children of Israel of the sacrifice of their peace offerings, even their heave offering unto the LORD.
29“हारूनका पवित्र पोशाकहरू त्‍यसका सन्‍तानहरूका निम्‍ति होऊन्, र तिनीहरू ती पहिरेर अभिषेक भई नियुक्त गरिऊन्‌। 
And the holy garments of Aaron shall be his sons' after him, to be anointed therein, and to be consecrated in them.
30त्‍यसको सट्टामा पूजाहारी हुने छोरो भेट हुने पालमा पवित्रस्‍थानभित्र सेवा गर्नलाई आउँदा, सात दिनसम्‍म त्‍यसले ती पहिरोस्‌।
And that son that is priest in his stead shall put them on seven days, when he cometh into the tabernacle of the congregation to minister in the holy place.
31नियुक्त गर्दा प्रयोग गरिने अर्पणको भेड़ा लिएर त्‍यसको मासु एक पवित्र ठाउँमा पकाउनू। 
And thou shalt take the ram of the consecration, and seethe his flesh in the holy place.
32त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूले त्‍यस भेड़ाको मासु र डालोमा भएको रोटी भेट हुने पालको ढोकानेर खाऊन्‌।
And Aaron and his sons shall eat the flesh of the ram, and the bread that is in the basket, by the door of the tabernacle of the congregation.
 33तिनीहरूलाई नियुक्त र पवित्र गर्नलाई जुन-जुन थोकद्वारा प्रायश्‍चित गरिएको थियो, ती तिनीहरूले खाऊन्‌। तर कुनै अन्‍य मानिसहरूले चाहिँ नखाऊन्, किनभने ती पवित्र हुन्‌। 
And they shall eat those things wherewith the atonement was made, to consecrate and to sanctify them: but a stranger shall not eat thereof, because they are holy.
34अर्पणको भेड़ाको मासु अथवा रोटीमध्‍येको केही बिहानसम्‍म उब्‍र्यो भने त्‍यो उब्रेको भाग आगोमा जलाइदिनू। त्‍यो नखानू, किनभने त्‍यो पवित्र हो।
And if ought of the flesh of the consecrations, or of the bread, remain unto the morning, then thou shalt burn the remainder with fire: it shall not be eaten, because it is holy.
35“तँलाई मैले दिएका सबै आज्ञाबमोजिम हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई गर्नू। सात दिन लगाएर तिनीहरूलाई नियुक्त गर्नू। 
And thus shalt thou do unto Aaron, and to his sons, according to all things which I have commanded thee: seven days shalt thou consecrate them.
36प्रायश्‍चितको निम्‍ति पापबलिको साँढ़े दिनहुँ तैंले चढ़ाउनू। जब वेदीको लागि प्रायश्‍चित गर्लास्, तब पवित्र गर्नका निम्‍ति त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू।
And thou shalt offer every day a bullock for a sin offering for atonement: and thou shalt cleanse the altar, when thou hast made an atonement for it, and thou shalt anoint it, to sanctify it.
 37सात दिनसम्‍म तैंले वेदीको निम्‍ति प्रायश्‍चित गर्दैरहनू, र त्‍यसलाई पवित्र पार्नू। यसरी वेदी महा पवित्र हुनेछ। जे-जेले त्‍यो वेदी छोला त्‍यो पवित्र हुनेछ।”
Seven days thou shalt make an atonement for the altar, and sanctify it; and it shall be an altar most holy: whatsoever toucheth the altar shall be holy.
38“अब वेदीमा दिनहुँ तैंले निरन्‍तर चढ़ाउनुपर्ने कुरो यही हो: दुई वटा एक वर्षका थुमा।
Now this is that which thou shalt offer upon the altar; two lambs of the first year day by day continually.
  39एउटा थुमा बिहान चढ़ाउनू र अर्को बेलुकी। 
The one lamb thou shalt offer in the morning; and the other lamb thou shalt offer at even:
40पहिलो थुमासित एक लिटर कुटेको भद्राक्षको तेलमा मुछेको आधा पाथी मसिनो पीठो, र अर्घ-बलिको निम्‍ति चाहिँ एक लिटर दाखमद्य चढ़ाउनू। 
And with the one lamb a tenth deal of flour mingled with the fourth part of an hin of beaten oil; and the fourth part of an hin of wine for a drink offering.
41अर्कोचाहिँ थुमा बेलुकी चढ़ाउनू, र त्‍यससँग बिहानको जस्‍तै अन्‍नबलि र अर्घबलि होस्‌। परमप्रभुको निम्‍ति मीठो बास्‍ना भएको, आगोद्वारा चढ़ाइएको बलि त्‍यो होस्‌।”
And the other lamb thou shalt offer at even, and shalt do thereto according to the meat offering of the morning, and according to the drink offering thereof, for a sweet savour, an offering made by fire unto the LORD.
42“तिमीहरूका पुस्‍ता-पुस्‍ताका निम्‍ति परमप्रभुको सामुन्‍ने भेट हुने पालको ढोकानेर त्‍यो निरन्‍तरको होमबलि होस्‌। त्‍यही ठाउँमा म तँसित कुरा गर्नलाई तँसँग भेट गर्नेछु। 
This shall be a continual burnt offering throughout your generations at the door of the tabernacle of the congregation before the LORD: where I will meet you, to speak there unto thee.
43इस्राएलीहरूसित म त्‍यहीँ नै भेट गर्नेछु, र त्‍यो पाल मेरो महिमाले पवित्र हुनेछ।
And there I will meet with the children of Israel, and the tabernacle shall be sanctified by my glory.
44“म भेट हुने पाल र वेदीलाई पवित्र गर्नेछु। हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई पनि मेरो निम्‍ति पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गर्नलाई पवित्र गर्नेछु। 
And I will sanctify the tabernacle of the congregation, and the altar: I will sanctify also both Aaron and his sons, to minister to me in the priest's office.
45म इस्राएलीहरूका बीचमा वास गर्नेछु, र तिनीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु। 
And I will dwell among the children of Israel, and will be their God.
46तिनीहरूका मध्‍यमा बस्‍न भनी तिनीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ भनी तिनीहरूले जान्‍नेछन्‌। म परमप्रभु तिनीहरूका परमेश्‍वर हुँ।”

And they shall know that I am the LORD their God, that brought them forth out of the land of Egypt, that I may dwell among them: I am the LORD their God.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 30

प्रस्‍थान 30:1-38,

धूपको वेदी
1“तैंले धूप बाल्‍नका निम्‍ति एउटा वेदी बबुल काठको बनाउनू।  2त्‍यसको लमाइ एक हात र त्‍यसको चौड़ाइ एक हातको होस्‌। त्‍यो वर्गाकार होस्, र त्‍यसको उचाइ दुई हातको होस्‌। त्‍यसका सीङहरू त्‍यही एउटै टुक्रा काठकै होऊन्‌। 3त्‍यसका माथिल्‍लो र चारैतिरका पाटाहरू त्‍यसका सीङहरूसमेत निखुर सुनले मोहोर्नू, र त्‍यसको निम्‍ति वरिपरि सुनको एउटा बिट बनाउनू। 4त्‍यसको बिटमुनि वेदीका दुवै पाटामा सुनका दुई वटा मुन्‍द्रा बनाएर त्‍यसका दुवैतिर लगाउनू, र बोक्‍ने डन्‍डाहरूको लागि ती मुन्‍द्राचाहिँ घर होऊन्‌। 5डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर सुनले मोहोर्नू। 6त्‍यो वेदी गवाहीको सन्‍दूक अगाड़ि भएको पर्दाको सामुन्‍ने राख्‍नू, अर्थात्‌ गवाही-पाटीमाथि भएको कृपा-आसनको सामुन्‍ने, जहाँ म तँसित भेट गर्नेछु।”
7“वेदीमा हारूनले सुगन्‍धित मसलाको धूप प्रत्‍येक बिहान बत्तीहरू सच्‍याउँदा जलाओस्‌। 8फेरि बेलुकी हारूनले बत्ती बाल्‍दा त्‍यो जलाओस्‌। यसरी आउने पुस्‍ता-पुस्‍तासम्‍म परमप्रभुको सामुन्‍ने त्‍यो निरन्‍तर बल्‍ने धूप हुनेछ। 9त्‍यस वेदीमा तैंले अरू किसिमको धूप, होमबलि, अन्‍नबलि नचढ़ाउनू, र अर्घ-बलि पनि नचढ़ाउनू। 10हारूनले वर्षमा एक पल्‍ट त्‍यसका सीङहरूमा प्रायश्‍चित गरोस्‌ अर्थात्‌ तिमीहरूका पुस्‍ता-पुस्‍तासम्‍म वर्षमा एक पल्‍ट प्रायश्‍चितको पापबलिको रगतले त्‍यसमा प्रायश्‍चित गरोस्‌। त्‍यो परमप्रभुको निम्‍ति अति पवित्र हो।”
प्रायश्‍चितको पैसा
11तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 12“तैंले इस्राएलीहरूको जनगणना गर्दा तिनीहरूमध्‍येको हरेक जनले आ-आफ्‍नो प्राणको छुटकाराको निम्‍ति परमप्रभुलाई यसरी मोल तिरोस्, र गणना गर्दा तिनीहरूमाथि कुनै विपत्ति आउनेछैन। 13जति जना गनिन्‍छन्‌ तिनीहरूले पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले आधा-शेकेल दिनुपर्नेछ। एक शेकेल बीस गेराको हुन्‍छ। यसरी परमप्रभुको भेटी आधा-शेकेलको होस्‌।  14जति जना बीस वर्ष र त्‍यसभन्‍दा माथिका गनिन्‍छन्, उतिले परमप्रभुको भेटी देऊन्। 15जब तिमीहरूका प्राणका प्रायश्‍चितको निम्‍ति परमप्रभुको भेटी दिइन्‍छ, तब धनीले आधा-शेकेलभन्‍दा बढ़ी र गरीबले त्‍यसभन्‍दा कम नदेओस्‌। 16इस्राएलीहरूबाट प्रायश्‍चितको पैसा लिएर भेट हुने पालका सेवाको निम्‍ति प्रयोग गर्नू, र त्‍यो तिमीहरूका प्राणको प्रायश्‍चित गर्नलाई परमप्रभुको सामुन्‍ने इस्राएलीहरूका निम्‍ति सम्‍झना होस्‌।”
धुनलाई बाटा
17तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 18“धुनलाई काँसाको बाटा बना। त्‍यसको खुट्टा पनि काँसाको होस्‌। त्‍यो भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा राखेर त्‍यसमा पानी हाल्‍नू।  19त्‍यस पानीले हारून र त्‍यसका छोराहरूले आ-आफ्‍ना हातगोड़ा धोऊन्‌। 20जब तिनीहरू भेट हुने पालमा पस्‍छन्, कि वेदीनेर सेवा गर्नलाई परमप्रभुको निम्‍ति आगोद्वारा चढ़ाइने बलि जलाउनलाई आउँछन्, 21तब तिनीहरूले यही पानीले हात-गोड़ा धोऊन्‌ र तिनीहरू नमरून्‌। यो हारून र त्‍यसका सन्‍तानका निम्‍ति तिनीहरूका पुस्‍ताभरि अनन्‍तको विधि होस्‌।”
अभिषेकको तेल
22फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो,  23“तैंले असल-असल मसला, अर्थात्‌ ५०० शेकेल तरल मूर्र र त्‍यसको आधा, अर्थात्‌ २५० शेकेल दालचिनी, र २५० शेकेल बोझो, 24र ५०० शेकेल तेजपात— यी सबैको नाप पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले होस्‌— र एक हीन भद्राक्षको तेल लिएर 25अभिषेक गर्ने पवित्र तेल बनाउनू, अर्थात्‌ बास्‍ना दिने सुगन्‍धित मसला बनाउनेले झैँ बनाउनू। अभिषेक गर्ने त्‍यो पवित्र तेल होस्‌। 26भेट हुने पाल र गवाहीको सन्‍दूक, 27र टेबिल, त्‍यसका सबै सामानसमेत, र सामदान, त्‍यसका सबै सामानसमेत, र धूपको वेदी, 28होमबलिको वेदी, त्‍यसका सबै सामानहरू, र धुने बाटा, त्‍यसका खुट्टाहरूसमेत, त्‍यसैले अभिषेक गर्नू। 29यसरी यिनीहरूलाई पवित्र गर्नू, र ती अति पवित्र होऊन्‌। जुन चीजले तिनीहरूलाई छुन्‍छ त्‍यो पवित्र हुनेछ।”
30“हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई अभिषेक गरेर तिनीहरूलाई पवित्र गर्नू, र तिनीहरूले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरून्‌। 31इस्राएलीहरूलाई यसो भन्‍नू, ‘त्‍यो तिमीहरूका पुस्‍तौँभरि मेरो निम्‍ति पवित्र अभिषेक-तेल होस्‌।’ 32त्‍यो कोही मानिसको शरीरमा नखन्‍याऊन्, र त्‍यही पदार्थहरू मिसाएर त्‍योजस्‍तै अरू तेल नबनाउनू। त्‍योचाहिँ पवित्र हो, र तिमीहरू त्‍यसलाई पवित्र ठान। 33जसले मिसाएर त्‍योजस्‍तै अत्तर बनाउला, र त्‍यसबाट पूजाहारीबाहेक कोही अन्‍य मानिसको शरीरमा लगाउला, त्‍यो आफ्‍नो मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत हुनेछ।”
सुगन्‍धित धूप
34फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “सुगन्‍धित मसला— खोटो, सेखलेट र हिङजस्‍तै चोप— शुद्ध सेतो-धूपसमेत तौलमा बराबर लिएर 35त्‍यसको सुगन्‍धित, मिश्रित धूप अत्तर बनाउनेले जस्‍तै गरी बनाउनू। त्‍यो नून मिसिएको शुद्ध र पवित्र होस्‌। 36त्‍यसबाट केही कुटेर मसिनो पार्नू, र अलिकताचाहिँ भेट हुने पालमा तँसित भेट गर्ने स्‍थानमा गवाही-पाटीको सामुन्‍ने राख्‍नू। त्‍यो तिमीहरूका निम्‍ति अति पवित्र होस्‌। 37त्‍यसको मिसावटअनुसार त्‍यो धूप तिमीहरूले आफ्‍नै निम्‍ति नबनाउनू। त्‍यो तेरो नजरमा परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र होस्‌। 38कसैले बास्‍ना मन पराएर त्‍यो जस्‍तै केही धूप बनायो भने त्‍यो आफ्‍ना मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत होस्‌।”
................................................................................................

The Altar of Incense

30 “Make an altar of acacia wood for burning incense. It is to be square, a cubit long and a cubit wide, and two cubits high[a]—its horns of one piece with it. Overlay the top and all the sides and the horns with pure gold, and make a gold molding around it. Make two gold rings for the altar below the molding—two on each of the opposite sides—to hold the poles used to carry it. Make the poles of acacia wood and overlay them with gold. Put the altar in front of the curtain that shields the ark of the covenant law—before the atonement cover that is over the tablets of the covenant law—where I will meet with you.

“Aaron must burn fragrant incense on the altar every morning when he tends the lamps. He must burn incense again when he lights the lamps at twilight so incense will burn regularly before the Lord for the generations to come. Do not offer on this altar any other incense or any burnt offering or grain offering, and do not pour a drink offering on it. 10 Once a year Aaron shall make atonement on its horns. This annual atonement must be made with the blood of the atoning sin offering[b] for the generations to come. It is most holy to the Lord.”

Atonement Money

11 Then the Lord said to Moses, 12 “When you take a census of the Israelites to count them, each one must pay the Lord a ransom for his life at the time he is counted. Then no plague will come on them when you number them. 13 Each one who crosses over to those already counted is to give a half shekel,[c] according to the sanctuary shekel, which weighs twenty gerahs. This half shekel is an offering to the Lord. 14 All who cross over, those twenty years old or more, are to give an offering to the Lord. 15 The rich are not to give more than a half shekel and the poor are not to give less when you make the offering to the Lord to atone for your lives. 16 Receive the atonement money from the Israelites and use it for the service of the tent of meeting. It will be a memorial for the Israelites before the Lord, making atonement for your lives.”

Basin for Washing

17 Then the Lord said to Moses, 18 “Make a bronze basin, with its bronze stand, for washing. Place it between the tent of meeting and the altar, and put water in it. 19 Aaron and his sons are to wash their hands and feet with water from it. 20 Whenever they enter the tent of meeting, they shall wash with water so that they will not die. Also, when they approach the altar to minister by presenting a food offering to the Lord, 21 they shall wash their hands and feet so that they will not die. This is to be a lasting ordinance for Aaron and his descendants for the generations to come.”

Anointing Oil

22 Then the Lord said to Moses, 23 “Take the following fine spices: 500 shekels[d] of liquid myrrh, half as much (that is, 250 shekels) of fragrant cinnamon, 250 shekels[e] of fragrant calamus, 24 500 shekels of cassia—all according to the sanctuary shekel—and a hin[f] of olive oil. 25 Make these into a sacred anointing oil, a fragrant blend, the work of a perfumer. It will be the sacred anointing oil. 26 Then use it to anoint the tent of meeting, the ark of the covenant law, 27 the table and all its articles, the lampstand and its accessories, the altar of incense, 28 the altar of burnt offering and all its utensils, and the basin with its stand. 29 You shall consecrate them so they will be most holy, and whatever touches them will be holy.

30 “Anoint Aaron and his sons and consecrate them so they may serve me as priests. 31 Say to the Israelites, ‘This is to be my sacred anointing oil for the generations to come. 32 Do not pour it on anyone else’s body and do not make any other oil using the same formula. It is sacred, and you are to consider it sacred. 33 Whoever makes perfume like it and puts it on anyone other than a priest must be cut off from their people.’”

Incense

34 Then the Lord said to Moses, “Take fragrant spices—gum resin, onycha and galbanum—and pure frankincense, all in equal amounts, 35 and make a fragrant blend of incense, the work of a perfumer. It is to be salted and pure and sacred. 36 Grind some of it to powder and place it in front of the ark of the covenant law in the tent of meeting, where I will meet with you. It shall be most holy to you. 37 Do not make any incense with this formula for yourselves; consider it holy to the Lord. 38 Whoever makes incense like it to enjoy its fragrance must be cut off from their people.”

.................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 30:1-38,

               धूपको वेदी
1“तैंले धूप बाल्‍नका निम्‍ति एउटा वेदी बबुल काठको बनाउनू।  
And thou shalt make an altar to burn incense upon: of shittim wood shalt thou make it.
2त्‍यसको लमाइ एक हात र त्‍यसको चौड़ाइ एक हातको होस्‌। त्‍यो वर्गाकार होस्, र त्‍यसको उचाइ दुई हातको होस्‌। त्‍यसका सीङहरू त्‍यही एउटै टुक्रा काठकै होऊन्‌।
A cubit shall be the length thereof, and a cubit the breadth thereof; foursquare shall it be: and two cubits shall be the height thereof: the horns thereof shall be of the same.
 3त्‍यसका माथिल्‍लो र चारैतिरका पाटाहरू त्‍यसका सीङहरूसमेत निखुर सुनले मोहोर्नू, र त्‍यसको निम्‍ति वरिपरि सुनको एउटा बिट बनाउनू।
And thou shalt overlay it with pure gold, the top thereof, and the sides thereof round about, and the horns thereof; and thou shalt make unto it a crown of gold round about.
 4त्‍यसको बिटमुनि वेदीका दुवै पाटामा सुनका दुई वटा मुन्‍द्रा बनाएर त्‍यसका दुवैतिर लगाउनू, र बोक्‍ने डन्‍डाहरूको लागि ती मुन्‍द्राचाहिँ घर होऊन्‌। 
And two golden rings shalt thou make to it under the crown of it, by the two corners thereof, upon the two sides of it shalt thou make it; and they shall be for places for the staves to bear it withal.
5डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर सुनले मोहोर्नू। 
And thou shalt make the staves of shittim wood, and overlay them with gold.
6त्‍यो वेदी गवाहीको सन्‍दूक अगाड़ि भएको पर्दाको सामुन्‍ने राख्‍नू, अर्थात्‌ गवाही-पाटीमाथि भएको कृपा-आसनको सामुन्‍ने, जहाँ म तँसित भेट गर्नेछु।”
And thou shalt put it before the vail that is by the ark of the testimony, before the mercy seat that is over the testimony, where I will meet with thee.
7“वेदीमा हारूनले सुगन्‍धित मसलाको धूप प्रत्‍येक बिहान बत्तीहरू सच्‍याउँदा जलाओस्‌। 
And Aaron shall burn thereon sweet incense every morning: when he dresseth the lamps, he shall burn incense upon it.
8फेरि बेलुकी हारूनले बत्ती बाल्‍दा त्‍यो जलाओस्‌। यसरी आउने पुस्‍ता-पुस्‍तासम्‍म परमप्रभुको सामुन्‍ने त्‍यो निरन्‍तर बल्‍ने धूप हुनेछ। 
And when Aaron lighteth the lamps at even, he shall burn incense upon it, a perpetual incense before the LORD throughout your generations.
9त्‍यस वेदीमा तैंले अरू किसिमको धूप, होमबलि, अन्‍नबलि नचढ़ाउनू, र अर्घ-बलि पनि नचढ़ाउनू। 
Ye shall offer no strange incense thereon, nor burnt sacrifice, nor meat offering; neither shall ye pour drink offering thereon.
10हारूनले वर्षमा एक पल्‍ट त्‍यसका सीङहरूमा प्रायश्‍चित गरोस्‌ अर्थात्‌ तिमीहरूका पुस्‍ता-पुस्‍तासम्‍म वर्षमा एक पल्‍ट प्रायश्‍चितको पापबलिको रगतले त्‍यसमा प्रायश्‍चित गरोस्‌। त्‍यो परमप्रभुको निम्‍ति अति पवित्र हो।”
प्रायश्‍चितको पैसा
And Aaron shall make an atonement upon the horns of it once in a year with the blood of the sin offering of atonements: once in the year shall he make atonement upon it throughout your generations: it is most holy unto the LORD.
11तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
12“तैंले इस्राएलीहरूको जनगणना गर्दा तिनीहरूमध्‍येको हरेक जनले आ-आफ्‍नो प्राणको छुटकाराको निम्‍ति परमप्रभुलाई यसरी मोल तिरोस्, र गणना गर्दा तिनीहरूमाथि कुनै विपत्ति आउनेछैन। 
When thou takest the sum of the children of Israel after their number, then shall they give every man a ransom for his soul unto the LORD, when thou numberest them; that there be no plague among them, when thou numberest them.
13जति जना गनिन्‍छन्‌ तिनीहरूले पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले आधा-शेकेल दिनुपर्नेछ। एक शेकेल बीस गेराको हुन्‍छ। यसरी परमप्रभुको भेटी आधा-शेकेलको होस्‌।  
This they shall give, every one that passeth among them that are numbered, half a shekel after the shekel of the sanctuary: (a shekel is twenty gerahs:) an half shekel shall be the offering of the LORD.
14जति जना बीस वर्ष र त्‍यसभन्‍दा माथिका गनिन्‍छन्, उतिले परमप्रभुको भेटी देऊन्। 
Every one that passeth among them that are numbered, from twenty years old and above, shall give an offering unto the LORD.
15जब तिमीहरूका प्राणका प्रायश्‍चितको निम्‍ति परमप्रभुको भेटी दिइन्‍छ, तब धनीले आधा-शेकेलभन्‍दा बढ़ी र गरीबले त्‍यसभन्‍दा कम नदेओस्‌।
The rich shall not give more, and the poor shall not give less than half a shekel, when they give an offering unto the LORD, to make an atonement for your souls.
 16इस्राएलीहरूबाट प्रायश्‍चितको पैसा लिएर भेट हुने पालका सेवाको निम्‍ति प्रयोग गर्नू, र त्‍यो तिमीहरूका प्राणको प्रायश्‍चित गर्नलाई परमप्रभुको सामुन्‍ने इस्राएलीहरूका निम्‍ति सम्‍झना होस्‌।”
धुनलाई बाटा
And thou shalt take the atonement money of the children of Israel, and shalt appoint it for the service of the tabernacle of the congregation; that it may be a memorial unto the children of Israel before the LORD, to make an atonement for your souls.
17तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
18“धुनलाई काँसाको बाटा बना। त्‍यसको खुट्टा पनि काँसाको होस्‌। त्‍यो भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा राखेर त्‍यसमा पानी हाल्‍नू।  
Thou shalt also make a laver of brass, and his foot also of brass, to wash withal: and thou shalt put it between the tabernacle of the congregation and the altar, and thou shalt put water therein.
19त्‍यस पानीले हारून र त्‍यसका छोराहरूले आ-आफ्‍ना हातगोड़ा धोऊन्‌। 
For Aaron and his sons shall wash their hands and their feet thereat:
20जब तिनीहरू भेट हुने पालमा पस्‍छन्, कि वेदीनेर सेवा गर्नलाई परमप्रभुको निम्‍ति आगोद्वारा चढ़ाइने बलि जलाउनलाई आउँछन्,
When they go into the tabernacle of the congregation, they shall wash with water, that they die not; or when they come near to the altar to minister, to burn offering made by fire unto the LORD:
 21तब तिनीहरूले यही पानीले हात-गोड़ा धोऊन्‌ र तिनीहरू नमरून्‌। यो हारून र त्‍यसका सन्‍तानका निम्‍ति तिनीहरूका पुस्‍ताभरि अनन्‍तको विधि होस्‌।”
So they shall wash their hands and their feet, that they die not: and it shall be a statute for ever to them, even to him and to his seed throughout their generations.
              अभिषेकको तेल
22फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो,  
Moreover the LORD spake unto Moses, saying,
23“तैंले असल-असल मसला, अर्थात्‌ ५०० शेकेल तरल मूर्र र त्‍यसको आधा, अर्थात्‌ २५० शेकेल दालचिनी, र २५० शेकेल बोझो, 
Take thou also unto thee principal spices, of pure myrrh five hundred shekels, and of sweet cinnamon half so much, even two hundred and fifty shekels, and of sweet calamus two hundred and fifty shekels,
24र ५०० शेकेल तेजपात— यी सबैको नाप पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले होस्‌— र एक हीन भद्राक्षको तेल लिएर 
And of cassia five hundred shekels, after the shekel of the sanctuary, and of oil olive an hin:
25अभिषेक गर्ने पवित्र तेल बनाउनू, अर्थात्‌ बास्‍ना दिने सुगन्‍धित मसला बनाउनेले झैँ बनाउनू। अभिषेक गर्ने त्‍यो पवित्र तेल होस्‌। 
And thou shalt make it an oil of holy ointment, an ointment compound after the art of the apothecary: it shall be an holy anointing oil.
26भेट हुने पाल र गवाहीको सन्‍दूक, 
And thou shalt anoint the tabernacle of the congregation therewith, and the ark of the testimony,
27र टेबिल, त्‍यसका सबै सामानसमेत, र सामदान, त्‍यसका सबै सामानसमेत, र धूपको वेदी,
And the table and all his vessels, and the candlestick and his vessels, and the altar of incense,
 28होमबलिको वेदी, त्‍यसका सबै सामानहरू, र धुने बाटा, त्‍यसका खुट्टाहरूसमेत, त्‍यसैले अभिषेक गर्नू।
And the altar of burnt offering with all his vessels, and the laver and his foot.
 29यसरी यिनीहरूलाई पवित्र गर्नू, र ती अति पवित्र होऊन्‌। जुन चीजले तिनीहरूलाई छुन्‍छ त्‍यो पवित्र हुनेछ।”
And thou shalt sanctify them, that they may be most holy: whatsoever toucheth them shall be holy.
30“हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई अभिषेक गरेर तिनीहरूलाई पवित्र गर्नू, र तिनीहरूले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरून्‌। 
And thou shalt anoint Aaron and his sons, and consecrate them, that they may minister unto me in the priest's office.
31इस्राएलीहरूलाई यसो भन्‍नू, ‘त्‍यो तिमीहरूका पुस्‍तौँभरि मेरो निम्‍ति पवित्र अभिषेक-तेल होस्‌।’ 
And thou shalt speak unto the children of Israel, saying, This shall be an holy anointing oil unto me throughout your generations.
32त्‍यो कोही मानिसको शरीरमा नखन्‍याऊन्, र त्‍यही पदार्थहरू मिसाएर त्‍योजस्‍तै अरू तेल नबनाउनू। त्‍योचाहिँ पवित्र हो, र तिमीहरू त्‍यसलाई पवित्र ठान। 
Upon man's flesh shall it not be poured, neither shall ye make any other like it, after the composition of it: it is holy, and it shall be holy unto you.
33जसले मिसाएर त्‍योजस्‍तै अत्तर बनाउला, र त्‍यसबाट पूजाहारीबाहेक कोही अन्‍य मानिसको शरीरमा लगाउला, त्‍यो आफ्‍नो मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत हुनेछ।”
सुगन्‍धित धूप
Whosoever compoundeth any like it, or whosoever putteth any of it upon a stranger, shall even be cut off from his people.
34फेरि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “सुगन्‍धित मसला— खोटो, सेखलेट र हिङजस्‍तै चोप— शुद्ध सेतो-धूपसमेत तौलमा बराबर लिएर 
And the LORD said unto Moses, Take unto thee sweet spices, stacte, and onycha, and galbanum; these sweet spices with pure frankincense: of each shall there be a like weight:
35त्‍यसको सुगन्‍धित, मिश्रित धूप अत्तर बनाउनेले जस्‍तै गरी बनाउनू। त्‍यो नून मिसिएको शुद्ध र पवित्र होस्‌। 
And thou shalt make it a perfume, a confection after the art of the apothecary, tempered together, pure and holy:
36त्‍यसबाट केही कुटेर मसिनो पार्नू, र अलिकताचाहिँ भेट हुने पालमा तँसित भेट गर्ने स्‍थानमा गवाही-पाटीको सामुन्‍ने राख्‍नू। त्‍यो तिमीहरूका निम्‍ति अति पवित्र होस्‌। 
And thou shalt beat some of it very small, and put of it before the testimony in the tabernacle of the congregation, where I will meet with thee: it shall be unto you most holy.
37त्‍यसको मिसावटअनुसार त्‍यो धूप तिमीहरूले आफ्‍नै निम्‍ति नबनाउनू। त्‍यो तेरो नजरमा परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र होस्‌। 
And as for the perfume which thou shalt make, ye shall not make to yourselves according to the composition thereof: it shall be unto thee holy for the LORD.
38कसैले बास्‍ना मन पराएर त्‍यो जस्‍तै केही धूप बनायो भने त्‍यो आफ्‍ना मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत होस्‌।”

Whosoever shall make like unto that, to smell thereto, shall even be cut off from his people.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 31

प्रस्‍थान 31

बजलेल र ओहोलीआबको नियुक्ति
1अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो,  2“हेर्, मैले यहूदाका कुलको हूरको नाति, ऊरीको छोरो बजलेललाई चुनेको छु। 3मैले त्‍यसलाई परमेश्‍वरका आत्‍माले, र सीप, दक्षता र सबै किसिमका कारीगरीको ज्ञानले परिपूर्ण पारेको छु। 4त्‍यसले सुन, चाँदी, काँसाका कलापूर्ण आकार कोर्ने, 5र पत्‍थर काट्‌ने र जड्‌ने, काठ खोप्‍ने र सबै किसिमका कारीगरीका काम गरोस्‌ भनेर हो। 6दानका कुलको अहीसामाकको छोरा ओहोलीआबलाई मैले त्‍यसलाई सहयोग गर्न नियुक्त गरेको छु। जे-जति मैले तँलाई आज्ञा गरेको छु, ती सब बनाउनलाई सबै कारीगरहरूलाई मैले दक्षता दिएको छु: 7अर्थात्, भेट हुने पाल, गवाहीको सन्‍दूक र त्‍यसमाथि हुने कृपा-आसन, र पालका अरू सबै सामानहरू— 8टेबिल र त्‍यसका सामानहरू, शुद्ध सुनको सामदान र त्‍यसका सबै सामान, र धूपको वेदी, 9होमबलिको वेदी र त्‍यसका सबै सामानहरू, धुने बाटा र त्‍यसका खुट्टाहरू— 10बुनेका पोशाकहरू, हारून पूजाहारीको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू र त्‍यसका छोराहरूका पूजाहारी पदमा सेवा गर्ने पोशाकहरू, 11र पवित्रस्‍थानको निम्‍ति अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूप तिनीहरूले बनाऊन्‌। मैले तँलाई दिएका सबै आज्ञाअनुसार तिनीहरूले गरून्‌।”
शबाथ
12तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 13“तैंले इस्राएलीहरूलाई यसो पनि भन्‍नू: तिमीहरूले निश्‍चय मेरा शबाथहरू मान्‍नू। तिमीहरू र मेरो बीचमा यो एउटा चिन्‍ह हुनेछ, कि म, परमप्रभु नै, तिमीहरूलाई पवित्र गर्दछु भनी तिमीहरूले थाहा पाओ।”
14“‘तिमीहरूले शबाथ मान्‍नू, किनभने तिमीहरूका निम्‍ति त्‍यो पवित्र हो। त्‍यो अपवित्र गर्ने निश्‍चय नै मारिओस्‌। जस-जसले त्‍यस दिन केही कामकाज गर्ला त्‍यो आफ्‍ना मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत हुनेछ। 15छ दिनसम्‍म कामकाज गरिओस्, तर सातौँ दिनचाहिँ विश्रामको शबाथ हो, जो परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र हो। जस-जसले शबाथमा केही कामकाज गर्ला त्‍यो मारिनैपर्छ।  16इस्राएलीहरूले शबाथ मानून्, र त्‍यो दिन आफ्‍ना सारा पुस्‍ताभरि अविराम करारको रूपमा मान्‍ने गरून्‌। 17म र इस्राएलीहरूका बीचमा त्‍यो सदाको निम्‍ति एउटा चिन्‍ह हुनेछ, किनभने परमप्रभुले छ दिनमा आकाश र पृथ्‍वी बनाउनुभयो, तर सातौँ दिनमा उहाँले काम छोड़ेर विश्राम गर्नुभयो’।” 
18परमेश्‍वरले मोशासित सीनै पर्वतमा कुरा गरिसक्‍नुभएपछि, उहाँका आफ्‍ना औँलाले लेखेका दुई शिला-पाटीहरू उहाँले तिनलाई दिनुभयो।  ............
.................................................................................

Bezalel and Oholiab

31 Then the Lord said to Moses, “See, I have chosen Bezalel son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah, and I have filled him with the Spirit of God, with wisdom, with understanding, with knowledge and with all kinds of skills— to make artistic designs for work in gold, silver and bronze, to cut and set stones, to work in wood, and to engage in all kinds of crafts. Moreover, I have appointed Oholiab son of Ahisamak, of the tribe of Dan, to help him. Also I have given ability to all the skilled workers to make everything I have commanded you: the tent of meeting, the ark of the covenant law with the atonement cover on it, and all the other furnishings of the tent— the table and its articles, the pure gold lampstand and all its accessories, the altar of incense, the altar of burnt offering and all its utensils, the basin with its stand— 10 and also the woven garments, both the sacred garments for Aaron the priest and the garments for his sons when they serve as priests, 11 and the anointing oil and fragrant incense for the Holy Place. They are to make them just as I commanded you.”

The Sabbath

12 Then the Lord said to Moses, 13 “Say to the Israelites, ‘You must observe my Sabbaths. This will be a sign between me and you for the generations to come, so you may know that I am the Lord, who makes you holy.

14 “‘Observe the Sabbath, because it is holy to you. Anyone who desecrates it is to be put to death; those who do any work on that day must be cut off from their people. 15 For six days work is to be done, but the seventh day is a day of sabbath rest, holy to the Lord. Whoever does any work on the Sabbath day is to be put to death. 16 The Israelites are to observe the Sabbath, celebrating it for the generations to come as a lasting covenant. 17 It will be a sign between me and the Israelites forever, for in six days the Lord made the heavens and the earth, and on the seventh day he rested and was refreshed.’”

18 When the Lord finished speaking to Moses on Mount Sinai, he gave him the two tablets of the covenant law, the tablets of stone inscribed by the finger of God.

.................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 31

बजलेल र ओहोलीआबको नियुक्ति
1अनि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
 2“हेर्, मैले यहूदाका कुलको हूरको नाति, ऊरीको छोरो बजलेललाई चुनेको छु। 
See, I have called by name Bezaleel the son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah:
3मैले त्‍यसलाई परमेश्‍वरका आत्‍माले, र सीप, दक्षता र सबै किसिमका कारीगरीको ज्ञानले परिपूर्ण पारेको छु।
And I have filled him with the spirit of God, in wisdom, and in understanding, and in knowledge, and in all manner of workmanship,
 4त्‍यसले सुन, चाँदी, काँसाका कलापूर्ण आकार कोर्ने, 
To devise cunning works, to work in gold, and in silver, and in brass,
5र पत्‍थर काट्‌ने र जड्‌ने, काठ खोप्‍ने र सबै किसिमका कारीगरीका काम गरोस्‌ भनेर हो। 
And in cutting of stones, to set them, and in carving of timber, to work in all manner of workmanship.
6दानका कुलको अहीसामाकको छोरा ओहोलीआबलाई मैले त्‍यसलाई सहयोग गर्न नियुक्त गरेको छु। जे-जति मैले तँलाई आज्ञा गरेको छु, ती सब बनाउनलाई सबै कारीगरहरूलाई मैले दक्षता दिएको छु: 
And I, behold, I have given with him Aholiab, the son of Ahisamach, of the tribe of Dan: and in the hearts of all that are wise hearted I have put wisdom, that they may make all that I have commanded thee;
7अर्थात्, भेट हुने पाल, गवाहीको सन्‍दूक र त्‍यसमाथि हुने कृपा-आसन, र पालका अरू सबै सामानहरू—
The tabernacle of the congregation, and the ark of the testimony, and the mercy seat that is thereupon, and all the furniture of the tabernacle,
 8टेबिल र त्‍यसका सामानहरू, शुद्ध सुनको सामदान र त्‍यसका सबै सामान, र धूपको वेदी,
And the table and his furniture, and the pure candlestick with all his furniture, and the altar of incense,
 9होमबलिको वेदी र त्‍यसका सबै सामानहरू, धुने बाटा र त्‍यसका खुट्टाहरू—And the altar of burnt offering with all his furniture, and the laver and his foot,
 
 10बुनेका पोशाकहरू, हारून पूजाहारीको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू र त्‍यसका छोराहरूका पूजाहारी पदमा सेवा गर्ने पोशाकहरू, 
And the cloths of service, and the holy garments for Aaron the priest, and the garments of his sons, to minister in the priest's office,
11र पवित्रस्‍थानको निम्‍ति अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूप तिनीहरूले बनाऊन्‌। मैले तँलाई दिएका सबै आज्ञाअनुसार तिनीहरूले गरून्‌।”
And the anointing oil, and sweet incense for the holy place: according to all that I have commanded thee shall they do.
                                                                        शबाथ
12तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
13“तैंले इस्राएलीहरूलाई यसो पनि भन्‍नू: तिमीहरूले निश्‍चय मेरा शबाथहरू मान्‍नू। तिमीहरू र मेरो बीचमा यो एउटा चिन्‍ह हुनेछ, कि म, परमप्रभु नै, तिमीहरूलाई पवित्र गर्दछु भनी तिमीहरूले थाहा पाओ।”
Speak thou also unto the children of Israel, saying, Verily my sabbaths ye shall keep: for it is a sign between me and you throughout your generations; that ye may know that I am the LORD that doth sanctify you.
14“‘तिमीहरूले शबाथ मान्‍नू, किनभने तिमीहरूका निम्‍ति त्‍यो पवित्र हो। त्‍यो अपवित्र गर्ने निश्‍चय नै मारिओस्‌। जस-जसले त्‍यस दिन केही कामकाज गर्ला त्‍यो आफ्‍ना मानिसहरूबाट बहिष्‍कृत हुनेछ।
Ye shall keep the sabbath therefore; for it is holy unto you: every one that defileth it shall surely be put to death: for whosoever doeth any work therein, that soul shall be cut off from among his people.
 15छ दिनसम्‍म कामकाज गरिओस्, तर सातौँ दिनचाहिँ विश्रामको शबाथ हो, जो परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र हो। जस-जसले शबाथमा केही कामकाज गर्ला त्‍यो मारिनैपर्छ।  
Six days may work be done; but in the seventh is the sabbath of rest, holy to the LORD: whosoever doeth any work in the sabbath day, he shall surely be put to death.
16इस्राएलीहरूले शबाथ मानून्, र त्‍यो दिन आफ्‍ना सारा पुस्‍ताभरि अविराम करारको रूपमा मान्‍ने गरून्‌। 
Wherefore the children of Israel shall keep the sabbath, to observe the sabbath throughout their generations, for a perpetual covenant.
17म र इस्राएलीहरूका बीचमा त्‍यो सदाको निम्‍ति एउटा चिन्‍ह हुनेछ, किनभने परमप्रभुले छ दिनमा आकाश र पृथ्‍वी बनाउनुभयो, तर सातौँ दिनमा उहाँले काम छोड़ेर विश्राम गर्नुभयो’।” 
It is a sign between me and the children of Israel for ever: for in six days the LORD made heaven and earth, and on the seventh day he rested, and was refreshed.
18परमेश्‍वरले मोशासित सीनै पर्वतमा कुरा गरिसक्‍नुभएपछि, उहाँका आफ्‍ना औँलाले लेखेका दुई शिला-पाटीहरू उहाँले तिनलाई दिनुभयो।

And he gave unto Moses, when he had made an end of communing with him upon mount Sinai, two tables of testimony, tables of stone, written with the finger of God.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 32

प्रस्‍थान 32

सुनको बाछाको पूजा
1जब मानिसहरूले मोशालाई पर्वतबाट ओर्लन बियाँलो गरेका देखे, तब तिनीहरू हारूनकहाँ भेला भएर तिनलाई भन्‍न लागे, “उठ्‌नुहोस्, र हाम्रा अगिअगि जानलाई देवताहरू बनाउनुहोस्, किनकि हामीलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने मोशालाई के भयो हामी जान्‍दैनौं”  
2हारूनले तिनीहरूलाई भने, “तिमीहरूका पत्‍नीहरू र छोराछोरीहरूका कानमा भएका सुनका कुण्‍डलहरू फुकाली यहाँ मकहाँ ल्‍याओ।” 3तब सबै मानिसहरूले आ-आफ्‍ना कानमा भएका सुनका कुण्‍डलहरू फुकालेर हारूनकहाँ ल्‍याए। 4तिनले ती तिनीहरूका हातबाट लिएर हतियारले खोपे, र ढालेर बाछाको आकारको एउटा मूर्ति बनाए। तब तिनीहरूले भने, “हे इस्राएली हो, तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने तिमीहरूका देवताहरू यी नै हुन्‌।” 
5यो देखेर हारूनले बाछाकै सामु एउटा वेदी बनाए, र तिनले यसो भनेर घोषणा गरे, “भोलि परमप्रभुको निम्‍ति एउटा चाड़ हुनेछ।” 6भोलिपल्‍ट मानिसहरू बिहानै उठेर होमबलि चढ़ाए, र मेलबलि पनि ल्‍याए। तब तिनीहरू खानपान गर्नलाई बसे, अनि त्‍यसपछि मोजमा डुब्‍न उठे। 
7तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तल ओर्ली, किनकि तैंले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याएका तेरा मानिसहरूले आफैलाई भ्रष्‍ट पारेका छन्‌। 8तिनीहरूलाई जुन मार्गमा हिँड्‌ने आज्ञा मैले दिएको थिएँ, त्‍यसबाट तिनीहरू यति चाँड़ै अर्कोतिर लागेका छन्‌। तिनीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति बाछाको आकारमा एउटा ढालेको मूर्ति बनाएर त्‍यसैलाई पुजेका छन्, र त्‍यसैको निम्‍ति बलि चढ़ाएर भनेका छन्, ‘हे इस्राएली हो, तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने तिमीहरूका देवताहरू यी नै हुन्‌’।”
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मैले यी मानिसहरूलाई देखें। यिनीहरू त हठी मानिसहरू रहेछन्‌। 10अब मलाई नरोक्‌, र मेरो क्रोध यिनीहरूमाथि दन्‍किओस्‌। म यिनीहरूलाई भस्‍म पार्नेछु। अनि तँबाट नै म एउटा ठूलो जाति बनाउनेछु।”
11तर मोशाले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरलाई आग्रहपूर्वक भने, “हे परमप्रभु, तपाईंले आफ्‍नो ठूलो सामर्थ्‍य र शक्तिशाली हातले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएका आफ्‍ना मानिसहरूमाथि तपाईंको क्रोध किन यति साह्रै जलेको छ?  12मिश्रीहरूले किन यसो भन्‍ने मौका पाऊन्‌? ‘कुभलो चिताएर पर्वतहरूमा तिनीहरूलाई मार्न, र तिनीहरूलाई पृथ्‍वीबाट नाश गर्न उहाँले तिनीहरूलाई ल्‍याउनुभयो’। तपाईं आफ्‍नो भयङ्कर क्रोधलाई शान्‍त गर्नुहोस्, र आफ्‍ना मानिसहरूलाई हानी गर्नदेखि आफ्‍नो मन बद्‌लनुहोस्‌। 13आफ्‍ना दासहरू अब्राहाम, इसहाक र याकूबलाई सम्‍झनुहोस्, जुनहरूसित तपाईंले आफ्‍नै नाउँमा शपथ खाएर यसो भन्‍नुभएको थियो, ‘म तिमीहरूका सन्‍तानलाई आकाशका ताराहरूजस्‍तै बढ़ाउनेछु। मैले प्रतिज्ञा गरेको यो सारा देश तिमीहरूका सन्‍तानलाई दिनेछु, र तिनीहरू सधैँको निम्ति त्‍यसको अधिकारी हुनेछन्‌’।”  14तब आफ्‍ना मानिसहरूलाई हानि गर्नदेखि परमप्रभुले आफ्‍नो मन बद्‌लनुभयो।
15अनि मोशा फर्केर आफ्‍ना हातमा गवाहीका दुवै शिला-पाटी लिएर पर्वतबाट ओर्ले। ती पाटीहरूमा अगाड़ि र पछाड़ि दुवैपट्टि लेखिएका थिए। 16ती पाटीहरू परमेश्‍वरका काम थिए। तिनका लेखोट परमेश्‍वरद्वारा खोपेर लेखिएका थिए।
17यहोशूले मानिसहरू चिच्‍च्‍याएका सुनेर मोशालाई भने, “छाउनीमा त लड़ाइँको सोरजस्‍तो पो सुनिँदैछ।”
18मोशाले भने,
“यो सोर न त जित्‍नेहरूको
न हार्नेहरूको हो,
तर म त गाउनेहरूको सोर सुन्‍दैछु।”
19छाउनीनेर आउँदाआउँदै मोशाले बाछो र नाच देखे। मोशालाई साह्रै रीस उठ्यो, र तिनले ती पाटीहरू आफ्‍ना हातले पर्वतको फेदीमा फ्‍याँकेर फुटाइदिए। 20तब तिनीहरूले बनाएको त्‍यो बाछो लिएर तिनले आगोमा जलाइदिए, र त्‍यसलाई धूलोपीठो पारेर पानीमा छरिदिए। अनि तिनले इस्राएलीहरूलाई त्‍यो पिउन लाए।
21त्‍यसपछि मोशाले हारूनलाई भने, “यी मानिसहरूले तपाईंलाई के गरे, र तपाईंले यिनीहरूलाई यस्‍तो ठूलो पापमा लानुभयो?”
22हारूनले जवाफ दिए, “हजूरको रीस ममाथि नउठोस्‌। तपाईं त यी मानिसहरूलाई जान्‍नु नै हुन्‍छ। यिनीहरू कति खराबीतिर लागेका छन्‌। 23तिनीहरूले मलाई भने, ‘हाम्रा निम्‍ति हाम्रा अगिअगि जानलाई देवताहरू बनाऊ, किनकि हामीलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने मोशालाई के भयो हामी जान्‍दैनौं’। 24तब मैले तिनीहरूलाई भनें, ‘जस-जसकहाँ सुनका गहनाहरू छन्, ती फुकालेर ल्‍याओ’। अनि तिनीहरूले मलाई सुन दिए। मैले आगोमा हालिदिएँ, र यो बाछो निस्‍क्‍यो।”
25मोशाले देखे कि मानिसहरू त छाड़ा भइसकेका थिए, किनकि हारूनले तिनीहरूलाई छाड़ा हुन दिएका थिए, यतिसम्‍म कि तिनीहरू आफ्‍ना वैरीका सामुन्‍ने हाँसोको कारण बनेका थिए। 26तब मोशाले छाउनीको ढोकानेर उभिएर भने, “जो-जो परमप्रभुतर्फ छन्, तिनीहरू मकहाँ यता आऊन्‌।” अनि लेवीका सारा सन्‍तानचाहिँ तिनीकहाँ आएर भेला भए।
27मोशाले तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभु इस्राएलका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘तिमीहरू हरेकले आ-आफ्‍नो तरवार भिरेर छाउनीको वल्‍लो छेउदेखि पल्‍लो छेउसम्‍म ढोका-ढोकामा गएर हरेकले आफ्‍नो भाइ र आफ्‍नो मित्र र आफ्‍नो छिमेकीलाई मार’।” 28तब लेवीका सन्‍तानहरूले मोशाले भनेअनुसार गरे। त्‍यस दिन मानिसहरूमध्‍ये तीन हजार जति पुरुष मारिए। 29तब मोशाले भने, “आज तिमीहरू आ-आफ्‍ना छोरा र आ-आफ्‍ना भाइलाई नाश गरी परमप्रभुको निम्‍ति अलग गरिएका छौ। आज उहाँले तिमीहरूलाई आशिष्‌ दिनुभएको छ।”
30भोलिपल्‍ट मोशाले मानिसहरूलाई भने, “तिमीहरूले ठूलो पाप गरेका छौ। तर अब म परमप्रभुकहाँ उक्‍लेर जानेछु। शायद तिमीहरूको यो पापको निम्‍ति म प्रायश्‍चित गर्न सक्‍छु होला।”
31अनि मोशाले परमप्रभुकहाँ फर्किगएर यसो भने, “हाय! यी मानिसहरूले कस्‍तो ठूलो पाप गरेका छन्‌! तिनीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति सुनका देवताहरू बनाएका छन्‌। 32तापनि तपाईंले तिनीहरूको पाप क्षमा गर्नुहुन्‍छ होला— हुन्‍न भनेता, तपाईंले लेख्‍नुभएको पुस्‍तकबाट मेरो नाउँनिशानै मेटिदिनुहोस्‌।” 
33तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “जसले मेरो विरुद्धमा पाप गरेको छ, त्‍यसलाई नै म आफ्‍नो पुस्‍तकबाट मेटिदिनेछु। 34अब जा, मैले तँलाई भनेको स्‍थानमा मानिसहरूलाई अगुवाइ गरेर लैजा, र मेरा दूत तेरो अगिअगि जानेछन्, तापनि तिनीहरूलाई सजाय दिने समय आएपछि म तिनीहरूको पापको दण्‍ड दिनेछु।”
35अनि हारूनले बनाएको बाछोप्रति तिनीहरूले जे गरे त्‍यसैको निम्‍ति परमप्रभुले मानिसहरूलाई रूढ़ीले मार्नुभयो।
.........................................................................................

The Golden Calf

32 When the people saw that Moses was so long in coming down from the mountain, they gathered around Aaron and said, “Come, make us gods[a] who will go before us. As for this fellow Moses who brought us up out of Egypt, we don’t know what has happened to him.”

Aaron answered them, “Take off the gold earrings that your wives, your sons and your daughters are wearing, and bring them to me.” So all the people took off their earrings and brought them to Aaron. He took what they handed him and made it into an idol cast in the shape of a calf, fashioning it with a tool. Then they said, “These are your gods,[b] Israel, who brought you up out of Egypt.”

When Aaron saw this, he built an altar in front of the calf and announced, “Tomorrow there will be a festival to the Lord.” So the next day the people rose early and sacrificed burnt offerings and presented fellowship offerings. Afterward they sat down to eat and drink and got up to indulge in revelry.

Then the Lord said to Moses, “Go down, because your people, whom you brought up out of Egypt, have become corrupt. They have been quick to turn away from what I commanded them and have made themselves an idol cast in the shape of a calf. They have bowed down to it and sacrificed to it and have said, ‘These are your gods, Israel, who brought you up out of Egypt.’

“I have seen these people,” the Lord said to Moses, “and they are a stiff-necked people. 10 Now leave me alone so that my anger may burn against them and that I may destroy them. Then I will make you into a great nation.”

11 But Moses sought the favor of the Lord his God. “Lord,” he said, “why should your anger burn against your people, whom you brought out of Egypt with great power and a mighty hand? 12 Why should the Egyptians say, ‘It was with evil intent that he brought them out, to kill them in the mountains and to wipe them off the face of the earth’? Turn from your fierce anger; relent and do not bring disaster on your people. 13 Remember your servants Abraham, Isaac and Israel, to whom you swore by your own self: ‘I will make your descendants as numerous as the stars in the sky and I will give your descendants all this land I promised them, and it will be their inheritance forever.’” 14 Then the Lord relented and did not bring on his people the disaster he had threatened.

15 Moses turned and went down the mountain with the two tablets of the covenant law in his hands. They were inscribed on both sides, front and back. 16 The tablets were the work of God; the writing was the writing of God, engraved on the tablets.

17 When Joshua heard the noise of the people shouting, he said to Moses, “There is the sound of war in the camp.”

18 Moses replied:

“It is not the sound of victory,
    it is not the sound of defeat;
    it is the sound of singing that I hear.”

19 When Moses approached the camp and saw the calf and the dancing, his anger burned and he threw the tablets out of his hands, breaking them to pieces at the foot of the mountain. 20 And he took the calf the people had made and burned it in the fire; then he ground it to powder, scattered it on the water and made the Israelites drink it.

21 He said to Aaron, “What did these people do to you, that you led them into such great sin?”

22 “Do not be angry, my lord,” Aaron answered. “You know how prone these people are to evil. 23 They said to me, ‘Make us gods who will go before us. As for this fellow Moses who brought us up out of Egypt, we don’t know what has happened to him.’ 24 So I told them, ‘Whoever has any gold jewelry, take it off.’ Then they gave me the gold, and I threw it into the fire, and out came this calf!”

25 Moses saw that the people were running wild and that Aaron had let them get out of control and so become a laughingstock to their enemies. 26 So he stood at the entrance to the camp and said, “Whoever is for the Lord, come to me.” And all the Levites rallied to him.

27 Then he said to them, “This is what the Lord, the God of Israel, says: ‘Each man strap a sword to his side. Go back and forth through the camp from one end to the other, each killing his brother and friend and neighbor.’” 28 The Levites did as Moses commanded, and that day about three thousand of the people died. 29 Then Moses said, “You have been set apart to the Lord today, for you were against your own sons and brothers, and he has blessed you this day.”

30 The next day Moses said to the people, “You have committed a great sin. But now I will go up to the Lord; perhaps I can make atonement for your sin.”

31 So Moses went back to the Lord and said, “Oh, what a great sin these people have committed! They have made themselves gods of gold. 32 But now, please forgive their sin—but if not, then blot me out of the book you have written.”

33 The Lord replied to Moses, “Whoever has sinned against me I will blot out of my book. 34 Now go, lead the people to the place I spoke of, and my angel will go before you. However, when the time comes for me to punish, I will punish them for their sin.”

35 And the Lord struck the people with a plague because of what they did with the calf Aaron had made.

............................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 32

सुनको बाछाको पूजा
1जब मानिसहरूले मोशालाई पर्वतबाट ओर्लन बियाँलो गरेका देखे, तब तिनीहरू हारूनकहाँ भेला भएर तिनलाई भन्‍न लागे, “उठ्‌नुहोस्, र हाम्रा अगिअगि जानलाई देवताहरू बनाउनुहोस्, किनकि हामीलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने मोशालाई के भयो हामी जान्‍दैनौं”  
And when the people saw that Moses delayed to come down out of the mount, the people gathered themselves together unto Aaron, and said unto him, Up, make us gods, which shall go before us; for as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him.
2हारूनले तिनीहरूलाई भने, “तिमीहरूका पत्‍नीहरू र छोराछोरीहरूका कानमा भएका सुनका कुण्‍डलहरू फुकाली यहाँ मकहाँ ल्‍याओ।” 
And Aaron said unto them, Break off the golden earrings, which are in the ears of your wives, of your sons, and of your daughters, and bring them unto me.
3तब सबै मानिसहरूले आ-आफ्‍ना कानमा भएका सुनका कुण्‍डलहरू फुकालेर हारूनकहाँ ल्‍याए।
And all the people brake off the golden earrings which were in their ears, and brought them unto Aaron.
 4तिनले ती तिनीहरूका हातबाट लिएर हतियारले खोपे, र ढालेर बाछाको आकारको एउटा मूर्ति बनाए। तब तिनीहरूले भने, “हे इस्राएली हो, तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने तिमीहरूका देवताहरू यी नै हुन्‌।” 
And he received them at their hand, and fashioned it with a graving tool, after he had made it a molten calf: and they said, These be thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.
5यो देखेर हारूनले बाछाकै सामु एउटा वेदी बनाए, र तिनले यसो भनेर घोषणा गरे, “भोलि परमप्रभुको निम्‍ति एउटा चाड़ हुनेछ।”
And when Aaron saw it, he built an altar before it; and Aaron made proclamation, and said, To morrow is a feast to the LORD.
 6भोलिपल्‍ट मानिसहरू बिहानै उठेर होमबलि चढ़ाए, र मेलबलि पनि ल्‍याए। तब तिनीहरू खानपान गर्नलाई बसे, अनि त्‍यसपछि मोजमा डुब्‍न उठे। 
And they rose up early on the morrow, and offered burnt offerings, and brought peace offerings; and the people sat down to eat and to drink, and rose up to play.
7तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तल ओर्ली, किनकि तैंले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याएका तेरा मानिसहरूले आफैलाई भ्रष्‍ट पारेका छन्‌।
And the LORD said unto Moses, Go, get thee down; for thy people, which thou broughtest out of the land of Egypt, have corrupted themselves:
 8तिनीहरूलाई जुन मार्गमा हिँड्‌ने आज्ञा मैले दिएको थिएँ, त्‍यसबाट तिनीहरू यति चाँड़ै अर्कोतिर लागेका छन्‌। तिनीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति बाछाको आकारमा एउटा ढालेको मूर्ति बनाएर त्‍यसैलाई पुजेका छन्, र त्‍यसैको निम्‍ति बलि चढ़ाएर भनेका छन्, ‘हे इस्राएली हो, तिमीहरूलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने तिमीहरूका देवताहरू यी नै हुन्‌’।”
They have turned aside quickly out of the way which I commanded them: they have made them a molten calf, and have worshipped it, and have sacrificed thereunto, and said, These be thy gods, O Israel, which have brought thee up out of the land of Egypt.
9परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मैले यी मानिसहरूलाई देखें। यिनीहरू त हठी मानिसहरू रहेछन्‌। 
And the LORD said unto Moses, I have seen this people, and, behold, it is a stiffnecked people:
10अब मलाई नरोक्‌, र मेरो क्रोध यिनीहरूमाथि दन्‍किओस्‌। म यिनीहरूलाई भस्‍म पार्नेछु। अनि तँबाट नै म एउटा ठूलो जाति बनाउनेछु।”
Now therefore let me alone, that my wrath may wax hot against them, and that I may consume them: and I will make of thee a great nation.
11तर मोशाले परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरलाई आग्रहपूर्वक भने, “हे परमप्रभु, तपाईंले आफ्‍नो ठूलो सामर्थ्‍य र शक्तिशाली हातले मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउनुभएका आफ्‍ना मानिसहरूमाथि तपाईंको क्रोध किन यति साह्रै जलेको छ? 
And Moses besought the LORD his God, and said, LORD, why doth thy wrath wax hot against thy people, which thou hast brought forth out of the land of Egypt with great power, and with a mighty hand?
 12मिश्रीहरूले किन यसो भन्‍ने मौका पाऊन्‌? ‘कुभलो चिताएर पर्वतहरूमा तिनीहरूलाई मार्न, र तिनीहरूलाई पृथ्‍वीबाट नाश गर्न उहाँले तिनीहरूलाई ल्‍याउनुभयो’। तपाईं आफ्‍नो भयङ्कर क्रोधलाई शान्‍त गर्नुहोस्, र आफ्‍ना मानिसहरूलाई हानी गर्नदेखि आफ्‍नो मन बद्‌लनुहोस्‌। 
Wherefore should the Egyptians speak, and say, For mischief did he bring them out, to slay them in the mountains, and to consume them from the face of the earth? Turn from thy fierce wrath, and repent of this evil against thy people.
13आफ्‍ना दासहरू अब्राहाम, इसहाक र याकूबलाई सम्‍झनुहोस्, जुनहरूसित तपाईंले आफ्‍नै नाउँमा शपथ खाएर यसो भन्‍नुभएको थियो, ‘म तिमीहरूका सन्‍तानलाई आकाशका ताराहरूजस्‍तै बढ़ाउनेछु। मैले प्रतिज्ञा गरेको यो सारा देश तिमीहरूका सन्‍तानलाई दिनेछु, र तिनीहरू सधैँको निम्ति त्‍यसको अधिकारी हुनेछन्‌’।”  
Remember Abraham, Isaac, and Israel, thy servants, to whom thou swarest by thine own self, and saidst unto them, I will multiply your seed as the stars of heaven, and all this land that I have spoken of will I give unto your seed, and they shall inherit it for ever.
14तब आफ्‍ना मानिसहरूलाई हानि गर्नदेखि परमप्रभुले आफ्‍नो मन बद्‌लनुभयो।
And the LORD repented of the evil which he thought to do unto his people.
15अनि मोशा फर्केर आफ्‍ना हातमा गवाहीका दुवै शिला-पाटी लिएर पर्वतबाट ओर्ले। ती पाटीहरूमा अगाड़ि र पछाड़ि दुवैपट्टि लेखिएका थिए। 
And Moses turned, and went down from the mount, and the two tables of the testimony were in his hand: the tables were written on both their sides; on the one side and on the other were they written.
16ती पाटीहरू परमेश्‍वरका काम थिए। तिनका लेखोट परमेश्‍वरद्वारा खोपेर लेखिएका थिए।
And the tables were the work of God, and the writing was the writing of God, graven upon the tables.
17यहोशूले मानिसहरू चिच्‍च्‍याएका सुनेर मोशालाई भने, “छाउनीमा त लड़ाइँको सोरजस्‍तो पो सुनिँदैछ।”
And when Joshua heard the noise of the people as they shouted, he said unto Moses, There is a noise of war in the camp.
18मोशाले भने,
“यो सोर न त जित्‍नेहरूको
न हार्नेहरूको हो,
तर म त गाउनेहरूको सोर सुन्‍दैछु।”
And he said, It is not the voice of them that shout for mastery, neither is it the voice of them that cry for being overcome: but the noise of them that sing do I hear.
19छाउनीनेर आउँदाआउँदै मोशाले बाछो र नाच देखे। मोशालाई साह्रै रीस उठ्यो, र तिनले ती पाटीहरू आफ्‍ना हातले पर्वतको फेदीमा फ्‍याँकेर फुटाइदिए। 
And it came to pass, as soon as he came nigh unto the camp, that he saw the calf, and the dancing: and Moses' anger waxed hot, and he cast the tables out of his hands, and brake them beneath the mount.
20तब तिनीहरूले बनाएको त्‍यो बाछो लिएर तिनले आगोमा जलाइदिए, र त्‍यसलाई धूलोपीठो पारेर पानीमा छरिदिए। अनि तिनले इस्राएलीहरूलाई त्‍यो पिउन लाए।
And he took the calf which they had made, and burnt it in the fire, and ground it to powder, and strawed it upon the water, and made the children of Israel drink of it.
21त्‍यसपछि मोशाले हारूनलाई भने, “यी मानिसहरूले तपाईंलाई के गरे, र तपाईंले यिनीहरूलाई यस्‍तो ठूलो पापमा लानुभयो?”
And Moses said unto Aaron, What did this people unto thee, that thou hast brought so great a sin upon them?
22हारूनले जवाफ दिए, “हजूरको रीस ममाथि नउठोस्‌। तपाईं त यी मानिसहरूलाई जान्‍नु नै हुन्‍छ। यिनीहरू कति खराबीतिर लागेका छन्‌। 
And Aaron said, Let not the anger of my lord wax hot: thou knowest the people, that they are set on mischief.
23तिनीहरूले मलाई भने, ‘हाम्रा निम्‍ति हाम्रा अगिअगि जानलाई देवताहरू बनाऊ, किनकि हामीलाई मिश्रबाट निकालेर ल्‍याउने मोशालाई के भयो हामी जान्‍दैनौं’। 
For they said unto me, Make us gods, which shall go before us: for as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him.
24तब मैले तिनीहरूलाई भनें, ‘जस-जसकहाँ सुनका गहनाहरू छन्, ती फुकालेर ल्‍याओ’। अनि तिनीहरूले मलाई सुन दिए। मैले आगोमा हालिदिएँ, र यो बाछो निस्‍क्‍यो।”
And I said unto them, Whosoever hath any gold, let them break it off. So they gave it me: then I cast it into the fire, and there came out this calf.
25मोशाले देखे कि मानिसहरू त छाड़ा भइसकेका थिए, किनकि हारूनले तिनीहरूलाई छाड़ा हुन दिएका थिए, यतिसम्‍म कि तिनीहरू आफ्‍ना वैरीका सामुन्‍ने हाँसोको कारण बनेका थिए। 
And when Moses saw that the people were naked; (for Aaron had made them naked unto their shame among their enemies:)
26तब मोशाले छाउनीको ढोकानेर उभिएर भने, “जो-जो परमप्रभुतर्फ छन्, तिनीहरू मकहाँ यता आऊन्‌।” अनि लेवीका सारा सन्‍तानचाहिँ तिनीकहाँ आएर भेला भए।
Then Moses stood in the gate of the camp, and said, Who is on the LORD'S side? let him come unto me. And all the sons of Levi gathered themselves together unto him.
27मोशाले तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभु इस्राएलका परमेश्‍वर यसो भन्‍नुहुन्‍छ: ‘तिमीहरू हरेकले आ-आफ्‍नो तरवार भिरेर छाउनीको वल्‍लो छेउदेखि पल्‍लो छेउसम्‍म ढोका-ढोकामा गएर हरेकले आफ्‍नो भाइ र आफ्‍नो मित्र र आफ्‍नो छिमेकीलाई मार’।” 
And he said unto them, Thus saith the LORD God of Israel, Put every man his sword by his side, and go in and out from gate to gate throughout the camp, and slay every man his brother, and every man his companion, and every man his neighbour.
28तब लेवीका सन्‍तानहरूले मोशाले भनेअनुसार गरे। त्‍यस दिन मानिसहरूमध्‍ये तीन हजार जति पुरुष मारिए।
And the children of Levi did according to the word of Moses: and there fell of the people that day about three thousand men.
 29तब मोशाले भने, “आज तिमीहरू आ-आफ्‍ना छोरा र आ-आफ्‍ना भाइलाई नाश गरी परमप्रभुको निम्‍ति अलग गरिएका छौ। आज उहाँले तिमीहरूलाई आशिष्‌ दिनुभएको छ।”
For Moses had said, Consecrate yourselves to day to the LORD, even every man upon his son, and upon his brother; that he may bestow upon you a blessing this day.
30भोलिपल्‍ट मोशाले मानिसहरूलाई भने, “तिमीहरूले ठूलो पाप गरेका छौ। तर अब म परमप्रभुकहाँ उक्‍लेर जानेछु। शायद तिमीहरूको यो पापको निम्‍ति म प्रायश्‍चित गर्न सक्‍छु होला।”
And it came to pass on the morrow, that Moses said unto the people, Ye have sinned a great sin: and now I will go up unto the LORD; peradventure I shall make an atonement for your sin.
31अनि मोशाले परमप्रभुकहाँ फर्किगएर यसो भने, “हाय! यी मानिसहरूले कस्‍तो ठूलो पाप गरेका छन्‌! तिनीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति सुनका देवताहरू बनाएका छन्‌। 
And Moses returned unto the LORD, and said, Oh, this people have sinned a great sin, and have made them gods of gold.
32तापनि तपाईंले तिनीहरूको पाप क्षमा गर्नुहुन्‍छ होला— हुन्‍न भनेता, तपाईंले लेख्‍नुभएको पुस्‍तकबाट मेरो नाउँनिशानै मेटिदिनुहोस्‌।” 
Yet now, if thou wilt forgive their sin--; and if not, blot me, I pray thee, out of thy book which thou hast written.
33तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “जसले मेरो विरुद्धमा पाप गरेको छ, त्‍यसलाई नै म आफ्‍नो पुस्‍तकबाट मेटिदिनेछु।
And the LORD said unto Moses, Whosoever hath sinned against me, him will I blot out of my book.
 34अब जा, मैले तँलाई भनेको स्‍थानमा मानिसहरूलाई अगुवाइ गरेर लैजा, र मेरा दूत तेरो अगिअगि जानेछन्, तापनि तिनीहरूलाई सजाय दिने समय आएपछि म तिनीहरूको पापको दण्‍ड दिनेछु।”
Therefore now go, lead the people unto the place of which I have spoken unto thee: behold, mine Angel shall go before thee: nevertheless in the day when I visit I will visit their sin upon them.
35अनि हारूनले बनाएको बाछोप्रति तिनीहरूले जे गरे त्‍यसैको निम्‍ति परमप्रभुले मानिसहरूलाई रूढ़ीले मार्नुभयो।
And the LORD plagued the people, because they made the calf, which Aaron made.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 33

प्रस्‍थान 33

मोशाको अन्तर्बिन्ती
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मिश्रबाट ल्‍याएका यी मानिसहरूसँग त्‍यस देशमा जा, जसको विषयमा ‘तेरा सन्‍तानलाई दिनेछु’ भनेर मैले अब्राहाम, इसहाक र याकूबसित शपथ खाएको थिएँ।  2म तिमीहरूका अगिअगि एउटा दूत पठाउनेछु, र कनानी, एमोरी, हित्ती, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूलाई धपाउनेछु। 3दूध र मह बग्‍ने त्‍यो देशमा जाओ। तर तिमीहरू हठी मानिस हौ, यसकारण म तिमीहरूका बीचमा हिँड्‌नेछैनँ, नत्रता बाटैमा म तिमीहरूलाई नाश गरुँला।”
4जब मानिसहरूले यो नराम्रो समाचार सुने, तब तिनीहरूले अफसोस गरे, र कसैले आफ्‍ना गहनाहरू लगाएन। 5किनकि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “इस्राएलीहरूलाई भन्, ‘तिमीहरू हठी मानिस हौ। म एक क्षणको निम्‍ति पनि तिमीहरूका बीचमा आएँ भने म तिमीहरूलाई भस्‍म पार्नेछु। अब तिमीहरूले आफ्‍ना गहनाहरू फुकाल, र तिमीहरूसित के गर्नुपर्ने हो, सो म विचार गरुँला’।” 6यसैले होरेब पर्वतमा इस्राएलीहरूले आफ्‍ना गहनाहरू फुकाले।
भेट हुने पाल
7मोशाले चाहिँ छाउनीदेखि बाहिर धेरै टाढ़ामा पाल टाँग्‍ने गर्थे। तिनले त्‍यसलाई “भेट हुने पाल” भन्‍थे। परमप्रभुसित भेट गर्न चाहने प्रत्‍येक व्‍यक्ति छाउनीको बाहिर भएको त्‍यही भेट हुने पालमा जान्‍थ्‍यो। 8जब मोशा निस्‍केर भेट हुने पालमा जान्‍थे, तब सबै मानिसहरू उठेर आफ्‍नो पालको ढोकामा खड़ा भई मोशा त्‍यस पालभित्र नपसुञ्‍जेलसम्‍म तिनीतिर नै हेरिरहन्‍थे। 9जब मोशा त्‍यस पालभित्र पस्‍थे तब बादलको खामो ओर्लेर पालको ढोकामा खड़ा रहन्‍थ्‍यो। तब परमप्रभु मोशासित कुरा गर्नुहुन्‍थ्‍यो। 10जब मानिसहरूले बादलको खामो पालको ढोकामा खड़ा भएको देख्‍तथे, तब तिनीहरू उठेर आ-आफ्‍नो पालको ढोकामा आराधना गर्थे। 11परमप्रभु मोशासित यसरी आमने-सामने कुरा गर्नुहुन्‍थ्‍यो, जसरी कोही आफ्‍ना मित्रसित कुरा गर्दछ। तब मोशा फर्केर छाउनीमा आउँथे, तर तिनको जवान सहायक, नूनका छोरा यहोशू, त्‍यस पालबाट निस्‍कँदैनथे।
मोशा र परमप्रभुको महिमा
12अनि मोशाले परमप्रभुलाई भने, “तपाईंले मलाई ‘यी मानिसहरूलाई लिएर जा’ भन्‍नुहुन्‍छ, तर मसित को-को पठाउनुहुन्‍छ तपाईंले मलाई थाहा दिनुभएको छैन। तपाईंले भन्‍नुभएको छ, ‘म त तँलाई तेरो नाउँले नै चिन्‍छु: र तँमाथि मेरो निगाह भएको छ’। 13यदि तपाईंको निगाह ममाथि भएको छ भने, अब मलाई तपाईंको मार्ग देखाउनुहोस्, र म तपाईंलाई चिन्‍न सकूँ र तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाइरहन सकूँ। यो जाति तपाईंकै हो भनी सम्‍झनुहोस्‌।”
14अनि परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मेरो उपस्‍थिति तँसँग जानेछ, र म तँलाई विश्राम दिनेछु।”
15तब मोशाले उहाँलाई भने, “यदि तपाईंको उपस्‍थिति हामीसित गएन भने हामीलाई यहाँबाट उता नलानुहोस्‌। 16तपाईं हामीसितै नगएसम्‍म म र तपाईंका यी मानिसहरूले तपाईंको निगाह पाएका छौं भनेर हामीले कसरी जान्‍ने? अरू के कुराले म र तपाईंका मानिसहरू पृथ्‍वीका सारा मानिसहरूदेखि भिन्‍नै हुन्‍छौं?”
17तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तैंले भनेकै कुरा म गर्नेछु, किनकि तैंले मेरो दृष्‍टिमा निगाह पाएको छस्, र मैले तँलाई नाउँले नै चिनेको छु।”
18तिनले भने, “अब मलाई तपाईंको महिमा देखाउनुहोस्‌।”
19उहाँले भन्‍नुभयो, “म तेरै सामुन्‍ने मेरो सारा श्रेष्‍ठता देखाउनेछु, र तेरै सामुन्‍ने ‘परमप्रभु’ नाउँको घोषणा गर्नेछु। जसलाई म अनुग्रह गर्न चाहन्‍छु त्‍यसलाई म अनुग्रह गर्नेछु। जसलाई म कृपा देखाउन चाहन्‍छु, त्‍यसलाई म कृपा देखाउनेछु।”  20अनि उहाँले भन्‍नुभयो, “तर तैंले मेरो अनुहार हेर्न सक्दैनस्, किनकि मेरो अनुहार हेरेर मानिस जीवितै रहन सक्‍दैन।”
21तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मेरो छेउमा एउटा ठाउँ छ, जहाँ तँ एउटा चट्टानमा खड़ा हो। 22मेरो महिमा त्‍यहाँबाट भएर जाँदा तँलाई म त्‍यस चट्टानको धाँदोमा राख्‍नेछु, र म त्‍यहाँबाट भएर नजाउञ्‍जेल तँलाई मेरै हातले छोपिराख्‍नेछु। 23त्‍यसपछि म मेरो हात उठाउनेछु, र तैंले मेरो पछिको भाग देख्‍नेछस्, तर मेरो अनुहारचाहिँ देखिनेछैन।”
............................................................................................................

33 Then the Lord said to Moses, “Leave this place, you and the people you brought up out of Egypt, and go up to the land I promised on oath to Abraham, Isaac and Jacob, saying, ‘I will give it to your descendants.’ I will send an angel before you and drive out the Canaanites, Amorites, Hittites, Perizzites, Hivites and Jebusites. Go up to the land flowing with milk and honey. But I will not go with you, because you are a stiff-necked people and I might destroy you on the way.”

When the people heard these distressing words, they began to mourn and no one put on any ornaments. For the Lord had said to Moses, “Tell the Israelites, ‘You are a stiff-necked people. If I were to go with you even for a moment, I might destroy you. Now take off your ornaments and I will decide what to do with you.’” So the Israelites stripped off their ornaments at Mount Horeb.

The Tent of Meeting

Now Moses used to take a tent and pitch it outside the camp some distance away, calling it the “tent of meeting.” Anyone inquiring of the Lord would go to the tent of meeting outside the camp. And whenever Moses went out to the tent, all the people rose and stood at the entrances to their tents, watching Moses until he entered the tent. As Moses went into the tent, the pillar of cloud would come down and stay at the entrance, while the Lord spoke with Moses. 10 Whenever the people saw the pillar of cloud standing at the entrance to the tent, they all stood and worshiped, each at the entrance to their tent. 11 The Lord would speak to Moses face to face, as one speaks to a friend. Then Moses would return to the camp, but his young aide Joshua son of Nun did not leave the tent.

Moses and the Glory of the Lord

12 Moses said to the Lord, “You have been telling me, ‘Lead these people,’ but you have not let me know whom you will send with me. You have said, ‘I know you by name and you have found favor with me.’ 13 If you are pleased with me, teach me your ways so I may know you and continue to find favor with you. Remember that this nation is your people.”

14 The Lord replied, “My Presence will go with you, and I will give you rest.”

15 Then Moses said to him, “If your Presence does not go with us, do not send us up from here. 16 How will anyone know that you are pleased with me and with your people unless you go with us? What else will distinguish me and your people from all the other people on the face of the earth?”

17 And the Lord said to Moses, “I will do the very thing you have asked, because I am pleased with you and I know you by name.”

18 Then Moses said, “Now show me your glory.”

19 And the Lord said, “I will cause all my goodness to pass in front of you, and I will proclaim my name, the Lord, in your presence. I will have mercy on whom I will have mercy, and I will have compassion on whom I will have compassion. 20 But,” he said, “you cannot see my face, for no one may see me and live.”

21 Then the Lord said, “There is a place near me where you may stand on a rock. 22 When my glory passes by, I will put you in a cleft in the rock and cover you with my hand until I have passed by. 23 Then I will remove my hand and you will see my back; but my face must not be seen.”

........................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 33

मोशाको अन्तर्बिन्ती
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “मिश्रबाट ल्‍याएका यी मानिसहरूसँग त्‍यस देशमा जा, जसको विषयमा ‘तेरा सन्‍तानलाई दिनेछु’ भनेर मैले अब्राहाम, इसहाक र याकूबसित शपथ खाएको थिएँ। 
And the LORD said unto Moses, Depart, and go up hence, thou and the people which thou hast brought up out of the land of Egypt, unto the land which I sware unto Abraham, to Isaac, and to Jacob, saying, Unto thy seed will I give it:
 2म तिमीहरूका अगिअगि एउटा दूत पठाउनेछु, र कनानी, एमोरी, हित्ती, परिज्‍जी, हिव्‍वी र यबूसीहरूलाई धपाउनेछु।
And I will send an angel before thee; and I will drive out the Canaanite, the Amorite, and the Hittite, and the Perizzite, the Hivite, and the Jebusite:
 3दूध र मह बग्‍ने त्‍यो देशमा जाओ। तर तिमीहरू हठी मानिस हौ, यसकारण म तिमीहरूका बीचमा हिँड्‌नेछैनँ, नत्रता बाटैमा म तिमीहरूलाई नाश गरुँला।”
Unto a land flowing with milk and honey: for I will not go up in the midst of thee; for thou art a stiffnecked people: lest I consume thee in the way.
4जब मानिसहरूले यो नराम्रो समाचार सुने, तब तिनीहरूले अफसोस गरे, र कसैले आफ्‍ना गहनाहरू लगाएन।
And when the people heard these evil tidings, they mourned: and no man did put on him his ornaments.
 5किनकि परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभएको थियो, “इस्राएलीहरूलाई भन्, ‘तिमीहरू हठी मानिस हौ। म एक क्षणको निम्‍ति पनि तिमीहरूका बीचमा आएँ भने म तिमीहरूलाई भस्‍म पार्नेछु। अब तिमीहरूले आफ्‍ना गहनाहरू फुकाल, र तिमीहरूसित के गर्नुपर्ने हो, सो म विचार गरुँला’।” 
For the LORD had said unto Moses, Say unto the children of Israel, Ye are a stiffnecked people: I will come up into the midst of thee in a moment, and consume thee: therefore now put off thy ornaments from thee, that I may know what to do unto thee.
6यसैले होरेब पर्वतमा इस्राएलीहरूले आफ्‍ना गहनाहरू फुकाले।
भेट हुने पाल
And the children of Israel stripped themselves of their ornaments by the mount Horeb.
7मोशाले चाहिँ छाउनीदेखि बाहिर धेरै टाढ़ामा पाल टाँग्‍ने गर्थे। तिनले त्‍यसलाई “भेट हुने पाल” भन्‍थे। परमप्रभुसित भेट गर्न चाहने प्रत्‍येक व्‍यक्ति छाउनीको बाहिर भएको त्‍यही भेट हुने पालमा जान्‍थ्‍यो।
And Moses took the tabernacle, and pitched it without the camp, afar off from the camp, and called it the Tabernacle of the congregation. And it came to pass, that every one which sought the LORD went out unto the tabernacle of the congregation, which was without the camp.
 8जब मोशा निस्‍केर भेट हुने पालमा जान्‍थे, तब सबै मानिसहरू उठेर आफ्‍नो पालको ढोकामा खड़ा भई मोशा त्‍यस पालभित्र नपसुञ्‍जेलसम्‍म तिनीतिर नै हेरिरहन्‍थे। 
And it came to pass, when Moses went out unto the tabernacle, that all the people rose up, and stood every man at his tent door, and looked after Moses, until he was gone into the tabernacle.
9जब मोशा त्‍यस पालभित्र पस्‍थे तब बादलको खामो ओर्लेर पालको ढोकामा खड़ा रहन्‍थ्‍यो। तब परमप्रभु मोशासित कुरा गर्नुहुन्‍थ्‍यो। 
And it came to pass, as Moses entered into the tabernacle, the cloudy pillar descended, and stood at the door of the tabernacle, and the LORD talked with Moses.
10जब मानिसहरूले बादलको खामो पालको ढोकामा खड़ा भएको देख्‍तथे, तब तिनीहरू उठेर आ-आफ्‍नो पालको ढोकामा आराधना गर्थे।
And all the people saw the cloudy pillar stand at the tabernacle door: and all the people rose up and worshipped, every man in his tent door.
 11परमप्रभु मोशासित यसरी आमने-सामने कुरा गर्नुहुन्‍थ्‍यो, जसरी कोही आफ्‍ना मित्रसित कुरा गर्दछ। तब मोशा फर्केर छाउनीमा आउँथे, तर तिनको जवान सहायक, नूनका छोरा यहोशू, त्‍यस पालबाट निस्‍कँदैनथे।
मोशा र परमप्रभुको महिमा
And the LORD spake unto Moses face to face, as a man speaketh unto his friend. And he turned again into the camp: but his servant Joshua, the son of Nun, a young man, departed not out of the tabernacle.
12अनि मोशाले परमप्रभुलाई भने, “तपाईंले मलाई ‘यी मानिसहरूलाई लिएर जा’ भन्‍नुहुन्‍छ, तर मसित को-को पठाउनुहुन्‍छ तपाईंले मलाई थाहा दिनुभएको छैन। तपाईंले भन्‍नुभएको छ, ‘म त तँलाई तेरो नाउँले नै चिन्‍छु: र तँमाथि मेरो निगाह भएको छ’। 
And Moses said unto the LORD, See, thou sayest unto me, Bring up this people: and thou hast not let me know whom thou wilt send with me. Yet thou hast said, I know thee by name, and thou hast also found grace in my sight.
13यदि तपाईंको निगाह ममाथि भएको छ भने, अब मलाई तपाईंको मार्ग देखाउनुहोस्, र म तपाईंलाई चिन्‍न सकूँ र तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाइरहन सकूँ। यो जाति तपाईंकै हो भनी सम्‍झनुहोस्‌।”
Now therefore, I pray thee, if I have found grace in thy sight, shew me now thy way, that I may know thee, that I may find grace in thy sight: and consider that this nation is thy people.
14अनि परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मेरो उपस्‍थिति तँसँग जानेछ, र म तँलाई विश्राम दिनेछु।”
And he said, My presence shall go with thee, and I will give thee rest.
15तब मोशाले उहाँलाई भने, “यदि तपाईंको उपस्‍थिति हामीसित गएन भने हामीलाई यहाँबाट उता नलानुहोस्‌।
And he said unto him, If thy presence go not with me, carry us not up hence.
 16तपाईं हामीसितै नगएसम्‍म म र तपाईंका यी मानिसहरूले तपाईंको निगाह पाएका छौं भनेर हामीले कसरी जान्‍ने? अरू के कुराले म र तपाईंका मानिसहरू पृथ्‍वीका सारा मानिसहरूदेखि भिन्‍नै हुन्‍छौं?”
For wherein shall it be known here that I and thy people have found grace in thy sight? is it not in that thou goest with us? so shall we be separated, I and thy people, from all the people that are upon the face of the earth.
17तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “तैंले भनेकै कुरा म गर्नेछु, किनकि तैंले मेरो दृष्‍टिमा निगाह पाएको छस्, र मैले तँलाई नाउँले नै चिनेको छु।”
And the LORD said unto Moses, I will do this thing also that thou hast spoken: for thou hast found grace in my sight, and I know thee by name.
18तिनले भने, “अब मलाई तपाईंको महिमा देखाउनुहोस्‌।”
And he said, I beseech thee, shew me thy glory.
19उहाँले भन्‍नुभयो, “म तेरै सामुन्‍ने मेरो सारा श्रेष्‍ठता देखाउनेछु, र तेरै सामुन्‍ने ‘परमप्रभु’ नाउँको घोषणा गर्नेछु। जसलाई म अनुग्रह गर्न चाहन्‍छु त्‍यसलाई म अनुग्रह गर्नेछु। जसलाई म कृपा देखाउन चाहन्‍छु, त्‍यसलाई म कृपा देखाउनेछु।” 
And he said, I will make all my goodness pass before thee, and I will proclaim the name of the LORD before thee; and will be gracious to whom I will be gracious, and will shew mercy on whom I will shew mercy.
 20अनि उहाँले भन्‍नुभयो, “तर तैंले मेरो अनुहार हेर्न सक्दैनस्, किनकि मेरो अनुहार हेरेर मानिस जीवितै रहन सक्‍दैन।”
And he said, Thou canst not see my face: for there shall no man see me, and live.
21तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “मेरो छेउमा एउटा ठाउँ छ, जहाँ तँ एउटा चट्टानमा खड़ा हो। 
And the LORD said, Behold, there is a place by me, and thou shalt stand upon a rock:
22मेरो महिमा त्‍यहाँबाट भएर जाँदा तँलाई म त्‍यस चट्टानको धाँदोमा राख्‍नेछु, र म त्‍यहाँबाट भएर नजाउञ्‍जेल तँलाई मेरै हातले छोपिराख्‍नेछु।
And it shall come to pass, while my glory passeth by, that I will put thee in a clift of the rock, and will cover thee with my hand while I pass by:
 23त्‍यसपछि म मेरो हात उठाउनेछु, र तैंले मेरो पछिको भाग देख्‍नेछस्, तर मेरो अनुहारचाहिँ देखिनेछैन।”

And I will take away mine hand, and thou shalt see my back parts: but my face shall not be seen.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 34

प्रस्‍थान 34

नयाँ शिला-पाटी
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “पहिलेका जस्‍तै ढुङ्गाका दुई वटा पाटी काटेर ले। म ती पाटीमा त्‍यही कुरा लेख्‍नेछु, जो तैंले फुटाएको पहिलेका पाटीमा लेखिएका थिए।  2बिहानै तयार भएर सीनै पर्वतको टाकुरामा उक्‍लेर तँ मेरो सामुन्‍ने हाजिर हो। 3कोही मानिस तँसँग नआओस्, न त पर्वतको कुनै भागमा देखा परोस्‌। कुनै भेड़ाबाख्रा वा गाईबस्‍तु त्‍यस पर्वतको अगाड़ि नचरोस्‌।”
4तब मोशाले पहिलेकै जस्‍तो ढुङ्गाका दुई वटा पाटी काटेर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएझैँ बिहान सबेरै उठी सीनै पर्वतमा उक्‍ले। तिनले आफ्‍ना हातमा ती दुई वटा शिला-पाटी पनि लगे। 5अनि परमप्रभु बादलमा ओर्लनुभयो, र तिनीसँग त्‍यहाँ खड़ा भएर उहाँले आफ्‍नो नाउँ “परमप्रभु” घोषणा गर्नुभयो। 6त्‍यसपछि परमप्रभु तिनको सामुन्‍नेबाट गएर यसो भनी घोषणा गर्नुभयो, “परमप्रभु, परमप्रभु टिठ्याउनमा भरिपूर्ण र दयालु परमेश्‍वर, जो क्रोध गर्नमा ढिलो, र प्रेम र विश्‍वस्‍ततामा प्रशस्‍त हुनुहुन्‍छ।  7उहाँले हजारौँ हजारमाथि कृपा देखाउनुहुन्‍छ, र दुष्‍टता, विद्रोह र पाप क्षमा गर्नुहुन्‍छ। तर उहाँले दोषीलाई कुनै किसिमले पनि सजाय दिनुहुन्‍छ। पिता-पुर्खाका दुष्‍टताको दण्‍ड तिनीहरूका छोराछोरी, नातिनातिना, र तेस्रो र चौथो पुस्‍तासम्‍म दिनुहुन्‍छ।”
8तब मोशाले हत्तपत्त भूइँतिर आफ्‍नो शिर निहुराएर आराधना गरे। 9तिनले भने, “यदि मैले तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाएको छु भने, हे परमप्रभु, बिन्‍ती छ, परमप्रभु नै हाम्रा साथमा हिँड्‌नुहोला। यिनीहरू हठी मानिस भए तापनि हाम्रा दुष्‍टता र पाप क्षमा गरेर हामीलाई आफ्‍नो निज उत्तराधिकारको रूपमा ग्रहण गर्नुहोस्‌।”
10तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “हेर्, तँसँग म एउटा करार बाँध्‍छु। तेरा सारा मानिसहरूकै सामु म यस्‍ता आश्‍चर्यका कामहरू गर्नेछु, जो सारा पृथ्‍वीमा कुनै जातिमा कहिल्‍यै गरिएका छैनन्‌। यी मानिसहरू, जसका बीचमा तँ छस्, तिनीहरूले देख्‍नेछन्‌ कि म, परमप्रभु, तेरो लागि एउटा आश्‍चर्यपूर्ण काम गर्नेछु।  11जुन आज्ञा आज म तँलाई दिँदैछु, त्‍यो तैंले पालन गर्‌। हेर्, म तेरो सामुन्‍नेबाट एमोरी, कनानी, हित्ती, परिज्‍जी, हिव्‍वी, र यबूसीहरूलाई धपाउनेछु। 12होशियार बस्‌! जुन देशमा तँ जान्‍छस्, त्‍यहाँका बासिन्‍दाहरूसँग तैंले सन्‍धि नगर्नू, नत्रता उनीहरू तिमीहरूका निम्‍ति पासो बन्‍नेछन्‌। 13उनीहरूका वेदीहरू भत्‍काइदिनू। उनीहरूका चोखा ढुङ्गाहरू टुक्रा-टुक्रा पारिदिनू, र उनीहरूका अशेरा देवीका मूर्तिहरूलाई काटेर ढालिदिनू।  14तिमीहरूले अन्‍य कुनै देवताको पूजा नगर्नू, किनकि परमप्रभु, जसको नाउँ “डाही” हो, डाह गर्ने परमेश्‍वर नै हुनुहुन्‍छ।
15“होशियार, त्‍यस देशका बासिन्‍दाहरूसित तिमीहरूले सन्‍धि नगर्नू, नत्र उनीहरू आफ्‍ना देवताहरूका पछि लागेर आत्‍मिक व्‍यभिचारझैँ गर्दा र आफ्‍ना देवताहरूका लागि बलि गर्दा, उनीहरूले तिमीहरूलाई बोलाउनेछन्‌ र तिमीहरूले उनीहरूका बलिदानहरू खानेछौ। 16जब उनीहरूका छोरीहरूमध्‍येका कुनैलाई तिमीहरूले आफ्‍ना छोराहरूका निम्‍ति ल्‍याऔला, र ती छोरीहरू आफ्‍ना देवताहरूपछि आत्‍मिक व्‍यभिचारझैँ गर्लान्, तब तिनीहरूले तिमीहरूका छोराहरूलाई पनि त्‍यही गर्न लाउनेछन्‌।
17“तिमीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति ढलौटे मूर्तिहरू नबनाउनू। 
18“अखमिरी रोटीको चाड़ मान्‍नू। मेरो आज्ञाबमोजिम आबीब महिनाको तोकिएको समयमा सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खाँदैरहनू। किनभने आबीब महिनामा तिमीहरू मिश्रदेशबाट निक्‍लेर आएका हौ। 
19“गर्भ खोल्‍ने सबै मेरा हुन्‌। तिमीहरूका पशुका सबै भाले, गाईबस्‍तुका र भेड़ाबाख्राका पहिले बियाएका मेरै हुन्‌।  20गधैनीको पहिलो बियाएको बछेड़ालाई पाठो दिएर छुटाउनू। त्‍यसलाई छुटाएनौ भने त्‍यसको घाँटी भाँचिदिनू। आफ्‍ना सबै जेठा छोराहरूलाई केही दिएर छुटाउनू।” 
“मेरो सामुन्‍ने कोही पनि रित्तै देखा नपरोस्‌।
21“छ दिनसम्‍म आफ्‍ना कामकाज गर्दैरहनू, तर सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम गर्नू। हलो जोत्‍ने र कटनी गर्ने समयमा पनि विश्राम गर्नू। 
22“तिमीहरूले साताहरूको चाड़ पहिले उब्‍जिएको गहूँसाथ मान्‍नू, र वर्षको आखिरमा अन्‍न भित्र्याउने चाड़ पनि मान्‍नू।  23वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूका सबै पुरुषहरू इस्राएलका परमप्रभु परमेश्‍वरको सामु देखा परून्‌। 24म जाति-जातिहरूलाई तिमीहरूका सामुबाट निकालिदिनेछु, र तिमीहरूको सिमाना बढ़ाइदिनेछु। जब तिमीहरू परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको सामु वर्षमा तीन पल्‍ट देखा परौला, तब कसैले तिमीहरूका जमिनको लोभ गर्नेछैन।
25“मलाई चढ़ाइने बलिको रगत खमिर हालेको केही रोटीसित नचढ़ाउनू, र निस्‍तार-चाड़को बलिमध्‍येको केही पनि बिहानसम्‍म नछोड्‌नू। 
26“तिमीहरूको जमिनका अगौटे फलमध्‍येका सबभन्‍दा असल फलचाहिँ परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको घरमा ल्‍याउनू।” 
“बाख्राको पाठो त्‍यसको माउको दूधमा नपकाओ।”
27तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “यी कुरा लेख्, किनकि यी नै कुराबमोजिम तँ र इस्राएलसित मैले करार बाँधेको छु।” 28मोशा त्‍यहाँ परमप्रभुसित चालीस दिन र चालीस रात रहे। तिनले न त रोटी खाए न पानी पिए। तिनले ती शिला-पाटीहरूमा त्‍यस करारका वचन, अर्थात्‌ ती दश आज्ञाहरू लेखे।
मोशाको अनुहार उज्‍ज्‍वल भएको
29जब मोशा गवाहीका ती दुई शिला-पाटी आफ्‍ना हातमा लिएर सीनै पर्वतबाट ओर्लेर आए, तब परमेश्‍वर तिनीसित कुरा गर्नुभएकोले आफ्‍नो अनुहार चम्‍कँदैछ भन्‍ने कुरो मोशालाई थाहा थिएन।  30जब हारून र सारा इस्राएलीहरूले मोशालाई देखे, तब तिनको अनुहार चम्‍केको तिनीहरूले देखे, र तिनको नजिक आउन तिनीहरू डराए। 31तर मोशाले तिनीहरूलाई बोलाए, र समुदायका सारा नाइकेहरूसमेत हारून तिनीकहाँ फर्केर आए, अनि मोशाले तिनीहरूसित कुरा गरे। 32त्‍यसपछि सारा इस्राएलीहरू पनि नजिक आए, अनि जे परमप्रभुले तिनलाई सीनै पर्वतमा भन्‍नुभएको थियो, ती सबै तिनले तिनीहरूलाई आज्ञाको रूपमा सुनाए।
33जब मोशाले तिनीहरूसित कुरा गरिसके, तब तिनले आफ्‍नो अनुहारमा एउटा घुम्‍टो हाले। 34तर जब मोशा परमप्रभुको सामुन्‍ने उहाँसित कुरा गर्न जान्‍थे, तब बाहिर ननिस्‍कुञ्‍जेल त्‍यो घुम्‍टो उतार्थे। जे आज्ञा तिनले पाउँथे, त्‍यो तिनले बाहिर आएर इस्राएलीहरूलाई सुनाउँथे। 35इस्राएलीहरूले मोशाको अनुहार चम्‍केको देख्‍तथे। तब मोशाले परमप्रभुसित कुरा गर्नलाई भित्र नपसुञ्‍जेल त्‍यो घुम्‍टो आफ्‍नो अनुहारमा फेरि लगाउँथे।
................................................................................................

The New Stone Tablets

34 The Lord said to Moses, “Chisel out two stone tablets like the first ones, and I will write on them the words that were on the first tablets, which you broke. Be ready in the morning, and then come up on Mount Sinai. Present yourself to me there on top of the mountain. No one is to come with you or be seen anywhere on the mountain; not even the flocks and herds may graze in front of the mountain.”

So Moses chiseled out two stone tablets like the first ones and went up Mount Sinai early in the morning, as the Lord had commanded him; and he carried the two stone tablets in his hands. Then the Lord came down in the cloud and stood there with him and proclaimed his name, the Lord. And he passed in front of Moses, proclaiming, “The Lord, the Lord, the compassionate and gracious God, slow to anger, abounding in love and faithfulness, maintaining love to thousands, and forgiving wickedness, rebellion and sin. Yet he does not leave the guilty unpunished; he punishes the children and their children for the sin of the parents to the third and fourth generation.”

Moses bowed to the ground at once and worshiped. “Lord,” he said, “if I have found favor in your eyes, then let the Lord go with us. Although this is a stiff-necked people, forgive our wickedness and our sin, and take us as your inheritance.”

10 Then the Lord said: “I am making a covenant with you. Before all your people I will do wonders never before done in any nation in all the world. The people you live among will see how awesome is the work that I, the Lord, will do for you. 11 Obey what I command you today. I will drive out before you the Amorites, Canaanites, Hittites, Perizzites, Hivites and Jebusites. 12 Be careful not to make a treaty with those who live in the land where you are going, or they will be a snare among you. 13 Break down their altars, smash their sacred stones and cut down their Asherah poles.[a] 14 Do not worship any other god, for the Lord, whose name is Jealous, is a jealous God.

15 “Be careful not to make a treaty with those who live in the land; for when they prostitute themselves to their gods and sacrifice to them, they will invite you and you will eat their sacrifices. 16 And when you choose some of their daughters as wives for your sons and those daughters prostitute themselves to their gods, they will lead your sons to do the same.

17 “Do not make any idols.

18 “Celebrate the Festival of Unleavened Bread. For seven days eat bread made without yeast, as I commanded you. Do this at the appointed time in the month of Aviv, for in that month you came out of Egypt.

19 “The first offspring of every womb belongs to me, including all the firstborn males of your livestock, whether from herd or flock. 20 Redeem the firstborn donkey with a lamb, but if you do not redeem it, break its neck. Redeem all your firstborn sons.

“No one is to appear before me empty-handed.

21 “Six days you shall labor, but on the seventh day you shall rest; even during the plowing season and harvest you must rest.

22 “Celebrate the Festival of Weeks with the firstfruits of the wheat harvest, and the Festival of Ingathering at the turn of the year.[b] 23 Three times a year all your men are to appear before the Sovereign Lord, the God of Israel. 24 I will drive out nations before you and enlarge your territory, and no one will covet your land when you go up three times each year to appear before the Lord your God.

25 “Do not offer the blood of a sacrifice to me along with anything containing yeast, and do not let any of the sacrifice from the Passover Festival remain until morning.

26 “Bring the best of the firstfruits of your soil to the house of the Lord your God.

“Do not cook a young goat in its mother’s milk.”

27 Then the Lord said to Moses, “Write down these words, for in accordance with these words I have made a covenant with you and with Israel.” 28 Moses was there with the Lord forty days and forty nights without eating bread or drinking water. And he wrote on the tablets the words of the covenant—the Ten Commandments.

The Radiant Face of Moses

29 When Moses came down from Mount Sinai with the two tablets of the covenant law in his hands, he was not aware that his face was radiant because he had spoken with the Lord. 30 When Aaron and all the Israelites saw Moses, his face was radiant, and they were afraid to come near him. 31 But Moses called to them; so Aaron and all the leaders of the community came back to him, and he spoke to them. 32 Afterward all the Israelites came near him, and he gave them all the commands the Lord had given him on Mount Sinai.

33 When Moses finished speaking to them, he put a veil over his face. 34 But whenever he entered the Lord’s presence to speak with him, he removed the veil until he came out. And when he came out and told the Israelites what he had been commanded, 35 they saw that his face was radiant. Then Moses would put the veil back over his face until he went in to speak with the Lord.

.................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 34

नयाँ शिला-पाटी
1परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “पहिलेका जस्‍तै ढुङ्गाका दुई वटा पाटी काटेर ले। म ती पाटीमा त्‍यही कुरा लेख्‍नेछु, जो तैंले फुटाएको पहिलेका पाटीमा लेखिएका थिए। 
And the LORD said unto Moses, Hew thee two tables of stone like unto the first: and I will write upon these tables the words that were in the first tables, which thou brakest.
 2बिहानै तयार भएर सीनै पर्वतको टाकुरामा उक्‍लेर तँ मेरो सामुन्‍ने हाजिर हो।
And be ready in the morning, and come up in the morning unto mount Sinai, and present thyself there to me in the top of the mount.
 3कोही मानिस तँसँग नआओस्, न त पर्वतको कुनै भागमा देखा परोस्‌। कुनै भेड़ाबाख्रा वा गाईबस्‍तु त्‍यस पर्वतको अगाड़ि नचरोस्‌।”
And no man shall come up with thee, neither let any man be seen throughout all the mount; neither let the flocks nor herds feed before that mount.
4तब मोशाले पहिलेकै जस्‍तो ढुङ्गाका दुई वटा पाटी काटेर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएझैँ बिहान सबेरै उठी सीनै पर्वतमा उक्‍ले। तिनले आफ्‍ना हातमा ती दुई वटा शिला-पाटी पनि लगे। 
And he hewed two tables of stone like unto the first; and Moses rose up early in the morning, and went up unto mount Sinai, as the LORD had commanded him, and took in his hand the two tables of stone.
5अनि परमप्रभु बादलमा ओर्लनुभयो, र तिनीसँग त्‍यहाँ खड़ा भएर उहाँले आफ्‍नो नाउँ “परमप्रभु” घोषणा गर्नुभयो।
And the LORD descended in the cloud, and stood with him there, and proclaimed the name of the LORD.
 6त्‍यसपछि परमप्रभु तिनको सामुन्‍नेबाट गएर यसो भनी घोषणा गर्नुभयो, “परमप्रभु, परमप्रभु टिठ्याउनमा भरिपूर्ण र दयालु परमेश्‍वर, जो क्रोध गर्नमा ढिलो, र प्रेम र विश्‍वस्‍ततामा प्रशस्‍त हुनुहुन्‍छ। 
And the LORD passed by before him, and proclaimed, The LORD, The LORD God, merciful and gracious, longsuffering, and abundant in goodness and truth,
 7उहाँले हजारौँ हजारमाथि कृपा देखाउनुहुन्‍छ, र दुष्‍टता, विद्रोह र पाप क्षमा गर्नुहुन्‍छ। तर उहाँले दोषीलाई कुनै किसिमले पनि सजाय दिनुहुन्‍छ। पिता-पुर्खाका दुष्‍टताको दण्‍ड तिनीहरूका छोराछोरी, नातिनातिना, र तेस्रो र चौथो पुस्‍तासम्‍म दिनुहुन्‍छ।”
Keeping mercy for thousands, forgiving iniquity and transgression and sin, and that will by no means clear the guilty; visiting the iniquity of the fathers upon the children, and upon the children's children, unto the third and to the fourth generation.
8तब मोशाले हत्तपत्त भूइँतिर आफ्‍नो शिर निहुराएर आराधना गरे। 
And Moses made haste, and bowed his head toward the earth, and worshipped.
9तिनले भने, “यदि मैले तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाएको छु भने, हे परमप्रभु, बिन्‍ती छ, परमप्रभु नै हाम्रा साथमा हिँड्‌नुहोला। यिनीहरू हठी मानिस भए तापनि हाम्रा दुष्‍टता र पाप क्षमा गरेर हामीलाई आफ्‍नो निज उत्तराधिकारको रूपमा ग्रहण गर्नुहोस्‌।”
And he said, If now I have found grace in thy sight, O Lord, let my Lord, I pray thee, go among us; for it is a stiffnecked people; and pardon our iniquity and our sin, and take us for thine inheritance.
10तब परमप्रभुले भन्‍नुभयो, “हेर्, तँसँग म एउटा करार बाँध्‍छु। तेरा सारा मानिसहरूकै सामु म यस्‍ता आश्‍चर्यका कामहरू गर्नेछु, जो सारा पृथ्‍वीमा कुनै जातिमा कहिल्‍यै गरिएका छैनन्‌। यी मानिसहरू, जसका बीचमा तँ छस्, तिनीहरूले देख्‍नेछन्‌ कि म, परमप्रभु, तेरो लागि एउटा आश्‍चर्यपूर्ण काम गर्नेछु।
And he said, Behold, I make a covenant: before all thy people I will do marvels, such as have not been done in all the earth, nor in any nation: and all the people among which thou art shall see the work of the LORD: for it is a terrible thing that I will do with thee.
  11जुन आज्ञा आज म तँलाई दिँदैछु, त्‍यो तैंले पालन गर्‌। हेर्, म तेरो सामुन्‍नेबाट एमोरी, कनानी, हित्ती, परिज्‍जी, हिव्‍वी, र यबूसीहरूलाई धपाउनेछु। 
Observe thou that which I command thee this day: behold, I drive out before thee the Amorite, and the Canaanite, and the Hittite, and the Perizzite, and the Hivite, and the Jebusite.
12होशियार बस्‌! जुन देशमा तँ जान्‍छस्, त्‍यहाँका बासिन्‍दाहरूसँग तैंले सन्‍धि नगर्नू, नत्रता उनीहरू तिमीहरूका निम्‍ति पासो बन्‍नेछन्‌। 
Take heed to thyself, lest thou make a covenant with the inhabitants of the land whither thou goest, lest it be for a snare in the midst of thee:
13उनीहरूका वेदीहरू भत्‍काइदिनू। उनीहरूका चोखा ढुङ्गाहरू टुक्रा-टुक्रा पारिदिनू, र उनीहरूका अशेरा देवीका मूर्तिहरूलाई काटेर ढालिदिनू।
But ye shall destroy their altars, break their images, and cut down their groves:
  14तिमीहरूले अन्‍य कुनै देवताको पूजा नगर्नू, किनकि परमप्रभु, जसको नाउँ “डाही” हो, डाह गर्ने परमेश्‍वर नै हुनुहुन्‍छ।
For thou shalt worship no other god: for the LORD, whose name is Jealous, is a jealous God:
15“होशियार, त्‍यस देशका बासिन्‍दाहरूसित तिमीहरूले सन्‍धि नगर्नू, नत्र उनीहरू आफ्‍ना देवताहरूका पछि लागेर आत्‍मिक व्‍यभिचारझैँ गर्दा र आफ्‍ना देवताहरूका लागि बलि गर्दा, उनीहरूले तिमीहरूलाई बोलाउनेछन्‌ र तिमीहरूले उनीहरूका बलिदानहरू खानेछौ। 
Lest thou make a covenant with the inhabitants of the land, and they go a whoring after their gods, and do sacrifice unto their gods, and one call thee, and thou eat of his sacrifice;
16जब उनीहरूका छोरीहरूमध्‍येका कुनैलाई तिमीहरूले आफ्‍ना छोराहरूका निम्‍ति ल्‍याऔला, र ती छोरीहरू आफ्‍ना देवताहरूपछि आत्‍मिक व्‍यभिचारझैँ गर्लान्, तब तिनीहरूले तिमीहरूका छोराहरूलाई पनि त्‍यही गर्न लाउनेछन्‌।
And thou take of their daughters unto thy sons, and their daughters go a whoring after their gods, and make thy sons go a whoring after their gods.
17“तिमीहरूले आफ्‍ना निम्‍ति ढलौटे मूर्तिहरू नबनाउनू। 
Thou shalt make thee no molten gods.
18“अखमिरी रोटीको चाड़ मान्‍नू। मेरो आज्ञाबमोजिम आबीब महिनाको तोकिएको समयमा सात दिनसम्‍म अखमिरी रोटी खाँदैरहनू। किनभने आबीब महिनामा तिमीहरू मिश्रदेशबाट निक्‍लेर आएका हौ। 
The feast of unleavened bread shalt thou keep. Seven days thou shalt eat unleavened bread, as I commanded thee, in the time of the month Abib: for in the month Abib thou camest out from Egypt.
19“गर्भ खोल्‍ने सबै मेरा हुन्‌। तिमीहरूका पशुका सबै भाले, गाईबस्‍तुका र भेड़ाबाख्राका पहिले बियाएका मेरै हुन्‌।
All that openeth the matrix is mine; and every firstling among thy cattle, whether ox or sheep, that is male.
  20गधैनीको पहिलो बियाएको बछेड़ालाई पाठो दिएर छुटाउनू। त्‍यसलाई छुटाएनौ भने त्‍यसको घाँटी भाँचिदिनू। आफ्‍ना सबै जेठा छोराहरूलाई केही दिएर छुटाउनू।” 
“मेरो सामुन्‍ने कोही पनि रित्तै देखा नपरोस्‌।
But the firstling of an ass thou shalt redeem with a lamb: and if thou redeem him not, then shalt thou break his neck. All the firstborn of thy sons thou shalt redeem. And none shall appear before me empty.
21“छ दिनसम्‍म आफ्‍ना कामकाज गर्दैरहनू, तर सातौँ दिनमा चाहिँ विश्राम गर्नू। हलो जोत्‍ने र कटनी गर्ने समयमा पनि विश्राम गर्नू। 
Six days thou shalt work, but on the seventh day thou shalt rest: in earing time and in harvest thou shalt rest.
22“तिमीहरूले साताहरूको चाड़ पहिले उब्‍जिएको गहूँसाथ मान्‍नू, र वर्षको आखिरमा अन्‍न भित्र्याउने चाड़ पनि मान्‍नू।
And thou shalt observe the feast of weeks, of the firstfruits of wheat harvest, and the feast of ingathering at the year's end.
  23वर्षमा तीन पल्‍ट तिमीहरूका सबै पुरुषहरू इस्राएलका परमप्रभु परमेश्‍वरको सामु देखा परून्‌। 
Thrice in the year shall all your men children appear before the Lord GOD, the God of Israel.
24म जाति-जातिहरूलाई तिमीहरूका सामुबाट निकालिदिनेछु, र तिमीहरूको सिमाना बढ़ाइदिनेछु। जब तिमीहरू परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको सामु वर्षमा तीन पल्‍ट देखा परौला, तब कसैले तिमीहरूका जमिनको लोभ गर्नेछैन।
For I will cast out the nations before thee, and enlarge thy borders: neither shall any man desire thy land, when thou shalt go up to appear before the LORD thy God thrice in the year.
25“मलाई चढ़ाइने बलिको रगत खमिर हालेको केही रोटीसित नचढ़ाउनू, र निस्‍तार-चाड़को बलिमध्‍येको केही पनि बिहानसम्‍म नछोड्‌नू। 
Thou shalt not offer the blood of my sacrifice with leaven; neither shall the sacrifice of the feast of the passover be left unto the morning.
26“तिमीहरूको जमिनका अगौटे फलमध्‍येका सबभन्‍दा असल फलचाहिँ परमप्रभु आफ्‍ना परमेश्‍वरको घरमा ल्‍याउनू।” 
“बाख्राको पाठो त्‍यसको माउको दूधमा नपकाओ।”
The first of the firstfruits of thy land thou shalt bring unto the house of the LORD thy God. Thou shalt not seethe a kid in his mother's milk.
27तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, “यी कुरा लेख्, किनकि यी नै कुराबमोजिम तँ र इस्राएलसित मैले करार बाँधेको छु।” 
And the LORD said unto Moses, Write thou these words: for after the tenor of these words I have made a covenant with thee and with Israel.
28मोशा त्‍यहाँ परमप्रभुसित चालीस दिन र चालीस रात रहे। तिनले न त रोटी खाए न पानी पिए। तिनले ती शिला-पाटीहरूमा त्‍यस करारका वचन, अर्थात्‌ ती दश आज्ञाहरू लेखे।
मोशाको अनुहार उज्‍ज्‍वल भएको
And he was there with the LORD forty days and forty nights; he did neither eat bread, nor drink water. And he wrote upon the tables the words of the covenant, the ten commandments.
29जब मोशा गवाहीका ती दुई शिला-पाटी आफ्‍ना हातमा लिएर सीनै पर्वतबाट ओर्लेर आए, तब परमेश्‍वर तिनीसित कुरा गर्नुभएकोले आफ्‍नो अनुहार चम्‍कँदैछ भन्‍ने कुरो मोशालाई थाहा थिएन।  
And it came to pass, when Moses came down from mount Sinai with the two tables of testimony in Moses' hand, when he came down from the mount, that Moses wist not that the skin of his face shone while he talked with him.
30जब हारून र सारा इस्राएलीहरूले मोशालाई देखे, तब तिनको अनुहार चम्‍केको तिनीहरूले देखे, र तिनको नजिक आउन तिनीहरू डराए। 
And when Aaron and all the children of Israel saw Moses, behold, the skin of his face shone; and they were afraid to come nigh him.
31तर मोशाले तिनीहरूलाई बोलाए, र समुदायका सारा नाइकेहरूसमेत हारून तिनीकहाँ फर्केर आए, अनि मोशाले तिनीहरूसित कुरा गरे। 
And Moses called unto them; and Aaron and all the rulers of the congregation returned unto him: and Moses talked with them.
32त्‍यसपछि सारा इस्राएलीहरू पनि नजिक आए, अनि जे परमप्रभुले तिनलाई सीनै पर्वतमा भन्‍नुभएको थियो, ती सबै तिनले तिनीहरूलाई आज्ञाको रूपमा सुनाए।
And afterward all the children of Israel came nigh: and he gave them in commandment all that the LORD had spoken with him in mount Sinai.
33जब मोशाले तिनीहरूसित कुरा गरिसके, तब तिनले आफ्‍नो अनुहारमा एउटा घुम्‍टो हाले।
And till Moses had done speaking with them, he put a vail on his face.
 34तर जब मोशा परमप्रभुको सामुन्‍ने उहाँसित कुरा गर्न जान्‍थे, तब बाहिर ननिस्‍कुञ्‍जेल त्‍यो घुम्‍टो उतार्थे। जे आज्ञा तिनले पाउँथे, त्‍यो तिनले बाहिर आएर इस्राएलीहरूलाई सुनाउँथे।
But when Moses went in before the LORD to speak with him, he took the vail off, until he came out. And he came out, and spake unto the children of Israel that which he was commanded.
 35इस्राएलीहरूले मोशाको अनुहार चम्‍केको देख्‍तथे। तब मोशाले परमप्रभुसित कुरा गर्नलाई भित्र नपसुञ्‍जेल त्‍यो घुम्‍टो आफ्‍नो अनुहारमा फेरि लगाउँथे।

And the children of Israel saw the face of Moses, that the skin of Moses' face shone: and Moses put the vail upon his face again, until he went in to speak with him.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 35

प्रस्‍थान 35

शबाथ-दिनको विधि
1मोशाले इस्राएलीहरूका सारा समुदायलाई भेला गराएर तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएका तिमीहरूले गर्नुपर्ने कुरा यी नै हुन्‌: 2छ दिनसम्‍म काम गरिओस्, तर सातौँचाहिँ दिन तिमीहरूका निम्‍ति पवित्र हो। त्‍यो परमप्रभुको निम्‍ति शबाथ हो। कसैले त्‍यस दिन काम गर्‍यो भने त्‍यो मारिओस्‌।  3तिमीहरूका कुनै घरमा पनि शबाथमा आगो नफुक्‍नू।”
पवित्र वासस्‍थानको लागि सामग्री
4मोशाले इस्राएलीहरूका सारा समुदायलाई यसो भने, परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएको कुरा यही हो:  5आफ्‍ना बीचबाट परमप्रभुको निम्‍ति भेटी ल्‍याओ। राजीखुशीसँग दिन चाहनेले परमप्रभुका भेटीको रूपमा यी कुरा ल्‍याओस्‌: सुन, चाँदी र काँसा, 6नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ा, र बाख्राको भुत्‍ला, 7रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छाला, सीलका छाला, र बबुल काठ, 8प्रकाशको निम्‍ति तेल, र अभिषेक गर्ने तेलको निम्‍ति र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला, 9एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू मणिहरू।
10“तिमीहरूमध्‍येका जति निपुण छन्, तिनीहरू सबै आएर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएका सबै कुरा बनाऊन्‌:  11पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसको पाल, पालका छत, अङ्‌कुसेहरू, फल्‍याकहरू, बारहरू, खम्‍बाहरू र आधारहरू, 12सन्‍दूक र त्‍यसका डन्‍डाहरू, कृपा-आसन र छेक्‍ने पर्दा, 13टेबिल र त्‍यसका डन्‍डाहरू र त्‍यसका सबै पात्रहरू र उपस्‍थितिको रोटी, 14बत्तीको निम्‍ति सामदान र त्‍यसका दियाहरू, र बत्तीको निम्‍ति तेल, 15धूपको वेदी र त्‍यसका डन्‍डाहरू, अभिषेक गर्ने तेल, सुगन्‍धित धूप, पवित्र वासस्‍थानको ढोकाका पर्दा, 16होमबलिको वेदी र त्‍यसका काँसाको जाली, त्‍यसका डन्‍डाहरू र सबै पात्रहरू, काँसाको धुने बाटा, त्‍यसका खुट्टासमेत, 17चोकका पर्दाहरू र त्‍यसका खम्‍बाहरू र त्‍यसका आधारहरू, चोकको मूल ढोकाको निम्‍ति पर्दा, 18पवित्र वासस्‍थान र चोकका कीलाहरू र तिनका डोरीहरू, 19पवित्रस्‍थानमा सेवा गर्नका निम्‍ति बुनेका पोशाकहरू— हारून पूजाहारीको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू र पूजाहारीको काममा सेवा गर्नलाई तिनका छोराहरूका पोशाकहरू।”
20तब इस्राएलका सारा समुदाय मोशाका सामुबाट बिदा भए। 21जस-जसका हृदय प्रेरणाले भरिए र जसका मन इच्‍छुक भए, तिनीहरूले भेट हुने पालको काम, त्‍यसका सबै सेवाका काम र पवित्र पोशाकको निम्‍ति परमप्रभुको लागि भेटी ल्‍याए। 22राजीखुशी मन भएका पुरुष र स्‍त्री दुवैले सबै किसिमका सुनका गहना ल्‍याए: पीन, कुण्‍डल, औँठी र सिङ्गारका सामानहरू। तिनीहरूले आफ्‍ना सुन परमप्रभुलाई डोलाउने भेटीको रूपमा चढ़ाए। 23जससँग नीलो, बैजनी, रातो धागो, मसिनो सूती कपड़ा, बाख्राका भुत्‍ला, रातो रङ्ग रङ्गाएका भेड़ाका छालाहरू, र सीलका छालाहरू थिए, ती ल्‍याए। 24चाँदी र काँसाका भेटी चढ़ाउने सबैले परमप्रभुको निम्‍ति भेटीको रूपमा ल्‍याए। जस-जसकहाँ सेवाको कुनै कामको निम्‍ति बबुल काठ थियो, त्‍यो तिनीहरूले ल्‍याए। 25आफ्‍ना हातले कातेका नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ा हुने निपुण स्‍त्रीहरूले ती ल्‍याए। 26राजीखुशीसँग गर्न चाहने र दक्षता भएका स्‍त्रीहरूले बाख्राका भुत्‍ला काते। 27नायकहरूले एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू मणिहरू ल्‍याए। 28बत्ती, अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला र तेल ल्‍याए। 29परमप्रभुले मोशाद्वारा आज्ञा गर्नुभएका सबै कामका निम्‍ति मनमा इच्‍छुक भएका इस्राएलीहरूका हरेक स्‍त्री र पुरुषले राजीखुशीका भेटी ल्‍याए।
30तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई भने, “हेर, परमप्रभुले यहूदाको कुलका हूरका नाति, ऊरीका छोरा बजलेललाई बोलाउनुभएको छ।  31उहाँले तिनलाई परमेश्‍वरका आत्‍माले, सीप, दक्षता र सबै किसिमका कारीगरीको ज्ञानले परिपूर्ण पार्नुभएको छ। 32तिनले सुन, चाँदी, काँसामा कलापूर्ण आकार कोर्ने, 33र पत्‍थर काट्‌ने र जड्‌ने, काठ खोप्‍ने र सबै किसिमका कारीगरीका काम गरून्‌ भन्‍ने ध्‍येयले हो। 34तिनले र दानका कुलका अहीसामाकका छोरा ओहोलीआबले अरूहरूलाई सिकाऊन्‌ भनेर उहाँले तिनीहरूलाई प्रेरणा दिनुभएको छ। 35तिनीहरूले सबै किसिमका शिल्‍पकारी, चित्र बनाउने काम, नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा बुट्टा भर्ने र बुन्‍ने काममा, सबै किसिमका शिल्‍पकारी र कलाकारका निपुण काम गरून्‌ भनी तिनीहरूलाई उहाँले दक्षताले परिपूर्ण पार्नुभएको छ।”
..........................................................................................

Sabbath Regulations

35 Moses assembled the whole Israelite community and said to them, “These are the things the Lord has commanded you to do: For six days, work is to be done, but the seventh day shall be your holy day, a day of sabbath rest to the Lord. Whoever does any work on it is to be put to death. Do not light a fire in any of your dwellings on the Sabbath day.”

Materials for the Tabernacle

Moses said to the whole Israelite community, “This is what the Lord has commanded: From what you have, take an offering for the Lord. Everyone who is willing is to bring to the Lord an offering of gold, silver and bronze; blue, purple and scarlet yarn and fine linen; goat hair; ram skins dyed red and another type of durable leather[a]; acacia wood; olive oil for the light; spices for the anointing oil and for the fragrant incense; and onyx stones and other gems to be mounted on the ephod and breastpiece.

10 “All who are skilled among you are to come and make everything the Lord has commanded: 11 the tabernacle with its tent and its covering, clasps, frames, crossbars, posts and bases; 12 the ark with its poles and the atonement cover and the curtain that shields it; 13 the table with its poles and all its articles and the bread of the Presence; 14 the lampstand that is for light with its accessories, lamps and oil for the light; 15 the altar of incense with its poles, the anointing oil and the fragrant incense; the curtain for the doorway at the entrance to the tabernacle; 16 the altar of burnt offering with its bronze grating, its poles and all its utensils; the bronze basin with its stand; 17 the curtains of the courtyard with its posts and bases, and the curtain for the entrance to the courtyard; 18 the tent pegs for the tabernacle and for the courtyard, and their ropes; 19 the woven garments worn for ministering in the sanctuary—both the sacred garments for Aaron the priest and the garments for his sons when they serve as priests.”

20 Then the whole Israelite community withdrew from Moses’ presence, 21 and everyone who was willing and whose heart moved them came and brought an offering to the Lord for the work on the tent of meeting, for all its service, and for the sacred garments. 22 All who were willing, men and women alike, came and brought gold jewelry of all kinds: brooches, earrings, rings and ornaments. They all presented their gold as a wave offering to the Lord. 23 Everyone who had blue, purple or scarlet yarn or fine linen, or goat hair, ram skins dyed red or the other durable leather brought them. 24 Those presenting an offering of silver or bronze brought it as an offering to the Lord, and everyone who had acacia wood for any part of the work brought it. 25 Every skilled woman spun with her hands and brought what she had spun—blue, purple or scarlet yarn or fine linen. 26 And all the women who were willing and had the skill spun the goat hair. 27 The leaders brought onyx stones and other gems to be mounted on the ephod and breastpiece. 28 They also brought spices and olive oil for the light and for the anointing oil and for the fragrant incense. 29 All the Israelite men and women who were willing brought to the Lord freewill offerings for all the work the Lord through Moses had commanded them to do.

Bezalel and Oholiab

30 Then Moses said to the Israelites, “See, the Lord has chosen Bezalel son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah, 31 and he has filled him with the Spirit of God, with wisdom, with understanding, with knowledge and with all kinds of skills— 32 to make artistic designs for work in gold, silver and bronze, 33 to cut and set stones, to work in wood and to engage in all kinds of artistic crafts. 34 And he has given both him and Oholiab son of Ahisamak, of the tribe of Dan, the ability to teach others. 35 He has filled them with skill to do all kinds of work as engravers, designers, embroiderers in blue, purple and scarlet yarn and fine linen, and weavers—all of them skilled workers and designers.

...................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 35

शबाथ-दिनको विधि
1मोशाले इस्राएलीहरूका सारा समुदायलाई भेला गराएर तिनीहरूलाई भने, “परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएका तिमीहरूले गर्नुपर्ने कुरा यी नै हुन्‌: 
And Moses gathered all the congregation of the children of Israel together, and said unto them, These are the words which the LORD hath commanded, that ye should do them.
2छ दिनसम्‍म काम गरिओस्, तर सातौँचाहिँ दिन तिमीहरूका निम्‍ति पवित्र हो। त्‍यो परमप्रभुको निम्‍ति शबाथ हो। कसैले त्‍यस दिन काम गर्‍यो भने त्‍यो मारिओस्‌।
Six days shall work be done, but on the seventh day there shall be to you an holy day, a sabbath of rest to the LORD: whosoever doeth work therein shall be put to death.
  3तिमीहरूका कुनै घरमा पनि शबाथमा आगो नफुक्‍नू।”
पवित्र वासस्‍थानको लागि सामग्री
Ye shall kindle no fire throughout your habitations upon the sabbath day.
4मोशाले इस्राएलीहरूका सारा समुदायलाई यसो भने, परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएको कुरा यही हो:  
And Moses spake unto all the congregation of the children of Israel, saying, This is the thing which the LORD commanded, saying,
5आफ्‍ना बीचबाट परमप्रभुको निम्‍ति भेटी ल्‍याओ। राजीखुशीसँग दिन चाहनेले परमप्रभुका भेटीको रूपमा यी कुरा ल्‍याओस्‌: सुन, चाँदी र काँसा, 
Take ye from among you an offering unto the LORD: whosoever is of a willing heart, let him bring it, an offering of the LORD; gold, and silver, and brass,
6नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ा, र बाख्राको भुत्‍ला,
And blue, and purple, and scarlet, and fine linen, and goats' hair,
 7रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छाला, सीलका छाला, र बबुल काठ,
And rams' skins dyed red, and badgers' skins, and shittim wood,
 8प्रकाशको निम्‍ति तेल, र अभिषेक गर्ने तेलको निम्‍ति र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला,
And oil for the light, and spices for anointing oil, and for the sweet incense,
 9एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू मणिहरू।
And onyx stones, and stones to be set for the ephod, and for the breastplate.
10“तिमीहरूमध्‍येका जति निपुण छन्, तिनीहरू सबै आएर परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएका सबै कुरा बनाऊन्‌:
And every wise hearted among you shall come, and make all that the LORD hath commanded;
  11पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसको पाल, पालका छत, अङ्‌कुसेहरू, फल्‍याकहरू, बारहरू, खम्‍बाहरू र आधारहरू, 
The tabernacle, his tent, and his covering, his taches, and his boards, his bars, his pillars, and his sockets,
12सन्‍दूक र त्‍यसका डन्‍डाहरू, कृपा-आसन र छेक्‍ने पर्दा, 
The ark, and the staves thereof, with the mercy seat, and the vail of the covering,
13टेबिल र त्‍यसका डन्‍डाहरू र त्‍यसका सबै पात्रहरू र उपस्‍थितिको रोटी, 
The table, and his staves, and all his vessels, and the shewbread,
14बत्तीको निम्‍ति सामदान र त्‍यसका दियाहरू, र बत्तीको निम्‍ति तेल, 
The candlestick also for the light, and his furniture, and his lamps, with the oil for the light,
15धूपको वेदी र त्‍यसका डन्‍डाहरू, अभिषेक गर्ने तेल, सुगन्‍धित धूप, पवित्र वासस्‍थानको ढोकाका पर्दा, 
And the incense altar, and his staves, and the anointing oil, and the sweet incense, and the hanging for the door at the entering in of the tabernacle,
16होमबलिको वेदी र त्‍यसका काँसाको जाली, त्‍यसका डन्‍डाहरू र सबै पात्रहरू, काँसाको धुने बाटा, त्‍यसका खुट्टासमेत, 
The altar of burnt offering, with his brasen grate, his staves, and all his vessels, the laver and his foot,
17चोकका पर्दाहरू र त्‍यसका खम्‍बाहरू र त्‍यसका आधारहरू, चोकको मूल ढोकाको निम्‍ति पर्दा, 
The hangings of the court, his pillars, and their sockets, and the hanging for the door of the court,
18पवित्र वासस्‍थान र चोकका कीलाहरू र तिनका डोरीहरू, 
The pins of the tabernacle, and the pins of the court, and their cords,
19पवित्रस्‍थानमा सेवा गर्नका निम्‍ति बुनेका पोशाकहरू— हारून पूजाहारीको निम्‍ति पवित्र पोशाकहरू र पूजाहारीको काममा सेवा गर्नलाई तिनका छोराहरूका पोशाकहरू।”
The cloths of service, to do service in the holy place, the holy garments for Aaron the priest, and the garments of his sons, to minister in the priest's office.
20तब इस्राएलका सारा समुदाय मोशाका सामुबाट बिदा भए। 
And all the congregation of the children of Israel departed from the presence of Moses.
21जस-जसका हृदय प्रेरणाले भरिए र जसका मन इच्‍छुक भए, तिनीहरूले भेट हुने पालको काम, त्‍यसका सबै सेवाका काम र पवित्र पोशाकको निम्‍ति परमप्रभुको लागि भेटी ल्‍याए। 
And they came, every one whose heart stirred him up, and every one whom his spirit made willing, and they brought the LORD'S offering to the work of the tabernacle of the congregation, and for all his service, and for the holy garments.
22राजीखुशी मन भएका पुरुष र स्‍त्री दुवैले सबै किसिमका सुनका गहना ल्‍याए: पीन, कुण्‍डल, औँठी र सिङ्गारका सामानहरू। तिनीहरूले आफ्‍ना सुन परमप्रभुलाई डोलाउने भेटीको रूपमा चढ़ाए। 
And they came, both men and women, as many as were willing hearted, and brought bracelets, and earrings, and rings, and tablets, all jewels of gold: and every man that offered offered an offering of gold unto the LORD.
23जससँग नीलो, बैजनी, रातो धागो, मसिनो सूती कपड़ा, बाख्राका भुत्‍ला, रातो रङ्ग रङ्गाएका भेड़ाका छालाहरू, र सीलका छालाहरू थिए, ती ल्‍याए। 
And every man, with whom was found blue, and purple, and scarlet, and fine linen, and goats' hair, and red skins of rams, and badgers' skins, brought them.
24चाँदी र काँसाका भेटी चढ़ाउने सबैले परमप्रभुको निम्‍ति भेटीको रूपमा ल्‍याए। जस-जसकहाँ सेवाको कुनै कामको निम्‍ति बबुल काठ थियो, त्‍यो तिनीहरूले ल्‍याए। 
Every one that did offer an offering of silver and brass brought the LORD'S offering: and every man, with whom was found shittim wood for any work of the service, brought it.
25आफ्‍ना हातले कातेका नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ा हुने निपुण स्‍त्रीहरूले ती ल्‍याए।
And all the women that were wise hearted did spin with their hands, and brought that which they had spun, both of blue, and of purple, and of scarlet, and of fine linen.
 26राजीखुशीसँग गर्न चाहने र दक्षता भएका स्‍त्रीहरूले बाख्राका भुत्‍ला काते।
And all the women whose heart stirred them up in wisdom spun goats' hair.
 27नायकहरूले एपोद र छाती-पातामा जड्‌नका निम्‍ति आनिक्‍स र अरू मणिहरू ल्‍याए। 
And the rulers brought onyx stones, and stones to be set, for the ephod, and for the breastplate;
28बत्ती, अभिषेक गर्ने तेल र सुगन्‍धित धूपको निम्‍ति मसला र तेल ल्‍याए। 
And spice, and oil for the light, and for the anointing oil, and for the sweet incense.
29परमप्रभुले मोशाद्वारा आज्ञा गर्नुभएका सबै कामका निम्‍ति मनमा इच्‍छुक भएका इस्राएलीहरूका हरेक स्‍त्री र पुरुषले राजीखुशीका भेटी ल्‍याए।
The children of Israel brought a willing offering unto the LORD, every man and woman, whose heart made them willing to bring for all manner of work, which the LORD had commanded to be made by the hand of Moses.
30तब मोशाले इस्राएलीहरूलाई भने, “हेर, परमप्रभुले यहूदाको कुलका हूरका नाति, ऊरीका छोरा बजलेललाई बोलाउनुभएको छ। 
And Moses said unto the children of Israel, See, the LORD hath called by name Bezaleel the son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah;
 31उहाँले तिनलाई परमेश्‍वरका आत्‍माले, सीप, दक्षता र सबै किसिमका कारीगरीको ज्ञानले परिपूर्ण पार्नुभएको छ।
And he hath filled him with the spirit of God, in wisdom, in understanding, and in knowledge, and in all manner of workmanship;
 32तिनले सुन, चाँदी, काँसामा कलापूर्ण आकार कोर्ने, 
And to devise curious works, to work in gold, and in silver, and in brass,
33र पत्‍थर काट्‌ने र जड्‌ने, काठ खोप्‍ने र सबै किसिमका कारीगरीका काम गरून्‌ भन्‍ने ध्‍येयले हो। 
And in the cutting of stones, to set them, and in carving of wood, to make any manner of cunning work.
34तिनले र दानका कुलका अहीसामाकका छोरा ओहोलीआबले अरूहरूलाई सिकाऊन्‌ भनेर उहाँले तिनीहरूलाई प्रेरणा दिनुभएको छ।
And he hath put in his heart that he may teach, both he, and Aholiab, the son of Ahisamach, of the tribe of Dan.
 35तिनीहरूले सबै किसिमका शिल्‍पकारी, चित्र बनाउने काम, नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा बुट्टा भर्ने र बुन्‍ने काममा, सबै किसिमका शिल्‍पकारी र कलाकारका निपुण काम गरून्‌ भनी तिनीहरूलाई उहाँले दक्षताले परिपूर्ण पार्नुभएको छ।”

Them hath he filled with wisdom of heart, to work all manner of work, of the engraver, and of the cunning workman, and of the embroiderer, in blue, and in purple, in scarlet, and in fine linen, and of the weaver, even of them that do any work, and of those that devise cunning work.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 36

प्रस्‍थान 36

पवित्रस्थानका सरसामानको तयारी
1“यसैले बजलेल, ओहोलीआब र प्रत्‍येक निपुण मानिस जसलाई यो पवित्रस्‍थान बनाउने काम गर्न परमप्रभुले ज्ञान र दक्षता दिनुभएको छ, तिनीहरू सबैले परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएअनुसार काम गरून्‌।”
2तब बजलेल, ओहोलीआब र परमप्रभुले दक्षता र काम गर्नलाई प्रेरणा दिनुभएका सबै मानिसहरूलाई मोशाले बोलाए। 3इस्राएलीहरूले पवित्रस्‍थानको निर्माण कार्यको निम्‍ति जे-जे ल्‍याएका थिए, ती सबै भेटी तिनीहरूले मोशाको हातबाट लिए। मानिसहरूले बिहानैपिच्‍छे स्‍वेच्‍छाले अरू पनि भेटी ल्‍याउँथे। 4पवित्रस्‍थानका काम गर्ने सबै निपुण मानिसहरू आ-आफ्‍नो काम छोड़ेर मोशाकहाँ आए, 5र तिनीहरूले मोशालाई भने, “परमप्रभुले बनाउनलाई आज्ञा गर्नुभएको कामको निम्‍ति चाहिएको भन्‍दा पनि औधी ज्‍यादा सामानहरू मानिसहरूले ल्‍याउँदैछन्‌।”
6तब मोशाले आज्ञा गरे, र तिनीहरूले छाउनीभरि यो घोषणा गर्न लागे, “पवित्रस्‍थानका भेटीको निम्‍ति अब कुनै पुरुष वा स्‍त्रीले अरू केही थोक नबनाओस्‌।” यसरी मानिसहरूलाई अझै सामान ल्‍याउन मनाही गरियो, 7किनकि निर्माण कार्यको निम्‍ति तिनीहरूकहाँ चाहिएको भन्‍दा ज्‍यादा सामान थियो।
पवित्र वासस्‍थान
8काम गर्नेहरूमा जति जना निपुण थिए, तिनीहरूले दश वटा पर्दा भएको पवित्र वासस्‍थान बनाए। ती पर्दा मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाका र नीलो, बैजनी र रातो धागोका, सिपालु शिल्‍पकारले बनाएका करूबहरू भएका थिए।  9हरेक पर्दाको लमाइ अट्ठाइस हात र चौड़ाइ चार हातको थियो। सबै पर्दाको नाप एकै थियो। 10तिनीहरूले पाँच पर्दा एक-अर्कोसित गाँसे, अर्का पाँच वटा पर्दा पनि एक-अर्कोसित गाँसे। 11पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा तिनीहरूले नीलो सुर्काउनी बनाए। दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि त्‍यसै गरे। 12एउटा पर्दामा तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए, र अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दामा पनि तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। ती सुर्काउनीहरू एक-दोस्रोका सामुन्‍ने थिए। 13तिनीहरूले सुनका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाएर पर्दाका दुई भाग एक-अर्कासँग जोड़े। यसरी पवित्र वासस्‍थान एउटै भयो।
14पवित्र वासस्‍थानमाथिका पालको निम्‍ति तिनीहरूले बाख्राको भुत्‍लाका एघार वटा पर्दाहरू बनाए। 15हरेक पर्दाको लमाइ तीस र चौड़ाइ चार हातको थियो। ती एघारै वटा पर्दा एउटै नापका थिए। 16तिनीहरूले पाँच वटा पर्दा एकसाथ र छ वटा पर्दा एकसाथ जोड़े। 17पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। 18फेरि तिनीहरूले त्‍यो पाल जोड़ेर एउटै पार्नका निम्‍ति काँसाका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाए। 19पालको निम्‍ति तिनीहरूले रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छालाहरूको एउटा छत बनाए, र त्‍यसमाथि सीलका छालाहरूको अर्को एउटा छत बनाए।
20तिनले पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति बबुल काठका फल्‍याकहरू ठाड़ो-ठाड़ो बनाए। 21हरेक फल्‍याकको लमाइ दश हात र चौड़ाइ एक हात आधाको थियो। 22हरेक फल्‍याकमा दुई-दुई वटा चोसा एक-अर्कोको सामुन्‍ने राखिएका थिए। यस्‍तै किसिमले तिनीहरूले पवित्र वासस्‍थानका सबै फल्‍याकहरू बनाए। 23तिनीहरूले पवित्र वासस्‍थानको दक्षिण भागको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक, 24र बीसै वटा फल्‍याकका मुन्‍तिर चाँदीका चालीस वटा आधार बनाए— एक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई आधार, र हरेक चोसोमुनि एउटा आधार। 25अर्कोतिर, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको उत्तरपट्टि तिनीहरूले बीस वटा फल्‍याक, 26र तिनका निम्‍ति चाँदीका चालीस वटा आधार बनाए— हरेक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार। 27पवित्र वासस्‍थानको पश्‍चिमतिर टाढ़ाका भागको निम्‍ति तिनीहरूले छ वटा फल्‍याक बनाए। 28पवित्रस्‍थानका टाढ़ाका कुनाहरूको निम्‍ति तिनले दुई वटा फल्‍याक बनाए। 29ती दुई कुनाका फल्‍याकहरू तलदेखि माथिसम्‍म दोबर खप्‍टिएका थिए। यसरी ती एउटै मुन्‍द्रामा जोड़िएका थिए। यसै गरी तिनीहरूले ती दुई एकनास बनाए। 30जम्‍मा आठ वटा फल्‍याक भए, र तिनका निम्‍ति चाँदीका सोह्र वटा आधार बनाइए। एक-एक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई-दुई वटा आधार थिए।
31तिनीहरूले बबुल काठका बारहरू बनाए— पवित्र वासस्‍थानको एकापट्टिका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, 32र अर्कोपट्टिका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, र पश्‍चिमतिर टाढ़ाको भागका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार। 33तिनीहरूले फल्‍याकहरूका बीचमा हुने बारचाहिँ एक छेउबाट अर्को छेउसम्‍म पुग्‍ने बनाए। 34तिनीहरूले ती फल्‍याकहरू सुनले मोहोरे, र बारहरू पक्रनका निम्‍ति सुनका मुन्‍द्राहरू बनाए। ती बारहरू पनि तिनीहरूले सुनले मोहोरे।
35तिनीहरूले नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको एउटा छेक्‍ने पर्दा बनाए। त्‍यो निपुण शिल्‍पकारको काम भएका करूबहरू भएको थियो। 36तिनीहरूले त्‍यसको निम्‍ति बबुल काठका चार वटा खम्‍बाहरू बनाएर सुनले मोहोरे। तिनका अङ्‌कुसेहरू सुनका थिए। तिनीहरूले तिनका निम्‍ति चाँदीका चार वटा आधारहरू बनाए। 37तिनीहरूले पालको ढोकाको निम्‍ति नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको, बुट्टा भर्नेको काम भएको एउटा पर्दा बनाए। 38तिनीहरूले त्‍यसका पाँच वटा खम्‍बा तिनका अङ्‌कुसेहरूसमेत बनाए। तिनीहरूले खम्‍बाका टुप्‍पा र तिनका फित्ता सुनले मोहोरे, र तिनका पाँच वटा आधार काँसाका बनाए।
.....................................................................................

36 So Bezalel, Oholiab and every skilled person to whom the Lord has given skill and ability to know how to carry out all the work of constructing the sanctuary are to do the work just as the Lord has commanded.”

Then Moses summoned Bezalel and Oholiab and every skilled person to whom the Lord had given ability and who was willing to come and do the work. They received from Moses all the offerings the Israelites had brought to carry out the work of constructing the sanctuary. And the people continued to bring freewill offerings morning after morning. So all the skilled workers who were doing all the work on the sanctuary left what they were doing and said to Moses, “The people are bringing more than enough for doing the work the Lord commanded to be done.”

Then Moses gave an order and they sent this word throughout the camp: “No man or woman is to make anything else as an offering for the sanctuary.” And so the people were restrained from bringing more, because what they already had was more than enough to do all the work.

The Tabernacle

All those who were skilled among the workers made the tabernacle with ten curtains of finely twisted linen and blue, purple and scarlet yarn, with cherubim woven into them by expert hands. All the curtains were the same size—twenty-eight cubits long and four cubits wide.[a] 10 They joined five of the curtains together and did the same with the other five. 11 Then they made loops of blue material along the edge of the end curtain in one set, and the same was done with the end curtain in the other set. 12 They also made fifty loops on one curtain and fifty loops on the end curtain of the other set, with the loops opposite each other. 13 Then they made fifty gold clasps and used them to fasten the two sets of curtains together so that the tabernacle was a unit.

14 They made curtains of goat hair for the tent over the tabernacle—eleven altogether. 15 All eleven curtains were the same size—thirty cubits long and four cubits wide.[b] 16 They joined five of the curtains into one set and the other six into another set. 17 Then they made fifty loops along the edge of the end curtain in one set and also along the edge of the end curtain in the other set. 18 They made fifty bronze clasps to fasten the tent together as a unit. 19 Then they made for the tent a covering of ram skins dyed red, and over that a covering of the other durable leather.[c]

20 They made upright frames of acacia wood for the tabernacle. 21 Each frame was ten cubits long and a cubit and a half wide,[d] 22 with two projections set parallel to each other. They made all the frames of the tabernacle in this way. 23 They made twenty frames for the south side of the tabernacle 24 and made forty silver bases to go under them—two bases for each frame, one under each projection. 25 For the other side, the north side of the tabernacle, they made twenty frames 26 and forty silver bases—two under each frame. 27 They made six frames for the far end, that is, the west end of the tabernacle, 28 and two frames were made for the corners of the tabernacle at the far end. 29 At these two corners the frames were double from the bottom all the way to the top and fitted into a single ring; both were made alike. 30 So there were eight frames and sixteen silver bases—two under each frame.

31 They also made crossbars of acacia wood: five for the frames on one side of the tabernacle, 32 five for those on the other side, and five for the frames on the west, at the far end of the tabernacle. 33 They made the center crossbar so that it extended from end to end at the middle of the frames. 34 They overlaid the frames with gold and made gold rings to hold the crossbars. They also overlaid the crossbars with gold.

35 They made the curtain of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen, with cherubim woven into it by a skilled worker. 36 They made four posts of acacia wood for it and overlaid them with gold. They made gold hooks for them and cast their four silver bases. 37 For the entrance to the tent they made a curtain of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen—the work of an embroiderer; 38 and they made five posts with hooks for them. They overlaid the tops of the posts and their bands with gold and made their five bases of bronze.

......................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 36

पवित्रस्थानका सरसामानको तयारी
1“यसैले बजलेल, ओहोलीआब र प्रत्‍येक निपुण मानिस जसलाई यो पवित्रस्‍थान बनाउने काम गर्न परमप्रभुले ज्ञान र दक्षता दिनुभएको छ, तिनीहरू सबैले परमप्रभुले आज्ञा गर्नुभएअनुसार काम गरून्‌।”
Then wrought Bezaleel and Aholiab, and every wise hearted man, in whom the LORD put wisdom and understanding to know how to work all manner of work for the service of the sanctuary, according to all that the LORD had commanded.
2तब बजलेल, ओहोलीआब र परमप्रभुले दक्षता र काम गर्नलाई प्रेरणा दिनुभएका सबै मानिसहरूलाई मोशाले बोलाए।
And Moses called Bezaleel and Aholiab, and every wise hearted man, in whose heart the LORD had put wisdom, even every one whose heart stirred him up to come unto the work to do it:
 3इस्राएलीहरूले पवित्रस्‍थानको निर्माण कार्यको निम्‍ति जे-जे ल्‍याएका थिए, ती सबै भेटी तिनीहरूले मोशाको हातबाट लिए। मानिसहरूले बिहानैपिच्‍छे स्‍वेच्‍छाले अरू पनि भेटी ल्‍याउँथे।
And they received of Moses all the offering, which the children of Israel had brought for the work of the service of the sanctuary, to make it withal. And they brought yet unto him free offerings every morning.
 4पवित्रस्‍थानका काम गर्ने सबै निपुण मानिसहरू आ-आफ्‍नो काम छोड़ेर मोशाकहाँ आए,
And all the wise men, that wrought all the work of the sanctuary, came every man from his work which they made;
 5र तिनीहरूले मोशालाई भने, “परमप्रभुले बनाउनलाई आज्ञा गर्नुभएको कामको निम्‍ति चाहिएको भन्‍दा पनि औधी ज्‍यादा सामानहरू मानिसहरूले ल्‍याउँदैछन्‌।”
And they spake unto Moses, saying, The people bring much more than enough for the service of the work, which the LORD commanded to make.
6तब मोशाले आज्ञा गरे, र तिनीहरूले छाउनीभरि यो घोषणा गर्न लागे, “पवित्रस्‍थानका भेटीको निम्‍ति अब कुनै पुरुष वा स्‍त्रीले अरू केही थोक नबनाओस्‌।” यसरी मानिसहरूलाई अझै सामान ल्‍याउन मनाही गरियो, 
And Moses gave commandment, and they caused it to be proclaimed throughout the camp, saying, Let neither man nor woman make any more work for the offering of the sanctuary. So the people were restrained from bringing.
7किनकि निर्माण कार्यको निम्‍ति तिनीहरूकहाँ चाहिएको भन्‍दा ज्‍यादा सामान थियो।
For the stuff they had was sufficient for all the work to make it, and too much.
 
                        पवित्र वासस्‍थान
8काम गर्नेहरूमा जति जना निपुण थिए, तिनीहरूले दश वटा पर्दा भएको पवित्र वासस्‍थान बनाए। ती पर्दा मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाका र नीलो, बैजनी र रातो धागोका, सिपालु शिल्‍पकारले बनाएका करूबहरू भएका थिए।
And every wise hearted man among them that wrought the work of the tabernacle made ten curtains of fine twined linen, and blue, and purple, and scarlet: with cherubims of cunning work made he them.
  9हरेक पर्दाको लमाइ अट्ठाइस हात र चौड़ाइ चार हातको थियो। सबै पर्दाको नाप एकै थियो। 
The length of one curtain was twenty and eight cubits, and the breadth of one curtain four cubits: the curtains were all of one size.
10तिनीहरूले पाँच पर्दा एक-अर्कोसित गाँसे, अर्का पाँच वटा पर्दा पनि एक-अर्कोसित गाँसे।
And he coupled the five curtains one unto another: and the other five curtains he coupled one unto another.
 11पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा तिनीहरूले नीलो सुर्काउनी बनाए। दोस्रो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि त्‍यसै गरे। 
And he made loops of blue on the edge of one curtain from the selvedge in the coupling: likewise he made in the uttermost side of another curtain, in the coupling of the second.
12एउटा पर्दामा तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए, र अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दामा पनि तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। ती सुर्काउनीहरू एक-दोस्रोका सामुन्‍ने थिए। 
Fifty loops made he in one curtain, and fifty loops made he in the edge of the curtain which was in the coupling of the second: the loops held one curtain to another.
13तिनीहरूले सुनका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाएर पर्दाका दुई भाग एक-अर्कासँग जोड़े। यसरी पवित्र वासस्‍थान एउटै भयो।
And he made fifty taches of gold, and coupled the curtains one unto another with the taches: so it became one tabernacle.
14पवित्र वासस्‍थानमाथिका पालको निम्‍ति तिनीहरूले बाख्राको भुत्‍लाका एघार वटा पर्दाहरू बनाए।
And he made curtains of goats' hair for the tent over the tabernacle: eleven curtains he made them.
 15हरेक पर्दाको लमाइ तीस र चौड़ाइ चार हातको थियो। ती एघारै वटा पर्दा एउटै नापका थिए। 
The length of one curtain was thirty cubits, and four cubits was the breadth of one curtain: the eleven curtains were of one size.
16तिनीहरूले पाँच वटा पर्दा एकसाथ र छ वटा पर्दा एकसाथ जोड़े। 
And he coupled five curtains by themselves, and six curtains by themselves.
17पहिलो गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। अर्को गाँसिएको भागको पल्‍लो पर्दाको छेउमा पनि तिनीहरूले पचास वटा सुर्काउनी बनाए। 
And he made fifty loops upon the uttermost edge of the curtain in the coupling, and fifty loops made he upon the edge of the curtain which coupleth the second.
18फेरि तिनीहरूले त्‍यो पाल जोड़ेर एउटै पार्नका निम्‍ति काँसाका पचास वटा अङ्‌कुसे बनाए। 
And he made fifty taches of brass to couple the tent together, that it might be one.
19पालको निम्‍ति तिनीहरूले रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छालाहरूको एउटा छत बनाए, र त्‍यसमाथि सीलका छालाहरूको अर्को एउटा छत बनाए।
And he made a covering for the tent of rams' skins dyed red, and a covering of badgers' skins above that.
20तिनले पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति बबुल काठका फल्‍याकहरू ठाड़ो-ठाड़ो बनाए। 
And he made boards for the tabernacle of shittim wood, standing up.
21हरेक फल्‍याकको लमाइ दश हात र चौड़ाइ एक हात आधाको थियो। 
The length of a board was ten cubits, and the breadth of a board one cubit and a half.
22हरेक फल्‍याकमा दुई-दुई वटा चोसा एक-अर्कोको सामुन्‍ने राखिएका थिए। यस्‍तै किसिमले तिनीहरूले पवित्र वासस्‍थानका सबै फल्‍याकहरू बनाए।
One board had two tenons, equally distant one from another: thus did he make for all the boards of the tabernacle.
 23तिनीहरूले पवित्र वासस्‍थानको दक्षिण भागको निम्‍ति बीस वटा फल्‍याक,
And he made boards for the tabernacle; twenty boards for the south side southward:
 24र बीसै वटा फल्‍याकका मुन्‍तिर चाँदीका चालीस वटा आधार बनाए— एक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई आधार, र हरेक चोसोमुनि एउटा आधार। 
And forty sockets of silver he made under the twenty boards; two sockets under one board for his two tenons, and two sockets under another board for his two tenons.
25अर्कोतिर, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको उत्तरपट्टि तिनीहरूले बीस वटा फल्‍याक,
And for the other side of the tabernacle, which is toward the north corner, he made twenty boards,
 26र तिनका निम्‍ति चाँदीका चालीस वटा आधार बनाए— हरेक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई वटा आधार।
And their forty sockets of silver; two sockets under one board, and two sockets under another board.
 27पवित्र वासस्‍थानको पश्‍चिमतिर टाढ़ाका भागको निम्‍ति तिनीहरूले छ वटा फल्‍याक बनाए।
And for the sides of the tabernacle westward he made six boards.
 28पवित्रस्‍थानका टाढ़ाका कुनाहरूको निम्‍ति तिनले दुई वटा फल्‍याक बनाए। 
And two boards made he for the corners of the tabernacle in the two sides.
29ती दुई कुनाका फल्‍याकहरू तलदेखि माथिसम्‍म दोबर खप्‍टिएका थिए। यसरी ती एउटै मुन्‍द्रामा जोड़िएका थिए। यसै गरी तिनीहरूले ती दुई एकनास बनाए। 
And they were coupled beneath, and coupled together at the head thereof, to one ring: thus he did to both of them in both the corners.
30जम्‍मा आठ वटा फल्‍याक भए, र तिनका निम्‍ति चाँदीका सोह्र वटा आधार बनाइए। एक-एक फल्‍याकको मुन्‍तिर दुई-दुई वटा आधार थिए।
And there were eight boards; and their sockets were sixteen sockets of silver, under every board two sockets.
31तिनीहरूले बबुल काठका बारहरू बनाए— पवित्र वासस्‍थानको एकापट्टिका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार,
And he made bars of shittim wood; five for the boards of the one side of the tabernacle,
 32र अर्कोपट्टिका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार, र पश्‍चिमतिर टाढ़ाको भागका फल्‍याकहरूका निम्‍ति पाँच वटा बार। 
And five bars for the boards of the other side of the tabernacle, and five bars for the boards of the tabernacle for the sides westward.
33तिनीहरूले फल्‍याकहरूका बीचमा हुने बारचाहिँ एक छेउबाट अर्को छेउसम्‍म पुग्‍ने बनाए।
And he made the middle bar to shoot through the boards from the one end to the other.
 34तिनीहरूले ती फल्‍याकहरू सुनले मोहोरे, र बारहरू पक्रनका निम्‍ति सुनका मुन्‍द्राहरू बनाए। ती बारहरू पनि तिनीहरूले सुनले मोहोरे।
And he overlaid the boards with gold, and made their rings of gold to be places for the bars, and overlaid the bars with gold.
35तिनीहरूले नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको एउटा छेक्‍ने पर्दा बनाए। त्‍यो निपुण शिल्‍पकारको काम भएका करूबहरू भएको थियो। 
And he made a vail of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen: with cherubims made he it of cunning work.
36तिनीहरूले त्‍यसको निम्‍ति बबुल काठका चार वटा खम्‍बाहरू बनाएर सुनले मोहोरे। तिनका अङ्‌कुसेहरू सुनका थिए। तिनीहरूले तिनका निम्‍ति चाँदीका चार वटा आधारहरू बनाए। 
And he made thereunto four pillars of shittim wood, and overlaid them with gold: their hooks were of gold; and he cast for them four sockets of silver.
37तिनीहरूले पालको ढोकाको निम्‍ति नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको, बुट्टा भर्नेको काम भएको एउटा पर्दा बनाए। 
And he made an hanging for the tabernacle door of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen, of needlework;
38तिनीहरूले त्‍यसका पाँच वटा खम्‍बा तिनका अङ्‌कुसेहरूसमेत बनाए। तिनीहरूले खम्‍बाका टुप्‍पा र तिनका फित्ता सुनले मोहोरे, र तिनका पाँच वटा आधार काँसाका बनाए।

And the five pillars of it with their hooks: and he overlaid their chapiters and their fillets with gold: but their five sockets were of brass.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 37

प्रस्‍थान 37

गवाहीको सन्दूक
1बजलेलले बबुल काठको सन्‍दूक बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा, चौड़ाइ एक हात आधा र उचाइ एक हात आधाको थियो।  2तिनले त्‍यसको भित्र र बाहिर निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसको वरिपरि सुनको बिट बनाए। 3तिनले त्‍यसको निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढाले, र ती त्‍यसका चार खुट्टामा लगाए— दुई वटा मुन्‍द्रा एकातिर र दुई वटा मुन्‍द्रा अर्कोतिर। 4तब तिनले बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाएर ती सुनले मोहोरे। 5तिनले ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका दुवैतिर भएका मुन्‍द्राहरूमा त्‍यो बोक्‍नका निम्‍ति हाले।
6तिनले निखुर सुनको एउटा कृपा-आसन बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा र चौड़ाइ एक हात आधाको थियो। 7पिटेको सुनका दुई वटा करूबहरू तिनले बनाए। ती तिनले कृपा-आसनका दुवै किनारमा बनाए— 8एउटा करूब एक किनारमा र अर्को करूब अर्को किनारमा। ती दुई करूबहरू र कृपा-आसन एउटै टुक्रा सुनबाट त्‍यसका दुवै किनारमा बनाए। 9ती करूबहरूले आ-आफ्‍ना पखेटा माथितिर फिँजाएर पखेटाले कृपा-आसनमाथि छाया पारेका थिए। तिनीहरूका मुखचाहिँ आमनेसामने कृपा-आसनतिर फर्केका थिए।
टेबिल
10तिनले बबुल काठको टेबिल बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात, चौड़ाइ एक हात र उचाइ एक हात आधाको थियो।  11तिनले त्‍यो निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसका चारैतिर सुनको बिट लगाए। 12तिनले त्‍यसका चारैतिर चार अङ्‌गुल चौड़ा भएको एउटा घेरो बनाए, र घेरोका चारैतिर सुनको बिट लगाए। 13टेबिलको निम्‍ति तिनले सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढालेर बनाए, र ती मुन्‍द्राहरू त्‍यसका चार खुट्टा भएका चारै कुनामा लगाए। 14ती मुन्‍द्राहरू टेबिल बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति ठाउँ हुनलाई घेरेको छेवैमा थिए। 15तिनले टेबिल बोक्‍नलाई ती डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर तिनलाई सुनले मोहोरे। 16तिनले टेबिलका सामानहरू, अर्थात्‌ थालहरू, धूपदानहरू, कचौराहरू र अर्घ खन्‍याउनका निम्‍ति करुवाहरू सबै निखुर सुनका बनाए।
                    सामदान
17तिनले निखुर सुनलाई पिटेर सामदान बनाए। त्‍यसका आधार, डन्‍डा, फूलजस्‍ता कचौरा, कोपिला र फूलहरू सबै त्‍यही एउटै टुक्राबाट थिए।  18त्‍यसका छ वटा हाँगा बाहिरतिर निस्‍केका थिए— तीन वटा हाँगा सामदानको एकातिर र तीन वटा हाँगा अर्कोतिर। 19एउटा हाँगामा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता तीन कचौरा, र साथै कोपिला र फूलहरू थिए। अर्को हाँगामा पनि तीन वटा कचौराहरू थिए। सामदानबाट निस्‍केका ती छ वटा हाँगा एउटै किसिमका थिए। 20सामदानमा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता चार वटा कचौरा, आफ्‍ना-आफ्‍नै कोपिला र फूलसमेत थिए। 21सामदानबाट निस्‍केका छ वटा हाँगामध्‍ये पहिलो जोड़ी हाँगामुनि एउटा कोपिलो, दोस्रो जोड़ी हाँगामुनि दोस्रो कोपिलो, र तेस्रो जोड़ी हाँगामुनि तेस्रो कोपिलो थिए। 22सामदान, त्‍यसका कोपिला र हाँगाहरू निखुर सुनको एउटै टुक्राबाट ढालिएका थिए।
23तिनले त्‍यसका सात वटा दियाहरू र त्‍यसका सलेदोका चिम्‍टा र त्‍यसका मोसोदानी निखुर सुनका बनाए। 24तिनले सामदान र त्‍यसका सबै पात्रहरू एक तोड़ा निखुर सुनका बनाए।
धूपको वेदी
25तिनले बबुल काठको धूप-वेदी बनाए। त्‍यसको लमाइ एक हात र चौड़ाइ एक हातको थियो। त्‍यो वर्गाकार थियो, र त्‍यसको उचाइ दुई हातको थियो। त्‍यसका सीङहरू त्‍यही एउटै टुक्रा काठकै थिए।  26तिनले त्‍यसका माथिल्‍लो र चारैतिरका पाटाहरू त्‍यसका सीङहरूसमेत निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसको निम्‍ति वरिपरि सुनको एउटा बिट बनाए। 27त्‍यो बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति घर हुनलाई तिनले त्‍यसको बिटमुनि वेदीका दुवै पाटामा सुनका दुई वटा मुन्‍द्रा बनाएर त्‍यसका दुईतिर लगाए। 28डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर ती तिनले सुनले मोहोरे।
29तिनले अभिषेक गर्ने पवित्र तेल र अत्तर बनाउनेले जस्‍तै सुगन्‍धित शुद्ध धूप बनाए। 
........................................................................................

The Ark

37 Bezalel made the ark of acacia wood—two and a half cubits long, a cubit and a half wide, and a cubit and a half high.[a] He overlaid it with pure gold, both inside and out, and made a gold molding around it. He cast four gold rings for it and fastened them to its four feet, with two rings on one side and two rings on the other. Then he made poles of acacia wood and overlaid them with gold. And he inserted the poles into the rings on the sides of the ark to carry it.

He made the atonement cover of pure gold—two and a half cubits long and a cubit and a half wide. Then he made two cherubim out of hammered gold at the ends of the cover. He made one cherub on one end and the second cherub on the other; at the two ends he made them of one piece with the cover. The cherubim had their wings spread upward, overshadowing the cover with them. The cherubim faced each other, looking toward the cover.

The Table

10 They[b] made the table of acacia wood—two cubits long, a cubit wide and a cubit and a half high.[c] 11 Then they overlaid it with pure gold and made a gold molding around it. 12 They also made around it a rim a handbreadth[d] wide and put a gold molding on the rim. 13 They cast four gold rings for the table and fastened them to the four corners, where the four legs were. 14 The rings were put close to the rim to hold the poles used in carrying the table. 15 The poles for carrying the table were made of acacia wood and were overlaid with gold. 16 And they made from pure gold the articles for the table—its plates and dishes and bowls and its pitchers for the pouring out of drink offerings.

The Lampstand

17 They made the lampstand of pure gold. They hammered out its base and shaft, and made its flowerlike cups, buds and blossoms of one piece with them. 18 Six branches extended from the sides of the lampstand—three on one side and three on the other. 19 Three cups shaped like almond flowers with buds and blossoms were on one branch, three on the next branch and the same for all six branches extending from the lampstand. 20 And on the lampstand were four cups shaped like almond flowers with buds and blossoms. 21 One bud was under the first pair of branches extending from the lampstand, a second bud under the second pair, and a third bud under the third pair—six branches in all. 22 The buds and the branches were all of one piece with the lampstand, hammered out of pure gold.

23 They made its seven lamps, as well as its wick trimmers and trays, of pure gold. 24 They made the lampstand and all its accessories from one talent[e] of pure gold.

The Altar of Incense

25 They made the altar of incense out of acacia wood. It was square, a cubit long and a cubit wide and two cubits high[f]—its horns of one piece with it. 26 They overlaid the top and all the sides and the horns with pure gold, and made a gold molding around it. 27 They made two gold rings below the molding—two on each of the opposite sides—to hold the poles used to carry it. 28 They made the poles of acacia wood and overlaid them with gold.

29 They also made the sacred anointing oil and the pure, fragrant incense—the work of a perfumer.

...............................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 37

गवाहीको सन्दूक
1बजलेलले बबुल काठको सन्‍दूक बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा, चौड़ाइ एक हात आधा र उचाइ एक हात आधाको थियो। 
And Bezaleel made the ark of shittim wood: two cubits and a half was the length of it, and a cubit and a half the breadth of it, and a cubit and a half the height of it:
 2तिनले त्‍यसको भित्र र बाहिर निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसको वरिपरि सुनको बिट बनाए। 
And he overlaid it with pure gold within and without, and made a crown of gold to it round about.
3तिनले त्‍यसको निम्‍ति सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढाले, र ती त्‍यसका चार खुट्टामा लगाए— दुई वटा मुन्‍द्रा एकातिर र दुई वटा मुन्‍द्रा अर्कोतिर। 
And he cast for it four rings of gold, to be set by the four corners of it; even two rings upon the one side of it, and two rings upon the other side of it.
4तब तिनले बबुल काठका डन्‍डाहरू बनाएर ती सुनले मोहोरे। 
And he made staves of shittim wood, and overlaid them with gold.
5तिनले ती डन्‍डाहरू सन्‍दूकका दुवैतिर भएका मुन्‍द्राहरूमा त्‍यो बोक्‍नका निम्‍ति हाले।
And he put the staves into the rings by the sides of the ark, to bear the ark.
6तिनले निखुर सुनको एउटा कृपा-आसन बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात आधा र चौड़ाइ एक हात आधाको थियो।
And he made the mercy seat of pure gold: two cubits and a half was the length thereof, and one cubit and a half the breadth thereof.
 7पिटेको सुनका दुई वटा करूबहरू तिनले बनाए। ती तिनले कृपा-आसनका दुवै किनारमा बनाए—
And he made two cherubims of gold, beaten out of one piece made he them, on the two ends of the mercy seat;
 8एउटा करूब एक किनारमा र अर्को करूब अर्को किनारमा। ती दुई करूबहरू र कृपा-आसन एउटै टुक्रा सुनबाट त्‍यसका दुवै किनारमा बनाए।
One cherub on the end on this side, and another cherub on the other end on that side: out of the mercy seat made he the cherubims on the two ends thereof.
 9ती करूबहरूले आ-आफ्‍ना पखेटा माथितिर फिँजाएर पखेटाले कृपा-आसनमाथि छाया पारेका थिए। तिनीहरूका मुखचाहिँ आमनेसामने कृपा-आसनतिर फर्केका थिए।
And the cherubims spread out their wings on high, and covered with their wings over the mercy seat, with their faces one to another; even to the mercy seatward were the faces of the cherubims.
 
                                                                                                       Z                   टेबिल
10तिनले बबुल काठको टेबिल बनाए। त्‍यसको लमाइ दुई हात, चौड़ाइ एक हात र उचाइ एक हात आधाको थियो।
And he made the table of shittim wood: two cubits was the length thereof, and a cubit the breadth thereof, and a cubit and a half the height thereof:
  11तिनले त्‍यो निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसका चारैतिर सुनको बिट लगाए।
And he overlaid it with pure gold, and made thereunto a crown of gold round about.
 12तिनले त्‍यसका चारैतिर चार अङ्‌गुल चौड़ा भएको एउटा घेरो बनाए, र घेरोका चारैतिर सुनको बिट लगाए। 
Also he made thereunto a border of an handbreadth round about; and made a crown of gold for the border thereof round about.
13टेबिलको निम्‍ति तिनले सुनका चार वटा मुन्‍द्रा ढालेर बनाए, र ती मुन्‍द्राहरू त्‍यसका चार खुट्टा भएका चारै कुनामा लगाए।
And he cast for it four rings of gold, and put the rings upon the four corners that were in the four feet thereof.
 14ती मुन्‍द्राहरू टेबिल बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति ठाउँ हुनलाई घेरेको छेवैमा थिए।
Over against the border were the rings, the places for the staves to bear the table.
 15तिनले टेबिल बोक्‍नलाई ती डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर तिनलाई सुनले मोहोरे। 
And he made the staves of shittim wood, and overlaid them with gold, to bear the table.
16तिनले टेबिलका सामानहरू, अर्थात्‌ थालहरू, धूपदानहरू, कचौराहरू र अर्घ खन्‍याउनका निम्‍ति करुवाहरू सबै निखुर सुनका बनाए।
And he made the vessels which were upon the table, his dishes, and his spoons, and his bowls, and his covers to cover withal, of pure gold.
 
                                                                                         Z                      सामदान
17तिनले निखुर सुनलाई पिटेर सामदान बनाए। त्‍यसका आधार, डन्‍डा, फूलजस्‍ता कचौरा, कोपिला र फूलहरू सबै त्‍यही एउटै टुक्राबाट थिए।  
And he made the candlestick of pure gold: of beaten work made he the candlestick; his shaft, and his branch, his bowls, his knops, and his flowers, were of the same:
18त्‍यसका छ वटा हाँगा बाहिरतिर निस्‍केका थिए— तीन वटा हाँगा सामदानको एकातिर र तीन वटा हाँगा अर्कोतिर।
And six branches going out of the sides thereof; three branches of the candlestick out of the one side thereof, and three branches of the candlestick out of the other side thereof:
 19एउटा हाँगामा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता तीन कचौरा, र साथै कोपिला र फूलहरू थिए। अर्को हाँगामा पनि तीन वटा कचौराहरू थिए। सामदानबाट निस्‍केका ती छ वटा हाँगा एउटै किसिमका थिए। 
Three bowls made after the fashion of almonds in one branch, a knop and a flower; and three bowls made like almonds in another branch, a knop and a flower: so throughout the six branches going out of the candlestick.
20सामदानमा हाड़े-बदामका फूलजस्‍ता चार वटा कचौरा, आफ्‍ना-आफ्‍नै कोपिला र फूलसमेत थिए। 
And in the candlestick were four bowls made like almonds, his knops, and his flowers:
21सामदानबाट निस्‍केका छ वटा हाँगामध्‍ये पहिलो जोड़ी हाँगामुनि एउटा कोपिलो, दोस्रो जोड़ी हाँगामुनि दोस्रो कोपिलो, र तेस्रो जोड़ी हाँगामुनि तेस्रो कोपिलो थिए। 
And a knop under two branches of the same, and a knop under two branches of the same, and a knop under two branches of the same, according to the six branches going out of it.
22सामदान, त्‍यसका कोपिला र हाँगाहरू निखुर सुनको एउटै टुक्राबाट ढालिएका थिए।
Their knops and their branches were of the same: all of it was one beaten work of pure gold.
23तिनले त्‍यसका सात वटा दियाहरू र त्‍यसका सलेदोका चिम्‍टा र त्‍यसका मोसोदानी निखुर सुनका बनाए। 
And he made his seven lamps, and his snuffers, and his snuffdishes, of pure gold.
24तिनले सामदान र त्‍यसका सबै पात्रहरू एक तोड़ा निखुर सुनका बनाए।
Of a talent of pure gold made he it, and all the vessels thereof.
 
                           धूपको वेदी
25तिनले बबुल काठको धूप-वेदी बनाए। त्‍यसको लमाइ एक हात र चौड़ाइ एक हातको थियो। त्‍यो वर्गाकार थियो, र त्‍यसको उचाइ दुई हातको थियो। त्‍यसका सीङहरू त्‍यही एउटै टुक्रा काठकै थिए।  
And he made the incense altar of shittim wood: the length of it was a cubit, and the breadth of it a cubit; it was foursquare; and two cubits was the height of it; the horns thereof were of the same.
26तिनले त्‍यसका माथिल्‍लो र चारैतिरका पाटाहरू त्‍यसका सीङहरूसमेत निखुर सुनले मोहोरे, र त्‍यसको निम्‍ति वरिपरि सुनको एउटा बिट बनाए। 
And he overlaid it with pure gold, both the top of it, and the sides thereof round about, and the horns of it: also he made unto it a crown of gold round about.
27त्‍यो बोक्‍ने डन्‍डाहरूका निम्‍ति घर हुनलाई तिनले त्‍यसको बिटमुनि वेदीका दुवै पाटामा सुनका दुई वटा मुन्‍द्रा बनाएर त्‍यसका दुईतिर लगाए। 
And he made two rings of gold for it under the crown thereof, by the two corners of it, upon the two sides thereof, to be places for the staves to bear it withal.
28डन्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर ती तिनले सुनले मोहोरे।
And he made the staves of shittim wood, and overlaid them with gold.
29तिनले अभिषेक गर्ने पवित्र तेल र अत्तर बनाउनेले जस्‍तै सुगन्‍धित शुद्ध धूप बनाए। 

And he made the holy anointing oil, and the pure incense of sweet spices, according to the work of the apothecary.

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 38

प्रस्‍थान 38

होमबलिको वेदी
1तिनले बबुल काठको होम-वेदी बनाए। त्‍यसको लमाइ पाँच हात, चौड़ाइ पाँच हात, वर्गाकार, र त्‍यसको उचाइ तीन हातको थियो।  2त्‍यसका चारै कुनामा तिनले सीङहरू बनाए। ती सीङ र वेदी त्‍यही एउटै टुक्राका थिए, र तिनले त्‍यो काँसाले मोहोरे। 3तिनले वेदीका सबै पात्रहरू— भाँड़ाहरू, बेल्‍चाहरू, छर्कने बाटाहरू, मासु उठाउने काँटाहरू र आगो राख्‍ने पात्रहरू— काँसाका बनाए। 4वेदीको निम्‍ति त्‍यसको मुन्‍तिर चारैतिर बिटमुनि त्‍यसको बीचसम्‍मै पुग्‍ने काँसाका जालीको एउटा झिँजा तिनले बनाए। 5त्‍यस काँसाको झिँजाका चार कुनाका निम्‍ति डन्‍डाहरूको घर हुनलाई तिनले चार वटा मुन्‍द्रा ढाले। 6डण्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर तिनले ती काँसाले मोहोरे। 7ती डन्‍डाहरू वेदीका किनाराका मुन्‍द्राहरूमा त्‍यो बोक्‍नलाई हाले। तिनले ती फल्‍याकबाट त्‍यो खोक्रो बनाए।
8तिनले भेट हुने पालको ढोकामा सेवा गर्ने स्‍त्रीहरूका ऐनाबाट काँसाका धुने भाँड़ा र त्‍यसका खुट्टा बनाए। 
चोक
9तब तिनले चोक बनाए। त्‍यसको दक्षिण भागको लमाइ एक सय हातको थियो, र त्‍यसको मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका पर्दाहरू थिए।  10तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै काँसाका थिए। खम्‍बाका अङ्‌कुसेहरू र तिनका फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए। 11उत्तरका भागको निम्‍ति पनि सय हातका पर्दाहरू, र तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै थिए, सबै काँसाका। तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए।
12पश्‍चिमतर्फको निम्‍ति पचास हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू दश वटा र आधारहरू दश वटै थिए, तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरू चाँदीका थिए। 13पूर्व वा सूर्योदयतर्फको चौड़ाइ पचास हातको थियो। 14मूल ढोकाको एकातर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै थिए। 15अर्को तर्फको निम्‍ति यस्‍तै थियो। चोकको ढोकाको दायाँ र बायाँ पन्‍ध्र-पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र तिनका आधारहरू तीन वटै थिए। 16चोकका चारैपट्टि सबै पर्दाहरू मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाका थिए। 17खम्‍बाका आधारहरू काँसाका थिए, तर खम्‍बाका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए। तिनका टुप्‍पाहरू चाँदीले मोहोरिएका थिए। चोकका सबै खम्‍बाहरूका फित्ताहरू चाँदीका थिए।
18चोकको मूल ढोकाको पर्दा बुट्टा हाल्‍नेको काम भएको नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बनिएको थियो। त्‍यसको लमाइ बीस हात र उचाइ चोकका पर्दाको बराबर पाँच हातको थियो। 19तिनका खम्‍बाहरू चार वटा र तिनका काँसाका आधारहरू चार वटै थिए। तिनका अङ्‌कुसे र फित्ताहरू चाँदीका थिए, र तिनका टुप्‍पाहरू पनि चाँदीले मोहोरिएका थिए। 20पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसको वरिपरिको चोकका सबै कीलाहरू काँसाका थिए।
निर्माणको निम्‍ति सामानहरू
21पवित्र वासस्‍थान, अर्थात्‌ गवाहीका मण्‍डपको निम्‍ति चलाइएका सामानको जुन गन्‍ती मोशाको आज्ञाबमोजिम हारून पूजाहारीका छोरा ईतामारद्वारा लेवीहरूले गरेका थिए, त्‍यसको वर्णन यही हो। 22(परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम यहूदाको कुलका हूरका नाति, ऊरीका छोरा बजलेलले सबै थोक बनाए। 23तिनीसित दानको कुलका अहीसामाकका छोरा ओहोलीआब थिए, जो शिल्‍पकारको काम गर्न, आकारहरू बनाउन, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा बुट्टा भर्न सिपालु थिए।) 24पवित्रस्‍थानका सबै कामका निम्‍ति डोलाउने बलिको जम्‍मै सुन, पवित्रस्‍थानको शेकेलको  हिसाबअनुसार २९ तोड़ा र ७३० शेकेलको थियो।
25समुदायमा गन्‍ती भएका मानिसहरूका चाँदी पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबअनुसार एक सय तोड़ा र सत्र सय पचहत्तर शेकेलको थियो—  26जति जना बीस वर्ष र त्‍यसभन्‍दा बढ़ी उमेरका मानिसहरूमा गनिएका थिए, ती छ लाख तीन हजार पाँच सय पचास मानिसहरू हरेकबाट एक-एक बेका, अर्थात्‌ पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले आधा शेकेल थियो।  27एक सय तोड़ाचाहिँ पवित्रस्‍थान र पर्दाका आधारहरू ढाल्‍नका निम्‍ति थियो। सब आधारहरूमा सय तोड़ा थियो— एक आधारको निम्‍ति एक तोड़ा। 28ती सत्र सय पचहत्तर शेकेलबाट तिनीहरूले टुप्‍पाहरूका निम्‍ति अङ्‌कुसे बनाए, तिनका टुप्‍पाहरू मोहोरे र तिनका निम्‍ति फित्ताहरू बनाए।
29डोलाइने बलिको काँसो सत्तरी तोड़ा र दुई हजार चार सय शेकेलको थियो। 30तिनैबाट तिनीहरूले भेट हुने पालको ढोकाको निम्‍ति आधारहरू, काँसाको वेदी र त्‍यसका काँसाको झिँजा र वेदीका सबै सामान, 31र चारैतर्फको चोकका आधारहरू र चोकको मूल ढोकाका आधारहरू, र पवित्र वासस्‍थानका सबै कीलाहरू र चोकका चारैतर्फका सबै कीलाहरू बनाए।
............................................................................................

The Altar of Burnt Offering

38 They[a] built the altar of burnt offering of acacia wood, three cubits[b] high; it was square, five cubits long and five cubits wide.[c] They made a horn at each of the four corners, so that the horns and the altar were of one piece, and they overlaid the altar with bronze. They made all its utensils of bronze—its pots, shovels, sprinkling bowls, meat forks and firepans. They made a grating for the altar, a bronze network, to be under its ledge, halfway up the altar. They cast bronze rings to hold the poles for the four corners of the bronze grating. They made the poles of acacia wood and overlaid them with bronze. They inserted the poles into the rings so they would be on the sides of the altar for carrying it. They made it hollow, out of boards.

The Basin for Washing

They made the bronze basin and its bronze stand from the mirrors of the women who served at the entrance to the tent of meeting.

The Courtyard

Next they made the courtyard. The south side was a hundred cubits[d] long and had curtains of finely twisted linen, 10 with twenty posts and twenty bronze bases, and with silver hooks and bands on the posts. 11 The north side was also a hundred cubits long and had twenty posts and twenty bronze bases, with silver hooks and bands on the posts.

12 The west end was fifty cubits[e] wide and had curtains, with ten posts and ten bases, with silver hooks and bands on the posts. 13 The east end, toward the sunrise, was also fifty cubits wide. 14 Curtains fifteen cubits[f] long were on one side of the entrance, with three posts and three bases, 15 and curtains fifteen cubits long were on the other side of the entrance to the courtyard, with three posts and three bases. 16 All the curtains around the courtyard were of finely twisted linen. 17 The bases for the posts were bronze. The hooks and bands on the posts were silver, and their tops were overlaid with silver; so all the posts of the courtyard had silver bands.

18 The curtain for the entrance to the courtyard was made of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen—the work of an embroiderer. It was twenty cubits[g] long and, like the curtains of the courtyard, five cubits[h] high, 19 with four posts and four bronze bases. Their hooks and bands were silver, and their tops were overlaid with silver. 20 All the tent pegs of the tabernacle and of the surrounding courtyard were bronze.

The Materials Used

21 These are the amounts of the materials used for the tabernacle, the tabernacle of the covenant law, which were recorded at Moses’ command by the Levites under the direction of Ithamar son of Aaron, the priest. 22 (Bezalel son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah, made everything the Lord commanded Moses; 23 with him was Oholiab son of Ahisamak, of the tribe of Dan—an engraver and designer, and an embroiderer in blue, purple and scarlet yarn and fine linen.) 24 The total amount of the gold from the wave offering used for all the work on the sanctuary was 29 talents and 730 shekels,[i] according to the sanctuary shekel.

25 The silver obtained from those of the community who were counted in the census was 100 talents[j] and 1,775 shekels,[k] according to the sanctuary shekel— 26 one beka per person, that is, half a shekel,[l] according to the sanctuary shekel, from everyone who had crossed over to those counted, twenty years old or more, a total of 603,550 men. 27 The 100 talents of silver were used to cast the bases for the sanctuary and for the curtain—100 bases from the 100 talents, one talent for each base. 28 They used the 1,775 shekels to make the hooks for the posts, to overlay the tops of the posts, and to make their bands.

29 The bronze from the wave offering was 70 talents and 2,400 shekels.[m] 30 They used it to make the bases for the entrance to the tent of meeting, the bronze altar with its bronze grating and all its utensils, 31 the bases for the surrounding courtyard and those for its entrance and all the tent pegs for the tabernacle and those for the surrounding courtyard.

................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 38

होमबलिको वेदी
1तिनले बबुल काठको होम-वेदी बनाए। त्‍यसको लमाइ पाँच हात, चौड़ाइ पाँच हात, वर्गाकार, र त्‍यसको उचाइ तीन हातको थियो।  
And he made the altar of burnt offering of shittim wood: five cubits was the length thereof, and five cubits the breadth thereof; it was foursquare; and three cubits the height thereof.
2त्‍यसका चारै कुनामा तिनले सीङहरू बनाए। ती सीङ र वेदी त्‍यही एउटै टुक्राका थिए, र तिनले त्‍यो काँसाले मोहोरे।
And he made the horns thereof on the four corners of it; the horns thereof were of the same: and he overlaid it with brass.
 3तिनले वेदीका सबै पात्रहरू— भाँड़ाहरू, बेल्‍चाहरू, छर्कने बाटाहरू, मासु उठाउने काँटाहरू र आगो राख्‍ने पात्रहरू— काँसाका बनाए।
And he made all the vessels of the altar, the pots, and the shovels, and the basons, and the fleshhooks, and the firepans: all the vessels thereof made he of brass.
 4वेदीको निम्‍ति त्‍यसको मुन्‍तिर चारैतिर बिटमुनि त्‍यसको बीचसम्‍मै पुग्‍ने काँसाका जालीको एउटा झिँजा तिनले बनाए।
And he made for the altar a brasen grate of network under the compass thereof beneath unto the midst of it.
 5त्‍यस काँसाको झिँजाका चार कुनाका निम्‍ति डन्‍डाहरूको घर हुनलाई तिनले चार वटा मुन्‍द्रा ढाले। 
And he cast four rings for the four ends of the grate of brass, to be places for the staves.
6डण्‍डाहरू बबुल काठका बनाएर तिनले ती काँसाले मोहोरे। 
And he made the staves of shittim wood, and overlaid them with brass.
7ती डन्‍डाहरू वेदीका किनाराका मुन्‍द्राहरूमा त्‍यो बोक्‍नलाई हाले। तिनले ती फल्‍याकबाट त्‍यो खोक्रो बनाए।
And he put the staves into the rings on the sides of the altar, to bear it withal; he made the altar hollow with boards.
8तिनले भेट हुने पालको ढोकामा सेवा गर्ने स्‍त्रीहरूका ऐनाबाट काँसाका धुने भाँड़ा र त्‍यसका खुट्टा बनाए। 
And he made the laver of brass, and the foot of it of brass, of the lookingglasses of the women assembling, which assembled at the door of the tabernacle of the congregation.
 
                                                                                        Z.                       ( चोक )
9तब तिनले चोक बनाए। त्‍यसको दक्षिण भागको लमाइ एक सय हातको थियो, र त्‍यसको मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका पर्दाहरू थिए।  
And he made the court: on the south side southward the hangings of the court were of fine twined linen, an hundred cubits:
10तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै काँसाका थिए। खम्‍बाका अङ्‌कुसेहरू र तिनका फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए। 
Their pillars were twenty, and their brasen sockets twenty; the hooks of the pillars and their fillets were of silver.
11उत्तरका भागको निम्‍ति पनि सय हातका पर्दाहरू, र तिनका खम्‍बाहरू बीस वटा र तिनका आधारहरू पनि बीस वटै थिए, सबै काँसाका। तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए।
And for the north side the hangings were an hundred cubits, their pillars were twenty, and their sockets of brass twenty; the hooks of the pillars and their fillets of silver.
12पश्‍चिमतर्फको निम्‍ति पचास हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू दश वटा र आधारहरू दश वटै थिए, तर खम्‍बाहरूका अङ्‌कुसे र फित्ताहरू चाँदीका थिए।
And for the west side were hangings of fifty cubits, their pillars ten, and their sockets ten; the hooks of the pillars and their fillets of silver.
 13पूर्व वा सूर्योदयतर्फको चौड़ाइ पचास हातको थियो। 
And for the east side eastward fifty cubits.
14मूल ढोकाको एकातर्फको निम्‍ति पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र आधारहरू पनि तीन वटै थिए।
The hangings of the one side of the gate were fifteen cubits; their pillars three, and their sockets three.
 15अर्को तर्फको निम्‍ति यस्‍तै थियो। चोकको ढोकाको दायाँ र बायाँ पन्‍ध्र-पन्‍ध्र हातका पर्दाहरू थिए। तिनका खम्‍बाहरू तीन वटा र तिनका आधारहरू तीन वटै थिए।
And for the other side of the court gate, on this hand and that hand, were hangings of fifteen cubits; their pillars three, and their sockets three.
 16चोकका चारैपट्टि सबै पर्दाहरू मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाका थिए।
All the hangings of the court round about were of fine twined linen.
 17खम्‍बाका आधारहरू काँसाका थिए, तर खम्‍बाका अङ्‌कुसे र फित्ताहरूचाहिँ चाँदीका थिए। तिनका टुप्‍पाहरू चाँदीले मोहोरिएका थिए। चोकका सबै खम्‍बाहरूका फित्ताहरू चाँदीका थिए।
And the sockets for the pillars were of brass; the hooks of the pillars and their fillets of silver; and the overlaying of their chapiters of silver; and all the pillars of the court were filleted with silver.
18चोकको मूल ढोकाको पर्दा बुट्टा हाल्‍नेको काम भएको नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बनिएको थियो। त्‍यसको लमाइ बीस हात र उचाइ चोकका पर्दाको बराबर पाँच हातको थियो। 
And the hanging for the gate of the court was needlework, of blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen: and twenty cubits was the length, and the height in the breadth was five cubits, answerable to the hangings of the court.
19तिनका खम्‍बाहरू चार वटा र तिनका काँसाका आधारहरू चार वटै थिए। तिनका अङ्‌कुसे र फित्ताहरू चाँदीका थिए, र तिनका टुप्‍पाहरू पनि चाँदीले मोहोरिएका थिए। 
And their pillars were four, and their sockets of brass four; their hooks of silver, and the overlaying of their chapiters and their fillets of silver.
20पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसको वरिपरिको चोकका सबै कीलाहरू काँसाका थिए।
And all the pins of the tabernacle, and of the court round about, were of brass.
 
              ( निर्माणको निम्‍ति सामानहरू )
21पवित्र वासस्‍थान, अर्थात्‌ गवाहीका मण्‍डपको निम्‍ति चलाइएका सामानको जुन गन्‍ती मोशाको आज्ञाबमोजिम हारून पूजाहारीका छोरा ईतामारद्वारा लेवीहरूले गरेका थिए, त्‍यसको वर्णन यही हो। 
This is the sum of the tabernacle, even of the tabernacle of testimony, as it was counted, according to the commandment of Moses, for the service of the Levites, by the hand of Ithamar, son to Aaron the priest.
22(परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम यहूदाको कुलका हूरका नाति, ऊरीका छोरा बजलेलले सबै थोक बनाए।
And Bezaleel the son of Uri, the son of Hur, of the tribe of Judah, made all that the LORD commanded Moses.
 23तिनीसित दानको कुलका अहीसामाकका छोरा ओहोलीआब थिए, जो शिल्‍पकारको काम गर्न, आकारहरू बनाउन, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा बुट्टा भर्न सिपालु थिए।)
And with him was Aholiab, son of Ahisamach, of the tribe of Dan, an engraver, and a cunning workman, and an embroiderer in blue, and in purple, and in scarlet, and fine linen.
 24पवित्रस्‍थानका सबै कामका निम्‍ति डोलाउने बलिको जम्‍मै सुन, पवित्रस्‍थानको शेकेलको  हिसाबअनुसार २९ तोड़ा र ७३० शेकेलको थियो।
All the gold that was occupied for the work in all the work of the holy place, even the gold of the offering, was twenty and nine talents, and seven hundred and thirty shekels, after the shekel of the sanctuary.
25समुदायमा गन्‍ती भएका मानिसहरूका चाँदी पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबअनुसार एक सय तोड़ा र सत्र सय पचहत्तर शेकेलको थियो—
And the silver of them that were numbered of the congregation was an hundred talents, and a thousand seven hundred and threescore and fifteen shekels, after the shekel of the sanctuary:
  26जति जना बीस वर्ष र त्‍यसभन्‍दा बढ़ी उमेरका मानिसहरूमा गनिएका थिए, ती छ लाख तीन हजार पाँच सय पचास मानिसहरू हरेकबाट एक-एक बेका, अर्थात्‌ पवित्रस्‍थानको शेकेलको हिसाबले आधा शेकेल थियो। 
A bekah for every man, that is, half a shekel, after the shekel of the sanctuary, for every one that went to be numbered, from twenty years old and upward, for six hundred thousand and three thousand and five hundred and fifty men.
 27एक सय तोड़ाचाहिँ पवित्रस्‍थान र पर्दाका आधारहरू ढाल्‍नका निम्‍ति थियो। सब आधारहरूमा सय तोड़ा थियो— एक आधारको निम्‍ति एक तोड़ा।
And of the hundred talents of silver were cast the sockets of the sanctuary, and the sockets of the vail; an hundred sockets of the hundred talents, a talent for a socket.
 28ती सत्र सय पचहत्तर शेकेलबाट तिनीहरूले टुप्‍पाहरूका निम्‍ति अङ्‌कुसे बनाए, तिनका टुप्‍पाहरू मोहोरे र तिनका निम्‍ति फित्ताहरू बनाए।
And of the thousand seven hundred seventy and five shekels he made hooks for the pillars, and overlaid their chapiters, and filleted them.
29डोलाइने बलिको काँसो सत्तरी तोड़ा र दुई हजार चार सय शेकेलको थियो।
And the brass of the offering was seventy talents, and two thousand and four hundred shekels.
 30तिनैबाट तिनीहरूले भेट हुने पालको ढोकाको निम्‍ति आधारहरू, काँसाको वेदी र त्‍यसका काँसाको झिँजा र वेदीका सबै सामान,
And therewith he made the sockets to the door of the tabernacle of the congregation, and the brasen altar, and the brasen grate for it, and all the vessels of the altar,
 31र चारैतर्फको चोकका आधारहरू र चोकको मूल ढोकाका आधारहरू, र पवित्र वासस्‍थानका सबै कीलाहरू र चोकका चारैतर्फका सबै कीलाहरू बनाए।

And the sockets of the court round about, and the sockets of the court gate, and all the pins of the tabernacle, and all the pins of the court round about.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 39

प्रस्‍थान 39

पूजाहारीका पोशाक र एपोद
1पवित्रस्‍थानका सेवाको निम्‍ति तिनीहरूले नीलो, बैजनी, रातो रङ्गको धागोबाट बुनेका कपड़ाहरू, र हारूनको निम्‍ति परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम पवित्र पोशाकहरू बनाए। 
2एपोदचाहिँ तिनीहरूले सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बनाए। 3तिनीहरूले सुन पिटेर पतला पाताहरू काटेर तारहरू बनाए। ती नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा मिलाउनलाई सिपालु शिल्‍पकारको काम भएको थियो। 4एपोदको निम्‍ति तिनीहरूले त्‍यसका दुई छेउमा गाँसेका दुई काँधे-बन्‍धनहरू बनाए। 5त्‍यसमाथि भएको खूब राम्रोसँग बुनेको कमरपेटी एपोदसँग एउटै टुक्राको र त्‍यस्‍तै काम भएको सुनको, र नीलो बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको थियो, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
6तिनीहरूले सुनका मणिघरहरूमा आनिक्‍सहरू जड़े र इस्राएलका छोराहरूका नाम छापमा झैँ त्‍यसमा लेखे। 7परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम तिनीहरूले एपोदका काँधे-बन्‍धनहरूमा इस्राएलका छोराहरूका निम्‍ति सम्‍झनाको मणि हुनलाई ती लगाए।
छाती-पाता
8तिनीहरूले एपोदको कामजस्‍तै सिपालु शिल्‍पकारको कामको छाती-पाता सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको कपड़ाको बनाए।  9त्‍यो वर्गाकार र दोबर पट्ट्याइएको थियो। त्‍यो एक बित्ता लामो र एकै बित्ता चौड़ा थियो। 10त्‍यसमा मणिहरूका चार लहर गरी मणि जड़े। पहिलो लहर मानिक, पुष्‍पराज र बेरूजको थियो। 11दोस्रो लहर फिरोजा, नीर र पन्‍नाको थियो। 12तेस्रो लहर लालमणि, हाकिक र कटेलाको थियो। 13अनि चौथो लहर पीतमणि, आनिक्‍स र बिल्‍लौरको थियो। यी सबै सुनका मणिघरहरूमा जड़िएका थिए। 14ती मणिहरू इस्राएलका छोराहरूका नाउँअनुसार बाह्र वटा थिए। हरेकमा छापमा खोपेझैँ बाह्र कुलमध्‍ये एउटाको नाउँ थियो।
15तिनीहरूले छाती-पाताको लागि डोरीजस्‍तो बाटेको निखुर सुनका सिक्रीहरू बनाए, 16सुनका दुई मणिघरहरू र सुनका दुई वटा मुन्‍द्रीहरू बनाएर दुवै मुन्‍द्री छाती-पाताका दुवै कुनामा लगाए। 17सुनका दुई वटा सिक्री छाती-पाताका छेउ-छेउमा भएका ती दुई मुन्‍द्रीमा लगाए। 18दुवै सिक्रीका अर्का दुई छेउचाहिँ ती दुवै मणिघरमा जोड़ेर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा अगाड़िपट्टि लगाए। 19तिनीहरूले सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका अर्का दुवै कुनामा एपोदतिर भित्रपट्टि बिटमा लगाए। 20तिनीहरूले सुनका अझ दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर एपोदको अगाड़िपट्टि दुवै काँधे-बन्‍धनका मुनिबाट र एपोदको कमरपेटीमाथिको सिउनीनेर लगाए। 21छाती-पाताचाहिँ त्‍यसका मुन्‍द्रीहरूद्वारा एपोदका मुन्‍द्रीहरूमा नीलो फित्ताले कमरपेटीमा बाँधे, कि त्‍यो एपोददेखि सर्न नपाओस्, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
22अनि तिनीहरूले एपोदको सम्‍पूर्ण अलखा नीलो रङ्गको बुनेको कपड़ाको बनाए।  23त्‍यसको बीचमा कठालोको प्‍वालजस्‍तो अलखाको प्‍वाल बनाए, र त्‍यो नच्‍यातिनका निम्‍ति प्‍वालको वरिपरि बिट बुनिदिए। 24त्‍यसको तलको फेरोमा चाहिँ नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका दारिमहरू बनाए। 25निखुर सुनका घण्‍टीहरू बनाएर ती तलको फेरोमा, वरिपरि दारिमका बीच-बीचमा तिनीहरूले लगाए। 26सेवा गर्दा लगाउने अलखाको तलको फेरोमा एउटा घण्‍टी र फेरि एउटा दारिम पर्ने गरी वरिपरि लगाए, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
27हारून र तिनका छोराहरूका निम्‍ति बुनेका मसिनो सूती कपड़ाका लबेदाहरू, 28र मसिनो सूती कपड़ाको फेटा, र सूती कपड़ाका अरू फेटाहरू र मसिनो सूती कपड़ाका भित्री वस्‍त्र तिनीहरूले बनाए। 29अनि तिनीहरूले मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाको, र नीलो, बैजनी, रातो धागोको, बुट्टा भर्नेको काम भएको पटुका बनाए, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
30तिनीहरूले पाता, अर्थात्‌ पवित्र मुकुट निखुर सुनको बनाए, र त्‍यहाँ छापको खोपाइझैँ यी कुरा खोपे, “परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र।” 31तिनीहरूले त्‍यो नीलो फित्ताले फेटामा लगाउनलाई बाँधे, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
मोशाले पवित्र वासस्‍थानको काम हेरेका
32यसरी भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानका सबै काम समाप्‍त भए। परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएझैँ इस्राएलीहरूले गरे।  33तब तिनीहरूले मोशाकहाँ पवित्र वासस्‍थान ल्‍याए, पाल र त्‍यसका सारा सामानहरूसमेत: त्‍यसका अङ्‌कुसेहरू, फल्‍याकहरू, बारहरू, खम्‍बाहरू, आधारहरू, 34रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छालाहरूको छत, सीलका छालाहरूको छत, छेक्‍ने पर्दा, 35गवाहीको सन्‍दूक र त्‍यसका डन्‍डाहरू र कृपा-आसन, 36टेबिल र त्‍यसका सबै सामानहरू र उपस्‍थितिको रोटी, 37निखुर सुनको सामदान र त्‍यसका दियाहरू र त्‍यसका सबै सामानहरू र प्रकाशको निम्‍ति तेल, 38सुनको वेदी, अभिषेक गर्ने तेल, सुगन्‍धित धूप, पालको ढोकाको निम्‍ति पर्दा, 39काँसाको वेदी, त्‍यसको काँसाको झिँजा, त्‍यसका डन्‍डाहरू र त्‍यसका सबै सामानहरू, पानीको बाटा र त्‍यसका खुट्टा, 40चोकका पर्दाहरू, त्‍यसका खम्‍बाहरू र आधारहरू, चोकको ढोकाको पर्दा, त्‍यसका डोरीहरू र कीलाहरू, र भेट हुने पाल, पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति सेवाका सबै सामान, 41पवित्रस्‍थानमा सेवाका कामको निम्‍ति बुनेका पोशाकहरू, हारून पूजाहारीका पवित्र पोशाक र पूजाहारी पदमा सेवा गर्नका निम्‍ति तिनका छोराहरूका पोशाकहरू।
42परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएको आज्ञाबमोजिम सबै काम इस्राएलीहरूले गरे। 43तब मोशाले ती कामहरू हेरे, र जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो तिनीहरूले त्‍यस्‍तै नै गरेका थिए। अनि मोशाले ती सबैलाई आशीर्वाद दिए।
........................................................................................

The Priestly Garments

39 From the blue, purple and scarlet yarn they made woven garments for ministering in the sanctuary. They also made sacred garments for Aaron, as the Lord commanded Moses.

The Ephod

They[a] made the ephod of gold, and of blue, purple and scarlet yarn, and of finely twisted linen. They hammered out thin sheets of gold and cut strands to be worked into the blue, purple and scarlet yarn and fine linen—the work of skilled hands. They made shoulder pieces for the ephod, which were attached to two of its corners, so it could be fastened. Its skillfully woven waistband was like it—of one piece with the ephod and made with gold, and with blue, purple and scarlet yarn, and with finely twisted linen, as the Lord commanded Moses.

They mounted the onyx stones in gold filigree settings and engraved them like a seal with the names of the sons of Israel. Then they fastened them on the shoulder pieces of the ephod as memorial stones for the sons of Israel, as the Lord commanded Moses.

The Breastpiece

They fashioned the breastpiece—the work of a skilled craftsman. They made it like the ephod: of gold, and of blue, purple and scarlet yarn, and of finely twisted linen. It was square—a span[b] long and a span wide—and folded double. 10 Then they mounted four rows of precious stones on it. The first row was carnelian, chrysolite and beryl; 11 the second row was turquoise, lapis lazuli and emerald; 12 the third row was jacinth, agate and amethyst; 13 the fourth row was topaz, onyx and jasper.[c] They were mounted in gold filigree settings. 14 There were twelve stones, one for each of the names of the sons of Israel, each engraved like a seal with the name of one of the twelve tribes.

15 For the breastpiece they made braided chains of pure gold, like a rope. 16 They made two gold filigree settings and two gold rings, and fastened the rings to two of the corners of the breastpiece. 17 They fastened the two gold chains to the rings at the corners of the breastpiece, 18 and the other ends of the chains to the two settings, attaching them to the shoulder pieces of the ephod at the front. 19 They made two gold rings and attached them to the other two corners of the breastpiece on the inside edge next to the ephod. 20 Then they made two more gold rings and attached them to the bottom of the shoulder pieces on the front of the ephod, close to the seam just above the waistband of the ephod. 21 They tied the rings of the breastpiece to the rings of the ephod with blue cord, connecting it to the waistband so that the breastpiece would not swing out from the ephod—as the Lord commanded Moses.

Other Priestly Garments

22 They made the robe of the ephod entirely of blue cloth—the work of a weaver— 23 with an opening in the center of the robe like the opening of a collar,[d] and a band around this opening, so that it would not tear. 24 They made pomegranates of blue, purple and scarlet yarn and finely twisted linen around the hem of the robe. 25 And they made bells of pure gold and attached them around the hem between the pomegranates. 26 The bells and pomegranates alternated around the hem of the robe to be worn for ministering, as the Lord commanded Moses.

27 For Aaron and his sons, they made tunics of fine linen—the work of a weaver— 28 and the turban of fine linen, the linen caps and the undergarments of finely twisted linen. 29 The sash was made of finely twisted linen and blue, purple and scarlet yarn—the work of an embroiderer—as the Lord commanded Moses.

30 They made the plate, the sacred emblem, out of pure gold and engraved on it, like an inscription on a seal: holy to the Lord. 31 Then they fastened a blue cord to it to attach it to the turban, as the Lord commanded Moses.

Moses Inspects the Tabernacle

32 So all the work on the tabernacle, the tent of meeting, was completed. The Israelites did everything just as the Lord commanded Moses. 33 Then they brought the tabernacle to Moses: the tent and all its furnishings, its clasps, frames, crossbars, posts and bases; 34 the covering of ram skins dyed red and the covering of another durable leather[e] and the shielding curtain; 35 the ark of the covenant law with its poles and the atonement cover; 36 the table with all its articles and the bread of the Presence; 37 the pure gold lampstand with its row of lamps and all its accessories, and the olive oil for the light; 38 the gold altar, the anointing oil, the fragrant incense, and the curtain for the entrance to the tent; 39 the bronze altar with its bronze grating, its poles and all its utensils; the basin with its stand; 40 the curtains of the courtyard with its posts and bases, and the curtain for the entrance to the courtyard; the ropes and tent pegs for the courtyard; all the furnishings for the tabernacle, the tent of meeting; 41 and the woven garments worn for ministering in the sanctuary, both the sacred garments for Aaron the priest and the garments for his sons when serving as priests.

42 The Israelites had done all the work just as the Lord had commanded Moses. 43 Moses inspected the work and saw that they had done it just as the Lord had commanded. So Moses blessed them.

......................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 39

पूजाहारीका पोशाक र एपोद
1पवित्रस्‍थानका सेवाको निम्‍ति तिनीहरूले नीलो, बैजनी, रातो रङ्गको धागोबाट बुनेका कपड़ाहरू, र हारूनको निम्‍ति परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम पवित्र पोशाकहरू बनाए। 
And of the blue, and purple, and scarlet, they made cloths of service, to do service in the holy place, and made the holy garments for Aaron; as the LORD commanded Moses.
2एपोदचाहिँ तिनीहरूले सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको बनाए। 
And he made the ephod of gold, blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen.
3तिनीहरूले सुन पिटेर पतला पाताहरू काटेर तारहरू बनाए। ती नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो सूती कपड़ामा मिलाउनलाई सिपालु शिल्‍पकारको काम भएको थियो। 
And they did beat the gold into thin plates, and cut it into wires, to work it in the blue, and in the purple, and in the scarlet, and in the fine linen, with cunning work.
4एपोदको निम्‍ति तिनीहरूले त्‍यसका दुई छेउमा गाँसेका दुई काँधे-बन्‍धनहरू बनाए।
They made shoulderpieces for it, to couple it together: by the two edges was it coupled together.
 5त्‍यसमाथि भएको खूब राम्रोसँग बुनेको कमरपेटी एपोदसँग एउटै टुक्राको र त्‍यस्‍तै काम भएको सुनको, र नीलो बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाको थियो, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And the curious girdle of his ephod, that was upon it, was of the same, according to the work thereof; of gold, blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen; as the LORD commanded Moses.
6तिनीहरूले सुनका मणिघरहरूमा आनिक्‍सहरू जड़े र इस्राएलका छोराहरूका नाम छापमा झैँ त्‍यसमा लेखे।
And they wrought onyx stones inclosed in ouches of gold, graven, as signets are graven, with the names of the children of Israel.
 7परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएबमोजिम तिनीहरूले एपोदका काँधे-बन्‍धनहरूमा इस्राएलका छोराहरूका निम्‍ति सम्‍झनाको मणि हुनलाई ती लगाए।
And he put them on the shoulders of the ephod, that they should be stones for a memorial to the children of Israel; as the LORD commanded Moses.
 
                        ( छाती-पाता )
8तिनीहरूले एपोदको कामजस्‍तै सिपालु शिल्‍पकारको कामको छाती-पाता सुनको, र नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको कपड़ाको बनाए। And he made the breastplate of cunning work, like the work of the ephod; of gold, blue, and purple, and scarlet, and fine twined linen.
 9त्‍यो वर्गाकार र दोबर पट्ट्याइएको थियो। त्‍यो एक बित्ता लामो र एकै बित्ता चौड़ा थियो। 
It was foursquare; they made the breastplate double: a span was the length thereof, and a span the breadth thereof, being doubled.
10त्‍यसमा मणिहरूका चार लहर गरी मणि जड़े। पहिलो लहर मानिक, पुष्‍पराज र बेरूजको थियो। 
And they set in it four rows of stones: the first row was a sardius, a topaz, and a carbuncle: this was the first row.
11दोस्रो लहर फिरोजा, नीर र पन्‍नाको थियो। 
And the second row, an emerald, a sapphire, and a diamond.
12तेस्रो लहर लालमणि, हाकिक र कटेलाको थियो।
And the third row, a ligure, an agate, and an amethyst.
 13अनि चौथो लहर पीतमणि, आनिक्‍स र बिल्‍लौरको थियो। यी सबै सुनका मणिघरहरूमा जड़िएका थिए। 
And the fourth row, a beryl, an onyx, and a jasper: they were inclosed in ouches of gold in their inclosings.
14ती मणिहरू इस्राएलका छोराहरूका नाउँअनुसार बाह्र वटा थिए। हरेकमा छापमा खोपेझैँ बाह्र कुलमध्‍ये एउटाको नाउँ थियो।
And the stones were according to the names of the children of Israel, twelve, according to their names, like the engravings of a signet, every one with his name, according to the twelve tribes.
15तिनीहरूले छाती-पाताको लागि डोरीजस्‍तो बाटेको निखुर सुनका सिक्रीहरू बनाए, 
And they made upon the breastplate chains at the ends, of wreathen work of pure gold.
16सुनका दुई मणिघरहरू र सुनका दुई वटा मुन्‍द्रीहरू बनाएर दुवै मुन्‍द्री छाती-पाताका दुवै कुनामा लगाए। 
And they made two ouches of gold, and two gold rings; and put the two rings in the two ends of the breastplate.
17सुनका दुई वटा सिक्री छाती-पाताका छेउ-छेउमा भएका ती दुई मुन्‍द्रीमा लगाए।
And they put the two wreathen chains of gold in the two rings on the ends of the breastplate.
 18दुवै सिक्रीका अर्का दुई छेउचाहिँ ती दुवै मणिघरमा जोड़ेर एपोदका काँधे-बन्‍धनमा अगाड़िपट्टि लगाए। 
And the two ends of the two wreathen chains they fastened in the two ouches, and put them on the shoulderpieces of the ephod, before it.
19तिनीहरूले सुनका दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर छाती-पाताका अर्का दुवै कुनामा एपोदतिर भित्रपट्टि बिटमा लगाए।
And they made two rings of gold, and put them on the two ends of the breastplate, upon the border of it, which was on the side of the ephod inward.
 20तिनीहरूले सुनका अझ दुई वटा मुन्‍द्री बनाएर एपोदको अगाड़िपट्टि दुवै काँधे-बन्‍धनका मुनिबाट र एपोदको कमरपेटीमाथिको सिउनीनेर लगाए।
And they made two other golden rings, and put them on the two sides of the ephod underneath, toward the forepart of it, over against the other coupling thereof, above the curious girdle of the ephod.
 21छाती-पाताचाहिँ त्‍यसका मुन्‍द्रीहरूद्वारा एपोदका मुन्‍द्रीहरूमा नीलो फित्ताले कमरपेटीमा बाँधे, कि त्‍यो एपोददेखि सर्न नपाओस्, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And they did bind the breastplate by his rings unto the rings of the ephod with a lace of blue, that it might be above the curious girdle of the ephod, and that the breastplate might not be loosed from the ephod; as the LORD commanded Moses.
22अनि तिनीहरूले एपोदको सम्‍पूर्ण अलखा नीलो रङ्गको बुनेको कपड़ाको बनाए।
And he made the robe of the ephod of woven work, all of blue.
  23त्‍यसको बीचमा कठालोको प्‍वालजस्‍तो अलखाको प्‍वाल बनाए, र त्‍यो नच्‍यातिनका निम्‍ति प्‍वालको वरिपरि बिट बुनिदिए। 
And there was an hole in the midst of the robe, as the hole of an habergeon, with a band round about the hole, that it should not rend.
24त्‍यसको तलको फेरोमा चाहिँ नीलो, बैजनी, रातो धागो र मसिनो गरी बाटेको सूती कपड़ाका दारिमहरू बनाए।
And they made upon the hems of the robe pomegranates of blue, and purple, and scarlet, and twined linen.
 25निखुर सुनका घण्‍टीहरू बनाएर ती तलको फेरोमा, वरिपरि दारिमका बीच-बीचमा तिनीहरूले लगाए। 
And they made bells of pure gold, and put the bells between the pomegranates upon the hem of the robe, round about between the pomegranates;
26सेवा गर्दा लगाउने अलखाको तलको फेरोमा एउटा घण्‍टी र फेरि एउटा दारिम पर्ने गरी वरिपरि लगाए, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
A bell and a pomegranate, a bell and a pomegranate, round about the hem of the robe to minister in; as the LORD commanded Moses.
27हारून र तिनका छोराहरूका निम्‍ति बुनेका मसिनो सूती कपड़ाका लबेदाहरू, 
And they made coats of fine linen of woven work for Aaron, and for his sons,
28र मसिनो सूती कपड़ाको फेटा, र सूती कपड़ाका अरू फेटाहरू र मसिनो सूती कपड़ाका भित्री वस्‍त्र तिनीहरूले बनाए। 
And a mitre of fine linen, and goodly bonnets of fine linen, and linen breeches of fine twined linen,
29अनि तिनीहरूले मसिनो गरी बाटेका सूती कपड़ाको, र नीलो, बैजनी, रातो धागोको, बुट्टा भर्नेको काम भएको पटुका बनाए, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And a girdle of fine twined linen, and blue, and purple, and scarlet, of needlework; as the LORD commanded Moses.
30तिनीहरूले पाता, अर्थात्‌ पवित्र मुकुट निखुर सुनको बनाए, र त्‍यहाँ छापको खोपाइझैँ यी कुरा खोपे, “परमप्रभुको निम्‍ति पवित्र।”
And they made the plate of the holy crown of pure gold, and wrote upon it a writing, like to the engravings of a signet, HOLINESS TO THE LORD.
 31तिनीहरूले त्‍यो नीलो फित्ताले फेटामा लगाउनलाई बाँधे, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
मोशाले पवित्र वासस्‍थानको काम हेरेका
And they tied unto it a lace of blue, to fasten it on high upon the mitre; as the LORD commanded Moses.
32यसरी भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानका सबै काम समाप्‍त भए। परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएझैँ इस्राएलीहरूले गरे।  
Thus was all the work of the tabernacle of the tent of the congregation finished: and the children of Israel did according to all that the LORD commanded Moses, so did they.
33तब तिनीहरूले मोशाकहाँ पवित्र वासस्‍थान ल्‍याए, पाल र त्‍यसका सारा सामानहरूसमेत: त्‍यसका अङ्‌कुसेहरू, फल्‍याकहरू, बारहरू, खम्‍बाहरू, आधारहरू,
And they brought the tabernacle unto Moses, the tent, and all his furniture, his taches, his boards, his bars, and his pillars, and his sockets,
 34रातो रङ्गले रङ्गाएको भेड़ाका छालाहरूको छत, सीलका छालाहरूको छत, छेक्‍ने पर्दा,
And the covering of rams' skins dyed red, and the covering of badgers' skins, and the vail of the covering,
 35गवाहीको सन्‍दूक र त्‍यसका डन्‍डाहरू र कृपा-आसन, 
The ark of the testimony, and the staves thereof, and the mercy seat,
36टेबिल र त्‍यसका सबै सामानहरू र उपस्‍थितिको रोटी, 
The table, and all the vessels thereof, and the shewbread,
37निखुर सुनको सामदान र त्‍यसका दियाहरू र त्‍यसका सबै सामानहरू र प्रकाशको निम्‍ति तेल, 
The pure candlestick, with the lamps thereof, even with the lamps to be set in order, and all the vessels thereof, and the oil for light,
38सुनको वेदी, अभिषेक गर्ने तेल, सुगन्‍धित धूप, पालको ढोकाको निम्‍ति पर्दा, 
And the golden altar, and the anointing oil, and the sweet incense, and the hanging for the tabernacle door,
39काँसाको वेदी, त्‍यसको काँसाको झिँजा, त्‍यसका डन्‍डाहरू र त्‍यसका सबै सामानहरू, पानीको बाटा र त्‍यसका खुट्टा, 
The brasen altar, and his grate of brass, his staves, and all his vessels, the laver and his foot,
40चोकका पर्दाहरू, त्‍यसका खम्‍बाहरू र आधारहरू, चोकको ढोकाको पर्दा, त्‍यसका डोरीहरू र कीलाहरू, र भेट हुने पाल, पवित्र वासस्‍थानको निम्‍ति सेवाका सबै सामान, 
The hangings of the court, his pillars, and his sockets, and the hanging for the court gate, his cords, and his pins, and all the vessels of the service of the tabernacle, for the tent of the congregation,
41पवित्रस्‍थानमा सेवाका कामको निम्‍ति बुनेका पोशाकहरू, हारून पूजाहारीका पवित्र पोशाक र पूजाहारी पदमा सेवा गर्नका निम्‍ति तिनका छोराहरूका पोशाकहरू।
The cloths of service to do service in the holy place, and the holy garments for Aaron the priest, and his sons' garments, to minister in the priest's office.
42परमप्रभुले मोशालाई दिनुभएको आज्ञाबमोजिम सबै काम इस्राएलीहरूले गरे।
According to all that the LORD commanded Moses, so the children of Israel made all the work.
 43तब मोशाले ती कामहरू हेरे, र जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो तिनीहरूले त्‍यस्‍तै नै गरेका थिए। अनि मोशाले ती सबैलाई आशीर्वाद दिए।

And Moses did look upon all the work, and, behold, they had done it as the LORD had commanded, even so had they done it: and Moses blessed them.

 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 40

प्रस्‍थान 40

पवित्रस्थानको स्थापन
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 2“पहिलो महिनाको पहिलो दिन भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थान खड़ा गर्नू। 3त्‍यसमा गवाहीको सन्‍दूक राखेर त्‍यसलाई पर्दाले छेक्‍नू। 4टेबिल भित्र ल्‍याएर त्‍यसमाथि हुने थोकहरू सजाउनू, र सामदान भित्र ल्‍याएर त्‍यसमा दियाहरू मिलाउनू। 5गवाहीको सन्‍दूकको सामुन्‍ने सुनको धूप-वेदी राख्‍नू, र पवित्र वासस्‍थानको ढोकाको पर्दा लाउनू।
6“भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको ढोकाको सामु होमबलिको वेदी राख्‍नू। 7त्‍यसपछि भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा बाटा राखेर त्‍यसमा पानी हाल्‍नू। 8अनि चोकको घेरा वरिपरि खड़ा गर्नू, र चोकको ढोकाको पर्दा टाँग्‍नू।
9“अभिषेक गर्ने तेल लिएर पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसमा भएका सबै थोकलाई अभिषेक गर्नू र त्‍यसलाई र त्‍यसका सबै सामान पवित्र गर्नू, अनि त्‍यो पवित्र हुनेछ। 10तब होमबलिको वेदी त्‍यसको सबै सामानसमेत अभिषेक गरेर त्‍यसलाई पवित्र गर्नू, र त्‍यो अति पवित्र हुनेछ। 11बाटा र त्‍यसका खुट्टा अभिषेक गरेर पवित्र गर्नू।
12“त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई भेट हुने पालको ढोकामा ल्‍याएर तिनीहरूलाई पानीले नुहाउनू। 13अनि हारूनलाई पवित्र पोशाक पहिराएर त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू, र त्‍यसले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरोस्‌ भनेर त्‍यसलाई पवित्र गर्नू। 14त्‍यसका छोराहरूलाई ल्‍याएर तिनीहरूलाई लबेदा पहिराउनू। 15तैंले तिनीहरूको बुबालाई अभिषेक गरेझैँ तिनीहरूलाई पनि अभिषेक गर्नू, र तिनीहरूले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरून्‌। तिनीहरूको अभिषेकचाहिँ एक अनन्‍त पूजाहारीगिरीको रूपमा तिनीहरूका सम्‍पूर्ण पुस्‍ताभरि हुनेछ।” 16तब मोशाले त्‍यसै नै गरे। परमप्रभुले दिनुभएको सबै आज्ञाबमोजिम तिनले गरे।
17यसरी दोस्रो वर्षको पहिलो महिनाको पहिलो दिन पवित्र वासस्‍थान खड़ा गरियो। 18मोशाले पवित्र वासस्‍थान खड़ा गरे, र त्‍यसका आधारहरू राखेर त्‍यसका फल्‍याकहरू ठाड़ो राखी तिनीहरूमा बार लगाई त्‍यसका खम्‍बाहरू खड़ा गरे। 19त्‍यसपछि तिनले पवित्र वासस्‍थानमाथि पाल फिँजाएर पालमाथि छत लगाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
20अनि तिनले गवाही-पाटी ल्‍याई सन्‍दूकभित्र राखेर डन्‍डाहरू सन्‍दूकमा हाले, र कृपा-आसन सन्‍दूकमाथि राखे। 21तब तिनले सन्‍दूक पवित्र वासस्‍थानभित्र ल्‍याए, र छेक्‍ने पर्दा टाँगेर गवाहीको सन्‍दूक छेके, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
22अनि मोशाले भेट हुने पालमा पवित्र वासस्‍थानको उत्तरतर्फ पर्दाको बाहिरपट्टि टेबिल राखे। 23त्‍यसपछि तिनले त्‍यसमाथि परमप्रभुको सामुन्‍ने रोटी सजाएर राखे, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
24तिनले भेट हुने पालमा टेबिलको सामु पवित्र वासस्‍थानको दक्षिणतिर सामदान राखे। 25तिनले परमप्रभुको सामुन्‍ने दियाहरू मिलाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
26मोशाले भेट हुने पालमा पर्दाको सामु सुनको वेदी राखे। 27तिनले त्‍यसमा सुगन्‍धित धूप बाले, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो। 28अनि तिनले पवित्र वासस्‍थानको ढोकामा पर्दा टाँगे।
29तब तिनले भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको ढोकामा होमबलिको वेदी राखेर त्‍यसमा होमबलि र अन्‍नबलि चढ़ाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
30तिनले भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा बाटा राखेर धुनलाई पानी हाले। 31मोशा, हारून र तिनका छोराहरूले त्‍यसमा आ-आफ्‍ना हात-खुट्टा धोए। 32तिनीहरू भेट हुने पालमा पस्‍दा अथवा वेदीमा जाँदा तिनीहरूले हात-खुट्टा धुने गर्थे, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
33तब मोशाले पवित्र वासस्‍थान र वेदीका चारैतिर चोकको घेरा खड़ा गरे, र चोकको ढोकाको पर्दा टाँगे। यसरी मोशाले काम समाप्‍त गरे।
परमप्रभुको महिमा
34तब भेट हुने पाल बादलले छोप्‍यो, र परमप्रभुको महिमाले पवित्र वासस्‍थान भरियो।   35अनि मोशा भेट हुने पालमा पस्‍न सकेनन्, किनकि त्‍यो बादल त्‍यसमा बसिरह्यो, र परमप्रभुको महिमाले पवित्र वासस्‍थान भरियो।
36आफ्‍ना सबै यात्राहरूमा, जब त्‍यो बादल पवित्र वासस्‍थानबाट माथि उठ्‌थ्‍यो, तब इस्राएलीहरू अगि बढ्‌थे। 37तर त्‍यो बादल माथि उठेन भने, जुन दिनसम्‍म त्‍यो माथि उठ्‌दैनथ्‍यो तिनीहरू हिँड्‌दैनथे। 38तसर्थ सबै इस्राएलीहरूका घरानाअगि र तिनीहरूका सबै यात्राभरि दिउँसो परमप्रभुको बादल पवित्र वासस्‍थानमा हुन्‍थ्‍यो, र रातीचाहिँ बादलमा आगो हुन्‍थ्‍यो।
..................................................................................................................

Setting Up the Tabernacle

40 Then the Lord said to Moses: “Set up the tabernacle, the tent of meeting, on the first day of the first month. Place the ark of the covenant law in it and shield the ark with the curtain. Bring in the table and set out what belongs on it. Then bring in the lampstand and set up its lamps. Place the gold altar of incense in front of the ark of the covenant law and put the curtain at the entrance to the tabernacle.

“Place the altar of burnt offering in front of the entrance to the tabernacle, the tent of meeting; place the basin between the tent of meeting and the altar and put water in it. Set up the courtyard around it and put the curtain at the entrance to the courtyard.

“Take the anointing oil and anoint the tabernacle and everything in it; consecrate it and all its furnishings, and it will be holy. 10 Then anoint the altar of burnt offering and all its utensils; consecrate the altar, and it will be most holy. 11 Anoint the basin and its stand and consecrate them.

12 “Bring Aaron and his sons to the entrance to the tent of meeting and wash them with water. 13 Then dress Aaron in the sacred garments, anoint him and consecrate him so he may serve me as priest. 14 Bring his sons and dress them in tunics. 15 Anoint them just as you anointed their father, so they may serve me as priests. Their anointing will be to a priesthood that will continue throughout their generations.” 16 Moses did everything just as the Lord commanded him.

17 So the tabernacle was set up on the first day of the first month in the second year. 18 When Moses set up the tabernacle, he put the bases in place, erected the frames, inserted the crossbars and set up the posts. 19 Then he spread the tent over the tabernacle and put the covering over the tent, as the Lord commanded him.

20 He took the tablets of the covenant law and placed them in the ark, attached the poles to the ark and put the atonement cover over it. 21 Then he brought the ark into the tabernacle and hung the shielding curtain and shielded the ark of the covenant law, as the Lord commanded him.

22 Moses placed the table in the tent of meeting on the north side of the tabernacle outside the curtain 23 and set out the bread on it before the Lord, as the Lord commanded him.

24 He placed the lampstand in the tent of meeting opposite the table on the south side of the tabernacle 25 and set up the lamps before the Lord, as the Lord commanded him.

26 Moses placed the gold altar in the tent of meeting in front of the curtain 27 and burned fragrant incense on it, as the Lord commanded him.

28 Then he put up the curtain at the entrance to the tabernacle. 29 He set the altar of burnt offering near the entrance to the tabernacle, the tent of meeting, and offered on it burnt offerings and grain offerings, as the Lord commanded him.

30 He placed the basin between the tent of meeting and the altar and put water in it for washing, 31 and Moses and Aaron and his sons used it to wash their hands and feet. 32 They washed whenever they entered the tent of meeting or approached the altar, as the Lord commanded Moses.

33 Then Moses set up the courtyard around the tabernacle and altar and put up the curtain at the entrance to the courtyard. And so Moses finished the work.

The Glory of the Lord

34 Then the cloud covered the tent of meeting, and the glory of the Lord filled the tabernacle. 35 Moses could not enter the tent of meeting because the cloud had settled on it, and the glory of the Lord filled the tabernacle.

36 In all the travels of the Israelites, whenever the cloud lifted from above the tabernacle, they would set out; 37 but if the cloud did not lift, they did not set out—until the day it lifted. 38 So the cloud of the Lord was over the tabernacle by day, and fire was in the cloud by night, in the sight of all the Israelites during all their travels.

...................................................................................................
ENGLISH - NEPALI

प्रस्‍थान 40

पवित्रस्थानको स्थापन
1तब परमप्रभुले मोशालाई भन्‍नुभयो, 
And the LORD spake unto Moses, saying,
2“पहिलो महिनाको पहिलो दिन भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थान खड़ा गर्नू। 
On the first day of the first month shalt thou set up the tabernacle of the tent of the congregation.
3त्‍यसमा गवाहीको सन्‍दूक राखेर त्‍यसलाई पर्दाले छेक्‍नू।
And thou shalt put therein the ark of the testimony, and cover the ark with the vail.
 4टेबिल भित्र ल्‍याएर त्‍यसमाथि हुने थोकहरू सजाउनू, र सामदान भित्र ल्‍याएर त्‍यसमा दियाहरू मिलाउनू।
And thou shalt bring in the table, and set in order the things that are to be set in order upon it; and thou shalt bring in the candlestick, and light the lamps thereof.
 5गवाहीको सन्‍दूकको सामुन्‍ने सुनको धूप-वेदी राख्‍नू, र पवित्र वासस्‍थानको ढोकाको पर्दा लाउनू।
And thou shalt set the altar of gold for the incense before the ark of the testimony, and put the hanging of the door to the tabernacle.
6“भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको ढोकाको सामु होमबलिको वेदी राख्‍नू। 
And thou shalt set the altar of the burnt offering before the door of the tabernacle of the tent of the congregation.
7त्‍यसपछि भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा बाटा राखेर त्‍यसमा पानी हाल्‍नू।
And thou shalt set the laver between the tent of the congregation and the altar, and shalt put water therein.
 8अनि चोकको घेरा वरिपरि खड़ा गर्नू, र चोकको ढोकाको पर्दा टाँग्‍नू।
And thou shalt set up the court round about, and hang up the hanging at the court gate.
9“अभिषेक गर्ने तेल लिएर पवित्र वासस्‍थान र त्‍यसमा भएका सबै थोकलाई अभिषेक गर्नू र त्‍यसलाई र त्‍यसका सबै सामान पवित्र गर्नू, अनि त्‍यो पवित्र हुनेछ। 
And thou shalt take the anointing oil, and anoint the tabernacle, and all that is therein, and shalt hallow it, and all the vessels thereof: and it shall be holy.
10तब होमबलिको वेदी त्‍यसको सबै सामानसमेत अभिषेक गरेर त्‍यसलाई पवित्र गर्नू, र त्‍यो अति पवित्र हुनेछ।
And thou shalt anoint the altar of the burnt offering, and all his vessels, and sanctify the altar: and it shall be an altar most holy.
 11बाटा र त्‍यसका खुट्टा अभिषेक गरेर पवित्र गर्नू।
And thou shalt anoint the laver and his foot, and sanctify it.
12“त्‍यसपछि हारून र त्‍यसका छोराहरूलाई भेट हुने पालको ढोकामा ल्‍याएर तिनीहरूलाई पानीले नुहाउनू।
And thou shalt bring Aaron and his sons unto the door of the tabernacle of the congregation, and wash them with water.
 13अनि हारूनलाई पवित्र पोशाक पहिराएर त्‍यसलाई अभिषेक गर्नू, र त्‍यसले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरोस्‌ भनेर त्‍यसलाई पवित्र गर्नू। 
And thou shalt put upon Aaron the holy garments, and anoint him, and sanctify him; that he may minister unto me in the priest's office.
14त्‍यसका छोराहरूलाई ल्‍याएर तिनीहरूलाई लबेदा पहिराउनू।
And thou shalt bring his sons, and clothe them with coats:
 15तैंले तिनीहरूको बुबालाई अभिषेक गरेझैँ तिनीहरूलाई पनि अभिषेक गर्नू, र तिनीहरूले पूजाहारी पदमा मेरो सेवा गरून्‌। तिनीहरूको अभिषेकचाहिँ एक अनन्‍त पूजाहारीगिरीको रूपमा तिनीहरूका सम्‍पूर्ण पुस्‍ताभरि हुनेछ।” 
And thou shalt anoint them, as thou didst anoint their father, that they may minister unto me in the priest's office: for their anointing shall surely be an everlasting priesthood throughout their generations.
16तब मोशाले त्‍यसै नै गरे। परमप्रभुले दिनुभएको सबै आज्ञाबमोजिम तिनले गरे।
Thus did Moses: according to all that the LORD commanded him, so did he.
17यसरी दोस्रो वर्षको पहिलो महिनाको पहिलो दिन पवित्र वासस्‍थान खड़ा गरियो। 
And it came to pass in the first month in the second year, on the first day of the month, that the tabernacle was reared up.
18मोशाले पवित्र वासस्‍थान खड़ा गरे, र त्‍यसका आधारहरू राखेर त्‍यसका फल्‍याकहरू ठाड़ो राखी तिनीहरूमा बार लगाई त्‍यसका खम्‍बाहरू खड़ा गरे। And Moses reared up the tabernacle, and fastened his sockets, and set up the boards thereof, and put in the bars thereof, and reared up his pillars.
 
19त्‍यसपछि तिनले पवित्र वासस्‍थानमाथि पाल फिँजाएर पालमाथि छत लगाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he spread abroad the tent over the tabernacle, and put the covering of the tent above upon it; as the LORD commanded Moses.
20अनि तिनले गवाही-पाटी ल्‍याई सन्‍दूकभित्र राखेर डन्‍डाहरू सन्‍दूकमा हाले, र कृपा-आसन सन्‍दूकमाथि राखे।
And he took and put the testimony into the ark, and set the staves on the ark, and put the mercy seat above upon the ark:
 21तब तिनले सन्‍दूक पवित्र वासस्‍थानभित्र ल्‍याए, र छेक्‍ने पर्दा टाँगेर गवाहीको सन्‍दूक छेके, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he brought the ark into the tabernacle, and set up the vail of the covering, and covered the ark of the testimony; as the LORD commanded Moses.
22अनि मोशाले भेट हुने पालमा पवित्र वासस्‍थानको उत्तरतर्फ पर्दाको बाहिरपट्टि टेबिल राखे।
And he put the table in the tent of the congregation, upon the side of the tabernacle northward, without the vail.
 23त्‍यसपछि तिनले त्‍यसमाथि परमप्रभुको सामुन्‍ने रोटी सजाएर राखे, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he set the bread in order upon it before the LORD; as the LORD had commanded Moses.
24तिनले भेट हुने पालमा टेबिलको सामु पवित्र वासस्‍थानको दक्षिणतिर सामदान राखे। 
And he put the candlestick in the tent of the congregation, over against the table, on the side of the tabernacle southward.
25तिनले परमप्रभुको सामुन्‍ने दियाहरू मिलाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he lighted the lamps before the LORD; as the LORD commanded Moses.
26मोशाले भेट हुने पालमा पर्दाको सामु सुनको वेदी राखे। 
And he put the golden altar in the tent of the congregation before the vail:
27तिनले त्‍यसमा सुगन्‍धित धूप बाले, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he burnt sweet incense thereon; as the LORD commanded Moses.
 28अनि तिनले पवित्र वासस्‍थानको ढोकामा पर्दा टाँगे।
And he set up the hanging at the door of the tabernacle.
29तब तिनले भेट हुने पाल, अर्थात्‌ पवित्र वासस्‍थानको ढोकामा होमबलिको वेदी राखेर त्‍यसमा होमबलि र अन्‍नबलि चढ़ाए, जस्‍तो परमप्रभुले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
And he put the altar of burnt offering by the door of the tabernacle of the tent of the congregation, and offered upon it the burnt offering and the meat offering; as the LORD commanded Moses.
30तिनले भेट हुने पाल र वेदीको बीचमा बाटा राखेर धुनलाई पानी हाले। 
And he set the laver between the tent of the congregation and the altar, and put water there, to wash withal.
31मोशा, हारून र तिनका छोराहरूले त्‍यसमा आ-आफ्‍ना हात-खुट्टा धोए।
And Moses and Aaron and his sons washed their hands and their feet thereat:
 32तिनीहरू भेट हुने पालमा पस्‍दा अथवा वेदीमा जाँदा तिनीहरूले हात-खुट्टा धुने गर्थे, जस्‍तो परमप्रभुले मोशालाई आज्ञा गर्नुभएको थियो।
When they went into the tent of the congregation, and when they came near unto the altar, they washed; as the LORD commanded Moses.
33तब मोशाले पवित्र वासस्‍थान र वेदीका चारैतिर चोकको घेरा खड़ा गरे, र चोकको ढोकाको पर्दा टाँगे। यसरी मोशाले काम समाप्‍त गरे।
And he reared up the court round about the tabernacle and the altar, and set up the hanging of the court gate. So Moses finished the work.
 
                       ( परमप्रभुको महिमा )
34तब भेट हुने पाल बादलले छोप्‍यो, र परमप्रभुको महिमाले पवित्र वासस्‍थान भरियो।   
Then a cloud covered the tent of the congregation, and the glory of the LORD filled the tabernacle.
35अनि मोशा भेट हुने पालमा पस्‍न सकेनन्, किनकि त्‍यो बादल त्‍यसमा बसिरह्यो, र परमप्रभुको महिमाले पवित्र वासस्‍थान भरियो।
And Moses was not able to enter into the tent of the congregation, because the cloud abode thereon, and the glory of the LORD filled the tabernacle.
36आफ्‍ना सबै यात्राहरूमा, जब त्‍यो बादल पवित्र वासस्‍थानबाट माथि उठ्‌थ्‍यो, तब इस्राएलीहरू अगि बढ्‌थे।
And when the cloud was taken up from over the tabernacle, the children of Israel went onward in all their journeys:
 37तर त्‍यो बादल माथि उठेन भने, जुन दिनसम्‍म त्‍यो माथि उठ्‌दैनथ्‍यो तिनीहरू हिँड्‌दैनथे। 
But if the cloud were not taken up, then they journeyed not till the day that it was taken up.
38तसर्थ सबै इस्राएलीहरूका घरानाअगि र तिनीहरूका सबै यात्राभरि दिउँसो परमप्रभुको बादल पवित्र वासस्‍थानमा हुन्‍थ्‍यो, र रातीचाहिँ बादलमा आगो हुन्‍थ्‍यो।

For the cloud of the LORD was upon the tabernacle by day, and fire was on it by night, in the sight of all the house of Israel, throughout all their journeys.

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 

At Exodus, we are dedicated to creating a vibrant and inclusive space where individuals from all backgrounds can come together to learn and develop important skills. - 

Teaching for Development

Teaching for Development

Teaching for Development

Simon Thapa's own journey of perseverance and resilience has inspired the mission of Exodus. Through teaching and mentorship, we aim to help individuals unlock their full potential and thrive in their personal and professional lives.

Inspired by Resilience

Inspired by Resilience

Inspired by Resilience

Simon Thapa's background of overcoming persecution and challenges serves as the foundation of Exodus. We believe that every obstacle can be turned into an opportunity for growth and transformation.

Simon Thapa's background of overcoming persecution and challenges serves as the foundation of Exodus. We believe that every obstacle can be turned into an opportunity for growth and transformation.

Transformative Worship

Claremont Hill Baptist Church plays a vital role in Simon Thapa's life and the community at Exodus. It is a place where faith, worship, and support intersect to create a transformative experience for all.

Join Us at Exodus Today

Experience the power of community, education, and faith in action. Take the first step towards personal development and growth.